REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

RPO potwierdził lukę w przepisach o świadczeniu wspierającym i pielęgnacyjnym. Po kieszeni dostały nie osoby niepełnosprawne, a opiekunowie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
RPO potwierdza lukę. Zapłacą za szpital i lekarza opiekunowie osób niepełnosprawnych?
RPO potwierdza lukę. Zapłacą za szpital i lekarza opiekunowie osób niepełnosprawnych?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Luka polega na utracie przez opiekuna osoby niepełnosprawnej ubezpieczenia zdrowotnego oraz składek emerytalnych za okres od pół roku do roku (w zależności jak bardzo jest opóźniona wypłata świadczenia wspierającego). Utrata odbywa się wstecznie. Np. w grudniu 2024 r. opiekun dowiedział się, że nie ma ubezpieczenia od stycznia 2024 r. Co jeżeli w tym okresie leżał w szpitalu i przeszedł operację w lipcu 2024 r. (sądził, że ma ubezpieczenie)? Czy szpital będzie domagał się pieniędzy za leczenie bez ubezpieczenia?

Po uzyskaniu świadczenia wspierającego opiekun, poza obowiązkiem zwrotu świadczeń opiekuńczych, będzie musiał zwrócić koszty świadczeń zdrowotnych, z których korzystał w tym czasie. Tak stwierdza Rzecznik Praw Obywatelskich. Pełne jego wystąpienie pod tym linkiem. Cała ta sprawa wynika z przewlekłości postępowania w sprawie przyznania świadczenia wspierającego.

REKLAMA

REKLAMA

O tej luce pisaliśmy w poniższym artykule tydzień temu:

Zazwyczaj opiekun (pobierał stare świadczenie pielęgnacyjne - podstawa ubezpieczenia), to członek rodziny osoby niepełnosprawnej (dziś świadczenie wspierające). Stąd:

W rodzinach osób niepełnosprawnych obawa o płacenie za wizyty u lekarza i leczenie (operacje) w szpitalu

W artykule omawiamy taką sytuację. Jest skomplikowana bo dotyczy zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego przez opiekuna i jego problemów z utratą ubezpieczenia w NFZ z mocą wsteczną (tak twierdzą MOPS, zobaczymy co na to powiedzą sądy).

REKLAMA

1) Osoba niepełnosprawna - w grudniu 2024 r. złożyła wniosek o świadczenie wspierające i otrzymała je z mocą wsteczną (to legalne) od stycznia 2024 r.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

2) Opiekun - symetrycznie do nabycia prawa do świadczenia wspierającego przez osobę niepełnosprawną - traci z mocą wstecz prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Musi oddać świadczenie pielęgnacyjne za okres styczeń - grudzień 2024 r. MOPS zabiera też ubezpieczenie zdrowotne za ten okres.

3) w lipcu mamy pobyt opiekuna w szpitalu - koszt około 55 000 - 60 000 zł (bez ubezpieczenia - kto płaci za leczenie, skoro nie ma ubezpieczenia zdrowotnego.

Przykład

Osoba niepełnosprawna otrzymała świadczenie wspierające od stycznia 2024 r. Ale wniosek w tej sprawie złożyła dopiero w grudniu 2024 r. Tyle czasu musiała czekać na decyzję WZON w sprawie poziomu potrzeby wsparcia. Świadczenie wspierające zostało wypłacone za okresy wstecz - od stycznia 2024 r. do grudnia 2024 r. Jednocześnie za okres styczeń 2024 r. - grudzień 2024 r. opiekun osoby niepełnosprawnej musiał oddać już pobrane świadczenie pielęgnacyjne. I UWAGA! składki ubezpieczeniowe (zdrowotna i emerytalna). W lipcu 2024 r. opiekun był przez 2 tygodnie w szpitalu (koszt bez ubezpieczenia 5000 zł). Przeszedł operację, której koszt wynosi bez ubezpieczenia około 49 000 zł. W lipcu 2024 r. był ubezpieczony (jeszcze nie oddał) świadczenia pielęgnacyjnego, ale w grudniu wstecznie za lipiec już nie był ubezpieczony? Czy opiekun musi oddać 49 000 zł + 5000 zł jako osoba, która nie ma ubezpieczenia?

O tym zadecydują sądy. Moim zdaniem sądy orzekną (jeżeli szpital pójdzie do sądu po pieniądze od opiekuna osoby niepełnosprawnej), że decyduje moment leczenia w szpitalu. I przekonanie opiekuna, że ma ubezpieczenie zdrowotne - na ten moment było ubezpieczenie i bez znaczenia jego późniejsze odebranie. Tak wynika z logiki, ale pewności, że tak będzie nie ma nikt.

Odebranie wstecz ubezpieczenia - jak to możliwe, że autorzy przepisów doprowadzili (za poprzedniego rządu) do tej sytuacji?

Po prostu na czas potrzebny na przyznanie świadczenia wspierającego osobie niepełnosprawnej jej opiekun może pobierać świadczenie pielęgnacyjne. Dopiero w momencie przyznania świadczenia wspierającego następuje korekta co do pobrania podwójnych świadczeń za ten sam okres – świadczenia pielęgnacyjnego i świadczenia wspierającego.

Korekta polega na tym, że opiekun zwraca świadczenie pielęgnacyjne (na przykład za 6 – 12 miesięcy). Jeżeli opiekun zwraca świadczenie pielęgnacyjne, to zabierane mu są:

1) składki zdrowotne

2) składki emerytalne.

Nikt nie przewidział, że ww. korekty będą dotyczyły okresu jednego roku (bo opóźnia się niewiarygodnie procedura przyznania świadczenia wspierającego).

Po tej korekcie opiekun osoby niepełnosprawnej jest traktowany jako osoba, która nie była ubezpieczona w NFZ i ZUS przez okres na przykład jednego roku. Co jeżeli w tym okresie skorzystała z tego ubezpieczenia?

Przykład

Świadczenie wspierające jest wypłacane od marca 2024 r. Wniosek został złożony przez osobę niepełnosprawną w grudniu 2024 r. Opiekun stracił ubezpieczenie w grudniu 2024 r. za okres od marca 2024 r. W tym czasie przeszedł badania na NFZ o wartości 8000 zł. Ma oddać te pieniądze, czy nie? I komu?

RPO zwraca się do rządu o rozwiązanie problemu braku ubezpieczenia opiekuna osoby niepełnosprawnej

Idea świadczenia wspierającego polega na tym, że osoba niepełnosprawna otrzymuje to świadczenie, a opiekun może np. iść do pracy krok. Nie ma więc opcji kumulowania w jednej rodzinie dwóch świadczeń, czyli równoległego pobierania świadczenia pielęgnacyjnego (opiekun) i świadczenia wspierającego (osoba niepełnosprawna).

Przepisy uwzględniają jednak, że:

1) osoba, która nie pracuje dalej udziela wsparcia osobie uprawnionej otrzymującej świadczenie wspierające, wspólnie z nią mieszka i gospodaruje - więc ZUS opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe;

2) opiekun osoby niepełnosprawnej, który stracił prawo do świadczenia pielęgnacyjnego (bo osoba ma świadczenie wspierające) otrzyma świadczenie przedemerytalne.

Przyznanie świadczenia wspierającego (osoba niepełnosprawna) to utrata ubezpieczenia zdrowotnego i emerytalnego (opiekun).

Przewlekłość przyznawania od 2024 r. świadczenia wspierającego powoduje negatywne skutki także dla zbiegu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego (opiekun) i świadczenia wspierającego (osoba niepełnosprawna). Jak wspomniano powyżej, konsekwencją ustalenia prawa do świadczenia wspierającego jest bowiem uchylenie z mocą wsteczną decyzji o ustaleniu świadczenia pielęgnacyjnego.

I tu Rzecznik Praw Obywatelskich:

Ważne

O ile nie budzi wątpliwości niemożność pobierania za ten sam okres dwóch świadczeń i konieczność rozstrzygnięcia o obowiązku zwrotu świadczenia opiekuńczego, to są istotne wątpliwości co do uchylania z mocą wsteczną uprawnienia do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne za opiekuna. 

Mamy więc opiekunów, których krewny albo osoba bliska (najczęściej syn/córka albo rodzic, mąż, żona) znalazł się w systemie świadczenia wspierającego, ale sami opiekunowie są bez składek. Za jakie miesiące?

Od dnia uchylenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego do dnia złożenia wniosku o przyznanie świadczenia wspierającego.

Prawo do opłacania za osobę - która nie podejmuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej ze względu na potrzebę wsparcia osoby uprawnionej do świadczenia wspierającego wspólnie mieszkającą i gospodarującą - przez ZUS składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przysługuje na zasadach ogólnych.

Z uwagi na uchylenie z mocą wsteczną, często za kilka miesięcy, prawa do świadczenia opiekuńczego, następuje uchylenie decyzji o objęciu ubezpieczeniem zdrowotnym i w konsekwencji zobowiązaniem opiekuna do zwrotu NFZ kosztów udzielonych świadczeń zdrowotnych.

Nie działa mechanizm osłonowy związany ze świadczeniami przedemerytalnymi dla osób pobierających do tej pory świadczenie pielęgnacyjne

Czyli, osoba ze świadczeniem wspierającym ma rozwiązany problem opóźnienia w przyznaniu świadczenia wspierającego w ten sposób, że świadczenie to przysługuje od dnia złożenia wniosku do WZON (o określenie poziomu wsparcia). Ale inaczej jest z opiekunami.

Przykład

Od 12 stycznia zostało przyznanie świadczenie wspierające pomimo, że wniosek został złożony 15 listopada. Za okres styczeń – listopada osoba niepełnosprawna otrzyma zaległe świadczenie wspierające. Opiekun za ten okres będzie miał cofnięte świadczenie pielęgnacyjne (konieczność zwrotu) i odebrane składki ubezpieczeniowe (NFZ i ZUS).

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Luka w przepisach. Opiekun niepełnosprawnych traci 847 zł miesięcznie (4134 zł - 3287 zł). Zyskuje święty spokój

W okresie przyznawania świadczenia wspierającego (kiedy nie wiadomo, czy osoba niepełnosprawna otrzyma odpowiednio dużo punktów poziomu potrzeby wsparcia), opiekun otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne. Potem musi je oddać wstecznie, a za ten sam okres osoba niepełnosprawna ma świadczenie wspierające. Rząd podpowiada (za przepisami), że rodzina osoby niepełnosprawnej może wybrać świadczenie pielęgnacyjne rezygnując ze wspierającego. Tyle, że to się nie opłaca bo świadczenie pielęgnacyjne jest niższe od wspierającego (w jego maksymalnej wysokości).

Nie jest źle. Świadczenie pielęgnacyjne z podwyżką o 99 zł. Tragedia w zasiłku pielęgnacyjnym 215,84 zł

Jak wygląda ranking świadczeń w 2026 r.? Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

Wytyczne w MOPS, żeby dawać jak najmniej zasiłków. Fałsz czy prawda? Na przykładzie zasiłku celowego 200 zł i zasiłku stałego dla stopnia umiarkowanego [List]

Wiele osób piszących do Infor.pl opisuje swoje doświadczenia co do teorii, że zostało wydane odgórne polecenie ograniczania świadczeń wypłacanych przez MOPS. Przykładowo w artykule publikujemy list czytelnika, który twierdzi, że ma informację o poleceniach wydawanych dla pracowników socjalnych w MOPS, aby starali się ograniczyć kwoty przeznaczane na świadczenia dla potrzebujących. Od czasu zaniżania punktacji w WZON co do świadczenia wspierającego (poziom potrzeby wsparcia) stale widzę na forach internetowych tego typu opinie. Jak w każdej teorii spiskowej nie wiadomo, kto miałby wydawać takie zalecenia oraz jak możliwe jest ich wdrożenie i kontrolowanie. Niemniej zjawisko takiego postrzegania MOPS, PZON. WZON, PFRON istnieje od lat i chyba się nasila od 2024 r. (prawdopodobnie z uwagi na powszechnie krytykowaną praktykę przyznawania punktów do świadczenia wspierającego).

Spadek i zachowek a obowiązki rodzinne. Przepisy po zmianach

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych może wpływać na późniejsze kwestie dotyczące dziedziczenia. Niekiedy jednak odsunięcie krewnych od spadku nie należy do najłatwiejszych. Trzeba pamiętać o szeregu wymogów. Jakich?

REKLAMA

Znalazłeś pracę, ale ją straciłeś? Nowe przepisy pozwalają bezrobotnym wrócić do zasiłku

1 czerwca 2025 roku weszła w życie nowa ustawa o rynku pracy, która wprowadza zmiany dotyczące powrotu do zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z nowymi przepisami, osoba bezrobotna, która podjęła pracę lub rozpoczęła działalność gospodarczą, będzie mogła ponownie ubiegać się o zasiłek, jeśli spełni ustalone kryteria. Jakie? Oto szczegóły.

W 2026 roku pracownik z najniższym wynagrodzeniem dostanie ponad 14 tys. zł za rozwiązanie umowy. Skąd ta kwota?

Na co mogą liczyć najniżej wynagradzani pracownicy w przypadku niespodziewanej utraty pracy? Obowiązujące przepisy jasno regulują ich prawa i obowiązki pracodawców. Należy do nich wypłata odprawy pieniężnej. Ale czy przysługuje każdemu?

Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co przysługuje [LISTA 2026]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nierzadko zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty dostępnych świadczeń i zasiłków? Co z kryteriami dochodowymi? Kto może dostać świadczenie wspierające z ZUS? Prezentujemy najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i nie tylko.

Sąd unieważnił kredyt hipoteczny z WIBOR-em. W umowie zabrakło tych ważnych informacji. Co to oznacza dla innych kredytobiorców?

W dniu 23 października 2025 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny sygn. akt I C 600/23 unieważnił umowę kredytu hipotecznego opartego na stawce referencyjnej WIBOR, zawartą w 2021 r. z BNP Paribas Bank Polski S.A. To ważny sygnał dla rynku - sądy coraz uważniej przyglądają się przejrzystości umów kredytowych i temu, czy konsument ma realną szansę zrozumieć mechanizm oprocentowania.

REKLAMA

Urlop regeneracyjny dla wszystkich. Aż 3 miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Czy już niedługo każdy pracownik będzie mógł skorzystać aż z 3 miesięcy płatnego wolnego co 7 lat? Jedynym warunkiem, który trzeba będzie spełnić, będzie odpowiednio długie świadczenie pracy na rzecz jednego pracodawcy.

Choroba się przedłuża i kończy się zasiłek chorobowy? ZUS: bez obaw – jest jeszcze świadczenie rehabilitacyjne. Jak je uzyskać?

Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie nie jest przyznawane z urzędu, tylko trzeba złożyć wniosek. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS - wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

REKLAMA