WZON a osoby niepełnosprawne: Im mniej punktów, tym lepiej dla finansów rządu. Nędza w świadczeniu wspierającym

REKLAMA
REKLAMA
Inforl.pl publikuje listy osób niepełnosprawnych. Skarżą się na brak komunikacji z instytucjami rządowymi. Od roku są zbulwersowani wysłaniem przez stronę rządową Wytycznych do WZON, które zaniżają liczbę punktów potrzebna do otrzymania świadczenia wspierającego. W artykule publikujemy list niewidomej osoby niepełnosprawnej, która ocenia iż została niezgodnie z ustawą o świadczeniu wspierającym wykluczona z tego świadczenia.
Podstawą tej tezy są:
REKLAMA
REKLAMA
Wytyczne, które od grudnia 2024 r. działają niekorzystnie dla niepełnosprawnych - zaniżają punkty poziomu potrzeby wsparcia i wysokość świadczenia wspierającego
Poniżej pełna treść Wytycznych (plik PDF do ściągnięcia):

WC-C to kategoria niesamodzielności, która zaniża maksymalny poziom punktu z 4 do 2,7. Jest potrzebnych 25 kategorii ocenionych na 4 punkty, aby osoba niepełnosprawna zebrała 100 punktów i otrzymał najwyższy poziom świadczenia wspierającego, czyli 4134 zł miesięcznie. WC-C jest zastosowane 9 razy - za każdym razem "zabiera" do 1,3 pkt, co "kradnie" niepełnosprawnemu 11,7 pkt (ze 100 potrzebnych do maksymalnej wysokości świadczenia wspierającego).
Reguła z Wytycznych: Mając na uwadze powyższe należy wskazać, że w odniesieniu do osób w wieku powyżej 75 roku, wymagających wsparcia swojego z racji swojego wieku, we wskazanych poniżej dziewięciu czynnościach związanych z obszarami codziennego funkcjonowania (oznaczonych odpowiednimi numerami):
Kategoria 1) poruszanie się w nieznanym środowisku
REKLAMA
Kategoria 2) przemieszczanie się środkami transportu
Kategoria 3) opanowanie nowej umiejętności praktycznej
Kategoria 4) korzystanie z urządzeń i technologii informacyjno-komunikacyjnych
Kategoria 5) realizowanie wyborów i decyzji
Kategoria 6 )tworzenie bliskich relacji z innymi osobami
Kategoria 7) kupowanie artykułów codziennej potrzeby
Kategoria 8) dbanie o dom, ubrania i obuwie
Kategoria 9) załatwianie spraw urzędowych.
UWAGA! Osoby niepełnosprawne uważają, że są podobne Wytyczne dla osób niewidomych, niesłyszących i poruszających się wózkami aktywnymi. RPO zwrócił się do rządu z wnioskiem o wyjaśnienie sytuacji tych osób niepełnosprawnych w kontekście świadczenia wspierającego - czekamy na odpowiedź strony rządowej.
W związku z tym dokumentem otrzymaliśmy list od osoby niepełnosprawnej, która będąc osobą niewidomą została uznana przez WZON za osobę samodzielną w stopniu wykluczającym otrzymanie świadczenia wspierającego:
Jestem osobą samodzielną według Wytycznych i WZON, choć nie widzę
Szanowny Panie redaktorze.
Bardzo dziękuję za to, że z artykułów na Infor.pl mogę się dowiedzieć o sprawach dotyczących osób niepełnosprawnych. W tym roku, w przeciwieństwie do poprzedniego, trudno coś konkretnego znaleźć.
(...)
Komentarz osoby niepełnosprawnej (niewidomej) o wytycznych dla WZON wydanych przez stronę rządową
Moim zdaniem wydając zalecenia w formie wytycznych zespołom WZON pełnomocnik rządu postanowił "uzdrowić" wdrażanie świadczenia wspierającego, tj. chciał się nimi wyręczyć, by wprowadzić ujednolicone i spójne wydawanie ocen punktowych przez zespoły specjalistów WZON w całym kraju. Oczywiście zadbał też przy tej okazji o swoje stanowisko i bardzo mocno jednocześnie o interes fiskalny rządu, co niewątpliwie się łączy lub wynika jedno z drugiego.
Zamiast zadbać o podniesienie poziomu oraz jakości szkoleń oraz wiedzy certyfikowanych specjalistów WZON oceniających poziom potrzeby wsparcia, by od początku reformacji nie tworzyła się przy ocenie poziomu potrzeby wsparcia wysoce niesprawiedliwa społeczna patologia, Pan pełnomocnik poszedł na skróty i wyręczył się wydaniem wytycznych oraz zaleceniem ich stosowania.
To jakby zamiast dość szybko dobrać odpowiedni rodzaj gaśnicy i ugasić palący się już całkiem mocno pożar pełnomocnik wytycznymi zamiast użyć gaśnicy, dolał do niego następne litry benzyny. I od roku pożar niesprawiedliwych ocen wypala nadzieję osób niepełnosprawnych, o której to nadziei Pan pełnomocnik tak pięknie potrafił mówić, że lepszy los, że znacznie wyższy komfort życia itd itp.
Pełnomocnik rządu wydał wytyczne bez rozgłosu, do czego moim zdaniem tylko niby miał prawo. Na czas końcówki 2024 r. akurat tak, a nie inaczej pasowało rządowi odczytanie zapisów ustawy o świadczeniu wspierającym oraz rozporządzenia do niej. Tak pasowało i tak zrobiono jak pasowało i w taki, a nie inny sposób tego dokonano.
Sam Pan pełnomocnik nie raz podkreślał, że hołduje zasadzie "nic o nas bez nas". Przykre, ale sam tej zasady w praktyce przy okazji wprowadzania wytycznych nie zastosował. Jak widać Pan pełnomocnik złożył jej hołd, ale tylko w formie słów, ale tym się już nigdzie nie pochwalił.
Cztery grupy niepełnosprawnych poszkodowane przez Wytyczne
Ale przejdźmy do kilku konkretów.
Grupa osób 75+ to tylko i aż jedna z czterech grup, którym wytyczne znacząco od grudnia 2024 r. obniżyły i nadal obniżają świadczenie lub całkowicie go pozbawiły i nadal pozbawiają.
Bieżący przykład z mojej dzisiejszej wizyty w ZUS w sprawie złożenia wniosku o wydanie nowej legitymacji:
Córka, będąca pełnomocnikiem swojej mamy w sierpniu 2024 r. składała w jej imieniu wniosek o świadczenie wspierające. Ocena punktowa poziomu potrzeby wsparcia odbyła się w sierpniu 2025 r. Decyzję wydano w listopadzie 2025 r. Mama ma 86 lat. Choruje na raka trzustki. Ostatnie stadium. Trudno powiedzieć, czy dożyje do stycznia, aby dostać choć jedno świadczenie, które wyniesie około 750 zł.
Zdaniem wydanych wytycznych oraz specjalistów WZON obecna niesamodzielność 86-letniej niepełnosprawnej i chorej osoby zasługuje aż, czy raczej tylko na 71 punktów.
Podany ww. przykład w jasny i dobitny sposób przedstawia rzeczywisty stan wdrażania świadczenia wspierającego. Nie jest to tylko obraz oceny osób 75+, ale także dużych grup osób niepełnosprawnych, co do których również wydano w grudniu 2024 r, wytyczne.
Jak WZON obniżają punkty osobom niepełnosprawnym

poziom potrzeby wsparcia w WZON. Tabela dla OSOBA STARSZA (75+)
poziom potrzeby wsparcia w WZON. Tabela dla OSOBA STARSZA (75+)
gov.pl
Jednak, by obraz był pełny i nie zafałszowany posłużę się jeszcze jednym przykładowym przeliczeniem punktów, które ukazuje, że obecnie punkty nie są zmniejszane tylko poprzez same wytyczne, ale dodatkowo obniżają je również specjaliści WZON.
Jeśli aż, ale też tylko zmniejszono by świadczenie wspierające tej Pani o obniżenie punktów z wytycznych (w 9 czynnościach do 2,7 z 4 punktów), to ta Pani potencjalnie miałaby szanse na uzyskanie:
100 - (9 x 1,3) = 100 - 11,7 = 88,3 (po zaokrągleniu w górę 89 punktów)
Od grudnia 2024 r. obniżanie punktów odbywa się więc dwuetapowo, tj.
Pierwszy etap to wytyczne, a drugi to nieprawidłowo oraz niewystarczająco merytorycznie wyszkoleni i nie posiadający często podstawowej wiedzy o poszczególnych rodzajach niepełnosprawności specjaliści zespołów oceniających poziom potrzeby wsparcia WZON.
Od grudnia 2024 r. nie tylko wytyczne pełnomocnika obniżają punkty, ale i sami specjaliści WZON robią to z własnej i nieprzymuszonej woli oraz z braku odpowiedzialności i braku kontroli nad ich nietrafionymi poczynaniami. Brak ponoszenia konsekwencji za nietrafione decyzje oceniające poziom potrzeby wsparcia nie motywuje, ale demotywuje do podniesienia jakości pracy.
W przestrzeni publicznej nie zamieszczono jakichkolwiek informacji, że ustawowo zalecono kontrolowanie pracy specjalistów związanych z prawidłową oceną są przez pełnomocnika na bieżąco przeprowadzane. Od początku nie podawano liczby takich kontroli.
Trudno spodziewać, się że w ogóle podejmowane są jakieś działania kontrolne, skoro indywidualnie składane skargi oraz prośby do Biura Pełnomocnika o przeprowadzenie kontroli spotykają się jedynie z empatyczną spychologią, tj. z brakiem podjęcia działania w celu sprawdzenia i wyjaśnienia zaistniałej sytuacji, a w odpowiedzi na zgłoszenie patologicznych praktyk dotyczących oceniania, można jedynie otrzymać kilkuzdaniową lakoniczną nic nie wnoszącą odpowiedź. I nie jest to domniemanie, czy pustosłowie, ale własne doświadczenie.
Przykład zaniżania punktów poziomu potrzeby wsparcia (świadczenie wspierające)
Prześledźmy zagadnienie dwuetapowego zaniżania punktów poziomu potrzeby wsparcia na przykładowej Pani, o której było wyżej.
Finalnie decyzją zespołu WZON Pani ta uzyskała 71 punktów. O 18 punktów mniej niż gdyby pod uwagę brane były tylko wobec niej wytyczne nakazujące w dziewięciu czynnościach przyznać jej 2,7 punktu, tj. 89 punktów. Znaczącą różnicę 18 punktów uzyskała więc ona nie z powodu wytycznych, ale dzięki zaniżającej ocenie specjalistów WZON. Dwie osoby zadecydowały, że ta wymagająca stałej opieki Pani może otrzymać tylko 750 zł.
Im mniej punktów dla niepełnosprawnych tym lepiej dla finansów rządu
Przewlekłość ocen w wielu przypadkach decyduje o tym, że osoba starsza albo nie doczeka oceny, albo decyzji, albo rozpatrzenia przez ZUS, albo choćby pierwszej wypłaty.
Tak poważnie traktuje się osoby starsze oraz niepełnosprawne. W taki właśnie sposób się te oceny naprawdę odbywają. I tak traktowane, (nie tylko samymi wytycznymi), są punktowo osoby starsze, czy niepełnosprawne, tj. niewidome, niesłyszące oraz na wózkach aktywnych.
Polecamy KSeF - podręcznik
Kalendarz 2026 [Kalendarz księgowego]
Można sprowadzić to do zdania, że: Im mniej punktów tym lepiej dla finansów rządu.
Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych
A jak ktoś coś gdzieś wspomni o wdrażaniu Konwencji, to już nikt się nad nią teraz po odbytych wszystkich rodzajach wyborów nie pochyla. Może znów w 2027 - przy okazji parlamentarnych. Generalnie nadal jest jak za lat minionych. Stare nawyki i działania ubiera się tylko w coraz to nowe ubranka - i to by było na tyle jeśli chodzi o wdrażanie przez państwo polskie zasad Konwencji ONZ, którą dobrowolnie w imieniu Polski przyjął i podpisał 13 lat temu. były prezydent Polski - Pan Bronisław Komorowski.
Niemożliwy do przekroczenia próg 70 punktów
Sumarycznie, w wyniku obniżki punktów, za pomocą wytycznych pełnomocnika rządu oraz dodatkowej obniżki dokonanej z inicjatywy specjalistów WZON, osoba albo uzyskuje najniższe świadczenie, bo łącznie jej ocena oscyluje w okolicy 70 punktów, (co czasem się zdarza), ale najczęściej nie otrzymuje nic, gdyż jej ocena wynosi łącznie poniżej wygórowanego progu 70 punktów.
Dla pełnomocnika rządu oraz ochrony rządowego interesu fiskalnego, ww. jest rozwiązaniem jasnym, prostym i przede wszystkim skutecznym. Ale nie jest takim dla osób z niepełnosprawnościami.
Nie jest to też w zgodzie wobec Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, której to właśnie wdrażanie świadczenia wspierającego jest, a raczej miało być pierwszym instrumentem.
Co w świadczeniu wspierającym z kilkoma niepełnosprawnościami?
Dodatkowo, wytyczne nie mówią nic i nie biorą pod uwagę sytuacji osób niepełnosprawnych, które mają dodatkową - inną niepełnosprawność.
Chodzi o sytuacje, gdy osoba niewidoma dodatkowo ma poważne problemy ze słuchem lub narządem ruchu, albo osoba niesłysząca ma problem z narządem wzroku lub ruchu lub osoba poruszająca się za pomocą wózka ma problem ze wzrokiem lub słuchem, czy w grę wchodzi jeszcze inna dodatkowa kombinacja rodzajów niepełnosprawności.
Przepisy dotyczące świadczenia wspierającego oraz wynikająca z nich ocena poziomu potrzeby wsparcia wzięła takie sytuacje pod uwagę, ale wytyczne Pana pełnomocnika już nie. Wydane wytyczne tego typu sytuacje całkowicie pominęły, gdyż limity punktowe zawarte w wytycznych dotyczą konkretnie osób niewidomych, osób niesłyszących oraz osób poruszających się na wózkach aktywnych.
Dla ww. pojedynczych niepełnosprawności limity te są bardzo zaniżone, a co dopiero przy innych dodatkowych niepełnosprawnościach, których w ogóle w wytycznych nie wzięto pod uwagę? Osoby mające zwiększone problemy i wydatki z powodu dodatkowych rodzajów niepełnosprawności wytyczne pełnomocnika Krasonia potraktowały jakby te osoby miały tylko jedną niepełnosprawność, a ta dodatkowa w ocenie wytycznych wyparowała, po prostu znikła. W ocenie zawartej w wytycznych jej nie ma.
Jaki jest zakres uprawnień Pełnomocnika do spraw Osób Niepełnosprawnych
W ustawie jest zapis, że pełnomocnik może wydawać wytyczne, jednak niczego w niej nie ma o tym, że może to dotyczyć punktacji przy ocenie poziomu potrzeby wsparcia. Jest zapis o procedurach, ale nic nie ma o tym, że pełnomocnik ma prawo i może ustalać poszczególnym grupom osób niepełnosprawnych ilość punktów w poszczególnych czynnościach przy ocenie poziomu potrzeby wsparcia, czego właśnie pełnomocnik dokonał wydaniem wytycznych oraz sporządzeniem tabelek ze szczegółowym rozkładem punktowym dla każdej czynności wobec bardzo dużej liczby osób niepełnosprawnych.
To właśnie jest realizacja interesu fiskalnego rządu:
Im więcej osób otrzyma zaniżoną punktację, tym większych oszczędności dokona rząd na osobach niepełnosprawnych.
O ile chodziłoby o procedurę ustalania punktów i pełnomocnik miałby do takiego ustalania ilości punktów prawo oraz wydawania tego typu wytycznych, a nie do innego rodzaju procedur, np. procedur dotyczących właściwie i jakościowo przeprowadzanych szkoleń pod względem merytorycznym, (co nawiasem mówiąc, jakoś mu stale umyka), to byłoby to określone i ujęte w ustawie, a nie jest.
W ustawach ocena indywidualna a w Wytycznych ocena hurtowa stopnia niesamodzielności osób niepełnosprawnych
Przede wszystkim nie byłoby także wszędzie w przepisach związanych ze świadczeniem wspierającym zapisane i wielokrotnie podkreślane, że ocena poziomu potrzeby wsparcia jest oceną indywidualną, z czego swego czasu Pan pełnomocnik rządu słusznie był tak mocno dumny, a co Jego wydane wytyczne całkowicie przekreśliły, gdyż hurtowo ustaliły one ilość punktów dla całych grup osób niepełnosprawnych, tj. osób niewidomych, głuchych oraz poruszających się na wózkach aktywnych.
Ocena indywidualna została zastąpiona hurtową oceną punktową danego rodzaju niepełnosprawności we wszystkich ocenianych 32 czynnościach.
Zamiast polepszyć jakość i poziom ocen, Pan pełnomocnik swoją decyzją i wydaniem wytycznych zmienił ustawowe zasady oceny poziomu potrzeby wsparcia, do czego nie miał ustawowej legitymacji.
Trudno zrozumieć, że tak istotna kwestia jaką jest i powinna być indywidualna ocena poziomu potrzeby wsparcia umknęła lub została przez Pana pełnomocnika pominięta. Może w ferworze przegranej walki o ustawę dotyczącą asystencji osobistej po prostu o niej zapomniał, choć trudno uwierzyć, by mogło mieć to miejsce."

poziom potrzeby wsparcia - osoby niewidome
poziom potrzeby wsparcia - osoby niewidome
gov.pl
W mojej ocenie maksymalny limit 76 punktów, jaki w wydanych i stosowanych od grudnia
2024 r. wytycznych mają ustalony osoby niewidome, wyklucza całą ich grupę z asystencji ustawowej, o którą z kolei można się ubiegać, gdy decyzją WZON poziom potrzeby wsparcia wynosi ponad 80 punktów.
Nawet jeśli o tabelkach nie napisano jasno - o stosowaniu ich wobec wymienionych wcześniej grup osób niepełnosprawnych, to z jakiego powodu tabelki dla tych profili osób niepełnosprawnych umieszczone zostały łącznie z wytycznymi dla osób 75+, co do których rozporządzenie do ustawy zaleca wprawdzie podczas oceny uwzględnianie wieku, jednak skoro tak jest od początku, to dlaczego nie stosowano się do tego zapisu również od początku wdrażania ustawy?
W ustawie ani w rozporządzeniu do niej nie ma żadnego wskazania, by pełnomocnik miał prawo do wydania wytycznych, dotyczących ilości punktów dla poszczególnych rodzajów niepełnosprawności. Mimo to dla niewidomych, niesłyszących oraz poruszających się na wózkach aktywnych wytycznymi dokładnie i szczegółowo określono ilość punktów za pomocą użycia skrótów rodzaju wsparcia i częstotliwości przy każdej z 32 czynności, co przekłada się na konkretne wartości punktowe. Specjalistom WZON mocno ułatwiono w ten sposób pracę. Zadaniem ich nie jest właściwa i obiektywna oraz adekwatna do rzeczywistości ocena, a tylko wklepanie w formularzu oceny odpowiednich skrótów, które dla każdej czynności przy danym rodzaju niepełnosprawności podane są w wytycznych.
Czytelniczka pyta Ministerstwo Rodziny
Ważne pytania, na które MRPiPS w swoim zadufaniu raczej nie udzielić odpowiedzi:
1. Z jakiego powodu część osób niepełnosprawnych, (na początku wdrażania), miała inne - lepsze kryteria od o wiele większej części osób, których poziom potrzeby wsparcia oceniany był innymi - gorszymi kryteriami od grudnia 2024 r. i trwa do chwili obecnej?
2. Gdzie przy zmianie kryteriów oceny poziomu potrzeby wsparcia oraz wprowadzeniu wytycznych jest miejsce na równe szanse i jednakowe kryteria oceny dla wszystkich osób składających wnioski o ustalenie tego poziomu?
3. Czy tak powinno i nadal ma wyglądać w Polsce przestrzeganie Konstytucji RP (artykuł 32)?
4. Czy tak powinno i nadal ma wyglądać w Polsce wdrażanie zasad Konwencji (artykuł 19)?
Cel wprowadzenia oraz stosowania tabelek z zaniżoną punktacją we wszystkich czynnościach jest bardzo przejrzysty. Wynika z nagłówków tych tabelek oraz ich treści, z których jasno wynika, że chodzi o ich stosowanie. W przeciwnym razie w jakim celu tabelki te zostałyby utworzone i wydane specjalistom WZON wraz z wytycznymi co do osób 75+?
Moim zdaniem nie ma wątpliwości, że chodziło o to, by specjaliści WZON stosowali punktację zawartą w wytycznych, gdyż w jakim innym celu pełnomocnik by je wydał i po co miałby je wydawać oraz w jakim innym celu mogłyby być zalecone specjalistom WZON?
Poza tym skoro sprawa wytycznych została ujawniona i nagłośniona, to MRPiPS szybko sprostowało by cel, o ile byłby inny niż wskazują osoby z niepełnosprawnościami.
Sporo czasu upłynęło, a ministerstwo w tym temacie milczy i niczego nie wyjaśnia. Uporczywe milczenie jest raczej tu odpowiedzią potwierdzającą zdanie osób niepełnosprawnych.
Potwierdzeniem są wydawane od grudnia 2024 r. decyzje punktowe dla osób niepełnosprawnych, które są mocno zaniżone punktowo w porównaniu do wydawanych wcześniej, gdy obowiązywały inne - korzystniejsze kryteria.
Potwierdza to również brak dostępu i publikowania danych w przestrzeni publicznej w 2025 r. którymi tak chętnie MRPiPS dzieliło się, gdy decyzje wydawane były na innych zasadach niż od grudnia 2024 r, wg zasady "białego pokoju" i bez stosowania wytycznych.
Wyjaśnienie:
Na początku wdrażania ministerstwo inaczej, tj. o wiele korzystniej podchodziło do przyznawania punktacji przy wydawaniu decyzji o poziomie potrzeby wsparcia. Podejście zmieniło się całkowicie od czasu wydania wytycznych w grudniu 2024 r. Początkowo specjalistów ze składów wydających decyzje o poziomie potrzeby wsparcia szkolono w ministerstwie tak, że gdy oceniają funkcjonowanie osoby z niepełnosprawnością, mają to robić tak, jakby była ona "w białym pokoju", tzn. nie mogła korzystać z żadnego wsparcia. To jasne, że punktacja w takiej sytuacji była bardzo wysoka, a od grudnia 2024 r. znacząco spadła, bo podejście się zmieniło oraz wytycznymi została zaniżona.
Petycja osób niepełnosprawnych pozostała bez odpowiedzi
Potwierdzeniem jest też petycja osób niewidomych z 715 podpisami, która od nikogo nie doczekała się odpowiedzi, choć czas na jej udzielenie dawno już minął. Oto jej treść:
"My, niżej podpisani, apelujemy do Rady Ministrów o natychmiastowe zaprzestanie patologicznych praktyk jakie stosują wojewódzkie zespoły orzekania o niepełnosprawności w zakresie ustalania poziomu potrzeby wsparcia dla osób niewidomych (i innych osób z niepełnosprawnościami) oraz o usunięcie skutków tych praktyk. Chodzi o następujące praktyki:
- pozaprawne wprowadzenie limitu 76 punktów przyznawanych osobom niewidomym, które odbyło się w drodze wewnętrznych zaleceń Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, podczas gdy zgodnie z art. 87 Konstytucji RP oraz art. 6b6 ust. 4 ustawy o rehabilitacji kwestia ta należy do materii ustawowej;
- „karanie” przez wojewódzkie zespoły tych, którzy odwołują się od ich decyzji - na skutek ponownego rozpatrzenia sprawy wojewódzkie zespoły często obniżają liczbę przyznanych punktów; jest to działanie rażąco bezprawne, gdyż narusza art. 139 kodeksu postępowania administracyjnego oraz art. 2 Konstytucji RP (zasada zaufania obywateli do państwa).
Apelujemy o uczciwość w traktowaniu osób z niepełnosprawnościami w procesie orzekania o poziomie potrzeby wsparcia."
Cytat ze strony MRPiPS:
"Petycja 110-2025 dotycząca ustalania poziomu potrzeby wsparcia dla osób niewidomych Data złożenia: 08.08.2025 r.
Dane dotyczące przebiegu postępowania, w szczególności dotyczące zasięganych opinii, przewidywanego terminu oraz sposobu załatwienia:
trwa analiza petycji, przewidywany termin załatwienia – bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż do 8 listopada 2025 r.
Informacje o publikacji dokumentu
Pierwsza publikacja: 13.11.2025 11:09 Magdalena Oleksiak Wytwarzający/ Odpowiadający: Monika Rusin Dyrektor Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych."
Link do petycji zarejestrowanej w ministerstwie, z informacjami co do jej rozpatrzenia:
O ile bagatelizowanie mojej indywidualnie skierowanej do Biura Pełnomocnika skargi i prośby o skontrolowanie pracy zespołów oceniających zostało potraktowane jedynie lakoniczną odpowiedzią bez podjęcia działań, to milczenie wobec petycji podpisanej przez 715 osób pozostawione bez odpowiedzi można nazwać tylko i wyłącznie brakiem szacunku i powagi wobec tychże osób.
Wklejam indywidualną odpowiedź, jaką przysłano mi w reakcji na szczegółowo opisane nieprawidłowe sytuacje pracy zespołów WZON:
"Szanowna Pani
odpowiadając na Pani uwagi w sprawie funkcjonowania systemu wsparcia osób z niepełnosprawnościami w Polsce pragnę podkreślić, że Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych traktuje każdy sygnał od obywateli i środowiska osób z niepełnosprawnościami jako cenny głos w dyskusji na temat funkcjonowania obecnych form wsparcia.
Opisana przez Panią praca zespołu ustalającego potrzebę wsparcia dalece odbiega od zakładanych modelowych rozwiązań, które są przekazywane pracownikom zespołów w procesie szkoleń.
Chciałbym Panią zapewnić, że u podstaw wprowadzenia punktowego systemu oceny leży chęć indywidulanego podejścia do każdego obywatela z niepełnosprawnością i lepszego zrozumienia jego sytuacji, w tym sposobu w jaki funkcjonuje w swoim otoczeniu.
Dla Biura Pełnomocnika jest oczywistością, że pełen obraz funkcjonowania obywatela z niepełnosprawnością można uzyskać tylko w formie dialogu prowadzonego z szacunkiem dla drugiej osoby i z wnikliwością co do jej potrzeb oraz warunków życia.
Wszelkie formy upraszczania takiego badania i wywiadu prowadzą do błędnych ustaleń co do poziomu potrzeby wsparcia. Dlatego informacje przekazane przez Panią są dla Biura Pełnomocnika wskazaniem do dalszych szkoleń i kontroli jakości pracy pracowników zespołów orzekających.
Pragnę wyrazić nadzieję, że pomimo niedogodności, których Pani doświadczyła, potrzebne wsparcie zostanie Pani przyznane w ramach przewidzianej procedury odwoławczej.
Z wyrazami szacunku
Piotr Cieszewski
Zastępca Dyrektora Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych /-kwalifikowany podpis elektroniczny-/"
Podsumowanie opinii Czytelniczki o obecnym systemie wsparcia osób niepełnosprawnych
Ostatni akapit - trudno ocenić, czym to jest.
Cóż, niby dużo empatycznych, ale pustych słów, a w praktyce zlekceważenie. O żadnych podjętych działaniach nic nie ma.
Ustawa wskazuje i są właściwe narzędzia do podjęcia działań w takich sprawach, jednak trzeba chcieć ich używać.
Wydanymi wytycznymi do poszczególnych rodzajów niepełnosprawności, z góry, już na etapie składania wniosku o wydanie decyzji, zawartą w wytycznych do wszystkich czynności hurtowo punktacją, zakłada się, a nawet przesądza się o tym, że osoby niepełnosprawne ze wskazanymi rodzajami niepełnosprawności ujętymi w tychże wytycznych, niezależnie od ich indywidualnej sytuacji, nie uzyskają większej liczby punktów niż przewidzianą dla nich wytycznymi ich ilość.
Ustawa o świadczeniu wspierającym oraz rozporządzenie do niej wydane jasno mówią o indywidualnym podejściu, a tym samym wskazują indywidualną ocenę poziomu potrzeby wsparcia wobec niesamodzielności każdej osoby niepełnosprawnej, która wystąpi z wnioskiem o określenie poziomu potrzeby wsparcia.
obowiązująca ustawa w przeciwieństwie do wytycznych wydanych przez pełnomocnika rządu do spraw osób niepełnosprawnych, nie zakłada i nie przewiduje hurtowej oceny, jak robią to wytyczne z odpowiednimi tabelkami, które określają maksymalną ilość punktów dla tych niepełnosprawności, tj. że osoba niewidoma może maksymalnie otrzymać tylko 76 punktów, że osoba niesłysząca może otrzymać tylko 44 punkty, że osoba poruszająca się na wózku aktywnym może dostać 82 punkty.
Wydane przez pełnomocnika wytyczne ingerują w obowiązujące przepisy, które jasno precyzują, że to nie hurtowo traktujące poszczególne rodzaje niepełnosprawności Jego wytyczne, ale odpowiednio wyszkolony i kompetentny specjalista od oceny poziomu niesamodzielności ustali to za każdym razem indywidualnie w ramach przeprowadzanej oceny poziomu potrzeby wsparcia.
Zadaniem pełnomocnika rządu nie jest przyznawanie punktów za pomocą tworzenia wytycznych, ale zadbanie o odpowiednią jakość szkoleń oraz takie przygotowanie specjalistów do oceniania poziomu potrzeby wsparcia, by ich oceny były jednolite i spójne w skali kraju w skutek dobrych jakościowo i merytorycznie szkoleń, a nie by musieć osiągać to za pomocą hurtowego sterowania punktami, co wyklucza indywidualną ocenę, o której stanowią obowiązujące przepisy.
Zgodnie z ustawą, to specjalista, a nie tabelka pełnomocnika, ma rozpoznawać wpływ niepełnosprawności oraz wieku na niesamodzielność indywidualnie wobec każdej osoby niepełnosprawnej, a nie hurtowo ustalone przez pełnomocnika górne wartości punktów.
Według założeń nowego, wprowadzanego od 2024 r. świadczenia wspierającego, to właśnie ocena indywidualna jest zadaniem specjalistów WZON - a nie wprowadzone pod koniec 2024 r. przez pełnomocnika rządu wypełnianie formularza oceny wg Jego wytycznych, profilujących punktowo osoby pod względem rodzaju niepełnosprawności z ustalonymi dla poszczególnych grup maksymalnymi limitami punktów, które zespoły oceniające specjalistów WZON mogą przyznać.
Wydaniem wytycznych i ustaleniem limitów punktowych obowiązującą początkowo zaletę indywidualnej oceny poziomu potrzeby wsparcia z obowiązujących przepisów wyrzucono. Sprowadzono ją do kuriozalnej postaci tabelek, która w każdej czynności dla osób niewidomych, niesłyszących i poruszających się na wózkach określa maksymalną ilość punktów.
Od około roku ocena specjalistów zamiast koncentrować się na faktycznych indywidualnych potrzebach funkcjonalnych danej osoby, określa je za pomocą tabelek z wytycznych, które poszczególne grupy osób niepełnosprawnych potraktowały nie indywidualnie, ale hurtowo.
Zasada białego pokoju
Po kilku miesiącach stosowania zasady "białego pokoju" dzięki wprowadzeniu wytycznych nie ma już indywidualizacji ocen względem potrzeb. Nie ma wnikania w dodatkowe niepełnosprawności, jakie nierzadko towarzyszą na co dzień osobom z niepełnosprawnością.
W ten sposób od grudnia 2024 r. wygląda ocena poziomu potrzeby wsparcia oraz dzielenie osób niepełnosprawnych nie wg ich niesamodzielności, ale wg nie wiadomo przez jakich specjalistów opracowanych wytycznych oraz nakładającego się na nie widzimisię certyfikowanych specjalistów tworzących zespoły WZON, które często o poszczególnych rodzajach niepełnosprawności nie mają nawet ogólnego pojęcia.
Przykłady takich ocen wysłane były chociażby przeze mnie do Biura Pełnomocnika, ale nikogo nie zainteresowały i nic z nimi nie zrobiono oprócz wysłania empatycznej lecz lakonicznej kilkuzdaniowej odpowiedzi zwrotnej.
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
REKLAMA


![Osoba niepełnosprawna na wózku: Pani psycholog gorliwie pomimo moich protestów wyprasza moją opiekunkę z komisji WZON [Konwencja ONZ z 2006 r.]](https://webp-konwerter.incdn.pl/eyJmIjoiaHR0cHM6Ly9nLm/luZm9yLnBsL3AvX2ZpbGVz/LzM4NDQ1MDAwL3BvZHd5em/tpLTM4NDQ0NTg5LmpwZyJ9.jpg)
