Problem z egzekucją nieruchomości rolnych

Oczywiste jest, iż obrót nieruchomościami rolnymi odbywa się nie tylko na podstawie czynności prawnych dokonywanych w ramach obrotu cywilnoprawnego, ale także w wyniku czynności egzekucyjnych lub związanych z postępowaniem upadłościowym. Analiza przepisów Ustawy prowadzi do wniosku, iż Ustawodawca odmienności tych dwóch procedur nabycia nieruchomości rolnych w przepisach nie uwzględnił. Wprawdzie projekt zmiany Ustawy przewidywał pierwotnie wyłączenie z obowiązku uzyskania indywidualnej zgody Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych nabywanie nieruchomości rolnych w toku postępowania upadłościowego oraz egzekucyjnego, jednak ostatecznie uchwalony tekst nowelizacji Ustawy takiego wyraźnego wyłączenia już nie zawiera. Podkreślić należy, iż Ustawodawca nie wprowadził w przepisach przejściowych uregulowania pozwalającego na zakończenie postępowań egzekucyjnych i upadłościowych wszczętych przed datą wejścia w życie noweli Ustawy, których przedmiotem są nieruchomości rolne, z pominięciem ograniczeń wynikających z noweli Ustawy.

Polecamy produkt: Jak rozliczyć VAT od sprzedaży dokonywanej przez rolników (PDF)

Kto może być nabywcą nieruchomości rolnej?

W myśl Ustawy, nabywcą nieruchomości rolnej może być co do zasady rolnik indywidualny lub szczególny krąg podmiotów określony w Ustawie (m.in. osoba bliska zbywcy, jednostka samorządu terytorialnego, Skarb Państwa, spadkobierca lub zapisobierca). W pozostałych wypadkach, nieruchomość rolna może zostać nabyta wyłącznie za zgodą Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych wyrażoną w drodze decyzji administracyjnej.

Postępowanie egzekucyjne

Postępowanie egzekucyjne prowadzone jest w interesie wierzycieli w celu zaspokojenia ich wymagalnych wierzytelności z majątku dłużnika, który w sposób dobrowolny nie spełnił świadczenia. Praktyka w zakresie postępowań egzekucyjnych pozwala na stwierdzenie, iż w toku tych postępowań dłużnicy wykazują się dużą inwencją w celu opóźnienia lub wręcz udaremniania egzekucji. Wydaje się, iż uregulowania zawarte w znowelizowanej Ustawie mogą posłużyć egzekwowanym dłużnikom do przedłużenia procedur egzekucyjnych.

Sprzedaż nieruchomości w ramach postępowania egzekucyjnego poprzedzona jest szeregiem czynności przewidzianych przepisami prawa i z reguły związanymi z kosztami. Do tej pory krąg osób stawających do licytacji był w zasadzie nieograniczony, poza ograniczeniami wynikającymi z kodeksu postępowania cywilnego i w takim wypadku stawający do licytacji winien przedstawić zgodę właściwego organu państwowego na nabycie nieruchomości. Jednak w tym wypadku np. ustawa o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców precyzowała prawa potencjalnego nabywcy nieruchomości do uzyskania promesy zezwolenia. W Ustawie analogicznych regulacji brak.