REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy zagrożenie zdrowia uzasadnia opuszczenie stanowiska pracy?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennikarka medyczno-prawna
Zagrożenie w miejscu pracy
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Zagrożenie zdrowia i życia – czy pracownik może opuścić miejsce pracy? Staranne i sumienne wykonywanie pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. Zdarzają się jednak sytuacje, w których pracownik ma pełne prawo opuścić stanowisko pracy. Kiedy pracownik może powstrzymać się od wykonywania pracy? Co grozi za bezzasadną odmowę wykonywania pracy? 

Zagrożenie zdrowia i życia w pracy - kto odpowiada?

Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa oraz higieny pracy w zakładzie, a także musi chronić zdrowie i życie pracowników poprzez liczne działania, do których zalicza się: 

REKLAMA

  • organizacja pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy; 
  • zapewnianie przestrzegania w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawanie poleceń usunięcia uchybień w tym zakresie, a także kontrolowanie wykonania tych poleceń; 
  • reagowanie na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywanie środków podejmowanych w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy;
  • zapewnienie spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy;
  • uwzględnianie ochrony zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych;
  • zapewnienie wykonania nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy;
  • zapewnienie wykonania zaleceń społecznego inspektora pracy.

Bezpieczeństwo pracy powinno być rzeczą priorytetową dla pracodawcy i nie powinien on dopuszczać do stanu zagrożenia życia bądź zdrowia pracownika – stanowi tak Kodeks pracy, art. 207 § 1 oraz art. 94. 

Odpowiednie warunki pracy

Intencją stosunku pracy jest wykonywanie umówionego jej rodzaju przez zatrudnioną osobę. Zatem nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy czy też bezpodstawna odmowa jej świadczenia, stanowi ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych. Pracownik ma jednak prawo do wykonywania pracy w warunkach bezpiecznych i higienicznych. W przypadku, gdy nie są zapewnione, może powstrzymać się od wykonywania pracy. 

Zachowanie takie jest uzasadnione tylko w razie poważnych zagrożeń w zakresie BHP. Mówi o tym art. 210 § 1 i 2 Kodeksu pracy, zgodnie, z którym pracownik może zaniechać dalszego wykonywania pracy, jeżeli warunki pracy nie odpowiadają przepisom BHP i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika bądź wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom.

Według Kodeksu pracy, jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, niezwłocznie zawiadamiając o tym przełożonego – warunkiem do skorzystania z uprawnień określonych w art. 210 kp jest niezwłoczne zawiadomienie przełożonego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Ważne

Należy pamiętać, że prawa do opuszczenia miejsca pracy nie mają osoby ratujące ludzkie życie lub mienie. 

Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy bądź oddalenia się z miejsca zagrożenia – pracownik powinien zachować prawo do wynagrodzenia.

Praca wymagająca szczególnej sprawności

W przypadku pracy, gdzie wymaga się od pracownika szczególnej sprawności psychicznej, może on powstrzymać się od jej wykonywania, jeśli jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego realizowania pracy oraz stanowi zagrożenie dla innych osób. Warunkiem odsunięcia od pracy jest zawiadomienie przełożonego – obie przesłanki muszą być spełnione łącznie.

Prace wymagające szczególnej sprawności psychofizycznej nie należą do terminu prac szczególnie niebezpiecznych.

Prace wymagające szczególnej sprawności są wymienione w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej: 

  • przy obsłudze podnośników i platform hydraulicznych, prace przy obsłudze żurawi wieżowych i samojezdnych;
  • prace operatorów samojezdnych ciężkich maszyn budowlanych i maszyn drogowych;
  • prace drużyn trakcyjnych oraz maszynistów – operatorów samojezdnych ciężkich maszyn torowych i kierowców drezyn motorowych;
  • prace nastawniczego, ustawiacza i manewrowego na kolei i na zakładowych bocznicach kolejowych oraz prace dyżurnego ruchu na kolei;
  • prace kierowców: autobusów, pojazdów przewożących materiały niebezpieczne oraz pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 16 ton i długości powyżej 12 m, trolejbusów i motorniczych tramwajów;
  • prace przy obsłudze instalacji chemicznych do produkcji gazów toksycznych lub tworzących mieszaniny wybuchowe z powietrzem;
  • prace remontowo-konserwacyjne przy amunicji i jej konfekcjonowaniu;
  • prace pilota morskiego;
  • prace przy obsłudze znaków nawigacyjnych na wodzie;
  • prace przy technicznej obsłudze wodowania statków;
  • prace na wysokości na masztach i wieżach antenowych;
  • prace na wiaduktach i mostach;
  • prace pilota samolotowego, śmigłowcowego i szybowcowego, balonu wolnego i skoczka spadochronowego zawodowego;
  • prace nawigatora lotniczego i mechanika pokładowego w lotnictwie;
  • prace kontrolera ruchu lotniczego;
  • prace kaskadera filmowego;
  • prace treserów dzikich zwierząt i akrobatów cyrkowych.

Przepisy nie określają dokładnie, kiedy można mówić o złym stanie psychofizycznym, przyjęło się, że to do pracownika należy podjęcie decyzji, czy jego stan jest na tyle zły, że nie pozwala kontynuować pracy i stanowi zagrożenie.

Co grozi za bezzasadną odmowę świadczenia pracy 

Bezzasadna odmowa świadczenia pracy skutkować może poważnymi konsekwencjami, a w ostateczności rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn zawinionych przez pracownika (umocowanie znajduje się w art. 52 Kodeksu pracy). W przypadku, gdy pracownik naruszy obowiązki pracownicze, pracodawca powinien jednak w pierwszej kolejności skorzystać ze środków dyscyplinujących, do których należą kary niemajątkowe: kara upomnienia i kara nagany oraz kary majątkowe: kara pieniężna.

Podsumowując: zagrożenie życia bądź zdrowia uzasadnia odsunięcie od pracy. Pracownik może opuścić stanowisko pracy, ale muszą być spełnione łącznie dwie przesłanki: warunki pracy są nieodpowiednie i zagrażają życiu oraz zdrowiu; pracownik musi poinformować o tym bezzwłocznie przełożonego.

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Inforu

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowelizacja kodeksu pracy: Przeliczenie stażu a nowy typ zaświadczeń i wniosków [2026 r. - 2028 r.]

Kto składa wnioski i otrzymuje zaświadczenia z ZUS? Pracownicy, którzy będą mieli 2 lata na wdrożenie najnowszego przywileju z Kodeksu Pracy. Polega on na ponownym przeliczeniu okresu zatrudnienia poprzez uwzględnienie w nim umów cywilnoprawnych i prowadzenia własnej firmy. Np. w 2026 r. pracodawca doliczy pracownikowi do okresu zatrudnienia (staż pracy) 4 lata przepracowane na umowie zlecenia z okresu studiów w 2018 r. Dzięki temu będzie miał dłuższy urlop (26 dni a nie 20 dni) czy wyższą odprawę. UWAGA! Pracodawca nie załatwi dokumentów niezbędnych do przeliczenia stażu pracy za pracownika. Musi mieć dokument (zaświadczenie) będący podstawą prawną. To wystawia ZUS tylko na wniosek pracownika.

Kredyty hipoteczne oparte na WIBOR: Kontrowersje, stanowisko TSUE i analiza potencjalnego powództwa o usunięcie „wadliwego” wskaźnika

W 2025 roku kredyty hipoteczne w Polsce pozostają silnie uzależnione od wskaźnika WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate), który determinuje oprocentowanie zmiennych rat kredytu lub pożyczki. Według danych z lipca 2025 r., WIBOR 3M wynosi 4,96%, a WIBOR 6M – 4,79%, co po serii obniżek stóp procentowych NBP (ostatnia we wrześniu o 0,25 pp.) przyniosło ulgę kredytobiorcom. Prognozy wskazują na potencjalny dalszy spadek do ok. 4,18% w ciągu najbliższych miesięcy, co mogłoby obniżyć raty o 60-70 zł przy umowie kredytu opiewającej na 400 tys. zł.

Ustawa o zawodzie psychoterapeuty: szansa na zmianę czy kolejny chaos?

Czy ustawa o zawodzie psychoterapeuty uporządkuje rynek i zwiększy bezpieczeństwo pacjentów, czy raczej wprowadzi dodatkowy chaos? O tym, jakie szanse i zagrożenia wiążą się z projektowanymi zmianami, opowiada dr hab. Łukasz Gawęda, prof. IP PAN, psycholog i badacz mechanizmów zaburzeń psychicznych.

Widmo bankructwa wisi nad polskimi firmami. Co trzeci przedsiębiorca obawia się zamknięcia biznesu

Dużo firm w Polsce boi się dziś, że ich klienci nie zapłacą na czas – wynika z najnowszego raportu. Zatory płatnicze pochłaniają tygodniowo nawet kilkanaście godzin pracy i kosztują firmy utratę płynności, reputacji i szans rozwojowych. Aż 30% przedsiębiorstw z sektora MŚP przyznaje, że w perspektywie dwóch lat ryzykuje upadłość.

REKLAMA

Przeprowadzka dla niższych podatków? Możesz nieświadomie zmienić prawo spadkowe i narazić rodzinę na kłopoty

Coraz więcej Polaków wybiera Cypr, Maltę czy Dubaj, by obniżyć podatki. Ale mało kto zdaje sobie sprawę, że taka decyzja może diametralnie zmienić zasady dziedziczenia majątku. Różnica między rezydencją podatkową a miejscem zwykłego pobytu w prawie spadkowym sprawia, że nieprzemyślana zmiana może kosztować rodzinę lata sporów i ogromne pieniądze.

Senat: Licytacja elektroniczna mieszkania przez komornika. To standard jeszcze w tym roku

Zasadą staje się bowiem licytacja elektroniczna nieruchomości przez komornika. Ustawa nowelizująca odpowiednio kodeksu postępowania cywilnego jest w Senacie.

Kancelaria, która słucha i sprzedaje - jak budować nowoczesną markę w zgodzie z wartościami?

Marketing kancelarii to nie fast food. Budowanie marki kancelarii to proces na lata. Przemyślana i wdrażana na bieżąco strategia, długoterminowe i krótkoterminowe plany, odpowiednio dobrane narzędzia - brzmi jak wyzwanie. Czy to się opłaca?

Jest decyzja! 10 listopada dniem wolnym od pracy. Jednak nie dla wszystkich

Premier zdecydował, że 10 listopada 2025 roku będzie dniem wolnym od pracy dla urzędników państwowych. Dzięki tej decyzji pracownicy służby cywilnej będą mieli czterodniowy weekend, który potrwa od soboty 8 listopada do wtorku 11 listopada, czyli Narodowego Święta Niepodległości. Oto szczegóły.

REKLAMA

Rzecznik Generalny TSUE przeciwny podważaniu metody wyznaczania WIBOR. Nie będzie masowego kwestionowania wszystkich umów z WIBOR-em

W większości sporów sądowych o WIBOR konsumenci zarzucają bankom, że nie wskazały w umowie metody ustalania WIBOR. Kategoryczna opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w tym zakresie znacząco zmniejsza szanse konsumentów na skuteczne podważenie WIBOR w swoich umowach kredytowych – piszą radca prawny Bartłomiej Rybicki oraz radca prawny Bartłomiej Ślażyński z Kancelarii Radców Prawnych Anety Ciechowicz-Jaworskiej i Bartłomieja Ślażyńskiego.

Bon kaucyjny za zwrócone butelki i puszki? MKiŚ: to zgodne z prawem ale tylko gdy bon da się wymienić na pieniądze przez co najmniej 1 miesiąc

Ministerstwo Klimatu i Środowiska w komunikacie z 16 września 2025 r. poinformowało, że Polskie przepisy o systemie kaucyjnym jednoznacznie wskazują, że przy zwrocie opakowania ze znakiem kaucji, osobie zwracającej butelkę lub puszkę należy się zwrot w formie pieniężnej (np. w gotówce albo na kartę). Dopuszczalne prawnie jest jednak wydanie (np. przez automat) bonu lub kuponu, z kwotą kaucji - o ile taki druk da się łatwo spieniężyć i będzie on ważny przynajmniej miesiąc.

REKLAMA