Zmiany w prawie karnym dotyczące nękania

Definicja Stalkingu przyjęta przez Centrum Badań nad Stalkingiem w Polsce to: rozmowy telefoniczne, wysyłanie sms-ów, listów i e-maili; groźby, zachowania agresywne, śledzenie, nękanie, obserwowanie i szkodzenie. Zachowania te przyjmują charakter ciągły i powodują strach i skrępowanie.

Zjawisko stalkingu zaklasyfikowane zostało do form naruszenia wolności osobistej. Jest to model zachowania charakteryzujący się powtarzającymi się naruszeniami granic zarówno w sferze życia publicznego, jak i prywatnego jednej lub więcej osób. Inaczej mówiąc to powtarzalny ciąg zachowań podejmowanych przez napastnika w celu wywołania u prześladowanej przez niego osoby, stanu uzasadnionych obaw o bezpieczeństwo jej lub osób jej najbliższych.

Momentem kluczowym w zapobieganiu przekroczenia nienaruszalności osobistej jest przejście z kontaktu pośredniego (rozmowy telefoniczne, niemile widziane prezenty, sms-y, czy e-maile) do kontaktu bezpośredniego: bliskość fizyczna, odwiedzenie miejsca pracy, zachowania agresywne. Zachowania te świadczą o utracie kontroli przez prześladowcę.

Jako, że działania stalkerów wymierzone są m.in. w wolność, prywatność i intymność czy spokój ofiary a także mogą być przyczyną strat materialnych poprzez np. rezygnację ofiary z pracy, odpowiedzialność sprawców można opierać na statuującym ochronę praw osobistych Art. 24 k.c. Według § 1 bowiem osoba, której dobro osobiste jest zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne; jeśli zaś dokonano już naruszenia może także żądać, by osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności można żądać by osoba naruszająca, złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie.

Ofiary stalkingu, których dobra osobiste zostały naruszone, w razie poniesienia szkód materialnych związanych ze stalkingiem, mogą więc żądać świadczeń odszkodowawczych od nękającej ich osoby na podstawie następujących przepisów kodeksu cywilnego.

W chwili obecnej ofiary nekania mogą ewentualnie powołać się na art. 107 Kodeksu wykroczeń. Głosi on, że "kto w celu dokuczenia innej osobie złośliwie wprowadza ją w błąd lub w inny sposób złośliwie niepokoi, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1,5 tys. zł albo karze nagany".

Ministerstwo pracuje obecnie nad projektem penalizacji stalkingu, czyli włączenia nowego typu przestępstwa do kodeksu karnego.