Święto Zmarłych i Zaduszki w różnych częściach świata

Śmierć w dzisiejszej kulturze oraz tej dawnej

Temat śmierci na przestrzeni dziejów był podejmowany w różnorodny sposób. Niewątpliwie jednak zarówno dawniej, jak i dziś umieraniu często towarzyszyła pewna tajemnica i żałoba po odejściu najbliższych.

W późnym średniowieczu rozwinął się tzw. taniec śmierci. Ten alegoryczny korowód miał przypominać o równości wszystkich ludzi wobec śmierci. Przedstawiana m.in jako szkielet z kosą śmierć zaprasza do tańca osoby ze wszystkich stanów. Literackim przykładem takiego tańca jest utwór „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią”.

Z dzieł epoki renesansu nie sposób nie wspomnieć o „Trenach” Jana Kochanowskiego. Utwór ten ukazuje cierpienie poety wobec niespodziewanej śmierci ukochanego dziecka.

Pamięć o zmarłych i ceremonie zaduszne

Pamięć o zmarłych i ceremonie zaduszne zostały ukazane w II części „Dziadów” Adama Mickiewicza. Dziady obchodzono na pamiątkę zmarłych przodków. Wierzono, że żyjący mogą pomóc duszom, dlatego próbowano nawiązać z nimi kontakt, przyzywając je na ucztę.

Z czasem pogańskie zwyczaje uległy pomieszaniu z wizją religii chrześcijańskiej.

Chrześcijańskie Zaduszki i Święto Zmarłych

Chrześcijańskie Zaduszki oznaczały przede wszystkim procesje i msze święte na cmentarzach czy zamawiane u księdza wypominki. Dawniej sporą wagę przywiązywano do symboliki ognia. Dziś znajduje to odzwierciedlenie w palonych na grobach zniczach.

W obrządku prawosławnym zmarłych wspomina się w okresie paschalnym, czyli po Wielkiej Nocy, szczególnie w czasie tzw. Radonicy. W tym dniu odwiedza się groby bliskich i przynosi wielkanocne potrawy.

Święto Zmarłych czy Wszystkich Świętych

Święto Zmarłych i Wszystkich Świętych to nazwy, których często używamy zamiennie. Jakie są zatem różnice? Uroczystość Wszystkich Świętych w Kościele katolickim obchodzi się 1 listopada. Ma ona charakter radosny. W tym dniu cześć oddaje się nie tylko świętym kanonizowanym, ale też tym anonimowym.

2 listopada to z kolei Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych. W tym dniu pamiętamy o duszach czyśćcowych.

Obecnie jednak różnice w rozumieniu tych świąt zacierają się. Warto pamiętać, iż 1 listopada, czyli Wszystkich Świętych to dzień wolny od pracy, o czym stanowi ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy. Wiele osób w tym dniu odwiedza cmentarze i wspomina bliskich zmarłych, pali znicze i układa wieńce na grobach.

Chrześcijańskie Święto Zmarłych na kartach historii

Historię Dnia Zadusznego wywodzi się z praktyk wczesnośredniowiecznych mnichów. Dzień Zaduszny do kalendarza liturgicznego został wprowadzony oficjalnie w 1311 r. Wraz z upływem czasu wiele obrzędów związanych z dawnymi dziadami uległo zapomnieniu.

Celebrowanie zmarłych w innych częściach świata

Obecnie zatem Święto Zmarłych i zaduszki to czas, gdy w szczególny sposób wspominamy naszych bliskich, którzy odeszli. To również czas, zadumy nad przemijaniem, kruchością życia i śmiercią. Jak wyglądają ceremonie zaduszne w poszczególnych częściach świata?

W Meksyku obchodzi się Święto Zmarłych, czyli Día de Muertos. Przygotowane na ten dzień czaszki z cukru pudru noszą imiona zmarłych. W domu stawia się ołtarzyki z jedzeniem dla zmarłych. Groby dekoruje się kwiatami.

W Ekwadorze rodziny zbierają się ma tradycyjnych biesiadach, niekiedy na cmentarzach. Jedzeniem najpierw powinny posilić się dusze, a później żyjący.

W Stanach Zjednoczonych obchodzi się Halloween. Dzień ten przypada w nocy z 31 października na 1 listopada. Historia Halloween nie jest znana. Niektórzy początki tego święta utożsamiają z celtyckim świętem na powitanie zimy. Obecnie Halloween kojarzy się głównie z lampionami z dyni i obdarowywaniu cukierkami dzieci przebranych za upiorne postacie.

Japończycy świętują kilkudniowe święto O-bon. To buddyjskie święto przypada od połowy lipca do połowy sierpnia w zależności od regionu. Charakterystyczne dla tego czasu są lampiony na cmentarzach i przed domami. Mają one ułatwić zmarłym podróż. Ważnym elementem święta jest rytualny radosny taniec Bon Odori.

W Niemczech 1 listopada jest dniem wolnym w landach, w których przeważa katolicyzm. W tym dniu wierni nie urządzają hucznych zabaw, palą znicze i składają kwiaty na grobach bliskich. Protestanci w ostatnią niedzielę roku liturgicznego obchodzą tzw. Totensonntag. Jest to dzień ustanowiony w celu uczczenia ofiar wojny z Napoleonem Bonaparte.

W Rumunii samodzielnie wybiera się datę modlitw za zmarłego. W tym dniu odprawiane jest nabożeństwo, na które przynosi się wino i kutię. Rodzina następnie odwiedza grób, a jedzenie rozdaje. Dniem pamięci o zmarłych jest również powielkanocna Radonita.

Alla Helgons Dag, czyli Dzień Wszystkich Świętych to święto ruchome w Szwecji. Przypada ono w pierwszą sobotę między 31 października a 6 listopada. W tym dniu Szwedzi odwiedzają cmentarze, palą świece w domach. Często podkreśla się jednak, iż święto to obchodzone jest na mniejszą skalę niż Polsce.