REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

DGP: Obowiązkowe faktury dla konsumentów od 2024?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Mariusz Szulc
Mariusz Szulc
Dziennikarz Dziennika Gazety Prawnej specjalizujący się w tematyce podatkowej
Oprac. Paulina Karpińska
DGP: Obowiązkowe faktury dla konsumentów od 2024?
DGP: Obowiązkowe faktury dla konsumentów od 2024?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Obowiązkowe faktury dla konsumentów od 2024? Po wejściu w życie zaproponowanych przepisów prawa skarbówka i inne organy państwa będą wiedzieć, co nabyli Kowalski i Nowak oraz za ile. Po co urzędom ta wiedza? – pytają eksperci.
rozwiń >

Obowiązkowe faktury dla konsumentów od 2024?

Chodzi o projekt, który zakłada obowiązek wystawiania od 2024 r. faktur przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Faktury będą więc ustrukturyzowane, czyli wystawione według jednolitego elektronicznego standardu.

REKLAMA

REKLAMA

Opublikowany przez Ministerstwo Finansów projekt zakłada, że przy użyciu KSeF trzeba będzie wystawiać również faktury w obrocie z konsumentami.

Informacje z e-faktur mają trafiać szerokim strumieniem nie tylko do skarbówki, lecz także do służb, prokuratury oraz innych organów państwa, w tym np. ministrów spraw wewnętrznych i spraw zagranicznych.

– Wszyscy oni będą dokładnie wiedzieć o zakupach Polaków w sklepie czy w centrum handlowym, jeśli kupujący zażąda faktury – mówi Marcin Madej, doradca podatkowy w Ittax.pl.

REKLAMA

Przypomnijmy, że faktury są też wystawiane przez dostawców prądu, gazu, usług telekomunikacyjnych i elektronicznych. To oznacza, że po wprowadzeniu obowiązkowych e-faktur fiskus i inne urzędy oraz służby będą też wiedzieć, ile prądu zużył konsument, ile razy dzwonił, ile gigabajtów internetu wykorzystał itd.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zdaniem Marcina Madeja w ten sposób może zostać naruszony art. 47 konstytucji, który gwarantuje każdemu prawo m.in. do ochrony prawnej życia prywatnego. Ekspert stawia też pytanie o zgodność takich praktyk z art. 17 unijnego rozporządzenia RODO, który gwarantuje prawo do usunięcia danych osobowych. Przypomnijmy, że faktury ustrukturyzowane mają być przetrzymywane w KSeF aż przez 10 lat.

Marcin Madej zastanawia się również nad celem wystawiania faktur konsumentom za pomocą KSeF. Zwraca uwagę na to, że konsumenci nie odliczają VAT, a wystawcę faktury można sprawdzić za pomocą JPK – jednolitego pliku kontrolnego.

Podobne wątpliwości ma Maciej Dybaś, partner w Crido. Przypomina, że już niedługo wszystkie kasy fiskalne będą kasami online i będą niemal na bieżąco przesyłać do centralnego repozytorium szczegóły na temat dokonywanych przez podatnika transakcji.

A co w sytuacji, gdy konsument będzie chciał dostać fakturę papierową bądź elektroniczną w formacie PDF lub JPG?

W uzasadnieniu projektu mowa jest o „wizualizacji” faktur. To oznacza, że wystawca będzie przekazywać ją konsumentowi w wybrany przez klienta sposób. Na początku prawdopodobnie kupujący będą prosić najczęściej o wydruk na papierze. Nowością będzie natomiast to, że na wizualizacji faktury znajdzie się obowiązkowo kod QR.

W uzasadnieniu projektu mowa jest również o tym, że konsumenci będą mogli pobrać fakturę ustrukturyzowaną w KSeF za pośrednictwem specjalnej aplikacji, która zostanie udostępniona w przyszłości.

Dodatkowe uprawnienia kontrolne dla wielu podmiotów

Z projektu wynika, że jeszcze więcej informacji niż obecnie dostaną: minister finansów, szef Krajowej Administracji Skarbowej, dyrektorzy izb administracji skarbowej, naczelnicy urzędów skarbowych i celno-skarbowych, generalny inspektor informacji finansowej, ministrowie spraw wewnętrznych i spraw zagranicznych, służby takie jak Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz inne organy państwa.

- Jeśli przykładowo do KSeF trafi faktura za prąd czy telefon, to fiskus i inne organy państwa wymienione w art. 297 par. 1 pkt 1, 2, 2a-2c, 3 i 7-9, art. 299g i art. 299h ordynacji podatkowej będą dokładnie wiedzieć, ile energii elektrycznej zużył konsument, ile razy dzwonił, ile gigabajtów internetu zużył. To samo dotyczy zakupów w zwykłym sklepie czy w centrum handlowym - zwraca uwagę Marcin Madej, doradca podatkowy w Ittax.pl.

Obowiązkowe faktury dla konsumentów od 2024 a RODO

Ekspert zastanawia się, czy nie będzie to ingerencją w obywatelskie swobody. - Do czego ministrowi finansów i innym organom takie informacje? - pyta Marcin Madej.

Jego zdaniem w ten sposób może zostać naruszony art. 47 konstytucji, który gwarantuje każdemu prawo m.in. do ochrony prawnej życia prywatnego, oraz art. 17 unijnego rozporządzenia 2016/679 (RODO), który stanowi o prawie do usunięcia danych osobowych. A faktury mają być przetrzymywane w KSeF aż przez 10 lat.

Obowiązkowe faktury dla konsumentów od 2024 a wydajność systemu KSeF

Zdaniem Marcina Madeja brak zmian w tym zakresie zaważy także na wydajności KSeF, ponieważ system będzie dodatkowo obciążany co miesiąc nawet kilkuset milionami faktur wystawianymi na rzecz konsumentów.

- Ministerstwo Finansów zapewnia wprawdzie, że wydajność KSeF nie ucierpi, ale mam co do tego wątpliwości, patrząc chociażby na problemy z uzyskaniem urzędowych poświadczeń odbioru (dowodów złożenia JPK z deklaracją) pojawiające się systematycznie około 25. dnia miesiąca - mówi ekspert z Ittax.pl.

Po co obowiązkowe faktury dla konsumentów od 2024?

- Niezależnie od tego czas zadać również pytanie o to, czemu właściwie ma służyć wystawianie faktur konsumenckich za pomocą KSeF - zastanawia się Marcin Madej.

Na pewno nie - jak mówi - uzyskaniu informacji, czy nabywca prawidłowo odliczył VAT, bo konsumenci nie odliczają podatku naliczonego.

- Nie jest to też niezbędne do sprawdzenia, czy wystawca faktury ujął ją w rozliczeniu VAT, bo już obecnie można to sprawdzić za pomocą jednolitego pliku kontrolnego. System działa, więc go nie komplikujmy - apeluje ekspert.

Wątpliwości ma również Maciej Dybaś, doradca podatkowy i partner w CRIDO. Przypomina, że już niedługo wszystkie kasy fiskalne będą kasami online i będą niemal na bieżąco przesyłać do centralnego repozytorium szczegóły na temat dokonywanych przez podatnika transakcji.

- Trudno więc o argumenty, które przemawiałyby za włączaniem do KSeF transakcji na rzecz konsumentów ewidencjonowanych w kasie fiskalnej - uważa ekspert CRIDO.

Obowiązkowe faktury dla konsumentów od 2024 a kolejki w sklepach

Maciej Dybaś spodziewa się natomiast, że gdy konsument poprosi w sklepie o fakturę (a ściślej o jej wizualizację, czyli wydruk), może dojść do zatorów. Bo nawet jeśli kasjer będzie dysponował oprzyrządowaniem pozwalającym na połączenie z KSeF, to cały proces może być czasochłonny.

- Kasjer będzie musiał przygotować fakturę i wysłać ją do KSeF, a odpowiedź systemu niekoniecznie musi być udzielona w ciągu kilku sekund. Bez niej kasjer nie może mieć pewności, że wystawiony dokument otrzymał stosowny numer w KSeF i stanowi prawidłową fakturę ustrukturyzowaną, której wydruk (wizualizację) można przekazać nabywcy - mówi ekspert.

Dodaje, że jeśli na odpowiedź KSeF trzeba będzie poczekać dłużej (np. z powodu awarii systemu), to żeby odebrać fakturę, klient będzie musiał albo ponownie przyjść do sklepu, albo podać swój adres e-mailowy.

- A przecież nikt nie ma obowiązku posiadania konta e-mail - zauważa ekspert CRIDO. Dlatego, jego zdaniem, nawet przy sprawnej organizacji pracy sklepu kolejki do kasy mogą być nie do uniknięcia.

Obowiązkowe faktury dla konsumentów od 2024 - sprzeciwy

Zdaniem ekspertów najlepiej byłoby całkowicie zrezygnować z pomysłu wystawiania za pomocą KSeF faktur na rzecz konsumentów.

- Nie widzę jakichkolwiek argumentów, które przemawiałyby za pozostawieniem projektu w obecnym kształcie - mówi Marcin Madej.

Podobnego zdania jest Maciej Dybaś. - Nie widzę wielkich argumentów za włączaniem do KSeF transakcji na rzecz konsumentów, które zostały udokumentowane na kasie fiskalnej, bo organy podatkowe i tak posiadają bądź będą posiadać takie informacje. Warto więc przemyśleć zmiany w projekcie - mówi ekspert CRIDO.

Przypomnijmy, że faktury zasadniczo dokumentują obrót między przedsiębiorcami, ale już dziś w co najmniej kilku sytuacjach mogą je otrzymać również konsumenci. Przykładem są faktury wystawiane przez dostawców usług telekomunikacyjnych, elektronicznych, dostawców energii elektrycznej i gazu, a także dokumentujące zakupy w sklepie internetowym.

Sprzedający nie ewidencjonują takich transakcji w kasie fiskalnej, bo minister finansów zwolnił ich z tego obowiązku rozporządzeniem z 22 grudnia 2021 r. (Dz.U. poz. 2442). Wymaga natomiast od nich wystawienia faktury.

Sami konsumenci również mogą żądać wystawienia faktury. Mają na to trzy miesiące liczone od końca miesiąca, w którym dostarczono im towar, wykonano usługę lub zapłacili całą lub część ceny (art. 106b ust. 3 ustawy o VAT).

Faktura jest niezbędna np. do skorzystania z:

  • ulgi termomodernizacyjnej (art. 26h ust. 3 ustawy o PIT),
  • ulgi na remonty zabytku nieruchomego, czyli prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane (art. 26hb ust. 3 pkt 2 i ust. 4 pkt 2 ustawy o PIT).

Faktury mogą też służyć do udokumentowania wydatków odliczanych w ramach ulgi na rehabilitację i w praktyce osoby niepełnosprawne często o nie proszą, choćby w aptece, kupując leki.

WYWIAD

Rozmowa Mariusza Szulca z Andrzejem Dulką, prezesem Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji

Mariusz Szulc: Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji zgłosiła zastrzeżenia do projektu nowelizacji zakładającego wdrożenie obowiązkowych e-faktur również w obrocie przedsiębiorca-konsument. Czego dotyczą te zastrzeżenia?

Andrzej Dulka: Sprzedawcy obawiają się, że może im zostać narzucony obowiązek korzystania z ujednoliconego wzoru faktury, co może być utrudnieniem dla kupujących. Oczekują więc potwierdzenia ze strony Ministerstwa Finansów, że faktura udostępniona nabywcy, zawierająca elementy wymagane przez KSeF, będzie też mogła zawierać inne, dodatkowe informacje i wizualnie nie będzie musiała różnić się od faktur wystawianych obecnie (będzie mogła mieć ten sam format, logo itp.). Jedyną nową informacją byłby kod QR, bo tego będzie wymagać nowelizacja.

M. S.: Eksperci zgłaszają obawy co do wydajności sytemu KSeF, jeśli ten miałby obsługiwać zarówno faktury firmowe, jak i konsumenckie. Czy podzielają państwo te obawy?

A.D.: Obecnie ministerstwo i budująca platformę KSeF firma potwierdzają, że platforma KSeF będzie działała efektywnie i bez opóźnień. Brzmi to bardzo obiecująco i optymistycznie.

Należy jednak zauważyć, że sprzedaż na rzecz klientów indywidualnych jest w większości rejestrowana za pomocą kas rejestrujących. Tak więc klienci, którzy będą chcieli otrzymać fakturę potwierdzającą zakup, będą musieli, tak jak dotychczas, przekazać sprzedającemu paragon fiskalny. Obowiązkiem sprzedawcy będzie wysłanie faktury do KSeF, pozyskanie kodu QR, umieszczenie go na fakturze, a dopiero następnie przekazanie jej klientowi. W razie awarii systemu i braku możliwości pozyskania kodu klient może nie dostać faktury od ręki. Sprzedawca wyśle ją e-mailem lub przekaże w formie papierowej, ale przez pewien czas klient może nie posiadać żadnego dowodu zakupu.

Doświadczeni przedsiębiorcy wiedzą, że jeszcze nikt nie stworzył takiej platformy, która działałaby w pełni efektywnie i bez opóźnień, zwłaszcza jeśli ma obsługiwać dziesiątki czy setki milionów faktur wystawianych w całym kraju. Dziś bardziej niż kiedykolwiek należy brać pod uwagę takie ryzyko i gdzie to możliwe ograniczać prawdopodobieństwo ich wystąpienia.

M.S.: W jaki sposób należałoby zatem poprawić projekt?

A.D.: Przedsiębiorcy podnoszą, żeby odstąpić od narzucania obowiązku pobierania danych z platformy KSeF, takich jak indywidualny kod ID faktury czy ostateczna data wystawienia faktury, bo to ogromne ryzyko dla płynnego procesu wystawiania i udostępniania faktur konsumentom. Przekonują również, żeby nie narzucać jednolitego wzoru faktur, bo to utrudni wdrożenie zmiany przedsiębiorcom i komunikację z klientami. Jeśli Ministerstwo Finansów uwzględni te rekomendacje, to konsumenci nie odczują zmiany. Jeżeli natomiast utrzymane zostaną rozwiązania zawarte w obecnym projekcie, to zarówno przedsiębiorcy, jak i klienci mocno odczują skutki wprowadzenia e-faktur.
 

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Senat: Komornik łatwiej sprzeda Twoje mieszkanie. Jak nie dasz rady z kredytem

Zasadą staje się bowiem licytacja elektroniczna nieruchomości przez komornika. Ustawa nowelizująca odpowiednio kodeksu postępowania cywilnego jest w Senacie.

Kancelaria, która słucha i sprzedaje - jak budować nowoczesną markę w zgodzie z wartościami?

Marketing kancelarii to nie fast food. Budowanie marki kancelarii to proces na lata. Przemyślana i wdrażana na bieżąco strategia, długoterminowe i krótkoterminowe plany, odpowiednio dobrane narzędzia - brzmi jak wyzwanie. Czy to się opłaca?

Jest decyzja! 10 listopada dniem wolnym od pracy. Jednak nie dla wszystkich

Premier zdecydował, że 10 listopada 2025 roku będzie dniem wolnym od pracy dla urzędników państwowych. Dzięki tej decyzji pracownicy służby cywilnej będą mieli czterodniowy weekend, który potrwa od soboty 8 listopada do wtorku 11 listopada, czyli Narodowego Święta Niepodległości. Oto szczegóły.

Rzecznik Generalny TSUE przeciwny podważaniu metody wyznaczania WIBOR. Nie będzie masowego kwestionowania wszystkich umów z WIBOR-em

W większości sporów sądowych o WIBOR konsumenci zarzucają bankom, że nie wskazały w umowie metody ustalania WIBOR. Kategoryczna opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w tym zakresie znacząco zmniejsza szanse konsumentów na skuteczne podważenie WIBOR w swoich umowach kredytowych – piszą radca prawny Bartłomiej Rybicki oraz radca prawny Bartłomiej Ślażyński z Kancelarii Radców Prawnych Anety Ciechowicz-Jaworskiej i Bartłomieja Ślażyńskiego.

REKLAMA

Bon kaucyjny za zwrócone butelki i puszki? MKiŚ: to legalne ale tylko gdy bon da się wymienić na pieniądze przez co najmniej 1 miesiąc

Ministerstwo Klimatu i Środowiska w komunikacie z 16 września 2025 r. poinformowało, że Polskie przepisy o systemie kaucyjnym jednoznacznie wskazują, że przy zwrocie opakowania ze znakiem kaucji, osobie zwracającej butelkę lub puszkę należy się zwrot w formie pieniężnej (np. w gotówce albo na kartę). Dopuszczalne prawnie jest jednak wydanie (np. przez automat) bonu lub kuponu, z kwotą kaucji - o ile taki druk da się łatwo spieniężyć i będzie on ważny przynajmniej miesiąc.

Rewolucja w recyklingu: system kaucyjny wchodzi w życie! Jak wpłynie na Ciebie, środowisko i gospodarkę? [WYWIAD]

Polska rozpoczyna rewolucję w recyklingu! Od października wchodzi w życie system kaucyjny dla butelek i puszek, który ma zwiększyć poziom selektywnej zbiórki, poprawić jakość surowców i dostosować kraj do wymogów Unii Europejskiej. Joanna Leoniewska-Gogola, liderka zespołu circular economy w Deloitte, tłumaczy w wywiadzie dla Infor.pl, jakie zmiany czekają konsumentów, przedsiębiorców i gospodarkę odpadami.

Dla kogo certyfikaty cyberbezpieczeństwa? Czy są obowiązkowe? Ustawa o krajowym systemie certyfikacji cyberbezpieczeństwa już weszła w życie

Certyfikaty cyberbezpieczeństwa są przeznaczone dla profesjonalistów IT, w tym dla administratorów systemów i sieci, specjalistów od bezpieczeństwa, inżynierów oraz osób aspirujących do tych ról, aby potwierdzić ich wiedzę i umiejętności praktyczne w zakresie ochrony przed zagrożeniami cyfrowymi. Certyfikacja obejmuje także produkty, usługi i procesy ICT, a ich celem jest informowanie konsumentów o poziomie bezpieczeństwa cyfrowego oraz wspieranie polskich firm na rynkach europejskich. Czy i dla kogo uzyskanie certyfikatów cyberbezpieczeństwa jest obligatoryjne?

Będą kolejne ograniczenia dot. ogrzewania kominkami. Nowelizacja rozporządzenia ws. warunków technicznych budynków

Od początku 2025 roku Ministerstwo Rozwoju i Technologii, a po ostatniej rekonstrukcji rządu Ministerstwo Finansów i Gospodarki prowadzi prace nad zmianą rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Poprzednia poważniejsza nowelizacja tego rozporządzenia miała miejsce w roku 2021. Dotychczasowe zmiany tego rozporządzenia każdorazowo i stopniowo wprowadzały nowe ograniczenia dla instalacji kominków, pieców i trzonów kuchennych. W projekcie najnowszych zmian tendencja ta jest utrzymana. I niestety, tak jak przy poprzednich zmianach, wprowadzane ograniczenia nie mają żadnego uzasadnienia technicznego.

REKLAMA

[Stare i nowe świadczenie pielęgnacyjne 3386 zł] W 2026 r. osoby niepełnosprawne i opiekunowie z podwyżką 99 zł

Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

WIBOR w umowach kredytu. Czy opinia Rzeczniczki Generalnej TSUE, to sukces konsumentów, czy banków?

W dniu 11 września 2025 r. Rzeczniczka Generalna Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydała opinię w sprawie C-471/24 z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonego przez Sąd Okręgowy w Częstochowie. Opinia ta jest całkowicie korzystna dla kredytobiorców i niekorzystna dla banków – twierdzi Radca Prawny Michał Kanabaja z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

REKLAMA