Samorządy prawnicze ograniczają konkurencję

Zgodnie z art. 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym (w tym przypadku: rynek usług prawniczych). Przez porozumienia rozumie się również uchwały lub inne akty związku przedsiębiorców lub ich organów statutowych.

W jednym budynku może być tylko jedna kancelaria

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zakwestionował postanowienie pozwalające notariuszowi otworzyć kancelarię w budynku, w którym mieści się już inna kancelaria, jedynie za zgodą Rady Izby Notarialnej. W praktyce takie pozwolenia wydawane były bardzo rzadko i co do zasady zależne były od zgody notariusza prowadzącego już działalność w tym miejscu. Zdaniem Prezesa Urzędu istniejący przepis spowodował ograniczenie konkurencji pomiędzy notariuszami, część z nich miała utrudniony dostęp do rynku nie mogąc rywalizować o klienta z posiadającymi już kancelarię w danym miejscu, a potencjalni klienci mieli ograniczony wybór kancelarii.

Zakaz pobierania przez notariuszy najniższych stawek

Nie jest to pierwszy przypadek interwencji UOKiKu w działalność notariatu. W 2002 roku za sprzeczne z prawem Prezes Urzędu uznał postanowienie zamieszczone w kodeksie etyki zawodowej stanowiące o tym, że przyciąganie klientów poprzez proponowanie najniższego wynagrodzenia za usługi notarialne jest przejawem nieuczciwej konkurencji. W uzasadnieniu wykazał, że wręcz przeciwnie, to właśnie odgórne narzucanie cen za świadczone usługi ogranicza konkurencję na rynku jako zmowa kartelowa, czyli najczęściej występujące i bezwzględnie zakazane porozumienie między przedsiębiorcami.

Zobacz również serwis: Sprawy Urzędowe

Stanowisko notariuszy

Notariusze poddali w wątpliwość czy UOKiK może w tym przypadku ingerować w wewnętrzne regulacje notariatu. Ich zdaniem kodeks etyki dotyczy wyłącznie sfery organizacyjnej samorządu zawodowego notariuszy, natomiast nie reguluje relacji między notariuszami a konsumentami. UOKiK podkreśla, że adresatami zakazu zawierania porozumień ograniczających konkurencję poza przedsiębiorcami są również związki i organizacje. Przez porozumienia rozumie się również uchwały lub inne akty związku przedsiębiorców lub ich organów statutowych. Samorząd zawodowy jest związkiem przedsiębiorców, którego uchwały podlegają kontroli w świetle przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, a zatem kodeks etyki również podlega tym przepisom.

Zobacz również serwis: Konsument i umowy

Za przepisy naruszające prawo konkurencji dotyczące tworzenia kilku kancelarii w jednym budynku na Krajową Radę Notarialną nałożona została kara pieniężna oraz obowiązek zmiany omawianego przepisu. Decyzja nie jest ostateczna, Krajowej Radze Notarialnej przysługuje prawo odwołania do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.