Władza rodzicielska

Jakie są prawa matki względem dziecka? Komu sąd przyznaje opiekę nad dzieckiem po rozwodzie? Jakie są prawa mamy w konkubinacie?

W jakich sytuacjach warto napisać rodzicielski plan wychowawczy? Co powinno zawierać takie pismo? Prezentujemy odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące porozumienia wychowawczego oraz prosty wzór.

Władzę rodzicielską stanowi katalog uprawnień i obowiązków rodziców względem dziecka. Katalog ten obejmuje wychowanie dziecka, reprezentowanie go oraz sprawowanie opieki nad nim i jego majątkiem.

W sierpniu 2019 r. zmieniły się opłaty od niektórych pism w postępowaniu cywilnym. Ile zatem w 2020 r. wynosi opłata od wniosku o pozbawienie władzy rodzicielskiej? W jakich sytuacjach sąd orzeka o pozbawieniu rodzica praw rodzicielskich?

ETPCz wydał wyrok w sprawie Strand Lobben i Inni przeciwko Norwegii, stwierdzając naruszenie prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Odebranie władzy rodzicielskiej i zezwolenie rodzinie zastępczej na adopcję nastąpiło z licznymi błędami.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie podkreślił, iż o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Jeżeli władza rodzicielska nie jest wykonywana, to podatnik nie nabywa prawa do ulgi.

Czy na wyjazd dziecka za granicę potrzeba jest zgoda drugiego rodzica? Co z wyrobieniem paszportu lub dowodu osobistego dla dziecka?

Jednym z rozwiązań dla rodziców w przypadku zamknięcia szkoły z powodu strajku jest zabranie ze sobą dziecka do pracy. Kto poniesie odpowiedzialność, gdy dojdzie do wyrządzenia szkody przez dziecko?

Ugoda w rodzinnym postępowaniu informacyjnym przede wszystkim ureguluje kwestie dotyczące wspólnych dzieci rozwodzących się małżonków. Jakie elementy będzie zawierała?

Tylko 40 procent kobiet otrzymuje wyłączną władzę rodzicielską nad dziećmi. Sądy coraz częściej przyznają władzę rodzicielską obojgu rodzicom, kierując się dobro dziecka. Rośnie również odsetek rozwodów bez orzekania o winie.

Władza rodzicielska przysługuje obu rodzicom, jednak sąd z ważnych powodów może orzec o jej zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu wobec jednego lub obojga rodziców. Sąd rodzinny może pozostawić władzę obojgu rodzicom wówczas, gdy przedstawili oni zgodne z dobrem małoletniego, porozumienie dotyczące sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnim i utrzymywaniu z nim kontaktów oraz gdy istnieje pozytywna prognoza co do współdziałania przez rodziców małoletniego, w sprawach dotyczących dziecka, w przyszłości.

Zgodnie z art. 25 Kodeksu cywilnego miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. W przypadku osób małoletnich, trudno jednak mówić o prawie do samostanowienia w tej kwestii. Miejsce zamieszkania dziecka regulowane jest zatem w prawie cywilnym, w sposób szczególny.

Od 27 sierpnia 2018 r. obowiązują nowe przepisy, dotyczące rozpatrywania wniosku o wydanie dziecka z Polski. Sprawy takie trafią do wyspecjalizowanych sędziów.

Każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację, jeżeli nastąpił zupełny rozkład pożycia. O czym rozstrzyga sąd w orzeczeniu o separacji?

Rodzinne postępowanie informacyjne ma przeciwdziałać pochopnemu podejmowaniu decyzji o rozwodzie i pomóc małżonkom w podjęciu kluczowych decyzji związanych z opieką nad dziećmi. Jakie rozwiązania przewiduje projekt Ministerstwa Sprawiedliwości?

Możliwość orzekania przez sądy opieki naprzemiennej ma wprost wynikać z przepisów prawa materialnego. Takie zmiany proponuje Ministerstwo Sprawiedliwości w przygotowanej nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Nie trzeba chyba tłumaczyć jak ważne dla prawidłowego rozwoju dziecka oraz budowania i podtrzymywania więzi emocjonalnych jest jego osobisty kontakt z każdym rodzicem. Dlatego też utrzymywanie kontaktów rodziców z dziećmi jest nie tylko ich prawem, lecz również obowiązkiem wynikającym z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Ministerstwo Zdrowia pracuje nad nowelizacją, która ma zlikwidować opłaty za sam pobyt rodzica w szpitalu. Na potrzebę zmian zwracał uwagę Rzecznik Praw Dziecka.

Tylko adwokat lub radca prawny zostanie kuratorem dziecka w sprawach, w których niemożliwa jest reprezentacja przez rodzica. Od zasady tej przewidziano kilka wyjątków.

Polka wywozi do Polski własne małoletnie dziecko bez zgody i wiedzy byłego partnera (cudzoziemca i ojca dziecka), któremu sąd rodzinny za granicą powierzył kontakty z dzieckiem. Co może w tej sytuacji zrobić ojciec dziecka?

Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak widzi potrzebę kompleksowych zmian w polskim prawie rodzinnym. Zapowiedział, że propozycję przedstawi parlamentowi, prezydentowi i rządowi jeszcze w tym roku.

Rzecznik Praw Dziecka, Marek Michalak walczy z falą dezinformacji, która pojawiła się wokół tematu szczepień. Przypominamy, że zgodnie z polskim prawem szczepienie ochronne jest obowiązkowe, a o zrezygnowaniu ze szczepienia dziecka dowie się Państwowa Inspekcja Sanitarna.

Przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości projekt ustawy reformuje postępowanie z wnioskami o przekazanie dziecka za granicę. Projekt pozwala także reagować w przypadkach odebrania za granicą dziecka polskiemu obywatelowi lub zagrożenia dobra dziecka.

Procedura niebieskiej karty ma za zadanie zwalczanie problemu przemocy w rodzinie. Wszczęcie tej procedury może stanowić dowód w przypadku postępowania w sprawie ograniczenia władzy rodzicielskiej.

Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia. Tym samym, sąd w wyroku rozwodowym może wskazać, czy któryś z małżonków ponosi wyłączną winę za rozkład pożycia małżeńskiego, bądź też może ustalić, że winę ponosi każdy z małżonków.

W sytuacji kiedy nie możemy samodzielnie załatwić sprawy możemy działać przez przedstawiciela. Ze względów praktycznych warto wiedzieć jakie są różnice między przedstawicielstwem ustawowym a pełnomocnictwem.

Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na dziecko. W roku 2017 podobnie jak w poprzednich latach, kwota tego świadczenia ponownie wzrośnie, dlatego też warto poznać drogę do uzyskania zasiłku.

Co do zasady dziecko nosi nazwisko obojga rodziców. Jednakże zdarzają się sytuację, gdy dziecko na skutek rozwodu rodziców lub innych okoliczności nosi nazwisko inne aniżeli matka czy ojciec. Ponadto w wyniku rozwodu czy zawarcia nowego związku małżeńskiego przez jednego z rodziców może wystąpić potrzeba zmiany nazwiska dziecka, przy czym procedura dokonania ww. zmian uzależniona jest od dwóch okoliczności - sposobu nadania nazwiska dziecka oraz zakresu władzy rodzicielskiej.

Rzecznik Praw Dziecka sprawdził ile dzieci przebywa niezgodnie z przepisami prawa w pieczy zastępczej. Liczby są przerażające. Brakuje rodzin zastępczych, a sądy rodzinne wskazują wprost, w której placówce dziecko ma się znaleźć.

Rodzice dziecka nie mogą dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu bez zezwolenia sądu opiekuńczego. Czym są czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu? Czy rodzice ponoszą odpowiedzialność względem małoletniego?

Zaczęły się wakacje, a co za tym idzie rodzinne wyjazdy. Niewiele osób po rozwodzie zdaje sobie sprawę, jak ważnym jest załatwienie oświadczenia od ojca/matki przy wyjeździe dziecka z jednym z nich do kraju spoza Unii Europejskiej.

Wniosek o urlop wychowawczy składa się maksymalnie na 2 tygodnie przed rozpoczęciem korzystania z prawa do urlopu. Jego wymiar wynosi 36 miesięcy i w okresie 4 miesięcy oboje z rodziców mogą korzystać z niego jednocześnie. Urlop wychowawczy może być płatny. Chodzi tu o tzw. dodatek wychowawczy czyli dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem. Przysługuje w wysokości 400 zł miesięcznie. Kto może go otrzymać?

Sejm rozpatrzy dwa ważne projekty dotyczące interesów dziecka oraz rodziców. Pierwszy z nich ma zwiększyć skuteczność dochodzenia interesów dziecka poprzez ustanowienie kuratora procesowego będącego adwokatem, radcą prawnym czy też przedstawicielem organizacji pozarządowej posiadającym wyższe wykształcenie prawnicze. W praktyce kwestia ta budziła wiele wątpliwości, albowiem do ochrony interesów dziecka ustanawiano osoby przypadkowe, bez odpowiedniego merytorycznego przygotowania, np. pracowników sądu. Drugi z projektów zakłada wyeliminowanie obowiązku ograniczenia przez sąd władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców w przypadku, gdy nie potrafią się porozumieć co do sposobu opieki nad dzieckiem. Najczęściej władza rodzicielska ograniczana była ojcom, natomiast projekt ustawy ma na celu wyrównanie szans obojgu rodzicom.

Z porwaniem rodzicielskim mamy do czynienia w sytuacji, w której jeden z rodziców wywozi dziecko zagranicę Polski lub zatrzymuje je poza granicami kraju. Porwanie rodzicielskie odbywa się bez woli i wiedzy drugiego rodzica, najczęściej pod pretekstem krótkotrwałego wyjazdu lub pobytu.

Naprzemienna opieka nad dzieckiem nie została wprost uregulowana w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Mimo tego sądy - w uzasadnionych przypadkach - decydują się na orzeczenie o systemie opieki naprzemiennej nad dzieckiem. Jej główną zaletą jest zachowanie równej relacji dziecka z każdym z rodziców. Jakie wady ma opieka naprzemienna?

Opieka naprzemienna cechuje się tym, że dziecko mieszka (przebywa) naprzemiennie, raz u jednego raz u drugiego z rodziców. Opieka naprzemienna popularna jest w USA i krajach skandynawskich. Czy zgodnie z polskim porządkiem prawnym można ustanowić opiekę naprzemienną?

Niebieska Karta to nazwa procedury podejmowanej i prowadzonej w związku z uzasadnionym podejrzeniem istnienie przemocy w rodzinie. Kto i na jakich zasadach może wszcząć procedurę Niebieskiej Karty? Na czym ona polega i jak długo trwa?

Argumenty, jakie warto podnieść na rozprawie rozwodowej, zależą od kwestii spornych w rozwodzie. W każdym jednak przypadku warto dobrze przygotować się do rozprawy rozwodowej, a przede wszystkim - ustalić z adwokatem zakres żądań i podnoszonych argumentów.

Koniec ograniczania władzy rodzicielskiej jednego z rodziców w sytuacji, gdy po rozstaniu małżonkowie nie porozumieli się co do kwestii wychowawczych to główny postulat Rzecznika Praw Dziecka. RPD domaga się podjęcia prac nad nowelizacją kodeksu rodzinnego w zakresie władzy rodzicielskiej.

Brak rodzicielskiego planu wychowawczego stanowi - zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym - obligatoryjną przesłankę ograniczenia władzy rodzicielskiej. Projekt nowelizacji prawa rodzinnego zakłada, że to dobro dziecka, a nie brak planu wychowawczego, ma mieć decydujące znaczenie dla ograniczenia władzy rodzicielskiej.

Rodzicielski plan wychowawczy, czyli pisemny dokument sporządzany przez rozwodzących się małżonków, to jeden z warunków przyznania władzy rodzicielskiej obojgu z nich. Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowuje nowelizację prawa rodzinnego, zgodnie z którą brak rodzicielskiego planu wychowawczego nie będzie przesłanką ograniczenia władzy rodzicielskiej.

Zabezpieczenie alimentów, kontaktów z dzieckiem czy miejsca zamieszkania dziecka na czas toczącego się postępowania sądowego to gwarancja bezpieczeństwa finansowego dziecka. Pozwala ono na uzyskania alimentów jeszcze przed wyrokiem sądowym, w trakcie postępowania.

Uprowadzenie dziecka przez jednego z rodziców (ojca lub matkę) to problem głównie par międzynarodowych. Przykładem uprowadzenia jest powrót po rozwodzie do rodzinnego kraju z dzieckiem. Zgodę na przewóz dziecka do innego kraju powinien wyrazić rodzic, ewentualnie sąd. Co należy zrobić, jeżeli dziecko zostanie uprowadzone przez drugiego rodzica?

25 lipca 2014 roku Sejm RP uchwalił nowelizację ustawy o wspieraniu rodzin i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw. Jakie zatem zmiany wprowadzono odnośnie systemu pieczy zastępczej?

Rozwód rodziców to zawsze sytuacja trudna i stresująca dla psychiki dziecka. Rzecznik Praw Dziecka zorganizował kampanię pod hasłem „Jestem mamy i taty”, która ma na celu zwrócenie uwagi na sytuację dziecka podczas rozwodu rodziców. Jak rozwód rodziców wpływa na psychikę dziecka?

Program asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej na rok 2014 to inicjatywa resortu pracy i polityki społecznej. Celem Programu jest wsparcie rodzin z problemami opiekuńczo-wychowawczymi a także rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka.

Coraz częściej słyszy się o porwaniach dzieci do innych państw czy o składaniu wniosków i skarg rodziców o wydanie uprowadzonego dziecka. Takie działania wynikają z konfliktów między rodzicami związanymi w głównej mierze z problemami małżeńskimi. Jakie przepisy regulują kwestię uprowadzenia dziecka za granicę?

W jakiej sytuacji sąd może ograniczyć władzę rodzicielską? Kiedy wykonywanie władzy rodzicielskiej jest niewłaściwe?

Sąd opiekuńczy może zwolnić opiekuna z ważnych powodów wskazanych w ustawie. Po ustaniu opieki opiekun zobowiązany jest do spełnienia określonych obowiązków. Jakie to obowiązki?

Poniżej wzór wniosku o pozbawienie władzy rodzicielskiej. Warto pamiętać, iż pismo takie wolne jest od opłat sądowych.