REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Opieka nad osobą starszą w zamian za mieszkanie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Opieka nad osobą starszą w zamian za mieszkanie. / Fot. Shutterstock
Opieka nad osobą starszą w zamian za mieszkanie. / Fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Jeśli starsza osoba potrzebuje opieki, a dysponuje jedynie niską emeryturą lub rentą, może zapewnić sobie opiekuna poprzez zawarcie z nim umowy dożywocia. Senior przenosi własność swojej nieruchomości (domu, mieszkania, działki) w zamian za dożywotnie sprawowanie nad nim opieki.

Umowa dożywocia

Osoba starsza może zapewnić sobie opiekuna na podstawie umowy dożywocia. Taką umowę może zawrzeć z opiekunem także inna osoba niż wymagający opieki senior.

REKLAMA

Umowa dożywocia uregulowana jest w Kodeksie cywilnym i polega na przeniesieniu własności nieruchomości w zamian za zobowiązanie się przez nabywcę do zapewnienia zbywcy dożywotniego utrzymania. Gdy strony nie postanowią inaczej, nabywca przyjmuje zbywcę jako domownika, dostarcza mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnia mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawia pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym. Robi to na własny koszt. Jeśli dożywotnik zostaje w dotychczas swoim domu, wszelkie opłaty związane z czynszem, opałem itp. pokrywa nowy właściciel (opiekun).

Polecamy: Pomoc społeczna. Komentarz do ustawy

REKLAMA

Co istotne, co do zasady opiekun nie musi przyjmować starszej osoby do swojego mieszkania w celu sprawowania opieki nad nią. Senior może pozostać w miejscu, gdzie do tej pory mieszkał. Jednak musi być to zgodne z zapisami zawartymi w umowie dożywocia.

Prawo dożywocia jest niezbywalne. Ma charakter ściśle osobisty i wygasa z chwilą śmierci dożywotnika. Umowa dożywocia zawierana jest pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego, ponieważ związana jest z przeniesieniem własności nieruchomości.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W ramach umowy dożywocia można zastrzec zobowiązanie nabywcy do obciążenia nieruchomości na rzecz zbywcy użytkowaniem ograniczonym do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą albo do spełniania powtarzających się świadczeń w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku.

Umowę dożywocia można zawrzeć także z osobą bliską seniora, np. synem lub córką bądź z kilkoma osobami na raz.

Własność nieruchomości, która przechodzi na właściciela na podstawie umowy o dożywocie łączy się z obciążeniem nieruchomości prawem dożywocia. Oznacza to, że w razie późniejszego zbycia nieruchomości nowy nabywca ponosi także osobistą odpowiedzialność za świadczenia tym prawem objęte, czyli wchodzi w sytuację opiekuna osoby starszej. Co ciekawe, przedmiotem przeniesienia praw własności może być inna nieruchomość niż ta, w której senior mieszka.

Zamiana na dożywotnią rentę

Kodeks cywilny przewiduje możliwość zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę. Strony umowy mogą skorzystać z takiej ewentualności, gdy z jakichkolwiek powodów powstaną między nimi takie stosunki, że nie można wymagać, aby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności. Jedna ze stron występuje wówczas do sądu o zamianę wszystkich lub niektórych uprawnień wynikających z prawa dożywocia na dożywotnią rentę, która odpowiada wartości tych uprawnień.

Co więcej, w wyjątkowych przypadkach sąd może na żądanie jednej ze stron, jeżeli dożywotnik jest zbywcą nieruchomości, nawet rozwiązać umowę o dożywocie.

Umowa dożywocia nie jest tożsama z hipotekę odwrócona.

Zmiana właściciela nieruchomości

Jak już wspomniano prawo dożywocia jest związane z własnością nieruchomości. Jeśli nabywca zbywa nieruchomość, prawo to przechodzi na nowego nabywcę, który powinien opiekować się seniorem. Osoba starsza może jednak w takim przypadku zażądać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tego prawa.

Podatek dochodowy

Dyskusyjna jest kwestia konieczności odprowadzenia podatku dochodowego od nabycia nieruchomości w formie umowy dożywocia. Jak liczyć podstawę opodatkowania? Istnieją trzy stanowiska w tej sprawie. Pierwsze nakazuje liczenie podatku od świadczeń, które osoba starsza otrzymuje od nowego właściciela nieruchomości (czyli zapewnienie wyżywienia, ubrania, umożliwienie dalszego mieszkania w zbytej nieruchomości, dostarczanie światła i opału, odpowiedniej pomocy i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawienie pogrzebu na własny koszt). Według drugiej opinii podatek powinno się liczyć od rynkowej wartości zbywanego mieszkania. Trzecie stanowisko podzielił NSA w wyroku z dnia 25 lutego 2014 r. (sygn. II FSK 211/12), zgodnie z którym: mimo że umowa dożywocia jest odpłatną umową, w której zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f. dochodzi do zbycia nieruchomości, to z uwagi na niemożliwość zastosowania przesłanek z art. 19 ust. 1-4 u.p.d.o.f. przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości w wyniku tej umowy nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Chodzi o to, że nie ma możliwości określenia ceny (odpłatności) odpłatnego zbycia nieruchomości przez dożywotnika z uwagi na nieweryfikowalny, zależny od długości życia dożywotnika zakres i czas trwania świadczeń z tej umowy.”

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 1145)

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 1387)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duża podwyżka świadczenia dla mężczyzny z rocznika 1957. Kolejne prawomocne orzeczenie sądu powszechnego po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.

Niski wiek emerytalny kobiet to bomba z opóźnionym zapłonem. Polki stracą tysiące na emeryturze

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

REKLAMA

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

REKLAMA

Okularnicy muszą się mieć na baczności za kierownicą! Kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

REKLAMA