Kamera monitoringu sąsiada obejmuje mój dom i posesję. Czy to legalne? Prezes UODO stanowczo reaguje

• Kilkanaście kamer prywatnej osoby działa 24 godziny na dobę i obejmuje zasięgiem sąsiednie posesje
• UODO: przepisy RODO nie stosuje się do monitoringu wizyjnego jeżeli kamera obejmuje wyłącznie nieruchomość właściciela monitoringu
• Nie ma zastosowania wyjątek domowy / osobisty
• Decyzja Prezesa UODO: nakaz zaprzestania przetwarzania danych osobowych skarżących za pomocą monitoringu wizyjnego

Kilkanaście kamer prywatnej osoby działa 24 godziny na dobę i obejmuje zasięgiem sąsiednie posesje

Skarżący wskazali, że kamer jest kilkanaście. Rejestrują one zarówno obraz, jak i dźwięk przez 24 godziny na dobę. Sąsiedzi w skardze do Prezesa UODO podnieśli, że zebrane dane są przetwarzane bez ich zgody. Mieszkańcy czują się nękani i mają poczucie naruszania ich prywatności, co negatywnie wpływa na ich codzienne życie. Jedna z kamer miała być skierowana bezpośrednio na okno toalety w sąsiednim budynku.

Prezes UODO wzywał właściciela monitoringu o złożenie wyjaśnień, jednak ten dwukrotnie nie odebrał korespondencji. Brak reakcji nie może jednak blokować działań organu nadzorczego. W związku z tym Prezes UODO ocenił stan faktyczny na podstawie zebranych w sprawie materiałów pochodzących od skarżących oraz na podstawie własnych ustaleń. Twierdzenia skarżących uznał za udowodnione. Dowodami w postępowaniu administracyjnym mogą być bowiem np. zeznania świadków czy oględziny.

UODO: przepisy RODO nie stosuje się do monitoringu wizyjnego jeżeli kamera obejmuje wyłącznie nieruchomość właściciela monitoringu

W ocenie Prezesa UODO do przetwarzania danych osobowych za pomocą monitoringu wizyjnego przez osobę fizyczną nie mają zastosowania przepis RODO wyłącznie wówczas, gdy zasięg monitoringu, z którego pochodzą nagrania, obejmuje nieruchomość tej osoby.

Nie ma zastosowania wyjątek domowy / osobisty

Prezes UODO uznał jednocześnie, że w tej sprawie nie ma zastosowania tzw. wyjątek domowy czy osobisty wskazany w art. 2 ust. 2 lit. c RODO. Przepis ten określa, że przepisów RODO nie stosuje się do przetwarzania danych osobowych przez osobę fizyczną w ramach czynności o czysto osobistym lub domowym charakterze. Zgodnie bowiem z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 11 grudnia 2014 r. w sprawie C-212/13 František Ryneš przeciwko Úřad pro ochranu osobních údajů Ryneš, „(…) przetwarzanie danych osobowych jest objęte odstępstwem przewidzianym w art. 3 ust. 2 tiret drugie dyrektywy 95/46 jedynie w wypadku, gdy jest ono wykonywane w ramach sfery o czysto osobistym lub domowym charakterze, należącej do osoby, która dokonuje tego przetwarzania. (…) O ile nadzór kamer wideo, taki jak ten w postępowaniu głównym, rozciąga się choćby częściowo na przestrzeń publiczną i tym samym jest skierowany poza sferę prywatną osoby dokonującej w ten sposób przetwarzania danych, o tyle nie powinien on być rozumiany jako czynność o czysto »osobistym lub domowym charakterze« (…). [w]ykorzystywanie systemu kamer przechowującego zapis obrazu osób na sprzęcie nagrywającym w sposób ciągły, takim jak dysk twardy, zainstalowanego przez osobę fizyczną na jej domu rodzinnym w celu ochrony własności, zdrowia i życia właścicieli domu, który to system monitoruje również przestrzeń publiczną, nie stanowi przetwarzania danych w trakcie czynności o czysto osobistym lub domowym charakterze”.
Tym samym TSUE opowiedział się za wąską interpretacją tego wyjątku, obejmującego działania wchodzące wyłącznie w zakres życia prywatnego lub rodzinnego jednostki.

Decyzja Prezesa UODO: nakaz zaprzestania przetwarzania danych osobowych skarżących za pomocą monitoringu wizyjnego

Na podstawie art. 58 ust. 2 lit. c RODO Prezes UODO nakazał zaprzestania przetwarzania danych osobowych skarżących za pomocą monitoringu wizyjnego w zakresie wizerunku oraz głosu, obejmującego swym zasięgiem drogę publiczną oraz nieruchomości skarżących, wobec braku podstawy prawnej dla tego przetwarzania. W ocenie Prezesa UODO, jednoznacznym dowodem na nieprzetwarzanie danych za pomocą monitoringu wizyjnego będzie zdemontowanie takich urządzeń, względnie skierowanie ich w sposób trwały poza sporny obszar monitorowania, tj. wyłącznie na posesję Skarżonego.

Prezes UODO w swojej decyzji odniósł się też do tego, że właściciel nieruchomości wykorzystywał monitoring m.in. do inicjowania postępowań w sprawach o wykroczenia. Prezes UODO podkreślił, że kwestia zapewnienia porządku publicznego nie leży w gestii podmiotów prywatnych i zadanie to nie może być wykonywane za pomocą prywatnego monitoringu wizyjnego. Skarżony nie jest uprawniony do zastępowania w tej kwestii organów państwowych.