Organy adwokatury

Krajowy Zjazd Adwokatury:

Stanowią delegaci wybrani w proporcji do liczby członków izby, ustalonej przez Naczelną Radę Adwokacką, jednakże nie mniej niż sześciu delegatów z każdej izby. W Krajowym Zjeździe uczestniczą, nie będący delegatami, członkowie Naczelnej Rady Adwokackiej oraz dziekani okręgowych izb adwokackich. Krajowy Zjazd Adwokatury odbywa się co trzy lata. Zjazd zwołuje Naczelna Rada Adwokacka. Powinien się on odbyć w ciągu miesiąca od daty dokonania wyborów delegatów we wszystkich izbach adwokackich. Nadzwyczajny Krajowy Zjazd może być zwołany na żądanie Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej, Wyższej Komisji Rewizyjnej, co najmniej jednej trzeciej członków Naczelnej Rady Adwokackiej albo co najmniej jednej trzeciej okręgowych rad adwokackich.

Do zakresu działania Krajowego Zjazdu Adwokatury należy w szczególności:

1) wybór prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej, prezesa Wyższego Sądu Dyscyplinarnego i przewodniczącego Wyższej Komisji Rewizyjnej,
2) wybór - nie będących dziekanami - adwokatów wchodzących w skład Naczelnej Rady Adwokackiej,
3) wybór członków i zastępców członków Wyższego Sądu Dyscyplinarnego i Wyższej Komisji Rewizyjnej,
4) rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdań Naczelnej Rady Adwokackiej, Wyższego Sądu Dyscyplinarnego i Wyższej Komisji Rewizyjnej oraz zatwierdzanie - po wysłuchaniu wniosków Wyższej Komisji Rewizyjnej - zamknięć rachunkowych i udzielanie Naczelnej Radzie Adwokackiej absolutorium,
5) wytyczanie kierunków działania samorządu adwokackiego, a także ustalanie liczby izb adwokackich,
6) uchwalanie regulaminów dotyczących:
a) trybu wyborów do organów adwokatury i organów izb adwokackich oraz działania tych organów,
b) trybu obrad Zjazdu,
7) określenie podstawowych zasad tworzenia funduszów i gospodarowania majątkiem adwokatury. 

Zobacz: Odpowiedzialność dyscyplinarna adwokata

Naczelna Rada Adwokacka:

Naczelną Radę Adwokacką tworzą:

1) prezes Naczelnej Rady Adwokackiej,
2) adwokaci wybrani przez Krajowy Zjazd Adwokatury w liczbie odpowiadającej liczbie dziekanów okręgowych rad adwokackich, nie więcej jednak niż ośmiu adwokatów z tej samej izby,
3) dziekani okręgowych rad adwokackich.

Do zakresu działania Naczelnej Rady Adwokackiej należy:

1) reprezentowanie adwokatury,
1a) uchylanie sprzecznych z prawem uchwał zgromadzenia izby,
2) nadzór nad działalnością Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej,
3) nadzór nad działalnością okręgowych rad adwokackich oraz nadzór nad kształceniem aplikantów przez te rady,
4) ustalanie zasięgu terytorialnego izb adwokackich oraz ich siedzib,
5) ustalanie liczby członków oraz ich zastępców, organów poszczególnych izb adwokackich, a także liczby stale urzędujących członków tych organów i zasad ich wynagradzania,
6) wydawanie opinii, o których mowa w art. 16 ust. 2 i 3,
7) rozpoznawanie odwołań od uchwał okręgowych rad adwokackich,
8) udzielanie opinii o projektach aktów prawodawczych oraz przedstawianie wniosków i postulatów w zakresie tworzenia i stosowania prawa,
9) rozporządzanie i zarząd majątkiem Naczelnej Rady Adwokackiej,
10) uchwalanie budżetu Naczelnej Rady Adwokackiej i określanie udziału poszczególnych izb adwokackich w pokrywaniu jej wydatków budżetowych,
11a) uchwalanie zasad zwalniania aplikantów od ponoszenia w całości lub w części opłaty rocznej, a także odraczania jej płatności lub rozkładania jej na raty,
12) uchwalanie regulaminów dotyczących:
a) zasad wyboru delegatów adwokatów, o których mowa w art. 39 pkt 1,
b) zasad odbywania aplikacji adwokackiej,
c) zasad funkcjonowania rad adwokackich,
d) zakresu działania oraz zasad wynagradzania wizytatorów,
e) wzorów pieczęci organów adwokatury,
f) zasad tworzenia, organizowania, funkcjonowania i rozwiązywania zespołów adwokackich,
g) zasad wykonywania zawodu indywidualnie lub w spółkach, o których mowa w art. 4a ust. 1,
h) działania rzeczników dyscyplinarnych,
i) zasad współdziałania adwokata z prawnikiem zagranicznym reprezentującym klienta w postępowaniu, w którym zgodnie z obowiązującymi przepisami wymagane jest, aby strona była reprezentowana przez adwokata lub radcę prawnego,
13) zawieszanie w sprawowaniu funkcji ze względu na naruszenie podstawowych obowiązków poszczególnych członków organów izb adwokackich i organów zespołów adwokackich, z wyjątkiem członków sądów dyscyplinarnych, oraz zwracanie się do właściwych organów o ich odwołanie,
14) wykonywanie zadań określonych w ustawie o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej.

Naczelna Rada Adwokacka wybiera ze swego grona dwóch wiceprezesów, sekretarza, skarbnika, rzecznika dyscyplinarnego, zastępcę sekretarza oraz dwóch członków, którzy łącznie z prezesem stanowią Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej. Prezydium jest organem wykonawczym Naczelnej Rady Adwokackiej. Naczelna Rada Adwokacka wyznacza - spośród adwokatów - zastępców rzecznika dyscyplinarnego Naczelnej Rady Adwokackiej. Naczelna Rada Adwokacka uchyla uchwały okręgowych rad adwokackich sprzeczne z prawem.

Zobacz również serwis: Wykroczenia

Wyższy Sąd Dyscyplinarny:

Składa się z dwudziestu trzech członków oraz trzech zastępców członków. Członkowie Wyższego Sądu Dyscyplinarnego wybierają spośród siebie jednego lub dwóch wiceprezesów. Wyższy Sąd Dyscyplinarny w składzie trzech sędziów rozpoznaje jako instancja odwoławcza sprawy rozpoznawane w pierwszej instancji przez sądy dyscyplinarne.

Wyższy Sąd Dyscyplinarny rozpoznaje:
1) jako sąd drugiej instancji sprawy rozpoznawane w pierwszej instancji przez sądy dyscyplinarne izb adwokackich,
2) jako sąd pierwszej instancji sprawy dyscyplinarne członków Naczelnej Rady Adwokackiej i okręgowych rad adwokackich,
3) inne sprawy przewidziane przepisami ustawy.

Od orzeczenia wydanego przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny w drugiej instancji przysługuje stronom, Ministrowi Sprawiedliwości, Rzecznikowi Praw Obywatelskich oraz Prezesowi Naczelnej Rady Adwokackiej kasacja do Sądu Najwyższego.

Zobacz również serwis: Sprawy karne

Wyższa Komisja Rewizyjna

Wykonuje kontrolę finansowej i gospodarczej działalności Naczelnej Rady Adwokackiej oraz kontrolę wykonywania uchwał Krajowego Zjazdu Adwokatury. Składa się z przewodniczącego, zastępcy przewodniczącego i czterech członków oraz dwóch zastępców członków. Przewodniczący Wyższej Komisji Rewizyjnej informuje Naczelną Radę Adwokacką i jej Prezydium o wynikach przeprowadzonych kontroli oraz ma prawo uczestniczyć w posiedzeniach tych organów.