Skutki wniesienia i doręczenia pozwu

Wniesienie pozwu

Wniesienie pozwu jest pierwszą czynnością procesową powoda i jego aktem dyspozycji materialnej. Warto przypomnieć, że pozew można złożyć bezpośrednio w sądzie na biurze podawczym lub za pośrednictwem pocztowego operatora publicznego. Wybór sposobu należy do powoda. Sporządzenie i złożenie pozwu jest wyrazem chęci poszukiwania przez powoda ochrony swoich praw na drodze sądowej. Wniesienie pozwu niesie za sobą dwa rodzaje skutków – procesowe i materialne.

Skutki procesowe wniesienia pozwu:

1. wszczęcie pierwszej fazy procesu – na początku przewodniczący sprawdza pozew pod kątem spełnienia wszystkich warunków formalnych przewidzianych dla pozwu (art. 187. § 1 k.p.c.), oraz uiszczenia należytej opłaty. Jeżeli  pozew spełni te wymogi, to zostanie mu nadany dalszy bieg. Najczęściej rozpocznie się rozpoznawanie sprawy, a odpis pozwu zostanie doręczony pozwanemu i zostanie wyznaczona rozprawa. Jednak jeżeli stwierdzone zostaną braki formalne lub nie zostanie wniesiona odpowiednia opłata pozwany zostanie wezwany zarządzeniem do uzupełnienia tych braków w terminie tygodniowym. W przypadku niedostosowania się do zarządzenia, przewodniczący wydaje zarządzenie o zwrocie pozwu.
2. utrwalenie właściwości sądu (perpetuatio fori) – sąd właściwy w chwili wniesienia pozwu pozostaje właściwy do końca postępowania, nawet jeżeli podstawy tej właściwości odpadną w toku sprawy,
3. utrwalenie jurysdykcji sądów polskich (perpetuatio iurisdictionis) – jurysdykcja  krajowa, która istniała w chwili wniesienia pozwu nadal obowiązuje.

Skutki materialnoprawne wniesienia pozwu:

1. przerwanie biegu przedawnienia (art. 123 § 1 pkt 1 kodeksu cywilnego), zasiedzenia (art. 175 k.c. w związku z art. 223 k.c.), innych terminów prawa materialnego.
2. zniesienie zakazu anatocyzmu – staje się możliwe żądanie odsetek od zaległych odsetek (art. 482 k.c.)
3. możliwość przejścia na następców prawnych powoda niektórych jego uprawnień o charakterze osobistym, np.:

-przejście roszczenia o zadośćuczynienia na spadkobierców (art. 445 § 3 k.c),

-wyłączenie małżonka od dziedziczenia jeśli spadkodawca wystąpił o rozwód albo separację z jego winy, a żądanie rozwodu było jak najbardziej uzasadnione (art. 940 § 1 k.c.),

-unieważnienie małżeństwa po śmierci drugiego z małżonków, jeżeli zostało wytoczone powództwo o unieważnienie małżeństwa, a dochodzić unieważnienia mogą zstępni powoda. (art. 19 § 2 k.r.o).

Jak napisać pozew o sprostowanie świadectwa pracy?

Należy pamiętać o tym, że wszystkie wyżej wymienione skutki wywołuje jedynie pozew wniesiony w sposób ważny i skuteczny. W innym przypadku – np. gdy pozew zostanie zwrócony stronie przez sąd w wyniku nieuzupełnienia braków w wyznaczonym terminie (art. 130 § 2 k.p.c.) lub gdy zostanie cofnięty przez powoda (art. 203 § 2 k.p.c.) – nie wywołuje on żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa.

Skutki doręczenia pozwu

Doniosłe skutki ma także doręczenie odpisu pozwu pozwanemu. Zgodnie z art. 192 k.p.c z chwilą tą:

1. nie można w toku sprawy wszcząć między tymi samymi stronami nowego postępowania o to samo roszczenie – jeżeli występuje identyczność stron i/lub roszczeń procesowych mamy do czynienia z zawisłością sprawy. Zawiśnięcie sporu oznacza, że w razie wniesienia pozwu nie można wystąpić z drugim żądaniem o to samo roszczenie. Odnosi się to nie tylko do innego trybu postępowania cywilnego, ale także do postępowania karnego (powództwo adhezyjne). Skutkiem zawisłości sporu jest odrzucenie pozwu w sprawie o ten sam przedmiot wszczętej później.
2. pozwany może wytoczyć przeciw powodowi powództwo wzajemne – pozwany może podjąć obronę swoich interesów w procesie,
3. zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy; nabywca może jednak wejść na miejsce zbywcy za zezwoleniem strony przeciwnej – tak więc zbycie rzeczy czy prawa nie jest zabronione. Ustawodawca chcąc chronić drugą stronę przed negatywnymi konsekwencjami takich czynności prawnych określił, że w przypadku zbycia rzeczy bądź prawo jako stronę legitymowaną w procesie traktuje się nadal zbywcę. Z kolei nabywca ma prawo wejść na miejsce zbywcy do procesu, ale tylko za pozwoleniem przeciwnej strony i samego zbywcy. Staje się wówczas stroną procesową. Jeżeli tego jednak nie uczyni, to zbywca nadal działa w procesie w imieniu własnym, ale na rzecz zbywcy (substytucja).

Pozew o wydanie świadectwa pracy

Warto w tym miejscu wspomnieć, że zgodnie z praktyką polskich sądów cywilnych dwukrotnie awizowane pismo wysłane przez sąd uważa się za doręczone. Mamy wówczas do czynienia z domniemaniem faktycznym, że pozew został dostarczony pozwanemu oraz że dowiedział się on o wytoczeniu powództwa.

autor: Marta Litkowiec

Podyskutuj o tym na naszym FORUM