REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zakaz podwójnego karania płatników ZUS

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zakaz podwójnego karania płatników ZUS. /Fot. Fotolia
Zakaz podwójnego karania płatników ZUS. /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 1 czerwca 2012 r. tracą moc przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, które w dniu 18 listopada 2010 r. zostały uznane przez Trybunał Konstytucyjny (dalej „TK”) za niezgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej oraz wiążącymi Polskę aktami prawa międzynarodowego.

Wyrok TK

W dniu 18 listopada 2010 r. TK wydał wyrok, w którym stwierdził niezgodność art. 218 § 1 ustawy - Kodeks karny oraz art. 24 ust. 1 ustawy o systemie społecznych, a także art. 98 ust. 1 pkt 1 i art. 98 ust. 2 w zw. z art. 98 ust. 1 pkt 1 oraz art. 24 ust 1  ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (tj. zasadą demokratycznego państwa prawa) oraz szczegółowo wskazanymi w wyroku TK postanowieniami aktów prawa międzynarodowego obowiązującymi bezpośrednio w polskim systemie prawnym (sygn. akt P 29/09). Przyczyną tej niezgodności była zastosowana w powyższych przepisach regulacja dopuszczająca wobec tej samej osoby fizycznej za ten sam czyn, odpowiedzialność za przestępstwo bądź wykroczenie i dodatkową opłatę wynikającą z niedotrzymania obowiązku odprowadzania składek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej „ZUS”). Należy przy tym podkreślić, że zakwestionowane przez TK przepisy prawne odnosiły się do osób fizycznych, gdyż wyłącznie w ich przypadku możliwy był zbieg wymierzenia dodatkowej opłaty z odpowiedzialnością za wykroczenie albo przestępstwo.

REKLAMA

Zobacz serwis: Kodeks karny

Stan faktyczny

REKLAMA

Wyrok TK został wydany w następstwie łącznego rozpoznania dwóch pytań prawnych zadanych przez Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi. Pytania prawne Sądu powstały na gruncie spraw, w których płatnicy będący osobami fizycznymi - pracodawcami niedopełniali obowiązku terminowego płacenia w pełnej wysokości składek na ubezpieczenie społeczne (i niektórych innych składek pobieranych przez ZUS) za swoich pracowników, za co groziła im odpowiedzialność za przestępstwo bądź za wykroczenie oraz sankcja administracyjno-karna, określona przez ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych jako „dodatkowa opłata”.

W powyższych sprawach wątpliwości Sądu wzbudziły przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którymi w razie nieopłacenia składek lub opłacenia ich w zaniżonej wysokości, ZUS mógł wymierzyć płatnikowi dodatkową opłatę do wysokości 100% nieopłaconych składek (art. 24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) oraz art. 98 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który przewidywał karę grzywny w wymiarze do 5 000 złotych dla płatnika, który nie dopełniał obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w przewidzianym przepisami terminie. Dodatkowo, taki płatnik na podstawie art. 218 Kodeksu karnego podlegał grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2, jeżeli złośliwie lub uporczywie naruszał prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego. Szczególną uwagę Sądu zwrócił fakt, że według zakwestionowanych przepisów płatnik będący osobą fizyczną, który został już ukarany dodatkową opłatą, może również za ten sam czyn zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej lub odpowiedzialności za wykroczenie.

Zobacz serwis: ZUS

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Uzasadnienie wyroku TK

W odpowiedzi na pytania prawne, TK wydał wyrok, w którym stwierdził, że powyższe przepisy stosowane łącznie tworzą system naruszający jedną z podstawowych zasad prawa karnego, którą stanowi zakaz wielokrotnego karania (bądź stosowania innego środka represyjnego) tej samej osoby za popełnienie tego samego czynu zabronionego. TK stwierdził, że dodatkowa opłata stosowana przez ZUS nie ma charakteru rekompensacyjnego, gdyż tę rolę pełnią odsetki od nieopłaconych w terminie składek, co za tym idzie jej charakter jest represyjny, ma za zadanie „ukarać” niezdyscyplinowanego płatnika. Zatem, dodatkowa opłata ma charakter karno-administracyjny wobec osób nieodprowadzających wymaganych składek do ZUS lub opłacających je w zaniżonej wysokości. W konsekwencji, zdaniem TK, stosowanie zakwestionowanych przepisów naruszyło zasadę zakazującą podwójnego karania tej samej osoby za ten sam czyn i było niezgodne z zasadą demokratycznego państwa prawa wyrażoną w art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Odroczenie utraty mocy obowiązującej

Utrata mocy zakwestionowanych przepisów została odroczona przez TK o 18 miesięcy. Odroczenie uzasadnione było obawami TK związanymi z  możliwością powstania szkody dla budżetu państwa związanej z brakiem przepisów umożliwiających karanie niezdyscyplinowanych płatników składek do ZUS. Jednakże w okresie odroczenia utraty mocy obowiązującej wskazanych przepisów, sądy oraz organy kompetentne do nakładania przewidzianych sankcji były obowiązane przestrzegać zasady zakazującej podwójnego karania.

Zobacz serwis: Ubezpieczenia

Podsumowanie

Podsumowując, w następstwie wyroku wydanego przez TK, w dniu 1 czerwca 2012 r. utracą moc przepisy pozwalające na podwójne karanie tej samej osoby fizycznej za ten sam czyn. Nie oznacza to jednak, że nieodprowadzanie składek do ZUS lub odprowadzanie ich w zaniżonej wysokości przez płatników nie będzie karane. Przewidywane jest bowiem wejście w życie w dniu 31 maja 2012 r. nowelizacji ustawy – Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, która ma wyeliminować z obrotu prawnego niekonstytucyjny mechanizm podwójnego karania za ten sam czyn, a jednocześnie wprowadzić odpowiednie sankcje gwarantujące rzetelne wywiązywanie się przez płatników z obowiązku opłacania składek. Ustawa nowelizująca czeka obecnie na podpis Prezydenta. Do dnia dzisiejszego, tj. 25 maja 2012 r., ustawa nie została podpisana, dlatego mamy nadzieję, że nastąpi to wkrótce.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
To ostatnie dni na to, by pracownicy zdecydowali o swoich uprawnieniach. Później wedle swojego uznania zrobi to pracodawca

Choć o wielu sprawach dotyczących przebiegu stosunku pracy pracodawca i pracownik powinni decydować wspólnie, to jednak jednocześnie to pracodawca jako podmiot profesjonalny ponosi ewentualną odpowiedzialność za niewywiązanie się ustawowych obowiązków. Dotyczy to m.in. prawa pracowników do wypoczynku, czyli urlopów.

Sejm na żywo: 9 września 2025 [Transmisja online]

We wtorek, 9 września o godz. 12:00 rozpocznie się czterodniowe posiedzenie Sejmu.

Wzór na wyższą emeryturę [obliczenia] ZUS: Emerytura wyższa nawet o kilkanaście procent za każdy rok pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego

ZUS dość regularnie przypomina, że opłacalne jest późniejsze przejście na emeryturę. Im dłużej będziemy aktywni zawodowo (czyli im dłużej będziemy płacili składki emerytalne) po osiągnięciu wieku emerytalnego, tym większe świadczenie z ZUS-u można otrzymać tytułem emerytury. ZUS szacuje, że każdy dodatkowy rok pracy może podnieść emeryturę nawet o kilkanaście procent. Dłuższej aktywności sprzyjają potrzeby rynku i otwartość pracodawców, a analizy ekspertów ZUS jasno pokazują, że warto odłożyć w czasie decyzję o zakończeniu pracy.

Ile zyskuję kupując 3 masła w Biedronce? UOKiK stawia zarzuty: kombinacje z wielosztukami, fałszywe obniżki i niewidoczne najniższe ceny w sklepach

W dniu 9 września 2025 r. poinformowano, że Prezes UOKiK postawił spółce Jeronimo Martins Polska (właścicielowi sieci sklepów Biedronka) zarzuty naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Za niejasno komunikowane ceny Jeronimo Martins Polska grozi kara do 10 proc. obrotu. Zarzuty usłyszały również trzy osoby zarządzające, którym grozi kara do 2 mln zł. Podstawą działań podjętych przez UOKiK były sygnały napływające od konsumentów, którzy opisywali różne nieprawidłowości podczas akcji promocyjnych sieci Biedronka. Klienci sklepów skarżyli się w szczególności na problemy z odczytaniem właściwej ceny przy zakupie wielosztuk oraz podawanie informacji o najniższych cenach z 30 dni przed obniżkami w sposób nieczytelny, w tym zbyt małą czcionką. W ramach sprawdzenia wykonywania przepisów dyrektywy Omnibus i badania sieci handlowych, podległa UOKiK Inspekcja Handlowa przeprowadziła kontrole również w sklepach sieci Biedronka. Inspektorzy zgromadzili obszerną dokumentację zdjęciową, przede wszystkim etykiet cenowych i wywieszek, prezentujących obniżki cenowe oferowane konsumentom. Analiza zebranego materiału dowodowego potwierdziła - zdaniem Prezesa UOKiK - sygnalizowane nieprawidłowości.

REKLAMA

Znamy nowe stawki abonamentu RTV. Polacy zapłacą więcej

Wszyscy czekają na nowe rozwiązania dotyczące opłat za radio i telewizję. Od dłuższego czasu jest zapowiadane zniesienia abonamentu RTV. Jak się podkreśla, rozwiązanie to jest już przestarzałe i system finansowania mediów publicznych musi ulec zmianie. Ustalenia nadal trwają, a stawki za abonament rosną. W przyszłym roku zapłacimy więcej.

GIP: pilotaż czterodniowego tygodnia pracy to genialne rozwiązanie. Może być początkiem nowej ery

Główny Inspektor Pracy, Marcin Stanecki uważa, że pilotaż czterodniowego tygodnia pracy to genialne rozwiązanie. Może być początkiem nowej ery, kiedy będziemy pracować mniej. Od 100 lat praca organizowana jest w systemie 5 dni po 8 godzin. Czas na zmianę.

Drewno dobrej jakości nie trafi już do pieca! Nowe przepisy zmieniają wszystko

Elektrownie i elektrociepłownie nie mogą już spalać pełnowartościowego drewna. Nowe przepisy to rewolucja dla energetyki, branży drzewnej i ochrony środowiska. Surowiec, który do tej pory trafiał do pieców, teraz zasili przemysł meblarski i stolarski, a do spalania będą wykorzystywane wyłącznie odpady i drewno niskiej jakości. Co to oznacza?

Ubezpieczyłeś zwierzęta? Możesz domagać się refundacji 70 proc. opłaconej składki! Ze złożeniem wniosku trzeba się pospieszyć

Jeszcze do 29 września 2025 roku można złożyć wniosek o refundację już uiszczonych składek ubezpieczenia zwierząt od szeregu chorób. Ich lista jest długa i została poszerzona. Kto dostanie pieniądze i jakie warunki musi spełnić?

REKLAMA

Jak skorzystać z wolnego, gdy ślub odbywa się w piątek? Urlop okolicznościowy dla świadka. Nie każdy wie, co wynika z przepisów

Choć przez wiele lat dniem zwyczajowo zarezerwowanym na śluby i wesela była sobota, to jednak od pewnego czasu równie popularnym terminem jest piątek. Czasami na taki termin ślubu krócej się czeka, a dodatkowy ceny usług w tym dniu bywają niższe.

Rząd przypieczętował los zasiłku pielęgnacyjnego dla 1 mln. Bo jest świadczenie wspierające dla 120 000

Zasiłek pielęgnacyjny jest skazany na marginalizację. Pretekstem do tego jest wprowadzenie …. świadczenia wspierającego. Rząd przyznaje, że zasiłek pielęgnacyjny ma zbyt niską wartość, ale mówi że rekompensatą za to jest wysokie świadczenie wspierające. Jest to słaby argument bo zasiłek pielęgnacyjny otrzymuje 1 milion osób niepełnosprawnych w stopniu od umiarkowanego aż po znaczny oraz osoby 75+.

REKLAMA