REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Krwiodawcy mają do tego prawo: Co mówią przepisy? Czy coś się zmieniło?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jakie są aktualnie uprawnienia krwiodawców, wynikające z ustawy o publicznej służbie krwi? Co nowego?
Jakie są aktualnie uprawnienia krwiodawców, wynikające z ustawy o publicznej służbie krwi? Co nowego?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Uprawnienia krwiodawcy zostały określone w przepisach ustawy o publicznej służbie krwi. Należą do nich dwa dni zwolnienie od pracy, zwrot utraconego zarobku krwiodawcy, zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi oraz posiłek regeneracyjny. Czy coś się zmieniło?

rozwiń >

Honorowi dawcy krwi odgrywają kluczową rolę w systemie ochrony zdrowia, a ich poświęcenie jest doceniane przez państwo poprzez przyznanie im określonych uprawnień. Zgodnie z ustawą o publicznej służbie krwi, osoby oddające krew mogą liczyć na zwolnienie od pracy na czas donacji i następny dzień, zwrot utraconego zarobku, refundację kosztów przejazdu do stacji krwiodawstwa oraz posiłek regeneracyjny o wartości 4500 kcal. Przepisy te mają na celu ułatwienie i zachęcanie do regularnego oddawania krwi. Poniżej przedstawione zostaną szczegóły dotyczące poszczególnych przywilejów oraz warunków ich uzyskania.

REKLAMA

REKLAMA

Jakie są uprawnienia honorowych dawców krwi, zgodnie z ustawą o publicznej służbie krwi?

Uprawnienia honorowych dawców krwi znajdują się w art. 9 ustawy z 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi. Z przepisów tych wynika, że zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje:

  1. zwolnienie od pracy oraz zwolnienie od wykonywania czynności służbowych w dniu, w którym oddaje krew, oraz w dniu następnym, a także na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 2982 rozporządzenie w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy i zakres zwolnień od pracy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465);
  2. zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy;
  3. zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju; koszt przejazdu ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi;
  4. posiłek regeneracyjny.

Dokumentem poświadczającym powyższe uprawnienia jest zaświadczenie wydane przez regionalne centrum, Wojskowe Centrum lub Centrum MSWiA. A teraz nieco więcej szczegółów dotyczących poszczególnych uprawnień przysługujących krwiodawcom.

Zwolnienie od pracy pracownika będącego krwiodawcą, dwa dni kalendarzowe. Jak to rozumieć?

Zwolnienie od pracy dla krwiodawców przysługuje w dniu, w którym oddaje krew oraz w dniu następnym. W kontekście zwolnienia, oprócz zapisów ustawy o publicznej służbie krwi, ważny jest również §12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.

REKLAMA

Wynika z niego, że pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi. Pracodawca jest również obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Warto zwrócić uwagę, że zwolnienie w związku z donacją krwi lub jej składników obejmuje dni kalendarzowe. Wobec czego jest to przedział godzinowy od 0.00 do 24.00. Jest to istotne w przypadku pracy zmianowej, gdzie kolejna zmiana może np. rozpoczynać się od godz. 24.00, wówczas pracownik będzie obowiązany do podjęcia pracy po upływie dni zwolnienia.

Zwrot utraconego zarobku krwiodawcy na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy

Ustawa o publicznej służbie krwi wskazuje, że zwrot utraconego zarobku przysługujący honorowemu dawcy krwi ma następować na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy. Przepisy prawa pracy przewidują zatem zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy pracownika będącego krwiodawcą.

Wysokość wynagrodzenia ustala się w taki sam sposób jak przy ustalaniu wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy. A zatem zgodnie z zasadami zawartymi w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. 

Zwrot kosztów dojazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi

Krwiodawcy przysługuje zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju. Koszt przejazdu ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi (RCKiK). Zwracanie kosztów dotyczy zarówno komunikacji publicznej jak i prywatnego środka transportu.

Zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi określają zarządzenia poszczególnych Dyrektorów Regionalnych Centrów Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa. Przykładowe zarządzenie dotyczące zwrotu kosztów RCKiK w Warszawie: Informacja o zwrocie kosztów podrozy warszawa. Istnieje też informacja w tym zakresie, dotycząca ujednolicenia zasad zwrotu kosztów, zobacz: Zwrot kosztów dojazdu do stacji krwiodawstwa ujednolicony.

Posiłek regeneracyjny dla krwiodawcy, na poziomie 4500 kcal (18 840 kJ)

Zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje także posiłek regeneracyjny. Wartość kaloryczną posiłku regeneracyjnego przysługującego dawcy krwi, uwzględniającą ilość oddanej krwi oraz inne zabiegi związane z uodpornieniem dawcy określona została w drodze rozporządzenia.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wartości kalorycznej posiłku regeneracyjnego przysługującego dawcy krwi określa wartość kaloryczną posiłku regeneracyjnego przysługującego zasłużonemu honorowemu dawcy krwi lub honorowemu dawcy krwi na poziomie 4500 kcal (18 840 kJ), oddającemu:

  • 1 jednostkę krwi pełnej,
  • 2 jednostki osocza metodą konwencjonalną,
  • 3 jednostki osocza metodą automatyczną,
  • 1 lub 2 jednostki koncentratu krwinek czerwonych,
  • 1 jednostkę koncentratu krwinek płytkowych lub 1 jednostkę koncentratu granulocytarnego uzyskanych podczas zabiegu aferezy – wynosi 4500 kcal (18 840 kJ).
Ważne

Wartość kaloryczna posiłku regeneracyjnego na poziomie 4500 kcal (18 840 kJ) dotyczy także dawcy krwi poddanemu zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom w celu uzyskania osocza lub surowic diagnostycznych.

Regionalne Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa przez wielu lat wydawały ten posiłek w postaci tabliczek czekolad, batoników oraz soków. Każde z centrum przeprowadzało we własnym zakresie takie zakupu. Od 2020 roku nastąpiła zmiana i obecnie zakupu czekolad dla wszystkich centrów krwiodawstwa dokonuje się w ramach jednego przetargu organizowanego przez Ministerstwo Zdrowia. Ale w ostatnim czasie uległo to zmianie, co pokazuje poniższy komunikat.

Pakiety regeneracyjne dla krwiodawców w poszczególnych centrach krwiodawstwa. Odejście od posiłku składającego się z samych czekolad

Jak podaje portal publicznej służby krwi krwiodawcy.org, w komunikacje z lutego tego roku, w związku z problemami dostawców czekolad oraz niezadowoleniem części dawców z takiej formy ekwiwalentu Regionalne Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa rozpoczęły zamawianie ekwiwalentu energetycznego w ramach własnych przetargów. Część centrów postanowiło odejść od standardowego pakietu składającego się z samych czekolad i podjęło decyzję o wydawaniu zestawów składających się z różnego rodzaju produktów.

Przy czym duża część centrów krwiodawstwa ma jeszcze zapasy pakietów składających się tylko z czekolad zamówionych jeszcze ze wspólnego przetargu zorganizowanego przez NCK/MZ. Do czasu ich wyczerpania nie będą wprowadzały nowych.

Tabela: Przykładowe nowe pakiety, które dawca może otrzymać po oddaniu krwi i jej składników. Stan aktualny na dzień 23 luty 2025 roku.

RCKiK

Pakiet nr 1

Pakiet nr 2

Pakiet nr 3

Pakiet nr 4

Pakiet nr 5

Pakiet nr 6

RCKiK w Białymstoku

za Krew / osocze 550ml

3 czekolady / Masło orzechowe

za Krew / osocze 550ml

4 czekolady / mieszanka studencka / sok

za Osocze 650ml

Masło Orzechowe / Mieszanka studencka / 1x batonik

za Osocze 750ml

Masło Orzechowe / Mieszanka studencka. / 2x batonik

za Osocze 650/750ml

1 czekolada / Masło Orzechowe / Mieszanka studencka

za 2xPłytki

3 czekolady / Masło Orzechowe / 2xMieszanka studencka

RCKiK w Bydgoszczy

9 czekolad

granola, orzechy, sok, baton, 2 czekolady

RCKiK w Gdańsku

9 czekolad

2 czekolady, masło orzechowe, baton, orzeszki

RCKiK w Kaliszu

9 czekolad

RCKiK w Katowicach

9 czekolad

masło orzechowe, 3 czekolady

masło orzechowe, granola czekoladowa, granola z owocami, czekolada

RCKiK w Kielcach

9 czekolad

masło orzechowe, ciastka, czekolada

orzechy ziemne prażone, 3 czekolady

RCKiK w Krakowie

9 czekolad

masło orzechowe, ciastka, czekolada

RCKiK w Lublinie

9 czekolad

masło orzechowe, orzeszki ziemne, ciasteczka zbożowe

RCKiK w Łodzi

9 czekolad

masło orzechowe, ciasteczka, baton, napój czekoladowy

RCKiK w Olsztynie

9 czekolad

RCKiK w Opolu

9 czekolad

RCKiK w Poznaniu

9 czekolad

mieszanka studencka, orzeszki ziemne, czekolada, sok

RCKiK w Raciborzu

9 czekolad

masło orzechowe, granola

RCKiK w Radomiu

9 czekolad

RCKiK w Rzeszowie

9 czekolad

12 czekolad za

UKKP

RCKiK w Słupsku

9 czekolad

RCKiK w Szczecinie

9 czekolad

musli, 2 czekolady

masło orzechowe, 3 czekolady

RCKiK w Wałbrzychu

9 czekolad

musli, orzeszki ziemne, 2 czekolady, baton

RCKiK w Warszawie

masło orzechowe, ciastka, czekolada

RCKiK we Wrocławiu

9 czekolad

RCKiK w Zielonej Górze

9 czekolad

musli, orzeszki ziemne, 2 czekolady, baton, sok

CKiK MSWiA

9 czekolad

WCKiK MON

8 czekolad, sok

Jakie rekompensaty pieniężne przysługują krwiodawcy?

Wysokości rekompensat określa rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie określenia rzadkich grup krwi, rodzajów osocza i surowic diagnostycznych, których uzyskanie wymaga przed pobraniem krwi lub jej składników wykonania zabiegu uodpornienia dawcy lub innych zabiegów, oraz wysokości rekompensaty. Rekompensata pieniężna przysługuje dawcy krwi:

  1. rzadkiej grupy w wysokości:
    a) za 1 litr pobranej krwi - 130 zł,
    b) za 1 mililitr krwi pobranej do celów diagnostycznych od dawców krwinek wzorcowych - 1 zł;
  2. który został poddany zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom poprzedzającym pobranie krwi lub jej składników w celu uzyskania surowic diagnostycznych lub osocza w wysokości:
    a) za 1 litr krwi z wytworzonymi przeciwciałami w wyniku zabiegu uodpornienia - 280 zł,
    b) za 1 litr osocza pobranego od dawcy poddanego zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom - 500 zł,
    c) za zabieg uodpornienia dawcy, o którym mowa w lit. a oraz b:
    - pierwszy - 70 zł,
    - każdy kolejny - 35 zł,
    d) za 1 mililitr krwi pobranej do uodpornienia - 1,40 zł,
    e) za składniki krwi pobierane metodą aferezy - 185 zł (za cały zabieg).
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy można zignorować system kaucyjny i dalej wyrzucać puszki, plastikowe i szklane butelki do odpadów segregowanych tak jak dotychczas? Czy grożą za to kary?

O systemie kaucyjnym, polegającym na selektywnym recyklingu butelek szklanych, plastikowych oraz puszek aluminiowych o określonej pojemności w ostatnim czasie było głośno i napisano już prawie wszystko. Co jednak w przypadku, gdy ktoś nie chce lub nie ma możliwości i warunków, aby kolekcjonować niezgniecione butelki i puszki oraz oddawać je w punktach zbiorczych (np. automatach lub zobowiązanych do tego sklepach)? Czy zgodne z przepisami będzie wyrzucanie takich opakowań jak dotąd do odpadów segregowanych, to jest butelki szklane do zielonych, a butelki plastikowe oraz puszki aluminiowe do żółtych pojemników?

Prawa samotnego rodzica. Zasiłki, ulgi, alimenty i uprawnienia pracownicze. Oto, co Ci się należy!

Samotne rodzicielstwo stawia przed rodzicami wiele wyzwań, zarówno emocjonalnych, jak i finansowych. W Polsce system prawny oferuje szereg narzędzi i wsparcia, które mają ułatwić funkcjonowanie samotnego rodzica. Wiedza na temat przysługujących uprawnień jest kluczowa, aby w pełni korzystać z ochrony, jaką zapewniają przepisy. Dotyczy to zarówno aspektów socjalnych, jak i kwestii zatrudnienia.

Wyłączenie od dziedziczenia a wydziedziczenie. Co z zachowkiem?

Chociaż nazwy te brzmią podobnie, to w praktyce wyłączenie od dziedziczenia i wydziedziczenie są różnymi instytucjami prawa spadkowego. Na czym polega wyłączenie od dziedziczenia? Czy testament negatywny pozbawi niedoszłego spadkobiercę zachowku? Kiedy wydziedziczenie jest skuteczne?

Opłata Śmieciowa 2026. Nowe zasady i podwyżki w segregacji bioodpadów

Właściciele domów i mieszkań muszą przygotować się na kolejne obciążenie budżetu. W 2026 roku opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wielu miastach i gminach wzrosną, a jednocześnie wejdą w życie nowe, bardziej restrykcyjne zasady segregacji, zwłaszcza w zakresie bioodpadów i systemu kaucyjnego.

REKLAMA

Budżet państwa zapłaci składki za nianię (np. za babcię). Dla emerytki to szansa na wyższą emeryturę. Trzeba tylko podpisać tę umowę

Znalezienie odpowiedzialnej osoby, która z troską zajmie się dzieckiem, to dla wielu rodziców ogromne wyzwanie. Nianią może być zarówno młoda osoba wchodząca na rynek pracy, jak i babcia, która chce dorobić do emerytury. ZUS informuje, że zatrudnienie opiekunki (także np. babci) na podstawie umowy uaktywniającej to rozwiązanie proste, bezpieczne i korzystne finansowo dla obu stron.

Tyle dla emerytów, tyle dla rodziców. Sejm bierze się za budżet na 2026 rok

Sejm rozpoczął prace nad budżetem państwa na 2026 rok, który przewiduje zarówno rekordowe wydatki na obronę i ochronę zdrowia, jak i konkretne wsparcie dla emerytów, rencistów oraz rodziców. Projekt ustawy kładzie nacisk na stabilność finansów państwa, rozwój infrastruktury, inwestycje strategiczne i politykę prorodzinną, a jednocześnie przewiduje kontynuację popularnych programów społecznych, takich jak 13. i 14. emerytura czy „Rodzina 800+”.

Polski sąd pyta TSUE o WIBOR w umowach kredytu sprzed 2018 roku. Czy to będzie „orzecznicza bomba”?

Zapamiętajmy datę 25 września 2025 roku, gdyż może ona być jedynym z kamieni milowych spraw dotyczących kredytów ze zmienną stopą procentową opartą na WIBOR. Tego dnia Sąd Okręgowy w Warszawie, rozpoznający sprawę o sygn. akt XXVIII C 22943/22, postanowił zadać Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytania prejudycjalne, które mogą okazać się przełomowe dla kredytobiorców, którzy zawarli umowy przed 1 stycznia 2018 roku.

Czy to koniec z promocjami skłaniającymi klientów do kupowania dużej ilości piwa, np. 5 puszek + 5 gratis? Trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

Wszystko zaczęło się od alkotubek, a teraz całkiem możliwe, że już w 2026 r. będzie koniec z promocjami skłaniającymi klientów do kupowania dużej ilości piwa, np. 5 puszek + 5 gratis. Nie wiadomo natomiast co ze sprzedażą alkoholu na stacjach benzynowych. Wciąż trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi - propozycji jest dużo, stanowiska są zróżnicowane a resort zdrowia próbuje wypracować najbardziej optymalne rozwiązanie dla konsumentów ale i przedsiębiorców.

REKLAMA

Wiek emerytalny kobiety w górę? To tylko pierwszy krok do koniecznych zmian!

Wyrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn jest raczej nieuniknione, a w przyszłości może czekać nas jego dalsze podnoszenie. To jest efekt zmian demograficznych oraz wyzwań ekonomicznych, z którymi musi zmierzyć się system emerytalny w Polsce. Co nas czeka?

Ustawa o asystencji osobistej wchodzi w życie. Co czeka osoby z niepełnosprawnościami i ich opiekunów?

Projekt ustawy o asystencji osobistej to ogromny krok w kierunku niezależnego życia osób z niepełnosprawnościami. Ma zastąpić niestabilne programy (jak AOON) systemową regulacją. Nowa ustawa, przyjęta przez Stały Komitet Rady Ministrów we wrześniu 2025 r., wprowadza pełną indywidualizację wsparcia, którego wymiar może sięgnąć nawet 240 godzin miesięcznie. Sprawdź, co ta rewolucja oznacza dla Ciebie i Twoich bliskich.

REKLAMA