REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ograniczyć problem świątecznego marnowania żywności?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sylwia Łaba
Instytut Ochrony Środowiska– Państwowy Instytut Badawczy
Jak ograniczyć problem świątecznego marnowania żywności?
Jak ograniczyć problem świątecznego marnowania żywności?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Marnotrawstwo żywności w okresie Świąt Bożego Narodzenia jest szczególnie istotnym problemem. Grudzień to czas wzmożonych zakupów, przygotowywania potraw w dużych ilościach i obfitych uczt, co często prowadzi do nadprodukcji i wyrzucania jedzenia. Czy w polskich domach można zorganizować święta w sposób zrównoważony?

Mniej marnowania, więcej radości

REKLAMA

Z badań, które Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy prowadzi w ramach sprawozdawczości Polski do Komisji Europejskiej, wynika, że w Polsce marnuje się ponad 4,8 mln ton żywności rocznie, z czego aż 56% tj. ponad 2,5 mln ton pochodzi z gospodarstw domowych. Przyjrzyjmy się zatem co najczęściej i dlaczego marnuje się w domach Polaków. Przeciętne polskie gospodarstwo domowe marnuje 165 kg żywności rocznie, czyli w każdym domu codziennie trafia do kosza ponad 0,5 kg żywności. Aż 92,4% badanych gospodarstw domowych wskazało jako najczęściej wyrzucany rodzaj żywności dania gotowe (potrawy przygotowane w domu) oraz jadalne resztki talerzowe, czyli niezjedzone potrawy, i właśnie ta grupa żywności stanowi ¼ żywności wyrzucanej w domach. Ponad 11% wyrzucanej w domach żywności stanowi pieczywo i produkty piekarnicze, do czego przyznało się 91,4% ankietowanych. Głównymi przyczynami marnotrawstwa żywności w gospodarstwach domowych są: zakup/przygotowanie/otrzymanie za dużej ilości jedzenia, na co wskazało aż 85,5% ankietowanych; zepsucie (84% podaje to jako przyczynę) oraz utrata świeżości (91,4% wskazań). Oznacza to, że zbyt duże zakupy i przygotowanie nadmiaru jedzenia przyczynia się do prawie 20% marnowanej żywności w domach Polaków. 

REKLAMA

Tak sytuacja wygląda średnio rocznie na podstawie badań przeprowadzonych przez IOŚ-PIB w 2023 roku, a skala jest jeszcze większa w okresie świąt. Aby zaspokoić tradycję obfitości i ilości potraw wielu Polaków przygotowuje na święta zbyt dużo jedzenia, robi w ferworze przedświątecznych przygotowań nieprzemyślane i niezaplanowane zakupy. Efekt? Nasze żołądki mają taką samą pojemność, więc duża część tych potraw nie zostanie zjedzona i trafi do kosza, bo świeże produkty, takie jak sałatki, ryby czy wypieki, szybko się psują.

To świąteczne marnotrawstwo żywności ma oczywiście konsekwencje i to w skumulowanej formie. Skutki ekonomiczne - wyrzucanie jedzenia oznacza marnowanie pieniędzy wydanych na produkty, które nie zostały skonsumowane; środowiskowe - wyrzucona żywność generuje odpady organiczne, które wytwarzają szkodliwe gazy cieplarniane oraz marnuje zużyte zasoby niezbędne do ich produkcji; społeczne - w czasie, gdy wiele osób w Polsce zmaga się z niedoborem żywności, wyrzucanie żywności jest nie tylko moralnym i społecznym wyzwaniem, ale jest wręcz nieetyczne.

Czy można ograniczyć marnotrawstwo żywności w święta?

Oto kilka praktycznych kroków, które można podjąć, aby zmniejszyć ilość marnowanej żywności.

Planowanie posiłków:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • tworzenie list zakupów: dokładne zaplanowanie ilości potrzebnych składników zmniejsza ryzyko nadmiernych zakupów,
  • znajomość liczby gości: przygotowanie odpowiedniej ilości jedzenia dostosowanej do liczby uczestników.

Oszczędne przygotowanie potraw:

  • zachowanie proporcji: gotowanie w mniejszych ilościach i ewentualne uzupełnianie w razie potrzeby,
  • efektywne wykorzystywanie produktów: tworzenie nowych dań z pozostałości po świątecznym posiłku, np. zupy, sałatki czy zapiekanki.

Przechowywanie żywności:

  • zamrażanie nadmiaru potraw, aby przedłużyć ich trwałość,
  • oznaczanie dat ważności: używanie najpierw produktów o krótszym terminie przydatności;

Dzielenie się jedzeniem:

  • podzielenie się nadmiarową żywnością z innymi poprzez jadłodzielnie, akcje charytatywne czy lokalne organizacje np. foodsharing. Coraz większą popularnością cieszą się również lokalne grupy w mediach społecznościowych, w ramach których można dzielić się przedmiotami czy jedzeniem.

Czy w polskich domach można zorganizować święta w sposób zrównoważony? 

REKLAMA

Tak, i zdecydowanie do tego zachęcamy. Przede wszystkim promując jakość nad ilością. Zalecamy skupienie się na kilku wybranych, tradycyjnych daniach zamiast nadmiaru różnorodności. Przygotowując święta, wybierajmy lokalne produkty, ponieważ kupowanie lokalnych i sezonowych składników wspiera zrównoważone rolnictwo i zmniejsza ślad węglowy przygotowanych dań. Ważnym elementem jest także edukacja domowników, zachęcajmy ich do bardziej świadomego podejścia do jedzenia i szacunku dla żywności.

Święta Bożego Narodzenia to czas radości i dzielenia się, ale także moment, w którym warto zastanowić się nad odpowiedzialnym zarządzaniem żywnością. Poprzez planowanie, wykorzystanie resztek i dzielenie się jedzeniem możemy uczynić ten okres bardziej zrównoważonym i świadomym, jednocześnie wzmacniając ducha wspólnoty.

dr inż. Sylwia Łaba
Instytut Ochrony Środowiska– Państwowy Instytut Badawczy

oprac. Wioleta Matela-Marszałek
Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ-PIB) to wiodąca w kraju jednostka naukowo-badawcza w zakresie ochrony środowiska. Nadrzędnym celem Instytutu jest tworzenie naukowych podstaw ochrony środowiska, dostarczanie wiedzy administracji rządowej i samorządowej oraz podmiotom gospodarczym, a także podnoszenie poziomu świadomości ekologicznej i kształtowanie postaw ekologicznych społeczeństwa.
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zasiłek pielęgnacyjny nadal dochodem w pomocy społecznej

Zgodnie z aktualnymi przepisami zasiłek pielęgnacyjny stanowi dochód, który MOPS uwzględnia przy ubieganiu się o świadczenia z pomocy społecznej. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej aktualnie nie pracuje nad zmianą przepisów w tym zakresie. Tak wynika z odpowiedzi na petycję, która w tym roku wpłynęła do resortu rodziny.

W 2025 r. ZUS też zwróci nadpłatę składki zdrowotnej. Warunek to złożenie wniosku do 20 maja 2025 r.

Zbliża się ważny termin dla przedsiębiorców – 20 maja 2025 r. to ostatni dzień na rozliczenie składki zdrowotnej za 2024 rok. Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą i płacisz składki na ubezpieczenie zdrowotne, musisz uwzględnić to rozliczenie w dokumentach za kwiecień.

Wybory papieża: 135 kardynałów wybierze następcę papieża Franciszka. Jak przebiega konklawe?

135 kardynałów wybierze nowego papieża. Tak jak w 2013 r. Jak przebiega konklawe? Opowiada kardynał Rainer Maria Woelki, który uczestniczył w wyborze papieża Franciszka.

Czy była żona dziedziczy po byłym mężu i na odwrót?

Jak rozwód wpływa na dziedziczenie po byłym małżonku? Odpowiedź na to pytanie zależy od tego czy mamy do czynienia z dziedziczeniem testamentowym, czy też ustawowym. Oto ważne przepisy!

REKLAMA

Tysiąclecie Korony Polskiej: Warszawa, program na niedzielę, 27 kwietnia 2025 r.

Obchody Tysiąclecia Korony Polskiej już w niedzielę, 27 kwietnia 2025 r. Warszawa stanie się centrum ogólnopolskich obchodów tysiąclecia koronacji Bolesława Chrobrego, pierwszego króla Polski. W programie wyjątkowe wydarzenie o charakterze historyczno-kulturowym, na które wstęp będzie całkowicie bezpłatny. Czeka nas dzień pełen emocji, edukacji, zabawy i dumy narodowej. Wydarzenie zostało objęte honorowym patronatem Prezesa Rady Ministrów.

Dodatek do renty: Przecież niepełnosprawność to nie wybór. Nikt nie wybiera sobie wieku, w którym zachoruje czy ulegnie wypadkowi

Wciąż wpływają do rządu apele o szybkie wprowadzenie drugiego dodatku dla rencistów. Pierwszy otrzymują beneficjenci renty socjalnej. O podobny dodatek zabiegają renciści z tytułu niezdolności do pracy. W obu przypadkach nie chodzi o dodatek dla każdego rencisty. Musi on dodatkowo mieć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Ten wymóg powoduje, że pokrzywdzeni czują się często renciści nie dysponujący tym orzeczeniem – pokrzywdzenie wynika z tego, że nie mogą liczyć na istotne podwyżki renty zasadniczej (z wyjątkiem podwyżek okołoinflacyjnych).

Pogrzeb papieża Franciszka [Transmisja NA ŻYWO]

Papież Franciszek zmarł w poniedziałek, 21 kwietnia 2025 r. o godz. 7:35. Miał 88 lat. Przyczynami śmierci był udar mózgu i nieodwracalna zapaść kardiologiczna. Trumna z ciałem papieża Franciszka wystawiona jest w bazylice Św. Piotra. Wierni mogą oddać mu hołd. O godz. 20:00 rozpocznie się obrzęd zamknięcia trumny przed sobotnią ceremonią pogrzebową.

Dyskryminacja cudzoziemców w warszawskim urzędzie? RPO żąda wyjaśnień

Cudzoziemiec chciał zarejestrować auto, ale urząd odmówił przyjęcia go poza wyznaczonymi godzinami dla obcokrajowców. Rzecznik Praw Obywatelskich mówi wprost: to może być naruszenie zasad równego traktowania. RPO domaga się pilnych wyjaśnień i zmian w warszawskich urzędach.

REKLAMA

Kamery monitoringu w szpitalu, w gabinecie zabiegowym. Nagrania przechowywane 3 miesiące. Krytyka płynie od RPO, UODO i NIK. MZ: nie wpłynęły żadne skargi i wzrosło bezpieczeństwo pacjentów

Od prawie dwóch lat zmienione przepisy ustawy o działalności leczniczej pozwalają kierownikom podmiotów leczniczych na szersze stosowanie monitoringu wizyjnego (kamery) w pomieszczeniach, w których udzielane są świadczenia zdrowotne. Zdaniem obywateli, a także Rzecznika Praw Obywatelskich te przepisy nadmiernie ingerują w prawo do prywatności i ochronę danych osobowych pacjentów. RPO Marcin Wiącek kieruje w tej sprawie pisma do ministra zdrowia. A ten odpisał, że przepisy są dobre, bo zwiększają bezpieczeństwo pacjentów. W najnowszym piśmie RPO argumentuje, że określenie przesłanek monitoringu w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych powinno znaleźć się w przepisach rangi ustawowej. Rzecznik wskazuje też niepokojącą praktykę stosowania kamer w gabinetach lekarskich i zabiegowych, co zauważyły też inne instytucje państwowe: Najwyższa Izba Kontroli i Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.

Krótszy tydzień pracy: 28 kwietnia 2025 r. MRPiPS przedstawi kolejny etap zmian. Pracodawcy: lepsze stopniowe zmniejszanie czasu pracy o 2-5 godzin w tygodniu

Zgodnie z zapowiedziami, jeszcze w kwietniu 2025 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ma zaprezentować założenia programu ograniczającego tydzień pracy z pięciu do czterech dni przy jednoczesnym zachowaniu obecnej wysokości wynagrodzenia. Rozwiązania te są promowane przez Minister Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk, a jednocześnie mocno sceptycznie przyjmowane przez przedsiębiorców. – To na pewno nie jest czas na takie zmiany. Taka dyskusja w tym momencie ma charakter teoretyczny, żeby nie powiedzieć, że nieco wirtualny – mówi Hanna Mojsiuk, prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie.

REKLAMA