REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nietrzeźwość rodzica przy sprawowaniu opieki nad dzieckiem. Co na to prawo?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Pamela Opoczka
Adwokat Krakowskiej Izby Adwokackiej
Nietrzeźwość rodzica przy sprawowaniu opieki nad dzieckiem. Co na to prawo?
Nietrzeźwość rodzica przy sprawowaniu opieki nad dzieckiem. Co na to prawo?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Niedawno w jednym ze znanych polskich seriali pojawił się dość ciekawy wątek. Kobieta, wskutek splotu niefortunnych zdarzeń, sprawowała opiekę nad swoim synem będąc w stanie nietrzeźwości. Jeden z mężczyzn, który był tego świadkiem wezwał Policję. Od tego momentu zaczęły się dla tej kobiety problemy związane z próbą odebrania jej władzy rodzicielskiej przez Sąd opiekuńczy. Czy taki scenariusz jest możliwy w realnym życiu? Niestety tak, ale będzie to zależeć od kilku czynników.

Dobro dziecka

Kodeks rodzinny i opiekuńczy w artykule 96 wprost stanowi o tym, że rodzic jest zobowiązany do sprawowania pieczy nad dzieckiem. Władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny (art. 95 k.r.o.). 

REKLAMA

Ważne

Sam fakt spożywania alkoholu przez rodzica nie jest penalizowany przez polskie prawo. Do karalności może dojść w sytuacji, gdy wskutek spożycia alkoholu, dobro dziecka jest zagrożone. 

Odpowiedzialność karna rodzica opiera się w takiej sytuacji na podstawie art. 160 Kodeksu karnego, który brzmi następująco:

§ 1.Kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Jeżeli na sprawcy ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 4. Nie podlega karze za przestępstwo określone w § 1-3 sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo.

§ 5. Ściganie przestępstwa określonego w § 3 następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Odpowiedzialność karna

REKLAMA

Żeby zatem mogło dojść do odpowiedzialności karnej nietrzeźwego rodzica opiekującego się dzieckiem, należy wykazać, że stan nietrzeźwości mógł stwarzać bezpośrednie ryzyko utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu małoletniego.

Oczywiście może się zdarzyć, że w danych okolicznościach dobro dziecka byłoby zagrożone bez względu na fakt czy jego rodzic był pod wpływem alkoholu. W takiej sytuacji sąd weźmie pod uwagę charakter zdarzenia oraz oceni jaki był związek przyczynowo-skutkowy między zagrożeniem dla zdrowia i życia dziecka, a nietrzeźwością rodzica. To, czy dojdzie do postawienia zarzutu zawsze będzie zależeć od danego stanu faktycznego sprawy. Przy jego ocenie sąd weźmie pod uwagę ilość i rodzaj wypitego przez opiekuna alkoholu, wiek dziecka oraz inne aspekty danego zdarzenia.

Kiedy rodzic może zostać pozbawiony władzy rodzicielskiej?

REKLAMA

Jeśli sytuacja sprawowania opieki nad dzieckiem w stanie nietrzeźwości będzie się powtarzać, to może być to podstawą do wszczęcia procedury pozbawiającej rodzica władzy rodzicielskiej. Należy podkreślić, że nie musi dojść do powtarzalności takiej sytuacji, gdyż w danych okolicznościach może wystarczyć nawet jeden taki incydent. Dzieje się tak najczęściej gdy rodzic jest nietrzeźwy, a dziecko np. błąka się po ulicy. Występuje w takiej sytuacji ewidentne narażenie dziecka na ryzyko utraty zdrowia lub życia.

Wyczulenie organów zarówno socjalnych, jak i wymiaru sprawiedliwości w sytuacji nietrzeźwości rodzica jest uzasadnione. Chodzi o to by zapobiegać zaniedbaniu dzieci. Często osobom dorosłym spożywającym alkohol wydaje się, że mają wszystko pod kontrolą, ale w sytuacji zagrożenia życia dziecka mogą mieć problem choćby z wezwaniem karetki. Warto wiedzieć, że placówki oświatowo-opiekuńcze takie jak przedszkola, czy szkoły nie mogą wydać dziecka rodzicowi, który jest nietrzeźwy. Co więcej, po takim incydencie nauczyciel jest prawnie zobowiązany do bacznej obserwacji sytuacji rodzinnej dziecka i w razie potrzeby informowania dyrektora szkoły o efektach tej obserwacji.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Sąd opiekuńczy może pozbawić rodzica władzy rodzicielskiej gdy nadużywa on swej władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbuje swe obowiązki względem dziecka. Stanowi o tym art. 111 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Sąd może też zobowiązać rodzica do określonego postępowania, albo poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej nadzorowi kuratora sądowego. 

Podsumowanie

Odnosząc się zatem do postawionego pytania czy scenariusz z serialu mógłby mieć miejsce w rzeczywistości, to jak najbardziej należy odpowiedzieć twierdząco, ale tylko jeśli dziecko byłoby zagrożone. Trzeba mieć na uwadze, że pozbawienie władzy rodzicielskiej to ostateczność i musi dojść do rażącego naruszenia obowiązków rodzicielskich względem dziecka. Ustawodawca chce chronić dzieci przed przemocą i zaniedbaniem, a nie karać za wypitą lampkę wina. Sąd może uznać, że mimo nietrzeźwości rodziców, ich dziecko nie było narażone na bezpośrednie niebezpieczeństwo. Samo znajdowanie się rodziców w stanie nietrzeźwości nie powoduje jeszcze zagrożenia dla życia i zdrowia dziecka. 

Przykład

Warto w tym kontekście zwrócić uwagę na argumentację Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim w wyroku z 23 marca 2021 r. (IV Ka 110/21) uniewinniającym rodziców od zarzutów: „Ustawodawca nie penalizuje samego faktu "bycia pod wpływem alkoholu" przez rodziców czy też opiekunów sprawujących bezpośrednią pieczę nad małoletnimi (…) i nie wprowadza wymogu ich całkowitej abstynencji, nawet jeśli pozostające pod ich pieczą dziecko jest niemowlęciem. To, że spożyty alkohol może wywołać zachowanie nieadekwatne do sytuacji, to jednak nie sposób przyjąć, że w każdym przypadku osoba znajdująca się pod jego działaniem nie daje żadnych gwarancji należytego sprawowania pieczy nad małym dzieckiem i że w każdym przypadku ów stan opiekuna oznacza, że dziecko przebywa w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia”.

Adwokat Pamela Opoczka

oprac. Wioleta Matela-Marszałek
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wyższa emerytura czy renta z ZUS w 2025 r. dzięki ERPO [co to, dla kogo i o co wnioskować?]

Emeryci i renciści mogą mieć wyższe świadczenia z ZUS, także w 2025 r. Prostym sposobem na to jest złożenie wniosku o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego, zatem złożenie do ZUSu wniosku ERPO. Oczywiście na każdy kwalifikuje się do takiej podwyżki. Analizujemy kto, kiedy i o co powinien wnioskować- bo opcji jest dużo.

Zasiłek pielęgnacyjny nadal dochodem w pomocy społecznej

Zgodnie z aktualnymi przepisami zasiłek pielęgnacyjny stanowi dochód, który MOPS uwzględnia przy ubieganiu się o świadczenia z pomocy społecznej. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej aktualnie nie pracuje nad zmianą przepisów w tym zakresie. Tak wynika z odpowiedzi na petycję, która w tym roku wpłynęła do resortu rodziny.

W 2025 r. ZUS też zwróci nadpłatę składki zdrowotnej. Warunek to złożenie wniosku do 20 maja 2025 r.

Zbliża się ważny termin dla przedsiębiorców – 20 maja 2025 r. to ostatni dzień na rozliczenie składki zdrowotnej za 2024 rok. Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą i płacisz składki na ubezpieczenie zdrowotne, musisz uwzględnić to rozliczenie w dokumentach za kwiecień.

Wybory papieża: 135 kardynałów wybierze następcę papieża Franciszka. Jak przebiega konklawe?

135 kardynałów wybierze nowego papieża. Tak jak w 2013 r. Jak przebiega konklawe? Opowiada kardynał Rainer Maria Woelki, który uczestniczył w wyborze papieża Franciszka.

REKLAMA

Czy była żona dziedziczy po byłym mężu i na odwrót?

Jak rozwód wpływa na dziedziczenie po byłym małżonku? Odpowiedź na to pytanie zależy od tego czy mamy do czynienia z dziedziczeniem testamentowym, czy też ustawowym. Oto ważne przepisy!

Tysiąclecie Korony Polskiej: Warszawa, program na niedzielę, 27 kwietnia 2025 r.

Obchody Tysiąclecia Korony Polskiej już w niedzielę, 27 kwietnia 2025 r. Warszawa stanie się centrum ogólnopolskich obchodów tysiąclecia koronacji Bolesława Chrobrego, pierwszego króla Polski. W programie wyjątkowe wydarzenie o charakterze historyczno-kulturowym, na które wstęp będzie całkowicie bezpłatny. Czeka nas dzień pełen emocji, edukacji, zabawy i dumy narodowej. Wydarzenie zostało objęte honorowym patronatem Prezesa Rady Ministrów.

Dodatek do renty: Przecież niepełnosprawność to nie wybór. Nikt nie wybiera sobie wieku, w którym zachoruje czy ulegnie wypadkowi

Wciąż wpływają do rządu apele o szybkie wprowadzenie drugiego dodatku dla rencistów. Pierwszy otrzymują beneficjenci renty socjalnej. O podobny dodatek zabiegają renciści z tytułu niezdolności do pracy. W obu przypadkach nie chodzi o dodatek dla każdego rencisty. Musi on dodatkowo mieć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Ten wymóg powoduje, że pokrzywdzeni czują się często renciści nie dysponujący tym orzeczeniem – pokrzywdzenie wynika z tego, że nie mogą liczyć na istotne podwyżki renty zasadniczej (z wyjątkiem podwyżek okołoinflacyjnych).

Pogrzeb papieża Franciszka [Transmisja NA ŻYWO]

Papież Franciszek zmarł w poniedziałek, 21 kwietnia 2025 r. o godz. 7:35. Miał 88 lat. Przyczynami śmierci był udar mózgu i nieodwracalna zapaść kardiologiczna. Trumna z ciałem papieża Franciszka wystawiona jest w bazylice Św. Piotra. Wierni mogą oddać mu hołd. O godz. 20:00 rozpocznie się obrzęd zamknięcia trumny przed sobotnią ceremonią pogrzebową.

REKLAMA

Dyskryminacja cudzoziemców w warszawskim urzędzie? RPO żąda wyjaśnień

Cudzoziemiec chciał zarejestrować auto, ale urząd odmówił przyjęcia go poza wyznaczonymi godzinami dla obcokrajowców. Rzecznik Praw Obywatelskich mówi wprost: to może być naruszenie zasad równego traktowania. RPO domaga się pilnych wyjaśnień i zmian w warszawskich urzędach.

Kamery monitoringu w szpitalu, w gabinecie zabiegowym. Nagrania przechowywane 3 miesiące. Krytyka płynie od RPO, UODO i NIK. MZ: nie wpłynęły żadne skargi i wzrosło bezpieczeństwo pacjentów

Od prawie dwóch lat zmienione przepisy ustawy o działalności leczniczej pozwalają kierownikom podmiotów leczniczych na szersze stosowanie monitoringu wizyjnego (kamery) w pomieszczeniach, w których udzielane są świadczenia zdrowotne. Zdaniem obywateli, a także Rzecznika Praw Obywatelskich te przepisy nadmiernie ingerują w prawo do prywatności i ochronę danych osobowych pacjentów. RPO Marcin Wiącek kieruje w tej sprawie pisma do ministra zdrowia. A ten odpisał, że przepisy są dobre, bo zwiększają bezpieczeństwo pacjentów. W najnowszym piśmie RPO argumentuje, że określenie przesłanek monitoringu w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych powinno znaleźć się w przepisach rangi ustawowej. Rzecznik wskazuje też niepokojącą praktykę stosowania kamer w gabinetach lekarskich i zabiegowych, co zauważyły też inne instytucje państwowe: Najwyższa Izba Kontroli i Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.

REKLAMA