REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy pracownik może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Donata Hermann
ekspert ds. prawa i rynku pracy
Kiedy pracownik może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia? Czy brak wypłaty wynagrodzenia za pracę przez pracodawcę uzasadnia natychmiastowe rozwiązanie umowy przez pracownika? / fot. Shutterstock
Kiedy pracownik może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia? Czy brak wypłaty wynagrodzenia za pracę przez pracodawcę uzasadnia natychmiastowe rozwiązanie umowy przez pracownika? / fot. Shutterstock
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Natychmiastowe rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika jest jednym ze sposobów na zakończenie współpracy z dotychczasowym pracodawcą. Kiedy pracownik może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia? Czy brak wypłaty wynagrodzenia przez pracodawcę to wystarczający powód?

Rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę z dnia na dzień

Pracownik chcący zakończyć współpracę z aktualnym pracodawcą ma możliwość wypowiedzenia umowy o pracę, rozwiązania jej na mocy porozumienia stron lub rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, w tzw. trybie natychmiastowym. Jednak rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia (czyli z dnia na dzień) nie jest możliwe w każdym przypadku.

REKLAMA

Ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika

Jedną z przesłanek uprawniających do skorzystania z tej formy rozwiązania umowy o pracę jest dopuszczenie się przez pracodawcę ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Polecamy: Kodeks pracy 2020. Praktyczny komentarz z przykładami

Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. Pracownik musi dokonać oceny, czy mające miejsce naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy jest wystarczającą przyczyną uzasadniającą rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, z winy pracodawcy.

Odszkodowanie

W związku z rozwiązaniem umowy o pracę z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków, których dopuścił się pracodawca –  pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podstawowe obowiązki pracodawcy wobec pracownika

Zakres podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracownika jest bardzo szeroki. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany w szczególności:

1) zaznajamiać pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków, sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz ich podstawowymi uprawnieniami;

2) organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również osiąganie przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji, wysokiej wydajności i należytej jakości pracy;

2 a) organizować pracę w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie;

2 b) przeciwdziałać dyskryminacji w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy;

3) (uchylony)

4) zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

5) terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie;

6) ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych;

7)stwarzać pracownikom podejmującym zatrudnienie po ukończeniu szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe lub szkoły wyższej warunki sprzyjające przystosowaniu się do należytego wykonywania pracy;

8) zaspokajać w miarę posiadanych środków socjalne potrzeby pracowników;

9) stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników oraz wyników ich pracy;

9 a) prowadzić i przechowywać w postaci papierowej lub elektronicznej dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników (dokumentacja pracownicza);

9 b) przechowywać dokumentację pracowniczą w sposób gwarantujący zachowanie jej poufności, integralności, kompletności oraz dostępności, w warunkach niegrożących uszkodzeniem lub zniszczeniem przez okres zatrudnienia, a także przez okres 10 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym stosunek pracy uległ rozwiązaniu lub wygasł, chyba że odrębne przepisy przewidują dłuższy okres przechowywania dokumentacji pracowniczej;

10)wpływać na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.

"Ciężkie" naruszenie obowiązków

Ustawodawca nie zdefiniował pojęcia „ciężkie” naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika. W tym zakresie każdą sprawę należy rozpatrywać indywidualnie. Mimo, iż jednorazowe, kilkudniowe, opóźnienie wypłaty wynagrodzenia nie jest uznawane za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków, sąd pracy może postanowić inaczej. Na pewno ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków wobec pracownika będzie działanie celowe, powtarzające się, które ma charakter winy umyślnej lub wystąpiło w skutek rażącego niedbalstwa. Sąd Najwyższy w wyroku z 4.04.2000 r.,I PKN 516/99, OSNP 2001/16, poz. 516, potwierdził, że pracodawca, który nie wypłaca pracownikowi w terminie całości wynagrodzenia, ciężko narusza swój podstawowy obowiązek z winy umyślnej, choćby z przyczyn niezawinionych nie uzyskał środków finansowych na wynagrodzenia. Również wyrok SN z 24.10.2013 r., II PK 25/13, potwierdził, że niewypłacanie wynagrodzenia jest przesłanką niezwłocznego rozwiązania umowy o pracę przez pracownika.

Ponadto, jeżeli pracodawca opóźnia się z wypłatą wynagrodzenia za pracę, pracownik, który nie otrzymał wypłaty w terminie, może żądać odsetek ustawowych z tytułu zwłoki w wypłacie. Sąd Najwyższy w wyroku z 26.02.1975 r.,IPR 31/75, OSNC 1975/12, poz. 176 orzekł, że w przypadkach niewypłacania wynagrodzenia za pracę w ustalonym terminie pracownik może żądać odsetek ustawowych, chociażby nie poniósł z tego powodu żadnej szkody, a opóźnienie było następstwem okoliczności, za które pracodawca nie ponosi odpowiedzialności. Jeżeli zaś pracownik poniósł dodatkowo szkodę wskutek nieterminowej zapłaty wynagrodzenia spowodowanej okolicznościami, za które pracodawca ponosi odpowiedzialność, to może dochodzić odszkodowania na zasadach przewidzianych w Kodeksie cywilnym (art. 471 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 Kodeksu pracy).

Brak wypłaty wynagrodzenia za godziny nadliczbowe może okazać się przyczyną wystarczającą do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków wobec pracownika będzie również brak zapewnienia odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

Pracodawca może jednak kwestionować wskazane przez pracownika przyczyny rozwiązania umowy w procesie o odszkodowanie przewidziane w art. 61(1) Kodeksu pracy lub art. 61(2) Kodeksu pracy, a w razie wstrzymania się z wypłatą odszkodowania przewidzianego w art. 55 par. 1 (1) zdanie drugie Kodeksu pracy – także w procesie wytoczonym przez pracownika o to odszkodowanie.

Art.  55. Kodeksu pracy [Rozwiązanie bez wypowiedzenia przez pracownika]

(…)

  • 1(1). Pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie określonym w § 1 także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika; w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

Art.  61(1). Kodeksu pracy [Odszkodowanie dla pracodawcy]

W razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 § 1(1), pracodawcy przysługuje roszczenie o odszkodowanie. O odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

Art.  61(2). Kodeksu pracy [Wysokość odszkodowania]

1. Odszkodowanie, o którym mowa w art. 61(1), przysługuje w wysokości wynagrodzenia pracownika za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

2. W razie orzeczenia przez sąd pracy o odszkodowaniu, przepisu art. 55 § 3 nie stosuje się.

Ciężar dowodu leży po stronie pracownika

Co do zasady ciężar udowodnienia faktu spoczywa na pracowniku. Dowodami, które mogą być przedstawione w sądzie to, m.in.:

  • kopia ewidencji czasu pracy (pracownik ma prawo wnioskować o wydanie kopii dokumentacji pracowniczej, w tym kopii ewidencji czasu pracy),
  • zeznania świadków, które wskażą konkretne sytuacje, w których np. pracownik pracował w godzinach nadliczbowych, z podaniem dat, czasu i okoliczności,
  • wydruki z poczty elektronicznej,
  • samodzielne zapiski, które jednak mogą okazać się dla sądu niewystarczające, najlepiej, gdyby miały potwierdzenie np. w postaci wydruków z poczty elektronicznej,
  • wykaz prowadzonych telefonicznych rozmów służbowych,
  • wyciąg z konta wykazujący brak wypłaty wynagrodzenia w odpowiednim terminie lub opóźnienie w terminie wypłaty,
  • dokumenty potwierdzające datę i godzinę wykonywania pracy,
  • zdjęcia wykonane w miejscu pracy,
  • powołanie na elektroniczny rejestrator wejść i wyjść,
  • wystąpienie o zabezpieczenie nagrań z terenu zakładu pracy lub
  • wnioskowanie o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego.

Porzucenie pracy przyczyną dyscyplinarki

Pracownik, który chciałby rozwiązać umowę o pracę w trybie natychmiastowym, a którego pracodawca nie wyraża zgody na rozwiązanie umowy na mocy porozumienia stron musi liczyć się z tym, że nie zawsze będzie możliwe rozwiązanie umowy o pracę na mocy art. 55 Kodeksu pracy, czyli z winy pracodawcy. Pracownicy, którzy nie mają podstaw do rozwiązania umowy o pracę w tym trybie najczęściej porzucają pracę. Porzucenie pracy to ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracodawcy, w związku z czym pracodawca rozwiązuje umowę o pracę z takim pracownikiem w myśl art. 52 Kodeksu pracy, z winy pracownika, w trybie tzw. dyscyplinarnym.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dodatek pielęgnacyjny przed ukończeniem 75 lat. Ważny warunek i przykład z sądu

Po ukończeniu 75 lat Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyzna emerytowi dodatek z urzędu. Inaczej jest jednak w przypadku młodszych osób, które muszą spełnić dodatkowe warunki.

W lipcu 2025 roku już 900 plus na dentystę. Dla każdego, kto opłaca składkę zdrowotną. Ale czy wiesz, jak skorzystać?

Na początku 2025 roku pisaliśmy o tym, że każdy, kto opłaca składkę zdrowotną, może liczyć na 600 plus na dentystę. Co się w tym zakresie zmieniło? Głównie kwoty. Inflacja hamuje, ceny rosną, a pacjenci mają już 900 plus na dentystę.

Od 1 lipca 2025 r. dla osób z niepełnosprawnościami i seniorów łatwiej o sanatorium. Rozporządzenie w mocy [NOWY WNIOSEK]

Zmieniły się zasady wystawiania skierowania na leczenie uzdrowiskowe / rehabilitację uzdrowiskową - jest nowy wzór wniosku. Według nowych zasad i przepisów rozporządzenia, które już obowiązują, także lista lekarzy, którzy mogą kierować na leczenie jest rozbudowana. Oznacza to tyle, że osoby z niepełnosprawnościami i seniorzy, którzy leczą się u lekarzy z zakresu tych specjalności będą mieli uproszczone możliwości dostania się na leczenie uzdrowiskowe. Co jeszcze się zmienia i skąd wynikają te zmiany?

Mieszkanie Plus dla 9,9 mln seniorów - nowy rządowy program bez kryterium dochodowego oraz bez zmian w prawie dziedziczenia. Jakie warunki należy spełnić, aby uzyskać lokal mieszkalny?

Rząd przygotowuje nowe rozwiązanie mieszkaniowe dla 9,9 mln seniorów – tzw. najem senioralny. Dzięki niemu starsze osoby, nawet posiadające własne mieszkanie, będą mogły zamieszkać w lokalu gminnym dostosowanym do ich potrzeb - bez żadnych barier oraz bez konieczności spełniania kryterium dochodowego. Celem projektu jest zapewnienie seniorom większej niezależności i poprawa warunków życia bez konieczności przeprowadzki do domu opieki.

REKLAMA

Ponad 500 zł dodatkowo za staż, co miesiąc. Jest ustawa, wypłaty w III kwartale 2025 r. [dla kogo, przez ile?]

Od 1 czerwca 2025 r. zaczęła obowiązywać ustawa z 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz.U. 2025 poz. 620). Regulacja wprowadza szereg uprawnień dla pracowników, osób bezrobotnych, pracodawców, urzędów pracy oraz osób z niepełnosprawnościami. Nowa ustawa daje możliwość otrzymania ponad 500 zł za staż. Poniżej szczegóły, bo trzeba wiedzieć, że regulacja nie jest skierowana dla tak wielu, jakby się mogło wydawać i na tak długo, jakby chciano.

Obowiązkowe windy w każdym budynku mieszkalnym, który ma co najmniej dwie kondygnacje. To tylko jedna ze zmian, która nas czeka

Ministerstwo Rozwoju i Technologii opublikowało projekt zmian w przepisach technicznych dotyczących budynków. Chodzi o to, by były one lepiej dopasowane do dzisiejszych potrzeb – zarówno jeśli chodzi o bezpieczeństwo, efektywność energetyczną, jak i dostępność dla osób z niepełnosprawnościami. Trwają konsultacje publiczne, a dokument jest już dostępny na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Od 1 do 30 tys. złotych kary grzywny dla pracodawcy za pracę w upał. Ale zasady będą jeszcze ostrzejsze. Kiedy zmiany wejdą w życie?

Od 1 do 30 tys. złotych kary grzywny dla pracodawcy za pracę w upał przekraczający 32 lub 35 st. Ale zasady będą jeszcze ostrzejsze. Kiedy zmiany wejdą w życie? Miały zacząć obowiązywać od 1 czerwca 2025 r. Okazuje się, że wejdą ale najwcześniej po 1 stycznia 2027 r.

ZUS: Kolejne prawomocne orzeczenie sądu II instancji. SA w Katowicach stanął po stronie emerytki [wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20]

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach.

REKLAMA

MRPiPS wprowadza bezwzględny zakaz pracy w czasie upałów. Kara do 3 lat pozbawienia wolności dla pracodawcy, który nie zwolni pracowników do domów

W związku ze zmianą klimatu i wynikającymi z niej coraz częstszymi falami upałów, w czasie których temperatury niejednokrotnie przekraczają 30 st. C – MRPiPS zdecydowało się na dookreślenie w przepisach o BHP maksymalnych progów temperatury (wynikającej z warunków atmosferycznych), których przekroczenie skutkować będzie zakazem wykonywania pracy przez pracowników. Projekt resortu pracy nie obejmuje jednak, na tych samych zasadach, wszystkich pracowników – ochroną przed pracą w upalnych warunkach, nie zostaną objęci m.in. pracownicy gastronomii, hoteli czy opiekunowie małych dzieci. Pracodawcę łamiącego nowe zakazy – czekać będą natomiast surowe konsekwencje.

ARiMR: premie finansowe dla rolników. Wnioski do 31 lipca 2025 r.

Do 31 lipca 2025 r. można się ubiegać o 200 tys. zł przypomina prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Chodzi o premie z Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Pieniądze można przeznaczyć na wiele celów.

REKLAMA