Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności – wyrok TK

Wielu użytkownikom wieczystym zależy na zdobyciu uprawnień takich, jakie mają właściciele nieruchomości, tj. przekształceniu ich prawa w prawo własności. Takie sytuacje reguluje ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształcaniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz. U. z 2005 r. Nr 175, poz. 1459 ze zm., dalej „ustawa”).

Podmioty uprawnione do występowania z żądaniem przekształcenia

Zgodnie z ustawą, podmioty w niej wskazane, spełniające ściśle określone w ustawie warunki, mają możliwość wystąpienia z żądaniem przekształcenia powstałego w przeszłości prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Uprawnienie to przysługuje m.in. osobom fizycznym (lub ich następcom prawnym), będącym w dniu wejścia w życie ustawy użytkownikami wieczystymi nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe lub zabudowanych garażami, albo przeznaczonych pod tego rodzaju zabudowę oraz użytkownikom wieczystym nieruchomości rolnych. Żądanie przekształcenia powinno zostać zgłoszone do dnia 31 grudnia 2012 r. Ponadto, ustawa określa szczegółowe zasady występowania z takim żądaniem.

Zobacz też: Czym jest bonifikata w opłacie rocznej za użytkowanie wieczyste?

Decyzja przekształceniowa

Przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności następuje na wniosek uprawnionego użytkownika wieczystego na podstawie decyzji administracyjnej właściwego organu. W przypadku nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego jest to organ wykonawczy odpowiedniej jednostki samorządowej (np. wójt, burmistrz), natomiast co do gruntów Skarbu Państwa decyzję taką wydaje starosta. Kwestią, która zasługuje na szczególną uwagę jest  odpłatność przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Opłata za przekształcenie, uiszczana przez użytkownika wieczystego, jest równa różnicy między wartością nieruchomości a wartością prawa użytkowania wieczystego, przy czym kwota ta ustalana jest w oparciu o przepisy art. 67 ust. 3a i art. 69 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651, ze zm.). Warto przy tym zwrócić uwagę, że wysokość opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności ustala organ wydający decyzję o przekształceniu i wskazuje ją w tej decyzji.

W określonych przypadkach ustawa przewiduje obowiązek obligatoryjnego udzielenia bonifikaty od opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Przykładowo, bonifikaty należy udzielić osobie fizycznej, której dochód miesięczny nie przekracza określonego progu, pod warunkiem, że złoży ona wniosek o udzielenie bonifikaty, a nieruchomość będąca przedmiotem przekształcenia jest zabudowana na cele mieszkaniowe albo przeznaczona pod tego rodzaju zabudowę. 

Zobacz też: Kiedy użytkowanie wieczyste nieruchomości wygasa