REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Phishing – co to jest, jak się bronić i odzyskać pieniądze?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Phishing - co to jest, jak się bronić?
Jak odzyskać pieniądze?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Phishing to rodzaj cyberataku prowadzący do wyłudzenia wrażliwych danych i kradzieży oszczędności zgromadzonych na koncie. Jak bronić się przed phishingiem, gdy padło się jego ofiarą? Można wyróżnić dwie drogi – karną i cywilną. Jak odzyskać pieniądze skradzione z konta bankowego?

Phishing – definicja?

Najnowsze badania statystyczne dowodzą, że prawie połowa Polaków nie wie czym jest phishing ani jakie działania należy podjąć w sytuacji, kiedy padło się ofiarą tego przestępczego procederu. Tak – phishing jest przestępstwem i pomimo, że jego definicji nie znajdziemy w żadnej ustawie, w tym również w Kodeksie Karnym - nie oznacza to jednak, że sprawca pozostaje bezkarny. Do odpowiedzialności może zostać pociągnięty także bank.

REKLAMA

Co to jest phishing?

REKLAMA

Phishing jest rodzajem oszustwa, które polega na podszyciu się pod inną osobę, bądź wiarygodną instytucję czy firmę w celu wyłudzenia poufnych informacji (np. danych logowania). Jest to forma cyberataku, którego sprawcy wykorzystują przeróżne techniki manipulacji, zmierzające do tego, aby ofiara dobrowolnie przekazała przestępcy swoje dane. Sprawca najczęściej podaje się za pracownika banku, kontaktując się z klientem z uwagi na rzekomą próbę wyłudzenia jego danych. Nie trudno jest zaufać rozmówcy, tym bardziej, gdy nawet zachowując ostrożność i dokonując sprawdzenia wyświetlającego się numeru telefonu, okazuje się, że jest on taki sam jak podany na stronie internetowej banku, a także z uwagi na fakt, że rozmowa przeprowadzana jest w tonie troski i chęci pomocy. 

Gdy już oszust wzbudzi zaufanie ofiary, przeprowadza ją krok po kroku przez procedurę, która rzekomo ma zabezpieczyć klienta banku przed cyberatakiem, a w rzeczywistości to właśnie rozmówca zmierza do wyłudzenia wrażliwych danych. Przejmując w ten sposób kontrolę nad kontem bankowym ofiary, oszust często dokonuje nie tylko kradzieży zgromadzonych na nim oszczędności, ale także zaciąga w imieniu ofiary pożyczki, które przelewane są na konta tzw. ,,słupów”. To klient banku zostanie następnie zobowiązany do jej spłaty, mimo że nigdy tych środków nie otrzymał.

Niestety, ale najczęściej ofiara orientuje się, że ma do czynienia z oszustem kiedy jest już za późno na zablokowanie konta bowiem zazwyczaj, dopiero gdy pieniądze zaczynają znikać z rachunku. Czy w takiej sytuacji są jakiekolwiek szanse na odzyskanie utraconych środków? Zasadniczo tak - niewykluczone jednak, że będzie to wymagało wystąpienia na drogę sądową.

Jak bronić się przed phishingiem - droga karna

Pomimo że w Kodeksie Karnym nie znajdziemy przepisu poświęconego ,,phishingowi”, to zachowanie sprawcy realizuje znamiona oszustwa komputerowego, a więc przestępstwa spenalizowanego w art. 287 k.k. Zgodnie z brzmieniem §1 tego przepisu ,,Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub wyrządzenia innej osobie szkody, bez upoważnienia, wpływa na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie danych informatycznych lub zmienia, usuwa albo wprowadza nowy zapis danych informatycznych, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”. Jeżeli jednak sprawca podszywa się pod ofiarę i wykorzystuje jej wizerunek - jest to wówczas przestępstwo z art. 190a § 2 k.k., który przewiduje, że ,,Kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek, inne jej dane osobowe lub inne dane, za pomocą których jest ona publicznie identyfikowana, przez co wyrządza jej szkodę majątkową lub osobistą, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przegląd prasy i portali na INFOR.PL Subskrybuj nas na YOUTUBE!

Osoba, która już wie, że stała się ofiarą czynu zabronionego, powinna niezwłocznie zgłosić ten fakt organom ścigania. Trzeba jednak zaznaczyć, że wykrywalność sprawców tego typu przestępstw jest niezwykle utrudniona, dlatego w praktyce często dochodzi do umorzenia postępowania karnego już na jego początkowym etapie.

Jak odzyskać pieniądze skradzione z konta bankowego?

REKLAMA

Szanse na ,,schwytanie” przestępcy są niewielkie - czy oznacza to, że poszkodowany nie ma możliwości odzyskania utraconych pieniędzy? Na szczęście przepisy prawa przewidują odpowiedzialność dostawców usług płatniczych za tzw. nieautoryzowaną transakcję. Takim dostawcą jest oczywiście bank, który na żądanie klienta powinien dokonać natychmiastowego zwrotu wybranych z rachunku środków, chyba że udowodni oszustwo ze strony klienta albo jego rażące niedbalstwo. 

Należy pamiętać, że bank powinien dokładać szczególnej staranności w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa przechowywanych środków pieniężnych – taki obowiązek wynika z art. 50 ust. 2 Prawo bankowe. W sytuacji zatem, gdy doszło do kradzieży oszczędności zgromadzonych na rachunku bankowym, a bank odrzucił reklamację i nie przywrócił poprzedniego stanu rachunku, poszkodowany może wystąpić na drogę cywilną, pozywając bank o zapłatę.

Jak bronić się przed phishingiem - droga cywilna

Trzeba przy tym pamiętać, że ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych nakłada pewne obowiązki także na użytkowników uprawnionych do korzystania z instrumentu płatniczego. Są to m.in. obowiązek korzystania z instrumentu płatniczego zgodnie z umową ramową (w szczególności obowiązek przechowywania instrumentu płatniczego z zachowaniem należytej staranności oraz nieudostępniania go osobom nieuprawnionym) oraz niezwłocznie zgłoszenie dostawcy lub podmiotowi wskazanemu przez dostawcę utraty, kradzieży, przywłaszczenia albo nieuprawnionego użycia instrumentu płatniczego lub nieuprawnionego dostępu do tego instrumentu (art. 42 ust. 1 i 2 ustawy o usługach płatniczych). 

W procesie zainicjowanym przez poszkodowanego klienta banku kluczowym będzie więc nie tylko wykazanie, że doszło do nieautoryzowanych transakcji (a więc takich, które nie zostały dokonane za jego wyraźną zgodą), ale także, że klient banku spełnił nałożone na niego obowiązki w aspekcie dochowania należytej staranności, o których mowa powyżej. 

Jeżeli zatem powód wykaże, że dochował wymaganej od niego staranności, a pomimo tego doszło do utraty środków z konta wskutek popełnienia przestępstwa przez nieustaloną osobę trzecią, która skorzystała z niewłaściwego zabezpieczenia przez bank, istnieją spore szanse na odzyskanie skradzionych pieniędzy.

oprac. Emilia Panufnik
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy to w porządku? Ministerstwo odmówiło ochrony osób niepełnosprawnych (stopień znaczny) przed opłatami. Bo to działka innego ministerstwa

O jakie opłaty ponoszone przez osoby niepełnosprawne chodzi? To opłaty, które płacą za pomoc w sporządzaniu wniosków o świadczenie wspierające. Jego maksymalna wysokość 4134 zł (w 2025 r.). Za pomoc w jego przyznaniu firmy pośredniczące i kancelarie życzą sobie wielokrotność świadczenia. Może to być nawet 6-krotność wartości przyznanego świadczenia (czyli prawie 25 000 zł z: 6 x 4134 zł). To są wygórowane opłaty. Od kilku miesięcy posłowie alarmują rząd o tym procederze, który dotyka osoby niepełnosprawne w najpoważniejszym stopniu niepełnosprawności (często starsze). Rząd odmówił interwencji. Na dziś.

Jednolity plik ubezpieczeniowy (JPU) i kilkadziesiąt innych zmian w relacjach z ZUS-em. MRPiPS chce uproszczenia procedur dla płatników. Co wynika z założeń projektu nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

W dniu 26 sierpnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia projektu nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Celem tej nowelizacji jest ograniczenie obowiązków płatników składek, w tym przedsiębiorców, względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) oraz uproszczenie procedur dla płatników składek związanych ze sporządzaniem i przekazywaniem do ZUS dokumentów ubezpieczeniowych oraz eliminacja powielania danych, które są już dostępne w systemie informatycznym ZUS. Głównym założeniem przygotowywanych w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmian jest, aby zakres danych, które płatnik składek musiałby udostępnić ZUS był ograniczony do niezbędnego minimum. ZUS opierałby się na danych już zgromadzonych na kontach oraz w wewnętrznych systemach (np. zasiłkowych), jak również zaciągałby dane z systemów zewnętrznych (np. z MF). Rząd planuje przyjąć i skierować do Sejmu tę nowelizację w I kwartale 2026 roku.

Czym jest oskarżenie prywatne

Nie każde przestępstwo ścigane jest z urzędu. W polskim prawie karnym istnieje grupa czynów, w których to sam pokrzywdzony musi wystąpić w roli oskarżyciela – składając do sądu prywatny akt oskarżenia. Jakie to przestępstwa? Jak wygląda procedura?

Małżeńskie jubileusze w Polsce – czy państwo powinno płacić za wierność? Dlaczego potrzebne są regulacje, które umożliwią uhonorowanie par z długim stażem?

Małżeńskie jubileusze w Polsce, czyli uhonorowanie par, które wspólnie przeżyły 50, 60 czy 70 lat, stało się pięknym zwyczajem kultywowanym przez samorządy w całym kraju. W wielu gminach jubilaci otrzymują nie tylko medale „Za długoletnie pożycie małżeńskie”, ale także listy gratulacyjne, nagrody rzeczowe czy nawet świadczenia pieniężne. Problem pojawia się jednak wtedy, gdy wkracza prawo – Regionalne Izby Obrachunkowe i sądy administracyjne wskazują, że brak jest jednoznacznej podstawy ustawowej do finansowania takich gratyfikacji ze środków publicznych. Pojawia się więc pytanie: czy państwo powinno płacić za wierność i wspólne życie małżonków? Dyskusja wokół jubileuszy małżeńskich dotyka nie tylko kwestii tradycji i wartości rodzinnych, ale także zasady legalizmu, konstytucyjnej równości obywateli i ograniczeń prawa finansów publicznych. Spór o to, jak uregulować świadczenia dla małżeńskich jubilatów, trafił już do Senatu – i może zadecydować o przyszłości tego wyjątkowego zwyczaju.

REKLAMA

Reklama aptek wraca? Przełomowy projekt ustawy po wyroku TSUE

Rząd planuje uchylenie całkowitego zakazu reklamy aptek. Zmiana jest konsekwencją wyroku TSUE, który uznał polskie przepisy za zbyt restrykcyjne i sprzeczne z prawem unijnym. Nowa ustawa ma pozwolić aptekom na reklamę, ale w ściśle określonych ramach i z wyższymi karami za nadużycia.

14. emerytura z KRUS - ile i dla kogo w 2025 roku. Kiedy wypłata?

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego poinformowała w komunikacie, że dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów, potocznie zwane "czternastą emeryturą", będzie w 2025 roku wypłacone we wrześniu, podobnie jak w poprzednich dwóch latach. Kto ma prawo do tego świadczenia, ile wyniesie w tym roku?

Rachunki uśpione wreszcie dostępne dla spadkobierców! Prezydent podpisał nowelę Prawa bankowego

Prezydent Karol Nawrocki podpisał nowelizację Prawa bankowego, która umożliwia szybkie zamknięcie tzw. „rachunków uśpionych” i ułatwia spadkobiercom dostęp do środków po zmarłych. Równocześnie przyjął ustawę wydłużającą terminy na przechowywanie nawozów naturalnych w gospodarstwach rolnych, a zdecydowanie zawetował przepisy obniżające kary za przestępstwa skarbowe.

Umowa szkoleniowa (tzw. „Lojalka”) – zasady, terminy, plusy i minusy. Kiedy trzeba dać pracownikowi urlop szkoleniowy?

Sfinansowanie przez pracodawcę kosztownego szkolenia czy studiów pracownika to inwestycja. W naturalny sposób rodzi się pytanie: co jeśli pracownik po zakończeniu nauki szybko odejdzie z firmy? Jednym z narzędzi, które mają chronić pracodawcę przed stratą takiej inwestycji, jest umowa szkoleniowa, potocznie nazywana lojalką.

REKLAMA

Świadczenia alimentacyjne. MRPiPS zapowiada ważną zmianę

Wprawdzie kryterium dochodowe pozostanie, ale ma podlegać corocznej waloryzacji. Aktualnie próg dochodowy dla świadczeń z funduszu alimentacyjnego zmienia się raz na trzy lata.

Nawet 6,3 tys. zł miesięcznie dla studentów tych uczelni. MON już uszczelnia przepisy!

Studia wojskowe kuszą wysokim uposażeniem już od pierwszego roku, jednak atrakcyjny system sprzyja nadużyciom. MON wprowadza zmiany i uszczelnia przepisy, by ograniczyć rezygnacje studentów-żołnierzy oraz straty dla budżetu państwa.

REKLAMA