Skuteczne odwołanie darowizny

Pani Sabina darowała synowi należące do niej mieszkanie. Przyjmując darowiznę syn zobowiązał się zaopiekować matką, zapewnić jej dach nad głową oraz pielęgnację w chorobie. Po dwóch latach wyjechał za granicę, pozostawiając matkę pod opieką zaprzyjaźnionej rodziny, która w razie potrzeby miała udzielić jej pomocy. Nie pozostawił adresu, ani numeru telefonu, pod którym można by się z nim kontaktować. W czasie jego nieobecności Pani Sabina poważnie zachorowała i trafiła do szpitala, po opuszczeniu którego wymagała stałej opieki. Opiekę tę zapewniła jej bratanica, z którą Pani Sabina zamieszkała. Po powrocie do kraju, syn Pani Sabiny nie skontaktował się z nią, ani nie zaoferował pomocy w sprawowaniu opieki. Pani Sabina poczuła się opuszczona i zaniedbana przez syna. Postanowiła odwołać dokonaną na jego rzecz darowiznę. Czy może to zrobić? W jaki sposób powinna postąpić?

Zadaj pytanie na Forum

Darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności.

Pojęcie "rażąca niewdzięczność" nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa. Jest to zwrot niedookreślony, co oznacza, że w każdym przypadku sąd powinien ustalić czy konkretne zachowania mieszczą się w pojęciu rażącej niewdzięczności. Ocena tego zachowania następuje w oparciu o normy moralne, a także cele umowy darowizny.

Rażąca niewdzięczność

Z orzecznictwa sądowego wynika, że pod pojęcie rażącej niewdzięczności podpada zachowanie obdarowanego polegające zarówno na działaniu, jak i zaniechaniu (nieczynieniu). Może być ono skierowane przeciwko darczyńcy w sposób bezpośredni lub pośredni. Przy rozsądnej ocenie zachowanie to musi być uznane za wysoce niewłaściwe i krzywdzące darczyńcę. O rażącej niewdzięczności możemy mówić wówczas, gdy obdarowany w znacznym stopniu wykazuje złą wolę skierowaną na wyrządzenie darczyńcy krzywdy lub szkody majątkowej.

Przykładem zachowania mogącego być uznanym za rażącą niewdzięczność jest popełnienie przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub czci albo przeciwko majątkowi darczyńcy (np. rozpowszechnianie uwłaczających informacji o darczyńcy, pobicie czy ciężkie znieważenie). Kolejny przykład to naruszenie przez obdarowanego spoczywających na nim obowiązków wynikających ze stosunków osobistych, w tym również rodzinnych, łączących go z darczyńcą. Chodzi tu o odmówienie pomocy w chorobie, czy odmowę jakiejkolwiek innej pomocy osobie starszej. W końcu będzie to również naruszenie obowiązku wdzięczności.

Zobacz serwis: Sprawy rodzinne