Przedawnienie karalności i wykonania kary

Wskazane powyżej rozwiązanie prawne znane jest powszechnie europejskim ustawodawcom i stosowane również w polskim prawie karnym. Ustawodawca ustanawiając ten przepis wyszedł z założenia, że znaczny upływ czasu czyni dążenie do wymierzenia odpowiedzialności sprawcy wykroczenia bezcelowym, albowiem zatraca się wówczas efekt oddziaływania kary, jak i często zaciera poczucie krzywdy pokrzywdzonego.

Przepis art. 45 kodeksu wykroczeń ustanawia 2 terminy, od których liczone jest przedawnienie karalności. Karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok a w okresie tego roku nie wszczęto w ogóle postępowania wykroczeniowego. Jeżeli natomiast je wszczęto to z upływem okresu 2 lat od popełnienia czynu, karalność ustaje.

Pod pojęciem wszczęcia postępowania nie należy rozumieć daty prowadzenia czynności wyjaśniających ani daty złożenia wniosku o ukaranie. Należy wskazać, że momentem wszczęcia postępowania będzie zarządzenie prezesa sądu kierującego sprawę do rozpoznania na rozprawie lub posiedzeniu, a zatem od tego momentu będzie liczyć się moment przedłużenia okresu przedawnienia.

Zobacz: Postępowanie karne

Jeżeli A popełnił wykroczenie w dniu 1.04.2007 r. a do 1.04. 2008 r. prezes sądu nie skierował sprawy do rozpoznania na rozprawę lub posiedzenie to następuje przedawnienie karalności jego czynu. Gdyby natomiast prezes sądu wydał wskazana zarządzenie to okres przedawnienia kary wydłużyłby się o rok i następowałby w dniu 01.04.2009 r. Oznacza to, że gdyby w tym czasie nie nastąpiło prawomocne rozstrzygnięcie sprawy, to sąd musiałby umorzyć postępowanie w sprawie.

Kwestią przedawnienia objęte jest również przedawnienie wykonania orzeczonej kary lub środka karnego. Podobnie, jak w przypadku przedawnienia karalności, dążenie do wyegzekwowania kary lub środka karnego po dłuższym okresie mija się z celem karania i prewencji.

Stosownie do powyższego, art. 45 § 3 Kodeksu wykroczeń stanowi, że orzeczona kara lub środek karny nie podlega wykonaniu, jeżeli od daty uprawomocnienia się rozstrzygnięcia upłynęły 3 lata.

Jeżeli wobec Anny. S orzeczono karę grzywny w dniu 01.02.2006 a do dnia 01.02.2009 nie uiściła jej ona i nie podjęto wobec niej procedury wymierzenia kary zastępczej, to już nie będzie można od niej wskazanej grzywny wyegzekwować.

Zobacz serwis: Oskarżony - podejrzany