REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

RPO potwierdził lukę w przepisach o świadczeniu wspierającym i pielęgnacyjnym. Po kieszeni dostały nie osoby niepełnosprawne, a opiekunowie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
RPO potwierdza lukę. Zapłacą za szpital i lekarza opiekunowie osób niepełnosprawnych?
RPO potwierdza lukę. Zapłacą za szpital i lekarza opiekunowie osób niepełnosprawnych?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Luka polega na utracie przez opiekuna osoby niepełnosprawnej ubezpieczenia zdrowotnego oraz składek emerytalnych za okres od pół roku do roku (w zależności jak bardzo jest opóźniona wypłata świadczenia wspierającego). Utrata odbywa się wstecznie. Np. w grudniu 2024 r. opiekun dowiedział się, że nie ma ubezpieczenia od stycznia 2024 r. Co jeżeli w tym okresie leżał w szpitalu i przeszedł operację w lipcu 2024 r. (sądził, że ma ubezpieczenie)? Czy szpital będzie domagał się pieniędzy za leczenie bez ubezpieczenia?

Po uzyskaniu świadczenia wspierającego opiekun, poza obowiązkiem zwrotu świadczeń opiekuńczych, będzie musiał zwrócić koszty świadczeń zdrowotnych, z których korzystał w tym czasie. Tak stwierdza Rzecznik Praw Obywatelskich. Pełne jego wystąpienie pod tym linkiem. Cała ta sprawa wynika z przewlekłości postępowania w sprawie przyznania świadczenia wspierającego.

REKLAMA

REKLAMA

O tej luce pisaliśmy w poniższym artykule tydzień temu:

Zazwyczaj opiekun (pobierał stare świadczenie pielęgnacyjne - podstawa ubezpieczenia), to członek rodziny osoby niepełnosprawnej (dziś świadczenie wspierające). Stąd:

W rodzinach osób niepełnosprawnych obawa o płacenie za wizyty u lekarza i leczenie (operacje) w szpitalu

W artykule omawiamy taką sytuację. Jest skomplikowana bo dotyczy zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego przez opiekuna i jego problemów z utratą ubezpieczenia w NFZ z mocą wsteczną (tak twierdzą MOPS, zobaczymy co na to powiedzą sądy).

REKLAMA

1) Osoba niepełnosprawna - w grudniu 2024 r. złożyła wniosek o świadczenie wspierające i otrzymała je z mocą wsteczną (to legalne) od stycznia 2024 r.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

2) Opiekun - symetrycznie do nabycia prawa do świadczenia wspierającego przez osobę niepełnosprawną - traci z mocą wstecz prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Musi oddać świadczenie pielęgnacyjne za okres styczeń - grudzień 2024 r. MOPS zabiera też ubezpieczenie zdrowotne za ten okres.

3) w lipcu mamy pobyt opiekuna w szpitalu - koszt około 55 000 - 60 000 zł (bez ubezpieczenia - kto płaci za leczenie, skoro nie ma ubezpieczenia zdrowotnego.

Przykład

Osoba niepełnosprawna otrzymała świadczenie wspierające od stycznia 2024 r. Ale wniosek w tej sprawie złożyła dopiero w grudniu 2024 r. Tyle czasu musiała czekać na decyzję WZON w sprawie poziomu potrzeby wsparcia. Świadczenie wspierające zostało wypłacone za okresy wstecz - od stycznia 2024 r. do grudnia 2024 r. Jednocześnie za okres styczeń 2024 r. - grudzień 2024 r. opiekun osoby niepełnosprawnej musiał oddać już pobrane świadczenie pielęgnacyjne. I UWAGA! składki ubezpieczeniowe (zdrowotna i emerytalna). W lipcu 2024 r. opiekun był przez 2 tygodnie w szpitalu (koszt bez ubezpieczenia 5000 zł). Przeszedł operację, której koszt wynosi bez ubezpieczenia około 49 000 zł. W lipcu 2024 r. był ubezpieczony (jeszcze nie oddał) świadczenia pielęgnacyjnego, ale w grudniu wstecznie za lipiec już nie był ubezpieczony? Czy opiekun musi oddać 49 000 zł + 5000 zł jako osoba, która nie ma ubezpieczenia?

O tym zadecydują sądy. Moim zdaniem sądy orzekną (jeżeli szpital pójdzie do sądu po pieniądze od opiekuna osoby niepełnosprawnej), że decyduje moment leczenia w szpitalu. I przekonanie opiekuna, że ma ubezpieczenie zdrowotne - na ten moment było ubezpieczenie i bez znaczenia jego późniejsze odebranie. Tak wynika z logiki, ale pewności, że tak będzie nie ma nikt.

Odebranie wstecz ubezpieczenia - jak to możliwe, że autorzy przepisów doprowadzili (za poprzedniego rządu) do tej sytuacji?

Po prostu na czas potrzebny na przyznanie świadczenia wspierającego osobie niepełnosprawnej jej opiekun może pobierać świadczenie pielęgnacyjne. Dopiero w momencie przyznania świadczenia wspierającego następuje korekta co do pobrania podwójnych świadczeń za ten sam okres – świadczenia pielęgnacyjnego i świadczenia wspierającego.

Korekta polega na tym, że opiekun zwraca świadczenie pielęgnacyjne (na przykład za 6 – 12 miesięcy). Jeżeli opiekun zwraca świadczenie pielęgnacyjne, to zabierane mu są:

1) składki zdrowotne

2) składki emerytalne.

Nikt nie przewidział, że ww. korekty będą dotyczyły okresu jednego roku (bo opóźnia się niewiarygodnie procedura przyznania świadczenia wspierającego).

Po tej korekcie opiekun osoby niepełnosprawnej jest traktowany jako osoba, która nie była ubezpieczona w NFZ i ZUS przez okres na przykład jednego roku. Co jeżeli w tym okresie skorzystała z tego ubezpieczenia?

Przykład

Świadczenie wspierające jest wypłacane od marca 2024 r. Wniosek został złożony przez osobę niepełnosprawną w grudniu 2024 r. Opiekun stracił ubezpieczenie w grudniu 2024 r. za okres od marca 2024 r. W tym czasie przeszedł badania na NFZ o wartości 8000 zł. Ma oddać te pieniądze, czy nie? I komu?

RPO zwraca się do rządu o rozwiązanie problemu braku ubezpieczenia opiekuna osoby niepełnosprawnej

Idea świadczenia wspierającego polega na tym, że osoba niepełnosprawna otrzymuje to świadczenie, a opiekun może np. iść do pracy krok. Nie ma więc opcji kumulowania w jednej rodzinie dwóch świadczeń, czyli równoległego pobierania świadczenia pielęgnacyjnego (opiekun) i świadczenia wspierającego (osoba niepełnosprawna).

Przepisy uwzględniają jednak, że:

1) osoba, która nie pracuje dalej udziela wsparcia osobie uprawnionej otrzymującej świadczenie wspierające, wspólnie z nią mieszka i gospodaruje - więc ZUS opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe;

2) opiekun osoby niepełnosprawnej, który stracił prawo do świadczenia pielęgnacyjnego (bo osoba ma świadczenie wspierające) otrzyma świadczenie przedemerytalne.

Przyznanie świadczenia wspierającego (osoba niepełnosprawna) to utrata ubezpieczenia zdrowotnego i emerytalnego (opiekun).

Przewlekłość przyznawania od 2024 r. świadczenia wspierającego powoduje negatywne skutki także dla zbiegu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego (opiekun) i świadczenia wspierającego (osoba niepełnosprawna). Jak wspomniano powyżej, konsekwencją ustalenia prawa do świadczenia wspierającego jest bowiem uchylenie z mocą wsteczną decyzji o ustaleniu świadczenia pielęgnacyjnego.

I tu Rzecznik Praw Obywatelskich:

Ważne

O ile nie budzi wątpliwości niemożność pobierania za ten sam okres dwóch świadczeń i konieczność rozstrzygnięcia o obowiązku zwrotu świadczenia opiekuńczego, to są istotne wątpliwości co do uchylania z mocą wsteczną uprawnienia do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne za opiekuna. 

Mamy więc opiekunów, których krewny albo osoba bliska (najczęściej syn/córka albo rodzic, mąż, żona) znalazł się w systemie świadczenia wspierającego, ale sami opiekunowie są bez składek. Za jakie miesiące?

Od dnia uchylenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego do dnia złożenia wniosku o przyznanie świadczenia wspierającego.

Prawo do opłacania za osobę - która nie podejmuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej ze względu na potrzebę wsparcia osoby uprawnionej do świadczenia wspierającego wspólnie mieszkającą i gospodarującą - przez ZUS składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przysługuje na zasadach ogólnych.

Z uwagi na uchylenie z mocą wsteczną, często za kilka miesięcy, prawa do świadczenia opiekuńczego, następuje uchylenie decyzji o objęciu ubezpieczeniem zdrowotnym i w konsekwencji zobowiązaniem opiekuna do zwrotu NFZ kosztów udzielonych świadczeń zdrowotnych.

Nie działa mechanizm osłonowy związany ze świadczeniami przedemerytalnymi dla osób pobierających do tej pory świadczenie pielęgnacyjne

Czyli, osoba ze świadczeniem wspierającym ma rozwiązany problem opóźnienia w przyznaniu świadczenia wspierającego w ten sposób, że świadczenie to przysługuje od dnia złożenia wniosku do WZON (o określenie poziomu wsparcia). Ale inaczej jest z opiekunami.

Przykład

Od 12 stycznia zostało przyznanie świadczenie wspierające pomimo, że wniosek został złożony 15 listopada. Za okres styczeń – listopada osoba niepełnosprawna otrzyma zaległe świadczenie wspierające. Opiekun za ten okres będzie miał cofnięte świadczenie pielęgnacyjne (konieczność zwrotu) i odebrane składki ubezpieczeniowe (NFZ i ZUS).

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
273,00 złote dodatku do emerytury. Trzeba złożyć dokumenty, wypłata do 15 dnia miesiąca. Tym razem nie wypłaca ZUS

Po złożeniu tego wniosku emeryci mogą dostać co miesiąc dodatkowe świadczenie w wysokości 273 złotych. Trzeba spełnić określone warunki. Pieniędzy nie wypłaca ZUS, a trafiają one na konto do 15 dnia miesiąca.

Wojsko to nie tylko mundur, pieniądze i doświadczenie. Po zwolnieniu ze służby żołnierzom przysługują konkretne uprawnienia

Młodzi ludzie obecnie przychylniej niż przed laty patrzą na służbę wojskową. Do jej podjęcia zachęcają ich kampanie społeczne i warunki finansowe. Jednak jakie są pozostałe konsekwencje służby wojskowej dla późniejszej kariery cywilnej?

500+ dla seniora, wszystko co musisz wiedzieć o nowym świadczeniu. Wnioski można składać już od 3 listopada 2025 r.

Rząd w celu wykluczenia ubóstwa energetycznego wprowadził od 30 września ustawę o bonie ciepłowniczym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia wysokości cen energii elektrycznej. W związku z podwyżkami cen ogrzewania systemowego (nawet o 80-90%), ustawodawca postanowił wesprzeć najuboższe gospodarstwa. Jednocześnie ustawodawca scedował obsługę wniosków dot. bonu ciepłowniczego na gminy.

Pod domem pojawi się nowy (pomarańczowy) worek na odpady. Nie będzie już trzeba odbywać wycieczek do PSZOK-u

Niektóre miasta i gminy w Polsce decydują się na wprowadzenie nowego (pomarańczowego) worka na odpady – aby „ułatwić życie” swoim mieszkańcom (a zwłaszcza seniorom) zwalniając ich z konieczności wizyt w gminnych punktach selektywnego zbierania odpadów (tzw. PSZOK-ach) oraz aby zapobiec powstawaniu „dzikich” wysypisk odpadów na terenie miasta. Jest to rozwiązanie prospołeczne i proekologiczne, z którego mogą brać przykład również inne miasta i gminy w Polsce.

REKLAMA

W 2026 r. trzynasta pensja dla każdego etatowego pracownika na minimalnej płacy – otrzymaj nawet 5.379,20 zł więcej w skali roku

Od września 2025 r. są znane kwoty wynagrodzenia minimalnego miesięcznego oraz minimalnej stawki godzinowej. Jest pewien sposób aby zarabiać więcej będąc nadal tylko na minimalnej płacy – nawet o nieco więcej niż jedną dodatkową minimalną pensję w roku! Można otrzymać dodatkowo nawet 5.379,20 zł.

Kolejne pytanie do TSUE o kredyty z WIBOR-em. Czy polskie prawo wystarczająco chroni kredytobiorców?

Sąd Okręgowy w Krakowie w osobie sędzi Anny Baran postanowił skierować do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), pytanie czy polskie regulacje dotyczące zasad oprocentowania kredytów hipotecznych są zgodne z unijnym prawem chroniącym konsumentów. Analizy pytania prejudycjalnego i jego uzasadnienia, dokonuje radca prawny Paweł Stalski, specjalizujący się w prawie ochronnych konsumentów i w sporach sądowych z bankami.

Kto może dostać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe? Przepisy w 2025 r.

W czerwcu 2025 r. weszły w życie nowe przepisy, które określają minimalne okresy, na jakie – w określonych przypadkach – można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności lub jej stopniu. Czy zmianom uległy również zasady dotyczące wydawania orzeczeń na stałe? Jakie są aktualnie zasady? Rozwiewamy wątpliwości.

Jeśli stać cię na taki luksus, to zapłać podatek. Urzędy są zgodne i każą płacić miłośnikom zwierząt. Trzeba też dopełnić formalności

Czy cena psa, kota, czy żółwia to jedyny koszt, jaki ponosimy zapraszając go pod swój dach? Wiele osób tak myśli i nie bierze pod uwagę tego, że zakup zwierzaka może wiązać się z dodatkowymi kosztami od razu po zakupie.

REKLAMA

Dajesz pieniądze dzieciom? Musisz zachować te warunki, aby fiskus się nie przyczepił - karna stawka to nawet 20% darowizny

Któż z nas nie otrzymał lub nie przekazał komuś w rodzinie choćby drobnych sum pieniędzy, na przykład w związku z okazją taką jak rocznica urodzin, czy imieniny? Nie można jednak tego czynić dowolnie, aby nie znaleźć się w polu zainteresowania fiskusa. Nieprawidłowo dokonana darowizna może bowiem oznaczać konieczność zapłacenia karnej stawki podatku, która wynosi 20%, a także odpowiedzialność karno-skarbową! A wystarczy dokonać stosunkowo prostych formalności, by tego uniknąć.

Pracownicy samorządowi i premie – co może zakwestionować Regionalna Izba Obrachunkowa?

Premie i nagrody uznaniowe dla pracowników samorządowych to temat, który regularnie budzi zainteresowanie organów nadzoru finansowego. Regionalne Izby Obrachunkowe coraz częściej skupiają się i analizują zasadność ich przyznawania. Naruszenia dyscypliny finansów publicznych trafiają się nader często.

REKLAMA