REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zakaz podwójnego karania płatników ZUS

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zakaz podwójnego karania płatników ZUS. /Fot. Fotolia
Zakaz podwójnego karania płatników ZUS. /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 1 czerwca 2012 r. tracą moc przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, które w dniu 18 listopada 2010 r. zostały uznane przez Trybunał Konstytucyjny (dalej „TK”) za niezgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej oraz wiążącymi Polskę aktami prawa międzynarodowego.

Wyrok TK

W dniu 18 listopada 2010 r. TK wydał wyrok, w którym stwierdził niezgodność art. 218 § 1 ustawy - Kodeks karny oraz art. 24 ust. 1 ustawy o systemie społecznych, a także art. 98 ust. 1 pkt 1 i art. 98 ust. 2 w zw. z art. 98 ust. 1 pkt 1 oraz art. 24 ust 1  ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (tj. zasadą demokratycznego państwa prawa) oraz szczegółowo wskazanymi w wyroku TK postanowieniami aktów prawa międzynarodowego obowiązującymi bezpośrednio w polskim systemie prawnym (sygn. akt P 29/09). Przyczyną tej niezgodności była zastosowana w powyższych przepisach regulacja dopuszczająca wobec tej samej osoby fizycznej za ten sam czyn, odpowiedzialność za przestępstwo bądź wykroczenie i dodatkową opłatę wynikającą z niedotrzymania obowiązku odprowadzania składek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej „ZUS”). Należy przy tym podkreślić, że zakwestionowane przez TK przepisy prawne odnosiły się do osób fizycznych, gdyż wyłącznie w ich przypadku możliwy był zbieg wymierzenia dodatkowej opłaty z odpowiedzialnością za wykroczenie albo przestępstwo.

REKLAMA

REKLAMA

Zobacz serwis: Kodeks karny

Stan faktyczny

Wyrok TK został wydany w następstwie łącznego rozpoznania dwóch pytań prawnych zadanych przez Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi. Pytania prawne Sądu powstały na gruncie spraw, w których płatnicy będący osobami fizycznymi - pracodawcami niedopełniali obowiązku terminowego płacenia w pełnej wysokości składek na ubezpieczenie społeczne (i niektórych innych składek pobieranych przez ZUS) za swoich pracowników, za co groziła im odpowiedzialność za przestępstwo bądź za wykroczenie oraz sankcja administracyjno-karna, określona przez ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych jako „dodatkowa opłata”.

W powyższych sprawach wątpliwości Sądu wzbudziły przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którymi w razie nieopłacenia składek lub opłacenia ich w zaniżonej wysokości, ZUS mógł wymierzyć płatnikowi dodatkową opłatę do wysokości 100% nieopłaconych składek (art. 24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) oraz art. 98 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który przewidywał karę grzywny w wymiarze do 5 000 złotych dla płatnika, który nie dopełniał obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w przewidzianym przepisami terminie. Dodatkowo, taki płatnik na podstawie art. 218 Kodeksu karnego podlegał grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2, jeżeli złośliwie lub uporczywie naruszał prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego. Szczególną uwagę Sądu zwrócił fakt, że według zakwestionowanych przepisów płatnik będący osobą fizyczną, który został już ukarany dodatkową opłatą, może również za ten sam czyn zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej lub odpowiedzialności za wykroczenie.

REKLAMA

Zobacz serwis: ZUS

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Uzasadnienie wyroku TK

W odpowiedzi na pytania prawne, TK wydał wyrok, w którym stwierdził, że powyższe przepisy stosowane łącznie tworzą system naruszający jedną z podstawowych zasad prawa karnego, którą stanowi zakaz wielokrotnego karania (bądź stosowania innego środka represyjnego) tej samej osoby za popełnienie tego samego czynu zabronionego. TK stwierdził, że dodatkowa opłata stosowana przez ZUS nie ma charakteru rekompensacyjnego, gdyż tę rolę pełnią odsetki od nieopłaconych w terminie składek, co za tym idzie jej charakter jest represyjny, ma za zadanie „ukarać” niezdyscyplinowanego płatnika. Zatem, dodatkowa opłata ma charakter karno-administracyjny wobec osób nieodprowadzających wymaganych składek do ZUS lub opłacających je w zaniżonej wysokości. W konsekwencji, zdaniem TK, stosowanie zakwestionowanych przepisów naruszyło zasadę zakazującą podwójnego karania tej samej osoby za ten sam czyn i było niezgodne z zasadą demokratycznego państwa prawa wyrażoną w art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Odroczenie utraty mocy obowiązującej

Utrata mocy zakwestionowanych przepisów została odroczona przez TK o 18 miesięcy. Odroczenie uzasadnione było obawami TK związanymi z  możliwością powstania szkody dla budżetu państwa związanej z brakiem przepisów umożliwiających karanie niezdyscyplinowanych płatników składek do ZUS. Jednakże w okresie odroczenia utraty mocy obowiązującej wskazanych przepisów, sądy oraz organy kompetentne do nakładania przewidzianych sankcji były obowiązane przestrzegać zasady zakazującej podwójnego karania.

Zobacz serwis: Ubezpieczenia

Podsumowanie

Podsumowując, w następstwie wyroku wydanego przez TK, w dniu 1 czerwca 2012 r. utracą moc przepisy pozwalające na podwójne karanie tej samej osoby fizycznej za ten sam czyn. Nie oznacza to jednak, że nieodprowadzanie składek do ZUS lub odprowadzanie ich w zaniżonej wysokości przez płatników nie będzie karane. Przewidywane jest bowiem wejście w życie w dniu 31 maja 2012 r. nowelizacji ustawy – Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, która ma wyeliminować z obrotu prawnego niekonstytucyjny mechanizm podwójnego karania za ten sam czyn, a jednocześnie wprowadzić odpowiednie sankcje gwarantujące rzetelne wywiązywanie się przez płatników z obowiązku opłacania składek. Ustawa nowelizująca czeka obecnie na podpis Prezydenta. Do dnia dzisiejszego, tj. 25 maja 2012 r., ustawa nie została podpisana, dlatego mamy nadzieję, że nastąpi to wkrótce.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
TSUE ucina spekulacje wokół WIBOR-u: ten wskaźnik jest legalny. Chodzi o przejrzystość komunikacji banku z klientem

W dniu 11 września 2025 roku rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przedstawił opinię w sprawie kredytów hipotecznych opartych o wskaźnik WIBOR. Wbrew niektórym zapowiedziom, nie był to dzień „przesilenia” dla sektora bankowego. Przeciwnie – opinia wprowadziła spokój i przywróciła proporcje w dyskusji, która w ostatnich miesiącach coraz bardziej przypominała medialny rollercoaster.

eZUS niedługo zastąpi PUE ZUS. mZUS dla Płatnika od 2026 roku. Co się zmieni dla emerytów, rencistów i innych klientów ZUS-u?

Portal eZUS, który już niedługo zastąpi PUE ZUS, będzie miał prostą nawigację, intuicyjny interfejs i funkcje dostosowane do potrzeb różnych klientów, w tym osób ze szczególnymi potrzebami. – Jesteśmy w trakcie wprowadzania kolejnych zmian. Pod koniec tego roku planujemy je udostępnić klientom – zapowiada Magdalena Mazur-Wolak, dyrektorka Departamentu Relacji z Klientami. Platforma Usług Elektronicznych ZUS to pierwszy polski e-urząd. ZUS udostępnił go swoim klientom w 2012 roku. Obecnie korzysta z niego 13,6 mln klientów ZUS.

Kup telefon przed końcem 2025 roku i rozlicz to w zeznaniu rocznym. MF potwierdza, że te wydatki ułatwiają wykonywanie czynności życiowych

Jakie wydatki będzie można uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym? Warto zastanowić się nad tym już teraz, by na początku 2026 roku nie mieć problemu z udokumentowaniem poniesionych kosztów. Przepisy, które trzeba będzie zastosować już znamy.

Czy kancelarii prawnej potrzebny jest marketing

Rynek prawny obserwujemy od lat i widzimy, że kancelarie coraz bardziej dostrzegają rolę marketingu, a nawet możemy zaryzykować stwierdzenie, że marketing prawniczy sam w sobie staje się trendem. Świadczy o tym chociażby rosnąca liczba wydarzeń branżowych czy coraz większe zainteresowanie rankingami prawniczymi.

REKLAMA

Rewolucja dla osób z niepełnosprawnościami. Rząd ma już ustawę o asystencji osobistej, która zmieni życie tysięcy Polaków

Już jutro, 28 października 2025 roku, Rada Ministrów zajmie się projektem ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, co zapowiada prawdziwą rewolucję w systemie wsparcia w Polsce. Informację tę przekazał w piątek wiceminister rodziny i pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnych, Łukasz Krasoń, który podkreślił wagę tego wydarzenia. Jak zapowiadają eksperci i sam resort rodziny, nowa ustawa może wreszcie ujednolicić dostęp do usług asystenckich, który do tej pory był rozproszony i zależny od czasowych programów realizowanych przez samorządy oraz organizacje pozarządowe.

Obowiązki pracodawcy w zakresie ochrony zdrowia pracowników – aktualne przepisy 2025

Badania okresowe, szkolenia BHP, profilaktyka i zdrowie psychiczne – to nie przywilej, lecz obowiązek pracodawcy. Zobacz, jak firmy w 2025 roku muszą dbać o bezpieczeństwo i dobrostan swoich pracowników.

Ostatnie dwa miesiące na uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy dla swojej działki – właściciele nieruchomości, którzy to przeoczą, później już tylko stracą [LISTA NAJWAŻNIEJSZYCH ZMIAN I TERMINÓW]

Decyzję o warunkach zabudowy, której uzyskanie jest niezbędne m.in. do posadowienia na swojej działce domu (o ile na danym obszarze nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego), na „starych zasadach”, które dawały właścicielowi nieruchomości największą „wolność” w zakresie realizowanej przez niego inwestycji – będzie można uzyskać jeszcze tylko przez najbliższe dwa miesiące. Decyzje WZ wydane przez gminy po tym terminie, będą już bowiem podlegały nowym, zdecydowanie bardziej restrykcyjnym regulacjom.

Koniec z leasingiem auta na full wypas. To już nie będzie się tak opłacać

Niezły samochód za atrakcyjną cenę. Taki dobry biznes mogli do końca grudnia robić przedsiębiorcy, którzy korzystali z aut w ramach umowy leasingowej. Kiedy leasing się kończył kupowali auta do celów prywatnych, po oferowanych przez firmy, preferencyjnych stawkach. Te praktyki, które pozwalały na niepłacenie podatków zostały ukrócone trzy lata temu. Nieskutecznie? Prawna furtka pozwala na ich ominięcie. Teraz i ona zostanie zatrzaśnięta.

REKLAMA

Przełomowy wyrok NSA - skarbówka przegrywa w sądzie, bo stosowała zawyżone stawki akcyzy dla samochodów osobowych. Takie samochody powinny być tańsze

Przełomowy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) jest faktem. NSA stwierdził, że stawki akcyzy od tysięcy aut były błędnie określane przez skarbówkę na zawyżonym poziomie. To powodowało finalnie wyższą cenę samochodu, za co płacił klient. Wszystko oczywiście przez niekorzystną dla podatników interpretację przepisów stosowaną latami.

Koniec z opłatami za wjazd na cmentarz – na Wszystkich Świętych zaparkujesz za darmo. Przełomowy wyrok WSA w Olsztynie [Święto Zmarłych 2025]

Organy samorządowe nie mogą ustanawiać (a cmentarze – na tej postawie) pobierać jakichkolwiek opłat, które są niezwiązane z pochówkiem zmarłych, tj. m.in. opłat za wjazd na cmentarz i korzystanie z cmentarza – orzekł WSA w Olsztynie. W związku ze zbliżającym się Wszystkich Świętych i wzmożonym ruchem na cmentarzach – warto, aby osoby, które będą odwiedzać groby swoich bliskich, znały te zasady.

REKLAMA