REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Phishing – co to jest, jak się bronić i odzyskać pieniądze?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Phishing - co to jest, jak się bronić?
Jak odzyskać pieniądze?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Phishing to rodzaj cyberataku prowadzący do wyłudzenia wrażliwych danych i kradzieży oszczędności zgromadzonych na koncie. Jak bronić się przed phishingiem, gdy padło się jego ofiarą? Można wyróżnić dwie drogi – karną i cywilną. Jak odzyskać pieniądze skradzione z konta bankowego?

Phishing – definicja?

Najnowsze badania statystyczne dowodzą, że prawie połowa Polaków nie wie czym jest phishing ani jakie działania należy podjąć w sytuacji, kiedy padło się ofiarą tego przestępczego procederu. Tak – phishing jest przestępstwem i pomimo, że jego definicji nie znajdziemy w żadnej ustawie, w tym również w Kodeksie Karnym - nie oznacza to jednak, że sprawca pozostaje bezkarny. Do odpowiedzialności może zostać pociągnięty także bank.

REKLAMA

Co to jest phishing?

REKLAMA

Phishing jest rodzajem oszustwa, które polega na podszyciu się pod inną osobę, bądź wiarygodną instytucję czy firmę w celu wyłudzenia poufnych informacji (np. danych logowania). Jest to forma cyberataku, którego sprawcy wykorzystują przeróżne techniki manipulacji, zmierzające do tego, aby ofiara dobrowolnie przekazała przestępcy swoje dane. Sprawca najczęściej podaje się za pracownika banku, kontaktując się z klientem z uwagi na rzekomą próbę wyłudzenia jego danych. Nie trudno jest zaufać rozmówcy, tym bardziej, gdy nawet zachowując ostrożność i dokonując sprawdzenia wyświetlającego się numeru telefonu, okazuje się, że jest on taki sam jak podany na stronie internetowej banku, a także z uwagi na fakt, że rozmowa przeprowadzana jest w tonie troski i chęci pomocy. 

Gdy już oszust wzbudzi zaufanie ofiary, przeprowadza ją krok po kroku przez procedurę, która rzekomo ma zabezpieczyć klienta banku przed cyberatakiem, a w rzeczywistości to właśnie rozmówca zmierza do wyłudzenia wrażliwych danych. Przejmując w ten sposób kontrolę nad kontem bankowym ofiary, oszust często dokonuje nie tylko kradzieży zgromadzonych na nim oszczędności, ale także zaciąga w imieniu ofiary pożyczki, które przelewane są na konta tzw. ,,słupów”. To klient banku zostanie następnie zobowiązany do jej spłaty, mimo że nigdy tych środków nie otrzymał.

Niestety, ale najczęściej ofiara orientuje się, że ma do czynienia z oszustem kiedy jest już za późno na zablokowanie konta bowiem zazwyczaj, dopiero gdy pieniądze zaczynają znikać z rachunku. Czy w takiej sytuacji są jakiekolwiek szanse na odzyskanie utraconych środków? Zasadniczo tak - niewykluczone jednak, że będzie to wymagało wystąpienia na drogę sądową.

Jak bronić się przed phishingiem - droga karna

Pomimo że w Kodeksie Karnym nie znajdziemy przepisu poświęconego ,,phishingowi”, to zachowanie sprawcy realizuje znamiona oszustwa komputerowego, a więc przestępstwa spenalizowanego w art. 287 k.k. Zgodnie z brzmieniem §1 tego przepisu ,,Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub wyrządzenia innej osobie szkody, bez upoważnienia, wpływa na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie danych informatycznych lub zmienia, usuwa albo wprowadza nowy zapis danych informatycznych, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”. Jeżeli jednak sprawca podszywa się pod ofiarę i wykorzystuje jej wizerunek - jest to wówczas przestępstwo z art. 190a § 2 k.k., który przewiduje, że ,,Kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek, inne jej dane osobowe lub inne dane, za pomocą których jest ona publicznie identyfikowana, przez co wyrządza jej szkodę majątkową lub osobistą, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przegląd prasy i portali na INFOR.PL Subskrybuj nas na YOUTUBE!

Osoba, która już wie, że stała się ofiarą czynu zabronionego, powinna niezwłocznie zgłosić ten fakt organom ścigania. Trzeba jednak zaznaczyć, że wykrywalność sprawców tego typu przestępstw jest niezwykle utrudniona, dlatego w praktyce często dochodzi do umorzenia postępowania karnego już na jego początkowym etapie.

Jak odzyskać pieniądze skradzione z konta bankowego?

REKLAMA

Szanse na ,,schwytanie” przestępcy są niewielkie - czy oznacza to, że poszkodowany nie ma możliwości odzyskania utraconych pieniędzy? Na szczęście przepisy prawa przewidują odpowiedzialność dostawców usług płatniczych za tzw. nieautoryzowaną transakcję. Takim dostawcą jest oczywiście bank, który na żądanie klienta powinien dokonać natychmiastowego zwrotu wybranych z rachunku środków, chyba że udowodni oszustwo ze strony klienta albo jego rażące niedbalstwo. 

Należy pamiętać, że bank powinien dokładać szczególnej staranności w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa przechowywanych środków pieniężnych – taki obowiązek wynika z art. 50 ust. 2 Prawo bankowe. W sytuacji zatem, gdy doszło do kradzieży oszczędności zgromadzonych na rachunku bankowym, a bank odrzucił reklamację i nie przywrócił poprzedniego stanu rachunku, poszkodowany może wystąpić na drogę cywilną, pozywając bank o zapłatę.

Jak bronić się przed phishingiem - droga cywilna

Trzeba przy tym pamiętać, że ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych nakłada pewne obowiązki także na użytkowników uprawnionych do korzystania z instrumentu płatniczego. Są to m.in. obowiązek korzystania z instrumentu płatniczego zgodnie z umową ramową (w szczególności obowiązek przechowywania instrumentu płatniczego z zachowaniem należytej staranności oraz nieudostępniania go osobom nieuprawnionym) oraz niezwłocznie zgłoszenie dostawcy lub podmiotowi wskazanemu przez dostawcę utraty, kradzieży, przywłaszczenia albo nieuprawnionego użycia instrumentu płatniczego lub nieuprawnionego dostępu do tego instrumentu (art. 42 ust. 1 i 2 ustawy o usługach płatniczych). 

W procesie zainicjowanym przez poszkodowanego klienta banku kluczowym będzie więc nie tylko wykazanie, że doszło do nieautoryzowanych transakcji (a więc takich, które nie zostały dokonane za jego wyraźną zgodą), ale także, że klient banku spełnił nałożone na niego obowiązki w aspekcie dochowania należytej staranności, o których mowa powyżej. 

Jeżeli zatem powód wykaże, że dochował wymaganej od niego staranności, a pomimo tego doszło do utraty środków z konta wskutek popełnienia przestępstwa przez nieustaloną osobę trzecią, która skorzystała z niewłaściwego zabezpieczenia przez bank, istnieją spore szanse na odzyskanie skradzionych pieniędzy.

oprac. Emilia Panufnik
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Równa płaca dla kobiet i mężczyzn – nowe obowiązki, nowe możliwości dla controllingu

Nadchodzące zmiany prawne, wynikające z unijnej Dyrektywy o jawności wynagrodzeń (2023/970), wymuszają na firmach nie tylko zwiększenie przejrzystości w polityce płacowej, ale również wprowadzenie zupełnie nowych standardów raportowania i analizy danych personalnych. Eksperci firmy Controlling Systems wskazują, że to zadanie wymaga ścisłej współpracy działów HR, IT oraz controllingu, który coraz częściej wychodzi poza swoją tradycyjną rolę finansową i staje się strategicznym partnerem w zarządzaniu kapitałem ludzkim.

Czy UE zakaże faktycznie używania kominków na drewno? Eksperci ostrzegają przed skutkami zmian w Ekoprojekcie

W Brukseli odbyło się 25 czerwca 2025 r. forum konsultacyjne Komisji Europejskiej poświęcone rewizji tzw. rozporządzenia ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń (MOP), czyli m.in. kominków, pieców i wkładów opalanych drewnem. Nowe propozycje zmian wzbudzają poważne kontrowersje i obawy wśród producentów, przedstawicieli organizacji branżowych oraz ekspertów, a przede wszystkim wśród użytkowników takich urządzeń. W opinii wielu uczestników spotkania, w tym reprezentantów polskiej branży, propozycje Komisji mogą w praktyce doprowadzić do likwidacji legalnego rynku urządzeń grzewczych na drewno w całej Unii Europejskiej.

Podwyżka minimalnej stawki godzinowej o zaledwie 90 groszy w 2026 roku wywołała burzę. Nawet pracodawcy są przeciwko propozycji rządu

Zaledwie 90 groszy więcej za godzinę pracy – tyle wynosi rządowa propozycja podwyżki stawki minimalnej na 2026 rok. „To wstyd, nie podwyżka” – grzmią związkowcy i ostrzegają: taka decyzja to cios w usługi publiczne i dalsze spłaszczanie płac. Nawet pracodawcy są przeciwko propozycji rządu.

Koniec z przerwą na papierosa (i e-papierosa) w miejscu pracy (nawet na takiego, który nie zawiera w swoim składzie nikotyny). Nowe przepisy, eliminujące nadużywaną przez pracowników lukę prawną, już obowiązują

W dniu 5 lipca 2025 r. weszły w życie przepisy, które zmieniły definicję papierosów elektronicznych (potocznie zwanych e-papierosami), obejmując nią również wyroby niezawierające w swoim składzie nikotyny. Tym samym – niemożliwym stało się „obchodzenie” przez pracowników zakazu palenia w pomieszczeniach zakładu pracy, zasłaniając się tym, że używane jest urządzenie z płynem beznikotynowym, czego – w praktyce – pracodawca nie mógł w żaden sposób zweryfikować.

REKLAMA

Uwaga seniorzy: już nie na wnuczka, a na: reklamację w banku. Nowy rodzaj oszustwa

Uwaga seniorzy: już nie na wnuczka, a na: reklamację w banku. Na rynku pojawił się nowy rodzaj oszustwa. Polega ono na tym, że przestępcy oferują pomoc w próbie wyłudzenia środków od banku z tytułu rzekomych luk w jego systemach. W rzeczywistości żadnych luk nie ma, a osoba składająca wniosek reklamacyjny, oparty na nieistniejących podstawach, może zostać pociągnięta nawet do odpowiedzialności karnej.

Koszty budowy domu jednorodzinnego 2025-2026. Jak zmieniają się ceny działek, materiałów budowlanych? Na czym można zaoszczędzić?

Czy w 2020 roku można było przewidzieć, że budowa domu w Polsce zdrożeje o blisko połowę w ciągu zaledwie pięciu kolejnych lat? Eksperci Extradom.pl przedstawili prognozy na najbliższą przyszłość, oparte o analizę kosztów budowy domu od 2021 do 2025 roku.

Ile zarabiają lekarze w publicznej służbie zdrowia? Od kilku tysięcy złotych na umowie o pracę do 100 tys. zł i więcej za jedną fakturę wystawioną szpitalowi

Lekarz w publicznym systemie ochrony zdrowia może liczyć na zarobki od kilku tysięcy złotych na umowie o pracę do 100 tys. zł i więcej za jedną fakturę wystawioną szpitalowi. Najmniej zarabiają lekarze na początku drogi zawodowej. Kontrowersje budzą niektóre kontrakty lekarzy specjalistów.

Europa stawia na migrantów. Polska się starzeje i wyludnia – co dalej?

Rekordowa liczba ludności w Unii Europejskiej – 450,4 mln osób – to efekt rosnącej imigracji, która rekompensuje spadek urodzeń i przewagę zgonów. Europa starzeje się, a migranci łagodzą demograficzny kryzys. Polska, z ujemnym bilansem ludności, stoi dziś na rozdrożu.

REKLAMA

Praca sezonowa 2025 r.: co, gdzie, jak i ile?

Sezonowe zatrudnienie to forma pracy, która wyróżnia się kilkoma charakterystycznymi cechami, istotnymi zarówno dla pracowników jak i pracodawców. Na czym polega, w jakim sektorze można znaleźć pracę sezonową, co z pracą sezonową w UE i ile można zarobić?

Kontrole SANEPIDU na koloniach, obozach i na innych obiektach pobytu dzieci i młodzieży w woj. małopolskim

Dzieci i młodzież skorzystają jak co roku z wypoczynku zorganizowanego w formie wyjazdowej jako kolonia, obóz lub jako forma w miejscu zamieszkania, m.in. na półkoloniach organizowanych przez placówki oświatowo-wychowawcze, świetlice szkolne, młodzieżowe domy kultury, ośrodki sportowe. W związku z tym zapowiedziane są kontrole SANEPIDU na koloniach, obozach i innych obiektów pobytu dzieci i młodzieży w woj. małopolskim.

REKLAMA