REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop na żądanie w rozumieniu Kodeksu pracy

Sylwia Uścimiak
Prawnik, specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu prawa i postępowania karnego
Pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym./Fot. Shutterstock
Pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym./Fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Często zdarza się, że w życiu pracowników zdarzają się sytuacje losowe i w związku z tym, pracownik widzi konieczność wzięcia urlopu. Z drugiej strony, w wielu zakładach pracy, pracodawcy tworzą plany urlopowe celem zapewnienia prawidłowego funkcjonowania zakładu pracy i wówczas pojawia się pytanie, czy pracownik może żądać udzielenia urlopu poza takim planem, a jeśli tak, to kiedy, w jakim wymiarze i czy jest możliwa odmowa jego udzielenia.

Podstawa prawna i wymiar urlopu na żądanie

Zgodnie z art. 1672 Kodeksu pracy (dalej: k.p.) pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na bardzo ważny fakt, a mianowicie, trzeba pamiętać, że urlopu na żądanie nie uwzględnia się w planie urlopowym, mimo że jest on częścią urlopu wypoczynkowego, który przysługuje pracownikowi. Gdyby urlop na żądanie był uwzględniany w planie urlopowym, to całkowicie straciłby on sens, ponieważ ciężko przewidzieć sytuacje losowe, które mogą nas spotkać w ciągu roku kalendarzowego. Nadto ustawodawca celowo uregulował zagadnienie urlopu na żądanie w osobnym artykule, co dodatkowo podkreśla "rangę" tej części urlopu wypoczynkowego. W tym miejscu warto jeszcze zwrócić uwagę, na fakt, że ustawodawca nie wskazał w jakich sytuacjach można żądać udzielenia urlopu na żądanie jak również nie wymaga podawania powodu przez pracownika, dla którego pracodawca miałby udzielić omawiany urlop.

REKLAMA

Dodatkowo trzeba pamiętać, że urlop na żądanie, który nie zostanie wykorzystany w danym roku kalendarzowym, staje się zwykłym urlopem zaległym w następnym roku i nie zwiększa wymiaru urlopu na żądanie o niewykorzystane dni w przyszłym roku kalendarzowym.

Polecamy: Twój urlop. To Ci się należy! - Kolekcja Poznaj swoje prawa! Nr 1

Termin i forma złożenia wniosku o urlop na żądanie

W art. 1672 k.p. wskazano, że pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Z kolei w art. 1673 k.p. doprecyzowano, że łączny wymiar urlopu wykorzystanego przez pracownika na zasadach i w trybie określonych w 1672 k.p. nie może przekroczyć w roku kalendarzowym 4 dni, niezależnie od liczby pracodawców, z którymi pracownik pozostaje w danym roku w kolejnych stosunkach pracy.

Brak wskazania formy, w jakiej należy złożyć wniosek o udzielenie urlopu na żądanie, sugeruje, że celem uniknięcia nieporozumień na linii pracownik - pracodawca, pracodawca powinien uregulować w regulaminie pracy bądź zbiorowym układzie pracy formę, w jakiej dopuszczalne jest złożenie wniosku o udzielenie urlopu na żądanie, przede wszystkim należy wskazać, czy wniosek składa się tylko i wyłącznie w formie pisemnej i na wzorze wniosku jaki obowiązuje w zakładzie pracy, czy może dopuszczalna jest forma komunikacji elektronicznej taka jak np. e-mail, SMS, telefon.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

We własnym zakresie, wniosek należy złożyć jak najszybciej od momentu powzięcia informacji o konieczności skorzystania z urlopu na żądanie. Należy również pamiętać, że samo złożenie wniosku o udzielenie urlopu nie jest równoznaczne z możliwością jego rozpoczęcia. Pracownik jest obowiązany oczekiwać na potwierdzenie pracodawcy lub upoważnionej osoby, która może podjąć taką decyzję w imieniu pracodawcy, albowiem w przeciwnym razie może narazić się na odpowiedzialność z art. 52 k.p. tj. rozwiązanie umowy z winy pracownika.

Odmowa udzielenia urlopu na żądanie

Odmowa udzielenia urlopu na żądanie przez pracodawcę jest najbardziej kontrowersyjną częścią omawianego zagadnienia. Aby zrozumieć problematykę odmowy udzielenia urlopu na żądanie, należy zwrócić uwagę na orzecznictwo SN. W wyroku SN z dnia 22 listopada 2018 roku o sygn. akt II PK 199/17, wskazano, że "w ramach art. 1672 k.p. pracodawcy pozostawiono niewielką przestrzeń decyzyjną, może on odmówić udzielenia urlopu wypoczynkowego tylko w wyjątkowych przypadkach" oraz, że "rygory wynikające z art. 1672 k.p. mogą zostać złagodzone przez odpowiednie postanowienie regulaminu pracy albo przyjętą u pracodawcy praktykę zakładową (zwyczaj)." Kolejnym wyrokiem SN na który warto zwrócić uwagę, jest wyrok z dnia 7 listopada 2013 roku o sygn. akt SNO 29/13 w którym przyjęto, że "każdy urlop, także tzw. urlop na żądanie, może być rozpoczęty wówczas, gdy istnieje w tym zakresie pozytywna decyzja pracodawcy, zakomunikowana pracownikowi. Do wykorzystania urlopu z art. 1672 k.p. nie uprawnia zatem pracownika samo złożenie przez niego wniosku (żądania), a samo zawiadomienie pracodawcy o rozpoczęciu urlopu nie stanowi podstawy do zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy. Obowiązek udzielenia pracownikowi „urlopu na żądanie” na podstawie art. 1672 k.p. nie oznacza bezwzględnego charakteru tego obowiązku. Pracodawca może bowiem odmówić udzielenia takiego urlopu ze względu na szczególne okoliczności, które powodują, że zasługujący na ochronę wyjątkowy interes pracodawcy wymagałby obecności danego pracownika w pracy w okresie określonym w żądaniu udzielenia urlopu. Jeżeli pracodawca odmawiający udzielenia urlopu nie podał żadnych szczególnych okoliczności uzasadniających odmowę udzielenia „urlopu na żądanie” (art. 1672 k.p.) to przyjąć należy, iż mimo nieudzielenia obwinionemu urlopu, jego nieobecność na stanowisku pracy należy jednak ocenić jako usprawiedliwioną."

Z powyższym przykładami orzecznictwa SN dotyczącymi odmowy udzielenia urlopu na żądanie przez pracodawcę ciężko się zgodzić, gdyż wydaje się, że wydawane orzeczenia stanowią powielenie wątpliwej koncepcji, że urlop na żądanie może być nieudzielony z uwagi, że jest częścią urlopu wypoczynkowego, którego z kolei można odmówić w terminie wskazanym przez pracownika. W tym miejscu trzeba zwrócić uwagę na jedno istotne określenie, które chyba nie zostało dostrzeżone przez SN i w związku z tym ciągle jest przyjmowane kontrowersyjne stanowisko, iż urlopu na żądanie można odmówić. Ustawodawca w treści art. 1672 k.p. przyjął następującą wersję zapisu "pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie", aby powyższe orzecznictwo miało sens, to ustawodawca musiałby przyjąć wersję zapisu "pracodawca może udzielić na żądanie". Wówczas pracodawca będzie miał możliwość podjęcia decyzji odnośnie udzielenia nieplanowanego urlopu na żądanie, zaś w obecnym przypadku zwrot "obowiązany" należy rozumieć jako nakaz, konieczność czy przymus. Gdyby ustawodawca chciał dać pracodawcy możliwość podjęcia decyzji odnośnie nieudzielenia urlopu na żądanie, to jest wielce prawdopodobne, że przepis art. 1672 k.p. nie istniałby w obecnym k.p. i wówczas obowiązywałyby zasady ogólne dotyczące udzielenia lub nieudzielenia urlopu wypoczynkowego. Nadto należy jeszcze zwrócić uwagę, że z urlopu na żądanie może w pewnym momencie chcieć skorzystać więcej pracowników chociażby ze względu na tzw. grypę jelitową i wówczas pracownicy będą mogli dojść do wniosku, że skoro nie można uzyskać należnego urlopu na żądanie, to będą woleli skorzystać ze zwolnień lekarskich i wówczas pracodawca straci pracowników na 3, 5 czy więcej dni, a nie na jeden dzień. W takim przypadku koncepcja o prawie odmowy udzielenia urlopu na żądanie przez pracodawcę jest mocno wątpliwa i może mieć dla pracodawcy gorsze skutki, niż w sytuacji gdyby jednak udzielił urlopu na żądanie zgodnie z wnioskiem pracownika.

Jedyną logiczną podstawą do odmowy udzielenia urlopu na żądanie przez pracodawcę jest zgłoszenie takiego żądania przez pracownika, który nie ma aktualnych badań lekarskich, albowiem wówczas nie jest on dopuszczony do pracy i ma ograniczoną część uprawnień pracowniczych. Identyczny pogląd wyraził SN w wyroku z dnia 29 października 2007 roku o sygn, akt II PK 54/07, z którego wynika, że "zgłoszenie urlopu na żądanie w okresie następującym bezpośrednio po zakończeniu choroby na podstawie art. 1672 k.p. w warunkach art. 229 §2 k.p. bez legitymowania się pozytywnym orzeczeniem lekarza medycyny pracy zgodnie z art. 229 §4 k.p. jest nieskuteczne. W takiej sytuacji udzielenie urlopu nie spowodowałoby skutku oczekiwanego przez pracownika, a polegającego na możliwości uznania, iż tym samym powinien być traktowany jak pracownik, który stawił się do pracy w związku z odzyskaniem zdolności do pracy."

Polecamy serwis: Urlopy pracownicze

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
W piątek ostatnia wypłata czternastej emerytury. Wynosi 1780,96 zł brutto, ale nie wszyscy otrzymają ją w pełnej wysokości

Ostatnia wypłata 1780,96 zł brutto dla emerytów. Emeryci mogą spodziewać się jej już w piątek. 20 września prawie 1,29 mln uprawnionych do dodatkowego świadczenia emerytalnego otrzyma czternastą emeryturę. Ile w sumie wyniosły wypłaty czternastych emerytur?

Do 500 zł miesięcznie nie tylko dla osób starszych. Jakie kryteria i orzeczenia? [zmiany 2024 i 2025]

Świadczenie uzupełniające, często nazywane jest „500 plus dla seniora” lub „500 plus dla osób niepełnosprawnych”. Należy jednak pamiętać, iż przysługuje ono nie tylko osobom starszym. Ponadto o przyznaniu pomocy decyduje niezdolność do samodzielnej egzystencji.

MEN i MS: W szkołach zaświadczenia o niekaralności. Na odbiór dziecka. Na wycieczkę. Na basen. Na teatr. Dyrektorka przedszkola o nowych kłopotach

Dziennikarze PAP zwrócili się do MEN i Ministerstwa Sprawiedliwości z serią pytań dotyczących zaświadczeń, które w szkołach muszą przedstawiać rodzice opiekujący się dziećmi. Ich pytania dotyczyły zaświadczeń przedstawianych przez osoby odbierające dzieci ze szkoły (np. czy dziadkowie mogą?). I zaświadczeń rodziców opiekujących się dziećmi na wycieczce, na basenie, w teatrze   

Szykują się spore zmiany przepisów dla cudzoziemców w Polsce. Na lepsze? Od kiedy?

Jak co roku, po przerwie wakacyjnej, wypoczęci i naładowani wracamy do trybu pracy. Wyjątkiem nie są nasi ustawodawcy. Choć sporo tematów jest na porządku dziennym, dużo wymaga zmian i poprawy, w poniższym artykule omówimy planowane zmiany dotyczące cudzoziemców, ich pobytu i zatrudnienia w Polsce.

REKLAMA

Aktywni rodzice w pracy. Na czym polega warunek łącznej aktywności zawodowej rodziców?

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje w przypadku gdy oboje rodzice osiągają przychód, którego podstawa wymiaru składek wynosi co najmniej 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jest to tzw. warunek łączonego poziomu aktywności zawodowej.

MRPiPS: Składki ZUS od umów zlecenia i o dzieło możliwe od 1 stycznia 2026 r. lub 1 stycznia 2027 r.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje się do wdrożenia oskładkowania umów zlecenia i umów o dzieło. Wiceminister Sebastian Gajewski poinformował, że decyzja w sprawie terminu wdrożenia reformy jeszcze nie zapadła. Na pewno nie nastąpi to od 1 stycznia 2025 r., może to być 1 stycznia 2026 r. czy 1 stycznia 2027 r.

Odwołanie od orzeczenia o niepełnosprawności. Jak napisać? [punkt 7, przykład, wzór]

Odwołanie jest ważnym pismem w procesie ubiegania się o orzeczenie o niepełnosprawności. Może ono dotyczyć różnych elementów orzeczenia, m.in. punktu 7. W jakim terminie wnosi się odwołanie i do jakiego organu? Oto najważniejsze informacje i przykładowy wzór pisma.

Pomoc rządu dla powodzian 2024: zasiłki, pieniądze na remont i odbudowę domów i budynków gospodarczych, pomoc rzeczowa i psychologiczna

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów informuje, że dla osób, które ucierpiały w wyniku powodzi lub podtopień w południowo-zachodniej Polsce w ostatnich dniach, są dostępne różne formy pomocy. Można otrzymać 10 tys. zł bezzwrotnego wsparcia na najpilniejsze potrzeby. Na remont lub odbudowę budynku gospodarczego można dostać do 100 tys. zł, a budynku mieszkalnego – do 200 tys. zł. Przewidziane jest dodatkowe wsparcie dla dzieci oraz osób z niepełnosprawnościami. O pomoc mogą starać się również rolnicy, przedsiębiorcy czy studenci.

REKLAMA

Seniorzy mają prawo czuć się oszukani. Brak drugiej waloryzacji i obcięta 14. emerytura

Seniorzy czekali na na podwójną waloryzację emerytur i rent, ale się nie doczekali. Liczyli też na wyższe 14. emerytury, ale się zawiedli. Mogą więc czuć się oszukani, ponieważ wcześniejsze zapowiedzi wskazywały na to, że będzie inaczej.

Urlopy i zasiłki dla rodziców

Urlopy i zasiłki dla rodziców. Jakie urlopy przysługują rodzicom? Na jakie zasiłki mogą liczyć? Ile dni przysługuje rodzicom na opiekę nad dzieckiem? Czy zwolnienie od pracy na opiekę nad dzieckiem przechodzi na kolejny rok?

REKLAMA