REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nietrzeźwość rodzica przy sprawowaniu opieki nad dzieckiem. Co na to prawo?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Pamela Opoczka
Adwokat Krakowskiej Izby Adwokackiej
Nietrzeźwość rodzica przy sprawowaniu opieki nad dzieckiem. Co na to prawo?
Nietrzeźwość rodzica przy sprawowaniu opieki nad dzieckiem. Co na to prawo?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Niedawno w jednym ze znanych polskich seriali pojawił się dość ciekawy wątek. Kobieta, wskutek splotu niefortunnych zdarzeń, sprawowała opiekę nad swoim synem będąc w stanie nietrzeźwości. Jeden z mężczyzn, który był tego świadkiem wezwał Policję. Od tego momentu zaczęły się dla tej kobiety problemy związane z próbą odebrania jej władzy rodzicielskiej przez Sąd opiekuńczy. Czy taki scenariusz jest możliwy w realnym życiu? Niestety tak, ale będzie to zależeć od kilku czynników.

Dobro dziecka

Kodeks rodzinny i opiekuńczy w artykule 96 wprost stanowi o tym, że rodzic jest zobowiązany do sprawowania pieczy nad dzieckiem. Władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny (art. 95 k.r.o.). 

REKLAMA

Ważne

Sam fakt spożywania alkoholu przez rodzica nie jest penalizowany przez polskie prawo. Do karalności może dojść w sytuacji, gdy wskutek spożycia alkoholu, dobro dziecka jest zagrożone. 

Odpowiedzialność karna rodzica opiera się w takiej sytuacji na podstawie art. 160 Kodeksu karnego, który brzmi następująco:

§ 1.Kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Jeżeli na sprawcy ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 4. Nie podlega karze za przestępstwo określone w § 1-3 sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo.

§ 5. Ściganie przestępstwa określonego w § 3 następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Odpowiedzialność karna

REKLAMA

Żeby zatem mogło dojść do odpowiedzialności karnej nietrzeźwego rodzica opiekującego się dzieckiem, należy wykazać, że stan nietrzeźwości mógł stwarzać bezpośrednie ryzyko utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu małoletniego.

Oczywiście może się zdarzyć, że w danych okolicznościach dobro dziecka byłoby zagrożone bez względu na fakt czy jego rodzic był pod wpływem alkoholu. W takiej sytuacji sąd weźmie pod uwagę charakter zdarzenia oraz oceni jaki był związek przyczynowo-skutkowy między zagrożeniem dla zdrowia i życia dziecka, a nietrzeźwością rodzica. To, czy dojdzie do postawienia zarzutu zawsze będzie zależeć od danego stanu faktycznego sprawy. Przy jego ocenie sąd weźmie pod uwagę ilość i rodzaj wypitego przez opiekuna alkoholu, wiek dziecka oraz inne aspekty danego zdarzenia.

Kiedy rodzic może zostać pozbawiony władzy rodzicielskiej?

REKLAMA

Jeśli sytuacja sprawowania opieki nad dzieckiem w stanie nietrzeźwości będzie się powtarzać, to może być to podstawą do wszczęcia procedury pozbawiającej rodzica władzy rodzicielskiej. Należy podkreślić, że nie musi dojść do powtarzalności takiej sytuacji, gdyż w danych okolicznościach może wystarczyć nawet jeden taki incydent. Dzieje się tak najczęściej gdy rodzic jest nietrzeźwy, a dziecko np. błąka się po ulicy. Występuje w takiej sytuacji ewidentne narażenie dziecka na ryzyko utraty zdrowia lub życia.

Wyczulenie organów zarówno socjalnych, jak i wymiaru sprawiedliwości w sytuacji nietrzeźwości rodzica jest uzasadnione. Chodzi o to by zapobiegać zaniedbaniu dzieci. Często osobom dorosłym spożywającym alkohol wydaje się, że mają wszystko pod kontrolą, ale w sytuacji zagrożenia życia dziecka mogą mieć problem choćby z wezwaniem karetki. Warto wiedzieć, że placówki oświatowo-opiekuńcze takie jak przedszkola, czy szkoły nie mogą wydać dziecka rodzicowi, który jest nietrzeźwy. Co więcej, po takim incydencie nauczyciel jest prawnie zobowiązany do bacznej obserwacji sytuacji rodzinnej dziecka i w razie potrzeby informowania dyrektora szkoły o efektach tej obserwacji.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Sąd opiekuńczy może pozbawić rodzica władzy rodzicielskiej gdy nadużywa on swej władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbuje swe obowiązki względem dziecka. Stanowi o tym art. 111 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Sąd może też zobowiązać rodzica do określonego postępowania, albo poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej nadzorowi kuratora sądowego. 

Podsumowanie

Odnosząc się zatem do postawionego pytania czy scenariusz z serialu mógłby mieć miejsce w rzeczywistości, to jak najbardziej należy odpowiedzieć twierdząco, ale tylko jeśli dziecko byłoby zagrożone. Trzeba mieć na uwadze, że pozbawienie władzy rodzicielskiej to ostateczność i musi dojść do rażącego naruszenia obowiązków rodzicielskich względem dziecka. Ustawodawca chce chronić dzieci przed przemocą i zaniedbaniem, a nie karać za wypitą lampkę wina. Sąd może uznać, że mimo nietrzeźwości rodziców, ich dziecko nie było narażone na bezpośrednie niebezpieczeństwo. Samo znajdowanie się rodziców w stanie nietrzeźwości nie powoduje jeszcze zagrożenia dla życia i zdrowia dziecka. 

Przykład

Warto w tym kontekście zwrócić uwagę na argumentację Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim w wyroku z 23 marca 2021 r. (IV Ka 110/21) uniewinniającym rodziców od zarzutów: „Ustawodawca nie penalizuje samego faktu "bycia pod wpływem alkoholu" przez rodziców czy też opiekunów sprawujących bezpośrednią pieczę nad małoletnimi (…) i nie wprowadza wymogu ich całkowitej abstynencji, nawet jeśli pozostające pod ich pieczą dziecko jest niemowlęciem. To, że spożyty alkohol może wywołać zachowanie nieadekwatne do sytuacji, to jednak nie sposób przyjąć, że w każdym przypadku osoba znajdująca się pod jego działaniem nie daje żadnych gwarancji należytego sprawowania pieczy nad małym dzieckiem i że w każdym przypadku ów stan opiekuna oznacza, że dziecko przebywa w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia”.

Adwokat Pamela Opoczka

oprac. Wioleta Matela-Marszałek
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duża podwyżka świadczenia dla mężczyzny z rocznika 1957. Kolejne prawomocne orzeczenie sądu powszechnego po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.

Niski wiek emerytalny kobiet to bomba z opóźnionym zapłonem. Polki stracą tysiące na emeryturze

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

REKLAMA

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

REKLAMA

Okulary za kierownicą: kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

REKLAMA