REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

RODO a księgi kościelne. NSA: UODO nie może nakazać kurii czy parafii usunięcia danych osobowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
RODO a księgi kościelne. NSA: UODO nie może nakazać kurii czy parafii usunięcia danych osobowych
RODO a księgi kościelne. NSA: UODO nie może nakazać kurii czy parafii usunięcia danych osobowych
Własne

REKLAMA

REKLAMA

UODO nie może nakazać kurii czy parafii usunięcia danych osobowych - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny 25 maja 2022 r. Wyrok NSA zamyka apostatom możliwość odwoływania się do świeckiego organu.

Apostazja. Czy można usunąć swoje dane osobowe z ksiąg parafialnych?

Niektórzy Polacy, zwłaszcza po dokonaniu aktu apostazji, chcieliby całkowicie zniknąć z dokumentów kościelnych. W teorii RODO pozwala domagać się usunięcia swych danych. Co jednak zrobić, jeśli Kościół nie reaguje na takie żądania? Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, do którego wpływają takie skargi, od początku stoi na stanowisku, że nie jest władny do zajmowania się nimi. Pogląd ten podzielił w minionym tygodniu Naczelny Sąd Administracyjny uznając, że wyłączne kompetencje w tego typu sprawach posiada Kościelny Inspektor Ochrony Danych.

- To wyrok niezwykle istotny z punktu widzenia relacji państwo - Kościół katolicki w aspekcie ochrony danych osobowych. Uznaje bowiem, że spełniono dwa kluczowe warunki pozwalające na autonomię Kościoła w tym zakresie. NSA stwierdził, że w momencie wejścia w życie RODO Kościół stosował szczegółowe zasady w związku z przetwarzaniem danych osobowych oraz że zostały one dostosowane do unijnego rozporządzenia - podkreśla dr Paweł Litwiński, adwokat z Kancelarii Barta Litwiński.

REKLAMA

REKLAMA

NSA: podstawą zasad regulujących przetwarzanie danych osobowych wiernych w księgach kościelnych są normy prawa kanonicznego

Mężczyzna, który złożył skargę, początkowo żądał od kurii i parafii udostępnienia mu informacji, jakie dane na jego temat instytucje te przetwarzają, w jaki sposób je przechowują i zabezpieczają. Dodatkowo zażądał przesłania mu pełnej kopii akt. Odpowiedzi otrzymane z kurii i parafii nie usatysfakcjonowały go, dlatego ponowił swoje żądania, dodatkowo wnosząc o usunięcie danych. Następnie złożył skargę do prezesa UODO, domagając się od niego wydania decyzji nakazującej instytucjom kościelnym poszanowanie jego praw.

UODO odmówił wszczęcia postępowania, uznając, że nie ma kompetencji do ingerowania w wewnętrzne sprawy Kościoła. Powołał się na art. 91, zgodnie z którym, jeśli w momencie wejścia w życie RODO Kościół stosuje szczegółowe zasady ochrony osób, to może je nadal stosować, pod warunkiem ich dostosowania do unijnego rozporządzenia (patrz ramka). Zdaniem UODO tak właśnie się stało poprzez wydanie przez Konferencję Episkopatu Polski „Dekretu ogólnego w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim” oraz powołanie Kościelnego Inspektora Ochrony Danych. Wnioski te podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 9 września 2019 r. (sygn. akt II SA/Wa 865/19).

W skardze kasacyjnej mężczyzna podkreślił, że przywołany dekret nie oznacza, że w czasie wejścia w życie RODO Kościół stosował szczegółowe zasady ochrony osób. A to dlatego, że wbrew powszechnemu przekonaniu unijne rozporządzenie weszło w życie już 24 maja 2016 r., a jedynie zaczęło być stosowane od 25 maja 2018 r. Tymczasem wspomniany dekret wszedł w życie w marciu 2018 r., a więc prawie dwa lata po czasie. Zdaniem NSA nie oznacza to jednak, że Kościół nie stosował wcześniej innych zasad regulujących przetwarzanie danych.

REKLAMA

Przed dniem wejścia w życie RODO w Kościele katolickim obowiązywały w zakresie ochrony danych osobowych pewne reguły, jak chociażby w kwestii prowadzenia ksiąg parafialnych, gdzie z wykorzystaniem danych osobowych odnotowywano fakty udzielenia sakramentu chrztu, zawarcia małżeństwa czy śmierci członków danej wspólnoty religijnej (...). Bez znaczenia jest przy tym, czy było to efektem stosowania reguł skodyfikowanych, czy też powszechnie przyjętego prawa zwyczajowego, bowiem żadne rygory co do charakteru źródeł prawa nie zostały zakreślone w art. 91 ust. 1 RODO” - uzasadnił rozstrzygnięcie NSA.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zdaniem NSA podstawą zasad regulujących przetwarzanie danych są normy prawa kanonicznego, które określa zasady gromadzenia i wykorzystywania, w tym również prowadzenia archiwów, przygotowania do sakramentów itp. Reguły te uwzględniają kościelną specyfikę, ale należy je uznać za wystarczająco szczegółowe, by spełnić warunek wskazany w art. 91 ust. 1 RODO.

Autonomia Kościoła

Skład orzekający uznał jednocześnie, że obowiązek dostosowania reguł kościelnych do RODO nie oznacza, że muszą one być w pełni zgodne z unijnym prawem.

„O ile celem prawodawcy byłoby zapewnienie pełnej zgodności, ustanowienie w RODO danej regulacji szczególnej nie znajdowałoby logicznego uzasadnienia (…). Jak można wnosić z treści art. 91 RODO, prawodawca unijny zamierzał jednak uwzględnić specyfikę przetwarzania danych osobowych, pozostających w związku z praktykami religijnymi i nauczaniem dogmatycznym Kościołów i innych wspólnot religijnych. Uznał za zasadne więc uszanowanie ich odrębności i autonomii i dopuścił stosowanie odmiennych reguł ochrony danych osobowych, zapewniających realizację celów RODO” - można przeczytać w uzasadnieniu wyroku. Dodatkowo NSA powołał się na zasadę autonomii Kościoła katolickiego zagwarantowaną konstytucją i konkordatem.

- W praktyce oznacza to, że Kościół katolicki może stosować własne przepisy o ochronie danych osobowych, nawet niezgodne z RODO. I robi to, bo dekret ogólny nie we wszystkich miejscach jest zgodny z unijnym rozporządzeniem. Co więcej skargami dotyczącymi przetwarzania danych przez Kościół może zajmować się wyłącznie Kościelny Inspektor Ochrony Danych. Świecki prezes UODO nie ma tych kompetencji - podsumowuje dr Paweł Litwiński.

Wyrok przesądza jeszcze jedną kwestię - czy w sprawach, w których skarży się decyzje instytucji kościelnych, można domagać się wyłączenia sędziego, który jest katolikiem. Zdaniem NSA nie ma takiej możliwości. Artykuł 18 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329; dalej: p.p.s.a.), który wskazuje przesłanki wyłączenia sędziego, nie wymienia wśród nich członkostwa w związku wyznaniowym. Co więcej, sąd kasacyjny nie ma nawet prawa sprawdzać, jakiego wyznania byli sędziowie orzekający w I instancji. Byłoby to niezgodne z art. 53 ust. 7 konstytucji, w myśl którego nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania.

„Za niedopuszczalne należy zatem uznać badanie kwestii przynależności sędziego do określonego Kościoła lub związku wyznaniowego w kontekście przesłanek jego wyłączenia określonych w art. 19 p.p.s.a. Wolność sumienia i wyznawania określonych religii jest konstytucyjnym prawem każdego obywatela, w tym także sędziego, ma wymiar absolutny i nie może być w jakikolwiek sposób ograniczona” - podkreślono w uzasadnieniu wyroku. ©℗

Co mówi RODO

Co mówi RODO

Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

Źródło: Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 maja 2022 r., sygn. akt III OSK 2273/21 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia

©℗Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A. Kup licencję

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
MRiRW zaktualizował stawki płatności bezpośrednich i PWK za 2025 rok

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało 10 października 2025 r., że minister rolnictwa i rozwoju wsi Stefan Krajewski podpisał rozporządzenie określające wysokość stawek płatności bezpośrednich oraz przejściowego wsparcia krajowego (PWK) na rok 2025.

ZUS zyska nowe uprawnienia i będzie mógł się domagać składek nawet za 20 lat wstecz. Co z kosztami i przychodami przedsiębiorców?

Trwa dyskusjach o przepisach, nad którymi toczą się już prace. Czy ZUS zyska prawo do tego, by domagać się składek za nieograniczony czas wstecz? Co wtedy z rozliczeniami podatkowymi przedsiębiorców? Czy sądy zaleje fala odwołań, a niewydolny już teraz system będzie działał jeszcze gorzej?

Świadczenie pielęgnacyjne 2026. Ponad 3000 zł dla opiekunów osób niepełnosprawnych!

Świadczenie pielęgnacyjne w 2026 roku może przekroczyć nawet 3000 zł. To kluczowa wiadomość dla tysięcy opiekunów osób niepełnosprawnych. Czy będzie można pracować nie tracąc pieniędzy? Jest pewna pułapka. Dowiedz się, ile dokładnie wyniesie pomoc i co zrobić, aby jej nie stracić.

Byłeś prześladowany przez władze? Możesz dostać zadośćuczynienie – nawet po latach

Byłeś represjonowany za działalność polityczną, internowany w stanie wojennym albo niesłusznie aresztowany przez władze PRL? Polskie prawo pozwala dziś dochodzić sprawiedliwości, także po wielu latach. Możesz ubiegać się o zadośćuczynienie za krzywdy moralne i odszkodowanie za straty materialne. Sprawdź, komu przysługuje rekompensata i jak złożyć skuteczny wniosek.

REKLAMA

Proszą premiera D. Tuska o ustawę i dodatek. Inni nie tylko go mają. Ale też świadczenie wspierające, zasiłek pielęgnacyjny czy rentę rodzinną. [List otwarty]

Osoby niepełnosprawne jako społecznicy) skierowali list otwarty do m.in. premiera D. Tuska w sprawie niedotrzymania obietnicy uchwalenia przepisów dającym wszystkim osobom z orzeczeniem o całkowitej niezdolności do samodzielności świadczenia takiego jak dodatek dopełniający do renty socjalnej.

Czy polscy twórcy w końcu zarabiają na swoich dziełach? Dyrektywa DSM a godziwe wynagrodzenie! [Gość Infor.pl]

Po niemal roku od implementacji unijnej dyrektywy o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym (tzw. Dyrektywy DSM) do polskiego prawa, rynek twórców internetowych wciąż szuka odpowiedzi na kluczowe pytania. Czy nowe przepisy faktycznie rozwiązały spory z gigantami technologicznymi i zapewniły twórcom godziwe wynagrodzenie? O to pytamy adwokata Mikołaja Chałasa z Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy.

Ważne zmiany dla osób, które się rozwodzą. Na dopełnienie formalności jest teraz rok. Później traci się do tego prawo

Rozwód to sprawa, która wiąże się nie tylko z silnymi emocjami, ale również z koniecznością dopełnienia szeregu obowiązków formalnych. Choć zostały one określone w obowiązujących przepisach, to nie zawsze wywiązanie się z nich jest proste.

Od 752 zł do 4134 zł bez względu na dochód do końca 2025 r. tylko dla osób z co najmniej 78 punktami. Jak uzyskać? Tylko 3 miesiące na złożenie wniosku do ZUS

ZUS w komunikacie przypomniał zasady przyznawania i uzyskiwania świadczenia wspierającego w 2025 roku. W bieżącym roku prawo do tego świadczenia mają pełnoletnie osoby mieszkające legalnie w Polsce, którym wojewódzki zespół ds. orzekania o niepełnosprawności przyznał w decyzji przynajmniej 78 punktów. Miesięczna wysokość świadczenia wspierającego zależy od ustalonego poziomu potrzeby wsparcia i wynosi aktualnie od 752 zł do 4134 zł.

REKLAMA

Wdowy po działaczach opozycji antykomunistycznej z dodatkowymi pieniędzmi [PROJEKT]

Dodatek kompensacyjny i ryczałt energetyczny to ważne świadczenia przysługujące wdowom po kombatantach. Posłowie chcą, by z tych uprawnień mogły korzystać też wdowy po działaczach opozycji antykomunistycznej.

Stałe orzeczenie o niepełnosprawności w 2026 r. Kto dostanie orzeczenie bezterminowe i jakie są nowe zasady?

Czekasz na bezterminowe orzeczenie o niepełnosprawności? Przepisy mają się zmienić, aby ulżyć w biurokracji osobom ze schorzeniami trwałymi i nieodwracalnymi. Kto w 2026 r. ma szansę pożegnać się z ponownymi wizytami na komisjach? Jakie kryterium jest kluczowe i co z orzeczeniami wydanymi przed nowelizacją? Zapoznaj się z planowanymi zmianami w systemie orzekania.

REKLAMA