REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wyrok NSA: Fala pozwów MOPS przeciwko niepełnosprawnym zatrzymana. Wielokrotność 215,84 zł i 2458 zł

Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
NSA zatrzymał falę pozwów przeciwko niepełnosprawnym. Zazwyczaj o 6000 zł, ale i o 65 000 zł [zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne]
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czego bały się przez kilka ostatnich lat osoby niepełnosprawne (i ich opiekunowie)? Zwrotu takich świadczeń jak zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) albo świadczenie pielęgnacyjne (miesięcznie: w 2023 r. 2458 zł, a w 2024 r. 2988 zł). W setkach procesów, które trafiły do sądów administracyjnych w ostatnich latach nie chodziło jednak o 215,84 zł albo 2458 zł/2988 zł. MOPS żądał od osób niepełnosprawnych wielokrotności tych kwot - często od 5000 zł do 45 000 zł. Dlaczego? Osoby te nie dostarczyły do MOPS odnowionych orzeczeń o niepełnosprawności (przepisy sugerowały, że nie muszą niepełnosprawni tego robić), a jednocześnie miesiąc w miesiąc pobierały zasiłek pielęgnacyjny albo świadczenie pielęgnacyjne. MOPS żądał zwrotu pieniędzy za kilkanaście miesięcy wstecz od osób niepełnosprawnych albo ich opiekunów - one po prostu nie mają żądanych przez MOPS np. 65 000 zł. Dlatego fala roszczeń i pozwów inicjowanych przez MOPS wywołała strach u osób niepełnosprawnych.

REKLAMA

REKLAMA

Przykład

MOPS zażądał zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego za okres 2 lat (wartość wyliczył na 64 496 zł). Powodem było nieprzedstawienie 3 lata temu przez opiekuna osoby niepełnosprawnej (stopień znaczny) zaktualizowanego orzeczenia o niepełnosprawności (zostało wydane przez PZON, ale nie zaniesiono go do MOPS). Opiekun błędnie sądził, że z uwagi na okres pandemii i zamknięte urzędy, nie musi dostarczyć tego dokumentu do MOPS i przez 2 lata pobierał bezprawnie (jak się okazało). świadczenie pielęgnacyjne. To błędne przekonanie opiekuna jest prawnie ważne - jeżeli opiekun był w takim błędnym przekonaniu, to - pomimo zasadności roszczeń MOPS - nie musi oddawać pieniędzy. O czym w dalszej części artykułu.

 Polecamy KSeF - podręcznik

KSeF – jak wdrożyć

Kalendarz 2026 [Kalendarz księgowego]

REKLAMA

UWAGA! Wszystkie osoby, od których MOPSy żądały za ostatnie lata zwrotu np. 6000 zł zasiłku pielęgnacyjnego albo 40 000 zł świadczenia pielęgnacyjnego, miały potwierdzenie trwania niepełnosprawności kolejnym orzeczeniem - jedyny błąd osób niepełnosprawnych polegał na braku doniesienia tego orzeczenia do MOPS. Świadczenia te trafiły do osób uprawnionych, które tylko nie dopełniły formalnego obowiązku wysłania kopii orzeczenia do MOPS (w sądach osoby te często podnosiły argument "MOPS mógł sobie sam sprawdzić w odpowiednich bazach, czy mamy orzeczenie o niepełnosprawności, a wybrał najłatwiejszą ścieżkę i odebrał nam świadczenia".)

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Beznadziejna prawnie sytuacja niepełnosprawnych. A sąd (WSA i NSA) ich wybronił

I rzeczywiście wszystkie osoby niepełnosprawne albo ich rodziny nie dopełniły obowiązku doniesienia zaktualizowanego orzeczenia o niepełnosprawności do MOPS. I rzeczywiście przez kilkanaście (albo dłużej) miesięcy pobierały nienależnie zasiłek pielęgnacyjny albo świadczenie pielęgnacyjne. Jakim więc cudem NSA znalazł sposób prawny, aby uwolnić osoby potrzebujące wsparcia z budżetu od konieczności zwrotu świadczeń albo zasiłków? Zwłaszcza, że był jeden element czyniący sytuację osób niepełnosprawnych beznadziejną (pozornie):

PRAWIE KAŻDY z NICH był dwukrotnie POUCZANY, że MA OBOWIĄZEK poinformowania MOPS o uzyskaniu nowego orzeczenia o niepełnosprawności.

Jak NSA wybronił osoby niepełnosprawne, które podpisały informację konieczności doniesienia do MOPS orzeczenia, a potem nie zrobiły tego. Pokażę to na poniższym przykładzie:

NSA: Nie bójcie się o zasiłek pielęgnacyjny. Osoby niepełnosprawne wygrywają z MOPS. Także w świadczeniu pielęgnacyjnym. Często o 45 000 zł

Przykład:

Przykład

Wyrok NSA z 11 listopada 2025 r. Dane identyfikacyjne wyroku:

I OSK 2052/24

skład: Przewodniczący: Sędzia NSA Iwona Bogucka (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Maciej Dybowski Sędzia del. WSA Jolanta Górska

Link do wyroku ...

MOPS wykazał, że wypłacił zasiłek pielęgnacyjny (w innych sprawach świadczenie pielęgnacyjne) jako świadczenie nienależne (przesłanka obiektywna). To było bezsporne. 100% zwycięstwa argumentacyjnego MOPS. Ale najpierw WSA, a potem NSA przyjęły, że trzeba zbadać stan świadomości osoby niepełnosprawnej. Jeżeli ta nie miała świadomości, że narusza prawo, to nie musi oddawać zasiłku pielęgnacyjnego (albo świadczenia pielęgnacyjnego). I sędziowie przyjęli, że nie było tej świadomości. I nie zmienia tego nawet to, że osoby niepełnosprawne podpisały dokumenty, że wiedzą o tym, że muszą powiadomić MOPS o nowych orzeczeniach o niepełnosprawności.

W języku prawa brzmi to tak:

Obowiązek zwrotu pobranego zasiłku pielęgnacyjnego albo świadczenia pielęgnacyjnego obciąża tylko tą osobę niepełnosprawną, która przyjęła świadczenie w złej wierze, wiedząc że mu się ono nie należy. Ocena świadomości osoby pobierającej świadczenia musi być dokonywana z uwzględnieniem wszystkich okoliczności danej sprawy, w tym czy zachowanie strony było ukierunkowane na niezgodne z prawem korzystanie ze środków publicznych. 

Całościowe okoliczności sprawy oznaczają, że podpisanie w MOPS dokumentu informującego o rzeczywiście obowiązujących odbiorcą zasadach, ale trudnym, prawniczym językiem nie oznacza automatycznie, że ten obowiązek nas wiąże.

Wadliwe pouczanie osób niepełnosprawnych przez MOPS

Przykład

Przykład

Pouczenie w MOPS rzeczywiście dotyczyło obowiązku poinformowania urzędu o nowym orzeczeniu o niepełnosprawności, ale - UWAGA! - nie zawierało informacji o skutkach zaniechania w tym zakresie. W Pouczeniu nie było ani słowa o sankcji utraty prawa do pobierania zasiłku pielęgnacyjnego (także wtedy, gdy nowe orzeczenie potwierdza stan niepełnosprawności).

Dlatego WSA i NSA stwierdziły:

"Osoba niepełnosprawna była przekonana o posiadaniu prawa do zasiłku pielęgnacyjnego. Przecież niepełnosprawność została potwierdzona kolejnym orzeczeniem! Dodatkowo MOPS - który mógł sobie sam sprawdzić w odpowiedniej bazie, czy nowe orzeczenie zostało wydane, wypłacał dalej zasiłek."

 

Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego w okresie 20223 r. - 2024 r. - to świadczenie dynamicznie zwiększyło w kilka lat swoją wartość w ślad za inflacją i wysokością wynagrodzenia minimalnego

2023 r.

2458 zł miesięcznie

 

 

Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 9 listopada 2022 r. w sprawie wysokości świadczenia pielęgnacyjnego w roku 2023. 

 

2024 r.

2988 zł miesięcznie

Obwieszczenie z 13.11.2023 r., M.P. 2023 poz. 1224)​

 

2025 r.

3287 zł miesięcznie

 

Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 6.11.2024 r., M.P. 2024 poz. 967)​

 

 

2026 r.

3386 zł miesięcznie

(obwieszczenie MRPiPS z 24.10.2025 r., M.P. 2025 poz. 1127)

 Zasiłek pielęgnacyjny w okresie 2025 r., 2026 r., 2027 r. - potencjalna podwyżka w 2028 r.

źródło informacji: link

Do końca 2027 r. wysokość zasiłku pielęgnacyjnego wynosi 215,84 zł miesięcznie. To pewne (deklaracje polityków złożone w Sejmie.

CEL:

Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

PRZESŁANKI POZYTYWNE

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:

  • niepełnosprawnemu dziecku;
  • osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
  • osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia;
  • osobie, która ukończyła 75 lat.

PRZESŁANKI NEGATYWNE

Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje:

  • osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego;
  • osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej nieodpłatnie całodobowe utrzymanie;
  • jeżeli członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenie na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją tej osoby, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

WZÓR WNIOSKU

Przykładowy wzór wniosku o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego jest dostępny na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Przykładowy wzór (GOPS z BIP)

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Ten dodatek trzeba za czas nieobecności pracownika odpowiednio obniżyć. Ale czy zawsze? W tym zakresie obowiązują jasne zasady

Podwyżka czy dodatek? Efekt końcowy jest taki sam – na konto wpływa wyższa kwota. Jednak nie zawsze jest to takie proste. Problemy natury praktycznej pojawiają np. wtedy, gdy pracownik jest nieobecny w pracy. Czy trzeba mu wtedy wypłacić pieniądze?

Kamera monitoringu sąsiada "patrzy" na moją posesję. Czy to zgodne z prawem? Jest stanowcza decyzja Prezesa UODO

W dniu 8 grudnia 2025 r. Urząd Ochrony Danych Osobowych poinformował, że Prezes UODO Mirosław Wróblewski nakazał zaprzestania – w ciągu 7 dni od doręczenia decyzji – przetwarzania danych osobowych sąsiadów za pomocą monitoringu wizyjnego (kamery wideo), który obejmował drogę publiczną i sąsiednie posesje. Zdaniem Prezesa UODO jednoznacznym dowodem na nieprzetwarzanie danych za pomocą monitoringu wizyjnego będzie zdemontowanie kamer, względnie skierowanie poza sporny obszar monitorowania, tak by nie obejmowały posesji sąsiedzkich, a wyłącznie posesję właściciela kamer.

Ulgowe przejazdy kolejowe dla nowej grupy pasażerów. Toczą się prace nad ich wprowadzeniem. Resort jest na tak, ale kto za to zapłaci?

Czy nowa grupa pasażerów będzie miała prawo do ulgowych przejazdów kolejowych? Toczą się prace nad wprowadzeniem takich rozwiązań. Choć Ministerstwo Infrastruktury jest na tak, to otwarte pozostają pytania dotyczące finansowania.

Jedno słowo w regulaminie i gmina przegrała w sądzie. Czy wyrok NSA dla gminy Kiszkowo wpłynie na sytuację 2479 gmin w Polsce i odbiór Twoich śmieci? Sąd: te odpady gmina musi zabierać sprzed posesji

Naczelny Sąd Administracyjny wydał przełomowy wyrok, który może zmienić sposób, w jaki gminy organizują zbiórkę odpadów. Okazuje się, że „przyjmowanie" i „odbieranie" śmieci to zupełnie różne pojęcia prawne – a pomyłka i zamienne ich używanie może kosztować samorząd przegraną w sądzie. Sprawdź, jakie masz prawa jako mieszkaniec i kiedy gmina łamie prawo.

REKLAMA

Koniec zarobku na najmie krótkoterminowym? Gmina wprowadzi zakazy, narzuci limity i będzie prowadziła ewidencję. Przepisy trafiły do Sejmu

Czy to będzie koniec zarobku na najmie krótkoterminowym? Trwają konsultacje projektu, który ma wprowadzić regulacje przyznające gminom szczególne uprawnienia. Zyskają dzięki nim kontrolę na rynkiem lokalnym i poprawią ściągalność opłat.

Tydzień pracy krótszy, ale godzin do przepracowania tyle samo. Można też pracować tylko w weekendy i święta. Jak to zrobić?

Przepisy prawa pracy przewidują szereg rozwiązań, które pozwalają na zorganizowanie świadczenia pracy w sposób odpowiedni zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika. Należą do nich m.in. system skróconego tygodnia pracy i system pracy weekendowej.

Egzekucja ze spadku, czyli co każdy spadkobierca wiedzieć powinien

Jaka jest definicja spadku? Z czym wiąże się przyjęcie spadku? Od kiedy możliwa jest egzekucja ze spadku? Co z odpowiedzialnością, jeśli dziedziczymy razem z kilkoma osobami? Sprawdź, o czym powinien wiedzieć każdy spadkobierca.

Zadaniowy czas pracy nie wyklucza nadgodzin. Ale jak ocenić, czy należą się za nie pieniądze? Zasada jest prosta

Zadaniowy system czasu pracy stwarza pole do nadużyć zarówno po stronie pracowników, jak i pracodawców. Co zrobić, aby uniknąć na tym tle nieporozumień? Należy przede wszystkim prawidłowo wywiązać się z obowiązków narzuconych przez ustawodawcę.

REKLAMA

Dzień wolny od pracy to nie zawsze sobota. Nie zawsze jest to również pełny dzień kalendarzowy

Jak prawidłowo obliczać wymiar czasu pracy obowiązujący konkretnego pracownika? Zazwyczaj nie ma z tym problemów, gdy pracownik pracuje w stałych dniach i godzinach. Jednak jak postępować, gdy ta układanka się komplikuje, a dzień wolny to nie zawsze dzień kalendarzowy?

Robicie pranie w ten sposób? Możecie słono za to zapłacić. To nawet 5 tysięcy złotych kary!

Puszczenie w ruch automatycznej pralki w nocy, kiedy można skorzystać z niżej taryfy za prąd, może się skończyć finansową katastrofą dla tych, którzy robią to w mieszkaniu w bloku? Okazuje się, że za ten sposób szukania oszczędności grozi… kara sięgająca nawet 5 tysięcy złotych. Jak to możliwe!

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

REKLAMA