REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odwołanie darowizny – kiedy jest możliwe?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marta Zdanowska
Odwołanie darowizny – kiedy jest możliwe? /Fot. Fotolia
Odwołanie darowizny – kiedy jest możliwe? /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Darowiznę można odwołać jedynie w wyjątkowych, przewidzianych w Kodeksie cywilnym przypadkach. Kiedy jest to możliwe?

Darowizna polega na nieodpłatnym przeniesieniu rzeczy lub praw na drugą osobę. W praktyce dokonywana jest najczęściej pomiędzy osobami bliskimi, spokrewnionymi – np. rodzice poprzez umowę darowizny przekazują dziecku mieszkanie. Co jednak jeśli darczyńca zmieni zdanie lub zajdą inne nieprzewidziane przez niego wcześniej okoliczności?

REKLAMA

REKLAMA

Odwołanie darowizny niewykonanej

Jeżeli umowa darowizny nie została jeszcze wykonana darowiznę można odwołać wyłącznie w sytuacji, gdy stan majątkowy darczyńcy uległ zmianie na tyle, że jej wykonanie wiązałoby się dla niego z problemami z własnym utrzymaniem albo z wywiązaniem się z obowiązków alimentacyjnych.

W wyroku z dnia 3 kwietnia 2014 r. (sygn. akt V CSK 289/13) Sąd Najwyższy orzekł, że odwołanie darowizny z tego powodu jest dopuszczalne tylko w takiej części, jaka jest konieczna dla wyeliminowania wskazanego wyżej uszczerbku. W orzeczeniu tym SN wskazał również moment, w którym darowiznę można uznać za wykonaną – w przypadku darowizny polegającej na przeniesieniu własności rzeczy dochodzi do tego nie z chwilą zawarcia umowy i przeniesienia własności rzeczy, lecz w momencie wykonania wynikających z tej umowy obowiązków, w tym obowiązku wydania rzeczy, będącej przedmiotem darowizny i umożliwienia obdarowanemu korzystania z tej rzeczy.

Jeśli darczyńca popadnie w niedostatek już po wykonaniu umowy darowizny obdarowany ma obowiązek (w granicach wzbogacenia) wspierać darczyńcę finansowo w zaspokajaniu jego usprawiedliwionych potrzeb oraz obowiązków alimentacyjnych. Zwolnienie z tego obowiązku może nastąpić jedynie poprzez zwrócenie darczyńcy przedmiotu wzbogacenia.

REKLAMA

POLECAMY: E - wydanie Dziennika Gazety Prawnej

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kiedy można odwołać darowiznę wykonaną?

Darowiznę już wykonaną można odwołać, ale tylko z jednego powodu jakim jest rażąca niewdzięczność obdarowanego. W takim przypadku darowiznę może odwołać zarówno darczyńca, jak i jego spadkobiercy – jeżeli darczyńca miał prawo do jej odwołania w chwili śmierci lub jeśli to właśnie obdarowany pozbawił darczyńcę życia lub umyślnie przyczynił się do jego śmierci.

Przy zwrocie przedmiotu darowizny stosuje się odpowiednio przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Zgodnie z art. 900 Kodeksu cywilnego odwołania darowizny należy dokonać poprzez pisemne oświadczenie złożone obdarowanemu.

Na odwołanie darowizny ustawa przewiduje czas do roku od dnia, w którym uprawniony do odwołania powziął wiadomość o rażącej niewdzięczności obdarowanego. Po upływie tego okresu nie można już jej odwołać.

Darowizny nie można odwołać również w sytuacji, gdy darczyńca przebaczył obdarowanemu.

Kodeks cywilny przewiduje także jeszcze jedno istotne zastrzeżenie - przepisów o odwołaniu darowizny nie stosuje się jeżeli darowizna czyni zadość obowiązkowi wynikającemu z zasad współżycia społecznego.

Zobacz serwis: Sprawy rodzinne

Rażąca niewdzięczność

Rażąca niewdzięczność nie została zdefiniowana w ustawie. Czy zachowanie zostanie zakwalifikowane jako rażąca niewdzięczność decydują więc każdorazowo okoliczności danego przypadku. Uwzględnia się przy tym także indywidualne relacje pomiędzy obdarowanym a darczyńcą.

W orzecznictwie przyjmuje się, że za rażącą niewdzięczność mogą być uznane zachowania wyjątkowe, skierowane przeciwko darczyńcy, które są wobec niego bardzo niewłaściwe i krzywdzące a obdarowany dokonuje ich ze złą wolą, chcąc wyrządzić darczyńcy krzywdę lub szkodę majątkową (wyrok sądu apelacyjnego w Katowicach z dnia 2 grudnia 2016 r., sygn. akt I ACa 659/16).

Warto zwrócić uwagę na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 2014 r. (sygn. akt I CSK 592/13). Sąd Najwyższy stwierdził w nim, że darowiznę można odwołać także w przypadku, gdy niewdzięczność okazywana jest wobec bliskich darczyńcy.

Zobacz także: Konsument i umowy

Podstawa prawna:

- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. 2017 poz. 459)

- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2014 r., sygn. akt V CSK 289/13

- wyrok sądu apelacyjnego w Katowicach z dnia 2 grudnia 2016 r., sygn. akt I ACa 659/16

- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 2014 r., sygn. akt I CSK 592/13

Zadaj pytanie na naszym FORUM!

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wreszcie korzystna zmiana w podatkach - Prezydent podpisał, a zmiany wejdą w życie jeszcze w listopadzie 2025, to już pewne

Uprawnienia organów kontroli skarbowej mają trend wyraźnie wzrostowy. Na każdym kroku można przeczytać o zmianach w przepisach, które poszerzają uprawnienia skarbówki. Tym bardziej cieszy informacja o podpisaniu przez Prezydenta nowelizacji Ordynacji podatkowej, która będzie działała na korzyść podatników.

Rewolucja w urlopach i wynagrodzeniach została ogłoszona już dawno. Jednak na korzyści większość pracowników poczeka aż do maja 2026 roku

W prawie pracy już niedługo zajdą rewolucyjne zmiany. Jednak choć wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku, to większość pracowników odczuje płynące z nich korzyści dopiero w maju. Nie warto więc żądać swoich praw w dziale kadr już w styczniu. Dlaczego?

Prawo jazdy po nowemu. UE przegłosowała rewolucyjne zmiany dla kierowców

To już pewne: 21 października 2025 r. Parlament Europejski przegłosował rewolucyjne zmiany w przepisach o prawie jazdy. Dokument trafi do telefonu, okres ważności zostanie wydłużony, a zakazy prowadzenia będą obowiązywać w całej Unii. Kierowcy zyskają wygodę ale też stracą możliwość ucieczki przed karą.

Na jakie choroby będzie można dostać orzeczenie o niepełnosprawności w 2026 roku

Orzeczenie o niepełnosprawności można uzyskać nie tylko z powodu widocznych ograniczeń ruchowych. W 2026 roku katalog chorób zostanie doprecyzowany i będzie obejmował również schorzenia psychiczne, metaboliczne i neurologiczne.

REKLAMA

Orzeczenie bez osobistego stawiennictwa? Od 10 października 2025 rewolucja w KRUS

Nowe przepisy, które weszły w życie 10 października 2025 r. wprowadzają zasadę zdalnego wydawania orzeczeń lekarskich w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Dopiero gdy dokumentacja medyczna będzie niewystarczająca, lekarz skieruje rolnika na badanie osobiste.

5 tys. zł grzywny (a nawet kara pozbawienia wolności!) za wyrzucenie znicza do kontenera na śmieci na cmentarzu. Nowe pojemniki na odpady załatwiają sprawę, ale wciąż większość musi zabrać znicze ze sobą

Choć przepisy w tym zakresie obowiązują już od 2016 r. – wciąż nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że wyrzucenie znicza do znajdującego się na cmentarzu pojemnika na odpady zmieszane, może wiązać się z poważnymi konsekwencjami – nie tylko dla środowiska naturalnego, ale również dla portfela sprawcy takiego wykroczenia (które niekiedy może nawet zostać uznane za przestępstwo). Mowa o coraz popularniejszych na polskich cmentarzach zniczach elektronicznych (w tym zniczach led) oraz zniczach solarnych.

Ponad 14.000 zł odprawy za rozwiązanie umowy z pracownikiem zarabiającym minimalną pensję. Tyle już w 2026 roku będą musieli zapłacić pracodawcy

W przypadku utraty pracy w najgorszej sytuacji pozostają najniżej wynagradzani pracownicy. Zazwyczaj nie mają oni oszczędności, które mogłyby w takiej sytuacji służyć im jako poduszka finansowa, a ich sytuacja życiowa gwałtownie się pogarsza.

Dom pomocy społecznej dla osób z niepełnosprawnością – zasady przyjęcia, koszty, skierowanie w 2026

W 2026 roku będą obowiązywać doprecyzowane przepisy dotyczące kierowania osób z niepełnosprawnościami do domów pomocy społecznej. Zmiany mają na celu skrócenie procedur i większe wsparcie rodzin.

REKLAMA

Niespodziewany zwrot w sprawie Trybunału Konstytucyjnego. Koalicja 15 października zmienia strategię, a Sejm rusza z wyborem nowych sędziów

W dzisiejszym wydaniu „Dziennika Gazety Prawnej” pojawiła się informacja, która może znacząco wpłynąć na przyszłość polskiego wymiaru sprawiedliwości. Do 5 i 20 listopada trwa zbieranie kandydatur na sędziowskie wakaty w Trybunale Konstytucyjnym – poinformował dziennik, powołując się na źródła zbliżone do kierownictwa Sejmu. To ruch, który zdaniem obserwatorów może oznaczać początek poważnej zmiany w podejściu Koalicji 15 października do kwestii TK.

Będą liczyć staż pracy po nowemu. Miliony Polaków czeka rewolucyjna zmiana. Kto straci a kto zyska

Pracują latami – bez urlopu, bez zwolnienia, bez pewności jutra. Dziś ich wysiłek nie liczy się do stażu, jutro może to wyglądać zupełnie inaczej. Od nowego roku wejdą w życie przepisy, które naprawią jedną z największych niesprawiedliwości na rynku pracy. Skorzysta nawet 5 milionów Polaków.

REKLAMA