REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Upadłość konsumencka - szansa na lepsze jutro

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Upadłość konsumencka- szansa na leprze jutro / Fot. Fotolia
Upadłość konsumencka- szansa na leprze jutro / Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W dobie mocno rozbudowanych instrumentów finansowych, mając na uwadze szerokie możliwości kredytowania inwestycji, wielką skalę projektów, nie sposób uniknąć ryzyka wpisanego w lukratywne i kuszące zyski. Dlatego dziś wieczorem nikt z całą stanowczością nie może stwierdzić, iż jutro rano nie obudzi się dłużnikiem. W takich przypadkach istnieje możliwość skorzystania z prawa do zgłoszenia upadłości konsumenckiej.

REKLAMA

Przyczyną tak drastycznej zmiany są sytuacje losowe które ze swojej istoty są nieprzewidywalne. Przykładem jest utrata pracy, śmierć bliskiej osoby, nagła choroba bądź wzięcie kredytu hipotecznego we frankach. Wspólnym mianownikiem wymienionych faktów jest to, że pogorszenie się stanu finansowego nastąpiło bez winy ponieważ są to okoliczności, na które nie ma się wpływu. Konsekwencją tych zdarzeń jest wszczęcie postępowań sądowych, następnie egzekucyjnych, w celu wyegzekwowania należności. Czy można uniknąć długich procesów sądowych i licytacji której ewentualna nieskuteczność nie oznacza zakończenia ponawianych w kolejnych latach poszukiwań majątku?

REKLAMA

Podany scenariusz zdarzeń nie jest jedyny. Należy działać i wykorzystać prawo do zgłoszenia upadłości konsumenckiej. Od stycznia 2015 r. Legislator w końcu urzeczywistnił możliwość oddłużenia polegająca na umorzeniu niespłaconych zobowiązań. Dzięki wprowadzeniu sposobności zawarcia układu  dłużnik może zachować mieszkanie, a nawet rozpocząć działalność gospodarczą. Wcześniej jedynym celem postępowania upadłościowego było spieniężenie majątku i zaspokojenie wierzycieli w jak najwyższym stopniu. Obecnie procedura został uproszczona i umożliwia rozpoczęcie „od nowa” bez żadnych zobowiązań.  Taka sytuacja nie jest możliwa w postępowaniu egzekucyjnym gdy tzw. pasywa przewyższają aktywa.

Osoby uprawnione do złożenia wniosku

Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej może złożyć wyłącznie dłużnik. Wystarczające  jest posiadanie co najmniej jednego wierzyciela. Jest to istotne novum, które mogą wykorzystać dłużnicy hipoteczni  zadłużeni we frankach i posiadający dług wobec tylko jednej osoby.

Zobacz serwis: Konsument i umowy

Wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć nie tylko konsument ale, np.  były wspólnik spółki osobowej. Ponadto osoba, która  prowadziła działalność gospodarczą i była wpisana do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) w przypadku kiedy upłynął rok od wykreślenia z rejestru. Należy podkreślić, że podjęcie działalności gospodarczej po jego zgłoszeniu nie wyłącza możliwości pozytywnego jego rozpatrzenia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Definicja niewypłacalności

Podstawą do złożenia wniosku jest wystąpienie niewypłacalności rozumianej jako niewypełnianie wymagalnych zobowiązań pieniężnych, a więc takich których termin zapłaty już nadszedł. Wskazane zobowiązania (długi) mogą mieć charakter zarówno cywilnoprawny jak i publicznoprawny (podatki, inne daniny publiczne) oraz być opatrzone tytułem egzekucyjnym, wykonawczym. Wszczęcie egzekucji przez komornika nie uniemożliwia złożenia wniosku o upadłość. Złożenie takiego wniosku jest tym bardziej uzasadnione skoro długi przekraczają znacząco cały majątek. Również nie jest ważna wysokość pasywów w stosunku do aktywów, a nawet okres opóźnienia.

Nowa ustawa konsumencka w call center

Zasada niezawinienia

Elementarnym warunkiem wystąpienia z wnioskiem jest niezawinione powstanie stanu niewypłacalności. Oznacza to, że sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dłużnik sam doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Przykładem takiego niezawinionego popadnięcia w długi jest wzięcie kredytu, a następnie, w trakcie jego spłaty, utrata pracy z przyczyn niezawinionych (wypowiedzenie pracodawcy nie nastąpiło z winy pracownika). Następną negatywną przesłanką jest  uznanie  czynności prawnej za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli, np. czynność mająca na celu wyzbycie się majątku (darowanie nieruchomości żonie). Kolejną zasługującą na wymienienie jest podanie danych we wniosku o ogłoszenie upadłości, które są niezgodne z prawdą lub  niezupełne, chyba że wskazane braki mają charakter nieistotny. Należy kategorycznie stwierdzić, iż  we wniosku trzeba wskazać wszystkie składniki mienia. Pomimo niewypełnienia prawidłowo obowiązku ustawodawca dopuścił uwzględnienie pisma jeżeli przemawiają za tym względy humanitarne, słuszności.

Treść wniosku

Ustawodawca uprościł wniosek o zgłoszenie upadłości konsumenckiej jednakże nie  na tyle, aby można go było samodzielnie wypełnić. Konieczne może być skorzystanie z pomocy profesjonalisty. Można by postulować o wprowadzenie tak jak to, obowiązuje w postępowaniu nakazowym, wieczystoksięgowym, urzędowego formularza.

Prawa konsumenta

Każdy wniosek musi zawierać:

1)   dane wnioskodawcy- imię i nazwisko, miejsce zamieszkania oraz numer PESEL lub inne dane jego identyfikujące,

2)    miejsce położenia majątku,

3)    okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie- brak winy,

4)   aktualny i zupełny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;

5)   spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty;

6)   spis wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności; wskazanie wierzytelności w spisie wierzytelności spornych nie stanowi jej uznania;

7)   listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia, w szczególności hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych;

8)   oświadczenie dłużnika, że w terminie 10 lat przed dniem zgłoszenia wniosku nie:

 - ustalono dla dłużnika planu spłaty wierzycieli który został następnie uchylony z powodu jego niewykonania,

 - uchybił terminowi do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Koszty postępowania

Każde postępowanie sądowe wiąże się z ponoszeniem kosztów jego przeprowadzenia. W przeciwieństwie do upadłości przedsiębiorcy, niewypłacalny konsument nie musi mieć majątku na pokrycie kosztów takiego postępowania. Przed nowelizacją ustawy brak majątku uniemożliwiał uwzględnienie wniosku.  W obecnym stanie prawnym opłata sądowa za jego złożenie wynosi 30 zł, jednak możliwe jest również zwolnienie na podstawie wniosku z tej opłaty  przez sąd. Należy jeszcze raz podkreślić, że brak majątku potrzebnego na pokrycie kosztów postępowania nie wyklucza pozytywnego rozpatrzenia wniosku. Zatem można ogłosić upadłość nie mając żadnego majątku. W takiej sytuacji koszty powstałe w toku postępowania tymczasowo są pokrywane przez Skarb Państwa, a po jego zakończeniu będą w całości umorzone łącznie z pozostałymi zobowiązaniami.  

Upadłość współmałżonka

REKLAMA

W sytuacji kiedy pomiędzy małżonkami jest ustawowy ustój majątkowy z dniem ogłoszenia upadłości powstaje z mocy prawa rozdzielność majątkowa. Jednocześnie majątek wspólny w całości wchodzi do masy upadłości. Jest to niekorzystna sytuacja gdyż w postępowaniu egzekucyjnym wierzyciel aby móc egzekwować z majątku wspólnego musi uzyskać odrębną klauzulę wykonalności na małżonka. W upadłości konsumenckiej zaś na równi z innymi wierzycielami współmałżonek musi dochodzić swojej połowy majątku stanowiącej część masy upadłości.  Możliwa jest również sytuacja, że dwoje małżonków stało się niewypłacalnymi. W takim przypadku  należy złożyć 2 odrębne wnioski o ogłoszenie upadłości oraz wnioskować o ich połączenie w jedno postępowanie. Warto również zaznaczyć, że małżeńska umowa majątkowa zawarta przed upływem 2 lat przed złożeniem wniosku jest bezskuteczna w stosunku do masy (majątku wspólnego małżonków).

Należy pamiętać, że z dniem ogłoszenia upadłości stają się wymagalne wszystkie zobowiązania  pieniężne upadłego. Zaś zobowiązania majątkowe niepieniężne zmieniają się z dniem ogłoszenia upadłości na zobowiązania pieniężne i z tym dniem są płatne, chociażby termin ich wykonania jeszcze nie nastąpił. Jednocześnie poręczyciel, lub osoba która zagwarantowała wykonanie zobowiązania ustanowioną na jej nieruchomości hipoteką, odpowiada za spłacenie całej wierzytelność, wobec zwolnienia z odpowiedzialności upadłego. Często się zdarza, że kredyt hipoteczny jest poręczony przez osobę bliską. Upadłość konsumencka oznacza dla niej obowiązek spłaty długu.

Układ, a postępowanie likwidacyjne

Upadłość konsumencka  może być przeprowadzona w trybie postępowania układowego albo likwidacyjnego. Celem postępowania likwidacyjnego jest spieniężenie majątku, który zostanie przeznaczony na spłatę zobowiązań. Zamierzeniem zawarcia układu jest ich restrukturyzacja  poprzez m.in. odroczenie wykonania zobowiązań, rozłożenie spłaty długów na raty, zmniejszenie ich sumy.  Jest to korzystniejsza sytuacja dla dłużnika, albowiem ma on możliwość podjęcia działalności gospodarczej.

Sama okoliczność złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości likwidacyjnej nie wstrzymuje trwającego postępowania egzekucyjnego. Dopiero wydanie przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości zawiesza toczące się postępowanie sądowe i egzekucyjne. W przypadku jego uprawomocnienia zostają umorzone postępowania sądowe, a tytuły egzekucyjne tracą moc wykonawczą (nie można na ich podstawie egzekwować wierzytelności). W postępowaniu układowym moment umorzenia  jest dużo późniejszy, ponieważ stanowi o nim uprawomocnienie się postanowienia zatwierdzającego układ, czyli  po wykonaniu tegoż układu ( zawiera sposób spłaty wierzytelności objętych układem).

Konsekwencją postępowania jest wejście wszystkich składników mienia do masy upadłości, z której będą zaspokajani wierzyciele. Masa upadłości likwidacyjnej obejmuje nie tylko składniki należące do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości, ale również nabyte przez niego w toku postępowania upadłościowego (np. spadek). W przypadku układu umorzenie zawężone jest do wierzytelności powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości dłużnika.

Zwrot towaru kupionego online

W obu postępowaniach wyłączony jest z masy majątek osobisty współmałżonka. W przeciwieństwie do układu, w postępowaniu likwidacyjnym zasadą jest utrata prawa do zarządu nad masą upadłości( swoim majątkiem) na rzecz syndyka. W przypadku układu dłużnik może czynnie uczestniczyć w postępowaniu upadłościowym oraz realnie wpływać na jego przebieg. Upadły ma możliwość zmiany warunków zaciągniętego kredytu hipotecznego oraz zachowania mieszkania. Wprowadzenie układu stworzyło realną szansę oddłużenia upadłego.

Kiedy w skład masy wchodzi lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, a zarazem konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu z sumy uzyskanej z jego sprzedaży. W tej sytuacji wydziela się upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od 12 do 24 miesięcy.  

Wierzytelności nie podlegające umorzeniu

Nie podlegają umorzeniu zobowiązania, np.:

1.o charakterze alimentacyjnym,

2. wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci,

3. W postępowaniu likwidacyjnym wierzytelności  których upadły umyślnie nie ujawnił, a wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.

4.W postępowaniu układowym składki na ubezpieczenie społeczne, oraz wierzytelności zabezpieczone na mieniu upadłego hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską, w części znajdującej pokrycie w wartości przedmiotu zabezpieczenia, chyba że wierzyciel wyraził zgodę na jej objęcie układem.

Wykreślenie

Z momentem umorzenia niespłaconych zobowiązań upadłego  sąd z urzędu jest zobowiązany wykreślić jego dane osobowe z rejestru dłużników niewypłacalnych prowadzonego przez Krajowy Rejestr Sądowy.

Postępowanie upadłościowe i likwidacyjne w obu przypadkach kończy się umorzeniem nie spłaconych zobowiązań. 


Podstawa prawna:

  1. Ustawia z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z  2012 r. poz. 1112, z późn. zm.),
  2. Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U z 2014 r. poz. 1306),
  3. R.Adamus, A.J. Witosz. A. Witosz, Upadłosć konsumencka.Komentarz praktyczny. Wyd. LexisNexis, Warszawa 2009.

Katarzyna Kujawska

Aplikantka radcowska

Zadaj pytanie na FORUM

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec darmowych worków na śmieci od gminy. Zmiany w sposobie segregacji odpadów

Coraz więcej gmin w Polsce nie udostępnia już darmowych worków na śmieci dla swoich mieszkańców. Jest to związane ze zmianą sposobu segregacji odpadów. Zmiany mają na celu walkę z niewłaściwym sortowaniem śmieci.

Odrzucenie spadku i tak nie uchroni przed długami po zmarłym

Odrzucenie spadku i tak nie uchroni przed długami po zmarłym - dlaczego? Cóż, kwestie dziedziczenia po bliskich budzą wiele emocji, a nierzadko również obaw. Choć przyjęcie spadku kojarzy się z korzyścią, niewiedza i skomplikowane przepisy mogą prowadzić do poważnych problemów finansowych, zwłaszcza gdy w grę wchodzą długi zmarłego. Zawiłości prawa spadkowego potrafią zaskoczyć, o czym świadczą kontrowersyjne orzeczenia sądowe, które wymagają interwencji nawet Rzecznika Praw Obywatelskich.

Intensywne opady deszczu uszczuplą portfele wielu właścicieli nieruchomości o nawet 10 tys. zł. Kontrolerzy nie będą mieli litości dla Polaków

Ostatnie dni obfitują w gwałtowne zjawiska pogodowe, w tym m.in. w intensywne opady deszczu. Stąd, wiele osób zmaga się z problemem wód opadowych gromadzących się w nadmiarze na ich posesjach. Zagospodarowanie wód opadowych, leży w gestii właściciela nieruchomości. Nie każdy jest świadomy, że za odprowadzanie deszczówki niezgodnie z przepisami, grożą poważne konsekwencje – w tym grzywna w wysokości nawet 10 tys. zł.

Emerytura dla nauczyciela 2025 – które rozwiązanie wybrać? ZUS podpowiada

Nauczyciele, którzy chcą zakończyć aktywność zawodową mają do wyboru kilka możliwości – od powszechnej emerytury, przez wcześniejsze przejście na świadczenie z Karty Nauczyciela, aż po tzw. nową emeryturę nauczycielską. Wybór zależy m.in. od wieku, stażu pracy i spełnienia określonych warunków.

REKLAMA

100 zł miesięcznie dodatku do energii elektrycznej dla tej grupy osób z orzeczeniem o niepełnosprawności. Wnioski można składać od 11 lipca 2025 r.

Od 1 lipca 2025 roku więcej osób będzie mogło ubiegać się o dofinansowanie w ramach programu „Aktywny samorząd”, Obszar E. Wsparcie w formie dodatku na opłaty za energię elektryczną przysługuje osobom korzystającym z koncentratora tlenu lub respiratora w warunkach domowych.

Dodatki dla urzędników. Co na to RIO? Odpowiedź zaskoczy

Dodatki dla urzędników. Co na to RIO? Odpowiedź zaskoczy, bo wydawałoby się, że pracodawca może w skład wynagrodzenia zasadniczego wliczać różnego rodzaju dodatki, tym bardziej w budżetówce. No nie zawsze!

Zestawienie i omówienie 61 korzystnych wyroków sądów powszechnych w sprawach dot. wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20, w tym 4 prawomocnych

Orzecznictwo w sprawach art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20 jest bardzo niejednolite. Wskazana niejednolitość przejawia się na wielu płaszczyznach, przede wszystkim niektóre sądy powszechne orzekają na korzyść emerytów poprzez zmianę decyzji ZUS, inne z kolei orzekają na niekorzyść, oddalając odwołania emerytów. Również w ramach orzeczeń korzystnych, można zaobserwować spore różnice.

Unia zakaże kotłów gazowych? Tak, ale nie od 2040 roku. Ekspert wyjaśnia

- Od dwóch lat ze zmiennym natężeniem pojawiają się w mediach teksty o rzekomym zakazie przez Unię Europejską montażu kotłów gazowych oraz zakazie od 2040 r. wykorzystania gazu do ogrzewania. Warto może wyjaśnić zaniepokojonym klientom, że takie doniesienia to brednie i manipulacja – powiedział serwisowi eNewsroom.pl Bartosz Kwiatkowski, Dyrektor Generalny, Polska Organizacja Gazu Płynnego (POGP)

REKLAMA

Co najmniej 120 proc. płacy minimalnej w budżetówce w 2026: taka propozycja

Co najmniej 120 proc. płacy minimalnej w budżetówce: taka propozycja padła. Dlaczego? Bo w wielu państwach Europy Środkowej płaca minimalna stanowi kluczowy instrument polityki społecznej i ekonomicznej, nie inaczej powinno być w Polsce, szczególnie w stosunku do pracowników budżetówki. Ich praca ma realny wpływ na funkcjonowanie sektora publicznego i generalnie państwa. W Polsce od lat obserwujemy systematyczny wzrost płacy minimalnej, jednak nadal utrzymuje się spora różnica między warunkami zatrudnienia w sektorze publicznym a prywatnym. Wciąż płaca minimalna jest wręcz niegodna! Czy czas to zmienić i uregulować ustawowo, że np. minimalne wynagrodzenie w tzw. budżetówce wynosi zawsze 120 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę?

Kto dostanie pieniądze z ZUS-u po śmierci emeryta lub rencisty? Czy trzeba zwracać emeryturę lub rentę po śmierci seniora? ZUS wyjaśnia

Czy emeryturę lub rentę doręczoną po śmierci świadczeniobiorcy trzeba oddać? A co ze świadczeniem, które wpłynęło na konto? W takich sytuacjach wątpliwości ma wiele osób. ZUS przypomina, kto może zachować wypłatę, a kiedy trzeba ją zwrócić.

REKLAMA