REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Środki przymusu stosowane przez służbę celną

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Janecka
Służba celna - uprawnienia. /Fot. Fotolia
Służba celna - uprawnienia. /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Służba celna jest jedną z służb mundurowych posiadających szerokie kompetencje. Przede wszystkim zajmuje się wymierzaniem i pobieraniem ceł oraz niektórych podatków (w tymi akcyzy), a także pobieraniem opłat związanych z wywozem i przywozem towarów. Jako służba stworzona w celu ochrony i zapewniania bezpieczeństwa obszaru celnego, a także zwalczania przestępczości, została wyposażona w możliwość stosowania wielu środków, w tym przymusu bezpośredniego.

Ogólne zasady

Ustawa o służbie celnej z dn. 27 sierpnia 2009 zastrzega, że stosowanie środków przymusu bezpośredniego przez funkcjonariuszy służby celnej jest uzasadnione wobec osób, które nie chcą podporządkować się ich poleceniom. Oznacza to, że przymus bezpośredni może być zastosowany jedynie w ostateczności, kiedy nie ma innej możliwości wyegzekwowania od osoby czynności jakich wymagają celnicy. Co więcej środki użyte mogą być jedynie w zakresie niezbędnym do osiągnięcia podporządkowania się poleceniom lub do skutecznego odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na funkcjonariusza, osobę lub mienie. Stosowane środki przymusu muszą być również proporcjonalne do zaistniałej sytuacji i odpowiadać jej potrzebom. Wszelkie działania podjęte przez celników muszą być adekwatne do zaistniałego niebezpieczeństwa. Powinny powodować jak najmniejszą dolegliwość dla osób wobec których są stosowane. Dodatkowo ustawodawca zaznacza, że środki przymusu mogą być stosowane po wezwaniu do zachowania się zgodnego z prawem oraz po bezskutecznym poinformowaniu o zamiarze ich użycia. Wyjątkowym przypadkiem jest sytuacja, w której zwłoka na wezwanie danej osoby do zachowania zgodnego z prawem lub ostrzeżenie o użyciu środków przymusu groziłaby niebezpieczeństwem dla życia, zdrowia lub mienia – wówczas ostrzeżenie o użyciu przymusu nie jest niezbędne.

REKLAMA

Zobacz serwis: Policja

Katalog środków

Uprawnienia funkcjonariuszy służby celnej do stosowania przymusu bezpośredniego są bardzo szerokie. Podstawowym środkiem jest siła fizyczna. Celnicy mogą używać chwytów obezwładniających oraz innych technik obrony lub ataku. Mogą również używać różnych środków technicznych, takich jak: kajdanki, prowadnice, siatki obezwładniające, pałki czy paralizatory elektryczne. Poza tym funkcjonariusze upoważnieni są do używania indywidualnych chemicznych środków obezwładniających (należą do nich np. gazy łzawiące czy miotacze gazowe). Do zadań służbowych celnicy mogą także korzystać z pomocy psów służbowych, a w razie potrzeby mogą się nimi posłużyć do odparcia ataku lub udaremnienia ucieczki. Celnicy wyposażeni są również w broń palną, jednak mogą jej używać jedynie z użyciem tzw. pocisków niepenetracyjnych (czyli gumowych).  Ustawa zawiera ponadto wskazanie, że poza środkami wymienionymi powyżej celnikom przysługuje prawo do korzystania z wszelkich technicznych urządzeń przeznaczonych do zatrzymywania i unieruchamiania pojazdów i innych środków przewozowych. Chodzi tu więc m.in. o blokady na koła, czy kolczatki drogowe.

Odstąpienie od użycia przymusu

Ustawa wylicza przypadki, w których użycie przymusu fizycznego przez służbę celną jest bezprawne lub napotyka szczególne ograniczenia. Mowa tu o sytuacji w której dana osoba, po wezwaniu, podporządkowuje się wydanym poleceniom – wówczas funkcjonariusz służby celnej nie może użyć żadnych środków przymusu. W stosunku do osób, które nie ukończyły 17 roku życia nie wolno natomiast stosować kajdanek. Co do zasady nie można również stosować pałki w stosunku do osoby stawiającej jedynie bierny opór. Wyjątkiem jest sytuacja w której zastosowania siły fizycznej nie okazało pożądanego rezultatu – wówczas, użycie pałki jest dozwolone. Wobec określonych osób można także stosować jedynie siłę fizyczną w postaci chwytów obezwładniających. Dotyczy to przede wszystkim kobiet w widocznej ciąży, osób o widocznym kalectwie lub w podeszłym wieku, a także osób, których wygląd wskazuje na wiek poniżej 13 lat.

Zobacz: Jakie są warunki stosowania środków przymusu bezpośredniego?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Użycie broni palnej

Szczególnym obostrzeniom podlega używanie przez funkcjonariuszy służby celnej broni palnej. Mogą oni używać jej wyłącznie w przypadkach szczegółowo wymienionych w ustawie. Dotyczy to sytuacji w której życie, zdrowie lub wolność samego funkcjonariusza bądź osoby trzeciej staje się przedmiotem bezpośredniego i bezprawnego zamachu. Celnik jest także uprawniony do użycia broni palnej kiedy dana osoba usiłuje bezprawnie i przemocą odebrać broń jemu lub innej osobie uprawnionej do jej posiadania. Także wypadki zamachu na nienaruszalność granicy państwowej przez zorganizowane grupy działającej przy użyciu broni lub pojazdu, a także zamachu na obiekty Służby Celnej  będą uzasadniały użycie przez funkcjonariusza broni palnej. Ogólną zasadą stosowania broni jest zmierzanie do wyrządzenia możliwie jak najmniejszej szkody osobie, przeciwko której jej użyto. W tym celu celnicy powinni celować jedynie w dolne części ciała (tzn. do pasa napastnika). Nigdy sięgając po broń celnik nie może zmierzać do pozbawienia osoby życia. Również użycie broni palnej powinno zostać poprzedzone przez funkcjonariusza ostrzeżeniem.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce kością niezgody. Ale coś się zmienia po 10 latach

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

5 tys. zł grzywny, konfiskata sprzętu, a nawet areszt za korzystanie z kamery samochodowej. Nowe przepisy są bezlitosne, bo kierowców nie uratuje nawet „nieumyślność”, ale – będą zmiany

W związku z trwającym właśnie sezonem urlopowo-wakacyjnym – wielu Polaków odbywa teraz dłuższe wyprawy samochodowe, korzystając przy tym z rejestratorów obrazu w postaci kamer samochodowych. Motywy rejestrowania jazdy są różne – ale większość kierowców robi to po prostu dla bezpieczeństwa (zarejestrowany obraz pełni funkcję dowodową w przypadku kolizji lub wypadku oraz może okazać się pomocy w namierzaniu „piratów drogowych”), niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że takim – z pozoru nikomu nieszkodzącym działaniem – może nabawić się nie lada problemów. Na szczęście rząd zajął się już tymi „nadmiarowymi” regulacjami, ale ci, którzy będą używać kamer samochodowych w najbliższym czasie – muszą nadal mieć się na baczności.

REKLAMA

Dodatek mieszkaniowy 2025: dla kogo, ile, kryteria dochodowe i normatywy

W trakcie pierwszych miesięcy bieżącego roku, koszty mieszkaniowe nie rosły już tak dynamicznie jak wcześniej. Musimy jednak pamiętać o skali wcześniejszych zmian. Przykładowo, w lipcu 2024 r. prąd dla gospodarstw domowych podrożał o około 20%. Główny Urząd Statystyczny podaje, że przez rok (od maja 2024 r.) użytkowanie mieszkania lub domu razem z nośnikami energii zdrożało o około 11%. Trudno się więc dziwić, że użytkownicy mieszkań i domów narzekają na koszty. Mamy jednak dla nich pewną dobrą wiadomość. Mianowicie, niedawno wzrosły kryteria dochodowe dotyczące dodatku mieszkaniowego. Warto przypomnieć na czym polega taka forma pomocy mieszkaniowej.

Rząd ujawnia plan waloryzacji emerytur 2026 – tylko minimum! Co to oznacza dla milionów seniorów?

Rząd przygotował projekt rozporządzenia ws. waloryzacji emerytur i rent w 2026 roku [RD216]. Zgodnie z propozycją, świadczenia wzrosną jedynie o ustawowe minimum – 20% realnego wzrostu płac. Brak porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego sprawił, że decyzję podjęła sama Rada Ministrów.

UE szykuje nowy wspólny dług i nowe podatki. Anna Bryłka alarmuje: to finansowa pułapka dla Polski i krok w stronę federalizacji Unii Europejskiej

Komisja Europejska chce wprowadzić nowe źródła dochodów budżetowych i zaciągnąć kolejny wspólny dług. posłanka do Parlamentu Europejskiego Anna Bryłka przestrzega: to zagrożenie dla suwerenności i budżetu Polski.

Który prezydent ułaskawił najwięcej osób?

Ile ułaskawień w ciągu swoich dwóch kadencji wydał Andrzej Duda? Który prezydent ułaskawił najwięcej osób? Ile było odmów ułaskawienia? Dane z kancelarii prezydenta.

REKLAMA

Równa płaca dla kobiet i mężczyzn – nowe obowiązki, nowe możliwości dla controllingu

Nadchodzące zmiany prawne, wynikające z unijnej Dyrektywy o jawności wynagrodzeń (2023/970), wymuszają na firmach nie tylko zwiększenie przejrzystości w polityce płacowej, ale również wprowadzenie zupełnie nowych standardów raportowania i analizy danych personalnych. Eksperci firmy Controlling Systems wskazują, że to zadanie wymaga ścisłej współpracy działów HR, IT oraz controllingu, który coraz częściej wychodzi poza swoją tradycyjną rolę finansową i staje się strategicznym partnerem w zarządzaniu kapitałem ludzkim.

Czy UE zakaże faktycznie używania kominków na drewno? Eksperci ostrzegają przed skutkami zmian w Ekoprojekcie

W Brukseli odbyło się 25 czerwca 2025 r. forum konsultacyjne Komisji Europejskiej poświęcone rewizji tzw. rozporządzenia ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń (MOP), czyli m.in. kominków, pieców i wkładów opalanych drewnem. Nowe propozycje zmian wzbudzają poważne kontrowersje i obawy wśród producentów, przedstawicieli organizacji branżowych oraz ekspertów, a przede wszystkim wśród użytkowników takich urządzeń. W opinii wielu uczestników spotkania, w tym reprezentantów polskiej branży, propozycje Komisji mogą w praktyce doprowadzić do likwidacji legalnego rynku urządzeń grzewczych na drewno w całej Unii Europejskiej.

REKLAMA