Co Andrzej Duda powie w orędziu? Konstytucjonaliści twierdzą, że prezydent nie może desygnować premiera przed pierwszym posiedzeniem Sejmu

Szef Gabinetu Prezydenta Marcin Mastalerek poinformował w poniedziałek na portalu X (dawniej Twitter), że „po przeprowadzeniu konsultacji i głębokim zastanowieniu, Prezydent Andrzej Duda podjął już decyzję ws. tzw. pierwszego kroku”. „Decyzja jest ostateczna, więc ścigającym się na apele do Prezydenta polecam spokojne oglądanie wieczornego orędzia” – napisał Mastalerek.

Orędzie poza materią konstytucyjną

Konstytucjonalista prof. Ryszard Piotrowski powiedział PAP, że „powoływanie rządu rozpoczyna się od pierwszego posiedzenia Sejmu”. „W ciągu 14 dni od pierwszego posiedzenia Sejmu, prezydent desygnuje premiera i na jego wniosek powołuje rząd i odbiera przysięgę od członków nowo powołanej Rady Ministrów” – przypomniał zapis Konstytucji. Jego zdaniem „to, co prezydent Andrzej Duda zamierza powiedzieć przed pierwszym posiedzeniem jest poza materią konstytucyjną”.

„Z Konstytucji wynika tylko tyle, że prezydent desygnuje premiera w ciągu 14 dni od pierwszego posiedzenia Sejmu” – dodał. „Moim zdaniem dzisiaj prezydent nie może desygnować premiera. Prezydent może oczywiście mówić o swoich zamiarach dotyczących tworzenia rządu i innych zagadnieniach z tym związanych” – ocenił konstytucjonalista.

Kiedy można desygnować premiera

Prof. Marek Chmaj pytany, czy prezydent może podczas wieczornego orędzia desygnować premiera, powiedział, że „nie może, ponieważ według Konstytucji rząd podaje się do dymisji na pierwszym posiedzeniu nowo wybranego Sejmu”. „Jeżeli rząd podałby się do dymisji wcześniej, prezydent miałby możliwość powołania premiera przed pierwszym posiedzeniem” – wyjaśnił.

Jednak – jak tłumaczył – jeśli rząd poda się do dymisji na pierwszym posiedzeniu nowo wybranego Sejmu, wtedy, zgodnie z art. 154 Konstytucji prezydent może desygnować nowego Prezesa Rady Ministrów w ciągu 14 dni od tego posiedzenia.

Prof. Chmaj dopytywany o termin desygnacji oraz powołania premiera wyjaśnił, że czas 14 dni od pierwszego posiedzenia Sejmu odnosi się zarówno do desygnacji jak i powołania nowego Prezesa Rady Ministrów.

 (PAP)