REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zakaz podwójnego karania płatników ZUS

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zakaz podwójnego karania płatników ZUS. /Fot. Fotolia
Zakaz podwójnego karania płatników ZUS. /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 1 czerwca 2012 r. tracą moc przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, które w dniu 18 listopada 2010 r. zostały uznane przez Trybunał Konstytucyjny (dalej „TK”) za niezgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej oraz wiążącymi Polskę aktami prawa międzynarodowego.

Wyrok TK

W dniu 18 listopada 2010 r. TK wydał wyrok, w którym stwierdził niezgodność art. 218 § 1 ustawy - Kodeks karny oraz art. 24 ust. 1 ustawy o systemie społecznych, a także art. 98 ust. 1 pkt 1 i art. 98 ust. 2 w zw. z art. 98 ust. 1 pkt 1 oraz art. 24 ust 1  ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (tj. zasadą demokratycznego państwa prawa) oraz szczegółowo wskazanymi w wyroku TK postanowieniami aktów prawa międzynarodowego obowiązującymi bezpośrednio w polskim systemie prawnym (sygn. akt P 29/09). Przyczyną tej niezgodności była zastosowana w powyższych przepisach regulacja dopuszczająca wobec tej samej osoby fizycznej za ten sam czyn, odpowiedzialność za przestępstwo bądź wykroczenie i dodatkową opłatę wynikającą z niedotrzymania obowiązku odprowadzania składek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej „ZUS”). Należy przy tym podkreślić, że zakwestionowane przez TK przepisy prawne odnosiły się do osób fizycznych, gdyż wyłącznie w ich przypadku możliwy był zbieg wymierzenia dodatkowej opłaty z odpowiedzialnością za wykroczenie albo przestępstwo.

REKLAMA

REKLAMA

Zobacz serwis: Kodeks karny

Stan faktyczny

Wyrok TK został wydany w następstwie łącznego rozpoznania dwóch pytań prawnych zadanych przez Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi. Pytania prawne Sądu powstały na gruncie spraw, w których płatnicy będący osobami fizycznymi - pracodawcami niedopełniali obowiązku terminowego płacenia w pełnej wysokości składek na ubezpieczenie społeczne (i niektórych innych składek pobieranych przez ZUS) za swoich pracowników, za co groziła im odpowiedzialność za przestępstwo bądź za wykroczenie oraz sankcja administracyjno-karna, określona przez ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych jako „dodatkowa opłata”.

W powyższych sprawach wątpliwości Sądu wzbudziły przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którymi w razie nieopłacenia składek lub opłacenia ich w zaniżonej wysokości, ZUS mógł wymierzyć płatnikowi dodatkową opłatę do wysokości 100% nieopłaconych składek (art. 24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) oraz art. 98 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który przewidywał karę grzywny w wymiarze do 5 000 złotych dla płatnika, który nie dopełniał obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w przewidzianym przepisami terminie. Dodatkowo, taki płatnik na podstawie art. 218 Kodeksu karnego podlegał grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2, jeżeli złośliwie lub uporczywie naruszał prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego. Szczególną uwagę Sądu zwrócił fakt, że według zakwestionowanych przepisów płatnik będący osobą fizyczną, który został już ukarany dodatkową opłatą, może również za ten sam czyn zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej lub odpowiedzialności za wykroczenie.

REKLAMA

Zobacz serwis: ZUS

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Uzasadnienie wyroku TK

W odpowiedzi na pytania prawne, TK wydał wyrok, w którym stwierdził, że powyższe przepisy stosowane łącznie tworzą system naruszający jedną z podstawowych zasad prawa karnego, którą stanowi zakaz wielokrotnego karania (bądź stosowania innego środka represyjnego) tej samej osoby za popełnienie tego samego czynu zabronionego. TK stwierdził, że dodatkowa opłata stosowana przez ZUS nie ma charakteru rekompensacyjnego, gdyż tę rolę pełnią odsetki od nieopłaconych w terminie składek, co za tym idzie jej charakter jest represyjny, ma za zadanie „ukarać” niezdyscyplinowanego płatnika. Zatem, dodatkowa opłata ma charakter karno-administracyjny wobec osób nieodprowadzających wymaganych składek do ZUS lub opłacających je w zaniżonej wysokości. W konsekwencji, zdaniem TK, stosowanie zakwestionowanych przepisów naruszyło zasadę zakazującą podwójnego karania tej samej osoby za ten sam czyn i było niezgodne z zasadą demokratycznego państwa prawa wyrażoną w art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Odroczenie utraty mocy obowiązującej

Utrata mocy zakwestionowanych przepisów została odroczona przez TK o 18 miesięcy. Odroczenie uzasadnione było obawami TK związanymi z  możliwością powstania szkody dla budżetu państwa związanej z brakiem przepisów umożliwiających karanie niezdyscyplinowanych płatników składek do ZUS. Jednakże w okresie odroczenia utraty mocy obowiązującej wskazanych przepisów, sądy oraz organy kompetentne do nakładania przewidzianych sankcji były obowiązane przestrzegać zasady zakazującej podwójnego karania.

Zobacz serwis: Ubezpieczenia

Podsumowanie

Podsumowując, w następstwie wyroku wydanego przez TK, w dniu 1 czerwca 2012 r. utracą moc przepisy pozwalające na podwójne karanie tej samej osoby fizycznej za ten sam czyn. Nie oznacza to jednak, że nieodprowadzanie składek do ZUS lub odprowadzanie ich w zaniżonej wysokości przez płatników nie będzie karane. Przewidywane jest bowiem wejście w życie w dniu 31 maja 2012 r. nowelizacji ustawy – Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, która ma wyeliminować z obrotu prawnego niekonstytucyjny mechanizm podwójnego karania za ten sam czyn, a jednocześnie wprowadzić odpowiednie sankcje gwarantujące rzetelne wywiązywanie się przez płatników z obowiązku opłacania składek. Ustawa nowelizująca czeka obecnie na podpis Prezydenta. Do dnia dzisiejszego, tj. 25 maja 2012 r., ustawa nie została podpisana, dlatego mamy nadzieję, że nastąpi to wkrótce.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ulgi i zniżki podatkowe dla emerytów w 2026. Z jakich preferencji można skorzystać?

Przepisy prawa podatkowego są szczególnie skomplikowane i bardzo często się zmieniają, co sprawia, że ciężko za nimi nadążyć. Przewidują one jednak szereg rozmaitych ulg i preferencji dla emerytów. Warto zatem zapoznać się z ich zasadami, pozwalają one bowiem zaoszczędzić nawet kilka tysięcy złotych rocznie. Wyjaśniamy, z jakich ulg mogą skorzystać emeryci i co zmieni się dla nich w 2026 roku?

Stopy procentowe NBP 2025: w październiku obniżka o 0,25 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 7-8 października 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosić będzie od 9 października 2025 r. 4,50 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP nie była zaskoczeniem dla większości analityków finansowych i ekonomistów, którzy najczęściej oczekiwali właśnie takiej obniżki.

Zdradzeni emeryci? Wstrząsająca petycja żąda zwolnienia z PIT rodziców, którzy wychowali co najmniej dwoje dzieci – padają mocne oskarżenia wobec państwa i polityków

Do Sejmu trafiła petycja BKSP-155-X-651/25, której autorem jest Adam Nycz. Dokument dotyczy zwolnienia przychodów z tytułu otrzymywanych emerytur z ZUS przez rodziców, którzy wychowali co najmniej dwójkę dzieci, z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W październiku 2025 r. RPP obniżyła stopy procentowe. O ile i kiedy spadną raty kredytów?

W dniu 8 października 2025 r. Rada Polityki Pieniężnej po raz kolejny obniżyła stopy procentowe. Stopa referencyjna będzie wynosić od jutra (9 października) 4,5%. To oczywiście dobra wiadomość dla osób spłacających lub planujących zaciągnąć kredyt hipoteczny. Z wyliczeń Rankomat.pl wynika, że w przypadku kredytu na kwotę 500 000 zł zaciągniętego na 30 lat rata spadnie o kolejne 83 zł. Łącznie, po czterech tegorocznych obniżkach, zmniejszy się o 458 zł – z 3 651 zł do 3 193 zł. Jeszcze większą obniżkę, bo wynoszącą 838 zł, można uzyskać poprzez refinansowanie kredytu z 2022 r. z oprocentowaniem 9%.

REKLAMA

273,00 złote dodatku do emerytury. Trzeba złożyć dokumenty, wypłata do 15 dnia miesiąca. Tym razem nie wypłaca ZUS

Po złożeniu tego wniosku emeryci mogą dostać co miesiąc dodatkowe świadczenie w wysokości 273 złotych. Trzeba spełnić określone warunki. Pieniędzy nie wypłaca ZUS, a trafiają one na konto do 15 dnia miesiąca.

Wojsko to nie tylko mundur, pieniądze i doświadczenie. Po zwolnieniu ze służby żołnierzom przysługują konkretne uprawnienia

Młodzi ludzie obecnie przychylniej niż przed laty patrzą na służbę wojskową. Do jej podjęcia zachęcają ich kampanie społeczne i warunki finansowe. Jednak jakie są pozostałe konsekwencje służby wojskowej dla późniejszej kariery cywilnej?

500+ dla seniora, wszystko co musisz wiedzieć o nowym świadczeniu. Wnioski można składać już od 3 listopada 2025 r.

Rząd w celu wykluczenia ubóstwa energetycznego wprowadził od 30 września ustawę o bonie ciepłowniczym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia wysokości cen energii elektrycznej. W związku z podwyżkami cen ogrzewania systemowego (nawet o 80-90%), ustawodawca postanowił wesprzeć najuboższe gospodarstwa. Jednocześnie ustawodawca scedował obsługę wniosków dot. bonu ciepłowniczego na gminy.

Pod domem pojawi się nowy (pomarańczowy) worek na odpady. Nie będzie już trzeba odbywać wycieczek do PSZOK-u

Niektóre miasta i gminy w Polsce decydują się na wprowadzenie nowego (pomarańczowego) worka na odpady – aby „ułatwić życie” swoim mieszkańcom (a zwłaszcza seniorom) zwalniając ich z konieczności wizyt w gminnych punktach selektywnego zbierania odpadów (tzw. PSZOK-ach) oraz aby zapobiec powstawaniu „dzikich” wysypisk odpadów na terenie miasta. Jest to rozwiązanie prospołeczne i proekologiczne, z którego mogą brać przykład również inne miasta i gminy w Polsce.

REKLAMA

W 2026 r. trzynasta pensja dla każdego etatowego pracownika na minimalnej płacy – otrzymaj nawet 5.379,20 zł więcej w skali roku

Od września 2025 r. są znane kwoty wynagrodzenia minimalnego miesięcznego oraz minimalnej stawki godzinowej. Jest pewien sposób aby zarabiać więcej będąc nadal tylko na minimalnej płacy – nawet o nieco więcej niż jedną dodatkową minimalną pensję w roku! Można otrzymać dodatkowo nawet 5.379,20 zł.

Kolejne pytanie do TSUE o kredyty z WIBOR-em. Czy polskie prawo wystarczająco chroni kredytobiorców?

Sąd Okręgowy w Krakowie w osobie sędzi Anny Baran postanowił skierować do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), pytanie czy polskie regulacje dotyczące zasad oprocentowania kredytów hipotecznych są zgodne z unijnym prawem chroniącym konsumentów. Analizy pytania prejudycjalnego i jego uzasadnienia, dokonuje radca prawny Paweł Stalski, specjalizujący się w prawie ochronnych konsumentów i w sporach sądowych z bankami.

REKLAMA