REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

RODO a księgi kościelne. NSA: UODO nie może nakazać kurii czy parafii usunięcia danych osobowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
RODO a księgi kościelne. NSA: UODO nie może nakazać kurii czy parafii usunięcia danych osobowych
RODO a księgi kościelne. NSA: UODO nie może nakazać kurii czy parafii usunięcia danych osobowych
Własne

REKLAMA

REKLAMA

UODO nie może nakazać kurii czy parafii usunięcia danych osobowych - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny 25 maja 2022 r. Wyrok NSA zamyka apostatom możliwość odwoływania się do świeckiego organu.

Apostazja. Czy można usunąć swoje dane osobowe z ksiąg parafialnych?

Niektórzy Polacy, zwłaszcza po dokonaniu aktu apostazji, chcieliby całkowicie zniknąć z dokumentów kościelnych. W teorii RODO pozwala domagać się usunięcia swych danych. Co jednak zrobić, jeśli Kościół nie reaguje na takie żądania? Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, do którego wpływają takie skargi, od początku stoi na stanowisku, że nie jest władny do zajmowania się nimi. Pogląd ten podzielił w minionym tygodniu Naczelny Sąd Administracyjny uznając, że wyłączne kompetencje w tego typu sprawach posiada Kościelny Inspektor Ochrony Danych.

- To wyrok niezwykle istotny z punktu widzenia relacji państwo - Kościół katolicki w aspekcie ochrony danych osobowych. Uznaje bowiem, że spełniono dwa kluczowe warunki pozwalające na autonomię Kościoła w tym zakresie. NSA stwierdził, że w momencie wejścia w życie RODO Kościół stosował szczegółowe zasady w związku z przetwarzaniem danych osobowych oraz że zostały one dostosowane do unijnego rozporządzenia - podkreśla dr Paweł Litwiński, adwokat z Kancelarii Barta Litwiński.

REKLAMA

REKLAMA

NSA: podstawą zasad regulujących przetwarzanie danych osobowych wiernych w księgach kościelnych są normy prawa kanonicznego

Mężczyzna, który złożył skargę, początkowo żądał od kurii i parafii udostępnienia mu informacji, jakie dane na jego temat instytucje te przetwarzają, w jaki sposób je przechowują i zabezpieczają. Dodatkowo zażądał przesłania mu pełnej kopii akt. Odpowiedzi otrzymane z kurii i parafii nie usatysfakcjonowały go, dlatego ponowił swoje żądania, dodatkowo wnosząc o usunięcie danych. Następnie złożył skargę do prezesa UODO, domagając się od niego wydania decyzji nakazującej instytucjom kościelnym poszanowanie jego praw.

UODO odmówił wszczęcia postępowania, uznając, że nie ma kompetencji do ingerowania w wewnętrzne sprawy Kościoła. Powołał się na art. 91, zgodnie z którym, jeśli w momencie wejścia w życie RODO Kościół stosuje szczegółowe zasady ochrony osób, to może je nadal stosować, pod warunkiem ich dostosowania do unijnego rozporządzenia (patrz ramka). Zdaniem UODO tak właśnie się stało poprzez wydanie przez Konferencję Episkopatu Polski „Dekretu ogólnego w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim” oraz powołanie Kościelnego Inspektora Ochrony Danych. Wnioski te podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 9 września 2019 r. (sygn. akt II SA/Wa 865/19).

W skardze kasacyjnej mężczyzna podkreślił, że przywołany dekret nie oznacza, że w czasie wejścia w życie RODO Kościół stosował szczegółowe zasady ochrony osób. A to dlatego, że wbrew powszechnemu przekonaniu unijne rozporządzenie weszło w życie już 24 maja 2016 r., a jedynie zaczęło być stosowane od 25 maja 2018 r. Tymczasem wspomniany dekret wszedł w życie w marciu 2018 r., a więc prawie dwa lata po czasie. Zdaniem NSA nie oznacza to jednak, że Kościół nie stosował wcześniej innych zasad regulujących przetwarzanie danych.

REKLAMA

Przed dniem wejścia w życie RODO w Kościele katolickim obowiązywały w zakresie ochrony danych osobowych pewne reguły, jak chociażby w kwestii prowadzenia ksiąg parafialnych, gdzie z wykorzystaniem danych osobowych odnotowywano fakty udzielenia sakramentu chrztu, zawarcia małżeństwa czy śmierci członków danej wspólnoty religijnej (...). Bez znaczenia jest przy tym, czy było to efektem stosowania reguł skodyfikowanych, czy też powszechnie przyjętego prawa zwyczajowego, bowiem żadne rygory co do charakteru źródeł prawa nie zostały zakreślone w art. 91 ust. 1 RODO” - uzasadnił rozstrzygnięcie NSA.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zdaniem NSA podstawą zasad regulujących przetwarzanie danych są normy prawa kanonicznego, które określa zasady gromadzenia i wykorzystywania, w tym również prowadzenia archiwów, przygotowania do sakramentów itp. Reguły te uwzględniają kościelną specyfikę, ale należy je uznać za wystarczająco szczegółowe, by spełnić warunek wskazany w art. 91 ust. 1 RODO.

Autonomia Kościoła

Skład orzekający uznał jednocześnie, że obowiązek dostosowania reguł kościelnych do RODO nie oznacza, że muszą one być w pełni zgodne z unijnym prawem.

„O ile celem prawodawcy byłoby zapewnienie pełnej zgodności, ustanowienie w RODO danej regulacji szczególnej nie znajdowałoby logicznego uzasadnienia (…). Jak można wnosić z treści art. 91 RODO, prawodawca unijny zamierzał jednak uwzględnić specyfikę przetwarzania danych osobowych, pozostających w związku z praktykami religijnymi i nauczaniem dogmatycznym Kościołów i innych wspólnot religijnych. Uznał za zasadne więc uszanowanie ich odrębności i autonomii i dopuścił stosowanie odmiennych reguł ochrony danych osobowych, zapewniających realizację celów RODO” - można przeczytać w uzasadnieniu wyroku. Dodatkowo NSA powołał się na zasadę autonomii Kościoła katolickiego zagwarantowaną konstytucją i konkordatem.

- W praktyce oznacza to, że Kościół katolicki może stosować własne przepisy o ochronie danych osobowych, nawet niezgodne z RODO. I robi to, bo dekret ogólny nie we wszystkich miejscach jest zgodny z unijnym rozporządzeniem. Co więcej skargami dotyczącymi przetwarzania danych przez Kościół może zajmować się wyłącznie Kościelny Inspektor Ochrony Danych. Świecki prezes UODO nie ma tych kompetencji - podsumowuje dr Paweł Litwiński.

Wyrok przesądza jeszcze jedną kwestię - czy w sprawach, w których skarży się decyzje instytucji kościelnych, można domagać się wyłączenia sędziego, który jest katolikiem. Zdaniem NSA nie ma takiej możliwości. Artykuł 18 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329; dalej: p.p.s.a.), który wskazuje przesłanki wyłączenia sędziego, nie wymienia wśród nich członkostwa w związku wyznaniowym. Co więcej, sąd kasacyjny nie ma nawet prawa sprawdzać, jakiego wyznania byli sędziowie orzekający w I instancji. Byłoby to niezgodne z art. 53 ust. 7 konstytucji, w myśl którego nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania.

„Za niedopuszczalne należy zatem uznać badanie kwestii przynależności sędziego do określonego Kościoła lub związku wyznaniowego w kontekście przesłanek jego wyłączenia określonych w art. 19 p.p.s.a. Wolność sumienia i wyznawania określonych religii jest konstytucyjnym prawem każdego obywatela, w tym także sędziego, ma wymiar absolutny i nie może być w jakikolwiek sposób ograniczona” - podkreślono w uzasadnieniu wyroku. ©℗

Co mówi RODO

Co mówi RODO

Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

Źródło: Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 maja 2022 r., sygn. akt III OSK 2273/21 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia

©℗Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A. Kup licencję

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Luka w przepisach. Opiekun niepełnosprawnych traci 847 zł miesięcznie (4134 zł - 3287 zł). Zyskuje święty spokój

W okresie przyznawania świadczenia wspierającego (kiedy nie wiadomo, czy osoba niepełnosprawna otrzyma odpowiednio dużo punktów poziomu potrzeby wsparcia), opiekun otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne. Potem musi je oddać wstecznie, a za ten sam okres osoba niepełnosprawna ma świadczenie wspierające. Rząd podpowiada (za przepisami), że rodzina osoby niepełnosprawnej może wybrać świadczenie pielęgnacyjne rezygnując ze wspierającego. Tyle, że to się nie opłaca bo świadczenie pielęgnacyjne jest niższe od wspierającego (w jego maksymalnej wysokości).

Nie jest źle. Świadczenie pielęgnacyjne z podwyżką o 99 zł. Tragedia w zasiłku pielęgnacyjnym 215,84 zł

Jak wygląda ranking świadczeń w 2026 r.? Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

Wytyczne w MOPS, żeby dawać jak najmniej zasiłków. Fałsz czy prawda? Na przykładzie zasiłku celowego 200 zł i zasiłku stałego dla stopnia umiarkowanego [List]

Wiele osób piszących do Infor.pl opisuje swoje doświadczenia co do teorii, że zostało wydane odgórne polecenie ograniczania świadczeń wypłacanych przez MOPS. Przykładowo w artykule publikujemy list czytelnika, który twierdzi, że ma informację o poleceniach wydawanych dla pracowników socjalnych w MOPS, aby starali się ograniczyć kwoty przeznaczane na świadczenia dla potrzebujących. Od czasu zaniżania punktacji w WZON co do świadczenia wspierającego (poziom potrzeby wsparcia) stale widzę na forach internetowych tego typu opinie. Jak w każdej teorii spiskowej nie wiadomo, kto miałby wydawać takie zalecenia oraz jak możliwe jest ich wdrożenie i kontrolowanie. Niemniej zjawisko takiego postrzegania MOPS, PZON. WZON, PFRON istnieje od lat i chyba się nasila od 2024 r. (prawdopodobnie z uwagi na powszechnie krytykowaną praktykę przyznawania punktów do świadczenia wspierającego).

Spadek i zachowek a obowiązki rodzinne. Przepisy po zmianach

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych może wpływać na późniejsze kwestie dotyczące dziedziczenia. Niekiedy jednak odsunięcie krewnych od spadku nie należy do najłatwiejszych. Trzeba pamiętać o szeregu wymogów. Jakich?

REKLAMA

Znalazłeś pracę, ale ją straciłeś? Nowe przepisy pozwalają bezrobotnym wrócić do zasiłku

1 czerwca 2025 roku weszła w życie nowa ustawa o rynku pracy, która wprowadza zmiany dotyczące powrotu do zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z nowymi przepisami, osoba bezrobotna, która podjęła pracę lub rozpoczęła działalność gospodarczą, będzie mogła ponownie ubiegać się o zasiłek, jeśli spełni ustalone kryteria. Jakie? Oto szczegóły.

W 2026 roku pracownik z najniższym wynagrodzeniem dostanie ponad 14 tys. zł za rozwiązanie umowy. Skąd ta kwota?

Na co mogą liczyć najniżej wynagradzani pracownicy w przypadku niespodziewanej utraty pracy? Obowiązujące przepisy jasno regulują ich prawa i obowiązki pracodawców. Jednym z nich jest wypłata odprawy pieniężnej. Ale czy będzie należała się każdemu?

Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co przysługuje [LISTA 2026]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nierzadko zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty dostępnych świadczeń i zasiłków? Co z kryteriami dochodowymi? Kto może dostać świadczenie wspierające z ZUS? Prezentujemy najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i nie tylko.

Sąd unieważnił kredyt hipoteczny z WIBOR-em. W umowie zabrakło tych ważnych informacji. Co to oznacza dla innych kredytobiorców?

W dniu 23 października 2025 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny sygn. akt I C 600/23 unieważnił umowę kredytu hipotecznego opartego na stawce referencyjnej WIBOR, zawartą w 2021 r. z BNP Paribas Bank Polski S.A. To ważny sygnał dla rynku - sądy coraz uważniej przyglądają się przejrzystości umów kredytowych i temu, czy konsument ma realną szansę zrozumieć mechanizm oprocentowania.

REKLAMA

Urlop regeneracyjny dla wszystkich. Aż 3 miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Czy już niedługo każdy pracownik będzie mógł skorzystać aż z 3 miesięcy płatnego wolnego co 7 lat? Jedynym warunkiem, który trzeba by spełnić, byłoby odpowiednio długie świadczenie pracy na rzecz jednego pracodawcy. Problemy zdrowotne nie byłyby warunkiem udzielenia wolnego.

Choroba się przedłuża i kończy się zasiłek chorobowy? ZUS: bez obaw – jest jeszcze świadczenie rehabilitacyjne. Jak je uzyskać?

Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie nie jest przyznawane z urzędu, tylko trzeba złożyć wniosek. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS - wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

REKLAMA