Orzeczenia sądu w sprawach o kontakty
Jeśli rodzice są w stanie porozumieć się w sprawach dotyczących dzieci, nie ma w ogóle potrzeby uzyskiwania orzeczenia sądu w sprawie kontaktów. Nawet w orzeczeniu o rozwodzie sąd może pominąć, na zgodny wniosek stron, orzekanie o kontaktach. W takich sytuacjach, w wyroku pozostaje postanowienie „nie orzeka o kontaktach”. Formalnie wyrok zawiera postanowienie dotyczące kontaktów, ale sąd nie ingeruje w sposób ich wykonywania.
W przypadku, gdy rodzice są na tyle skonfliktowani, że nie mogą dojść do żadnego porozumienia w zakresie kontaktów, wtedy kontakty te mogą zostać uregulowane przez sąd opiekuńczy. O orzeczeniach regulujących kontakty rodzica z dzieckiem można przeczytać tutaj.
Polecamy: Restrukturyzacja firmy poprzez elastyczne formy zatrudnienia. Poradnik Gazety Prawnej 6/2020
Ingerencja sądu może także polegać na ograniczeniu, a nawet całkowitym zakazu kontaktów rodzica z dzieckiem. Podstawą takich orzeczeń jest stwierdzenie przez sąd, że rodzic uprawniony do kontaktu stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa dziecka lub utrzymywanie kontaktów pozostaje sprzeczności z dobrem dziecka. Więcej o ograniczeniu lub zakazie kontaktów można przeczytać tutaj.
Zapewnienie przez sąd wykonywania ustalonych kontaktów
Uzyskanie orzeczenia sądu ustalającego kontakty z dzieckiem to dopiero pierwszy krok do uzyskania faktycznej możliwości realizowania kontaktów z dzieckiem. W przypadku rodziców silnie skonfliktowanych, samo orzeczenie regulujące sposób wykonywania kontaktów, dla rodzica utrudniającego te kontakty nie zawsze jest motywacją do umożliwienia ich wykonywania. W niektórych sytuacjach konieczne jest szczegółowe określenie w orzeczeniu obowiązków rodzica, m.in. do przygotowania dziecka i wydania go drugiemu rodzicowi na kontakt. Czasem niezbędne jest wyznaczenie przez sąd kuratora, który ma sprawować nadzór nad wykonywaniem tych obowiązków przez rodzica, albo też ma dbać aby kontakty przebiegały w sposób prawidłowy.
Przepisy kodeksu rodzinnego i kodeksu postępowania cywilnego przewidują pewne rozwiązania, które mają ułatwiać egzekucję kontaktów.
Sąd orzekający w sprawie kontaktów, poza ustaleniem ich harmonogramu, może także wdrożyć instrumenty zapewniające realizację kontaktów, m.in.:
- zobowiązanie jednego z rodziców do pokrycia kosztów podróży i pobytu dziecka lub także osoby towarzyszącej dziecku, w tym kosztów powrotu do miejsca stałego pobytu - na wypadek niewykonania lub niewłaściwego wykonania drugiego rodzica obowiązków wynikających z orzeczenia o kontaktach
- zobowiązanie rodzica sprawującego bieżącą pieczę nad dzieckiem, do złożenia na rachunek depozytowy Ministra Finansów odpowiedniej kwoty pieniężnej w celu pokrycia wydatków rodzica związanych z wykonywaniem kontaktu - na wypadek niewykonania lub niewłaściwego wykonania drugiego rodzica obowiązków wynikających z orzeczenia o kontaktach
- odebranie od jednego z rodziców przyrzeczenia określonego zachowania
- zagrożenie rodzicowi nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej