REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Postępowanie w sprawach prywatnoskargowych

Natalia Kurdziel

REKLAMA

REKLAMA

Postępowanie prywatnoskargowe jest jednym ze szczególnych trybów postępowania karnego, w którym pokrzywdzony wnosi i popiera akt oskarżenia jako oskarżyciel prywatny.

Przesłanki warunkujące tryb prywatnoskargowy

REKLAMA

Rozpoznanie sprawy w trybie prywatnoskargowym uzależnione jest od wystąpienia szeregu przesłanek pozytywnych jak i negatywnych. Przesłanki dodatnie to okoliczności jakie muszą zaistnieć, aby tryb prywatnoskargowy mógł być zastosowany. Jest to przede wszystkim popełnienie przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego takiego jak np. znieważenie, pomówienie, naruszenie nietykalności cielesnej, naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia poniżej 7 dni. Drugą pozytywną przesłanką jest wniesienie i popieranie aktu oskarżenia lub podtrzymanie oskarżenia publicznego jako prywatne w przypadku odstąpienia prokuratora od oskarżenia. Przesłanki negatywne stanowią przeszkody dla trybu prywatnoskargowego. Oznacza to, że sprawa nie może zostać rozpoznana w trybie prywatnoskargowym, a wszczęte postępowanie ulega umorzeniu, jeśli wystąpią określone okoliczności. Dzieje się tak w przypadku, gdy prokurator objął ściganiem przestępstwo prywatnoskargowe, pokrzywdzony odstąpił od ścigania lub nastąpiło przedawnienie karalności.

Zobacz: Tryb ścigania przestępstw

W postępowaniu prywatnoskargowym zastosowanie mają przepisy o postępowaniu uproszczonym z uwzględnieniem przepisów szczególnych (art. 485-499 k.p.k.). Najbardziej wyraźne odstępstwo od zwykłego trybu postępowania widoczne jest na etapie postępowania przygotowawczego, które w trybie prywatnoskargowym w ogóle nie występuje. Co jest w sposób oczywisty uzasadnione charakterem i istotą postępowania przygotowawczego, prowadzonego przez państwowe organy ścigania.

Zobacz: Kodeks postępowania karnego

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Inicjacja postępowania – akt oskarżenia

REKLAMA

Postępowanie sądowe inicjuje skarga złożona przez pokrzywdzonego bądź oświadczenie, że podtrzymuje oskarżenie jako prywatne w sytuacji, gdy zostało złożone w terminie 14 dni od daty powiadomienia go o odstąpieniu przez prokuratora od oskarżenia. Skarga posiada postać aktu oskarżenia, który może być złożony w skróconej formie ograniczonej do oznaczenia oskarżonego, zarzucanego mu czynu oraz dowodów będących podstawą skargi.

Elementem warunkującym wszczęcie postępowania jest także uiszczenie wpłaty zryczałtowanej równowartości wydatków, co ma na celu eliminację nadużyć w składaniu skarg prywatnych. Wpłata posiada charakter negatywnej przesłanki procesowej. Jej brak skutkuje odmową wszczęcia postępowania sądowego, z kolei jej nienależyte uiszczenie wezwaniem przez organ procesowy do uzupełnienia braków formalnych w terminie 7 dni. Kwota wpłaty może zostać zwrócona oskarżycielowi w całości lub części w zależności od wyniku postępowania. Jeśli oskarżenie okaże się niezasadne kwota nie podlega zwrotowi.

Zobacz: Prawo do informacji w postępowaniu karnym

Istota postępowania prywatnoskargowego

Specyfika postępowania prywatnoskargowego leży w jego dyspozycyjnym charakterze. Oskarżyciel na zasadach określonych w k.p.k.. może odstąpić od oskarżenia, pojednać się z oskarżonym albo zawrzeć ugodę.

Postępowanie pojednawcze

Powyższym celom służy przede wszystkim postępowanie pojednawcze, poprzedzające rozprawę główną. Może być przeprowadzone tylko przez sędziego, który wzywa strony do pojednania. Jeśli strony zobowiążą się, że nie będą rościły wobec siebie żadnych roszczeń w związku z zaistniałym występkiem, postępowanie karne ulega umorzeniu.

Nieusprawiedliwione niestawiennictwo oskarżyciela na postępowaniu pojednawczym uznawane jest za odstąpienie od oskarżenia, czego następstwem jest umorzenie postępowania. Z kolei nieusprawiedliwione niestawiennictwo oskarżonego skutkuje skierowaniem sprawy na rozprawę główną.

Powództwo wzajemne

Innym charakterystycznym, właściwym wyłącznie dla trybu prywatnoskargowego elementem procesu jest instytucja oskarżenia wzajemnego. Ma ona miejsce, gdy oskarżony wnosi przeciwko oskarżycielowi prywatnemu będącemu jednocześnie pokrzywdzonym zarzut o popełnienie przestępstwa. Konieczne jest, aby przestępstwo to należało do grupy prywatnoskargowych i aby czyny pozostawały za sobą w związku. Następstwem oskarżenia wzajemnego jest rozpoznanie obu spraw łącznie na tej samej rozprawie, gdzie obie strony korzystają z praw oskarżonego

Orzekanie w sprawach z oskarżenia prywatnego

Sprawy z oskarżenia prywatnego rozpoznaje sąd rejonowy w składzie jednoosobowym. Wyjątkiem jest przestępstwo pomówienia, dla którego właściwy jest skład ławniczy.

Wyłączenie trybu prywatnoskargowego

Przestępstwa prywatnoskargowe mogą być niekiedy ścigane z urzędu. Prokurator wszczyna postępowanie albo wstępuje do już wszczętego, gdy wymaga tego interes społeczny. Postępowanie prywatnoskargowe zostaje wówczas wyłączone.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kto może dostać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe?

Osoby z niepełnosprawnościami często zastanawiają się na jak długo można otrzymać orzeczenie. Podajemy aktualne przepisy dotyczące orzeczeń o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności.

ZUS zakończył wysyłkę deklaracji PIT za 2024 rok

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że rozesłał wszystkie deklaracje podatkowe PIT za 2024 rok. 19 lutego br. (środa) Zakład przekazał ostatnie formularze do doręczenia wszystkim, którzy w ubiegłym roku pobierali świadczenia z ZUS.

ZUS: 16 marca 2025 r. mija termin składania wniosków o świadczenie interwencyjne

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że przedsiębiorcy poszkodowani w czasie ubiegłorocznej powodzi nadal mogą składać wnioski o świadczenie interwencyjne. Wnioski można składać jeszcze do 16 marca 2025 r.

Rząd: Dom nie może być dalej niż 1,5 km od szkoły od 30 czerwca 2026 r. Na wsi 3 km. I jeszcze limit 20 ha terenu zielonego [Nowelizacja]

Od 1 stycznia 2026 r. miały zacząć obowiązywać gminne standardy urbanistyczne. Wprowadzają restrykcje dla Polaków zainteresowanych wybudowaniem własnego domu jednorodzinnego. Mają wymusić większą gęstość zabudowy. Np. poprzez dwie zasady: Pierwsza "W mieście szkoła jest nie dalej niż 1,5 km od Twojej działki" (na wsi 3 km). Druga: wymóg stawiania domów blisko terenów zielonych (3 km od domu powinien być zielony teren o powierzchni 20 ha). Druga zasada jest trochę sprzeczna z pierwszą bo duże tereny zielone kłócą się z gęstą zabudową domów jednorodzinnych. Na szczęście dla właścicieli działek gminy mogą urealnić zapisy ustawowe i zwiększyć limity 1,5 km i 3 km (ważne w związku z malejącą liczbą szkół z uwagi na tragiczne wskaźniki dzietności w Polsce).

REKLAMA

Środki karne. Czym są i kiedy się je stosuje?

Z popełnieniem czynu zabronionego wiąże się zagrożenie odpowiedzialnością karną. Może to skutkować orzeczeniem przez sąd stosownej kary. Sąd może oprócz niej orzec także środek karny. Pełni on funkcję uzupełniającą wobec kary.

3 limity dla osób niepełnosprawnych ze zmianami od 1 marca 2025 r. Kogo dotyczą?

Od 1 marca 2025 r. zostaną zwaloryzowane świadczenia emerytalno-rentowe. Podwyżka dotyczy również progu dochodowego dla świadczenia uzupełniającego, a także limitu dla renty rodzinnej wypłacanej w zbiegu z rentą socjalną. Co kwartał zmieniają się również limity dla dorabiających rencistów.

Renta wdowia nieco wyższa. ZUS uwzględni nowy limit świadczenia 5636,73 zł brutto

Wyższa renta wdowia! Dzięki waloryzacji świadczeń ZUS podnosi limity – minimalna emerytura wzrośnie do 1 878,91 zł brutto, a maksymalna kwota renty wdowiej skoczy do 5 636,73 zł brutto. To oznacza więcej pieniędzy na koncie! Sprawdź, kto zyska i jakie są zasady wypłat!

Obowiązkowe BDO dla salonów kosmetycznych i fryzjerskich – zmiany od 1 stycznia 2025 r.

Od 1 stycznia 2025 r. wszyscy przedsiębiorcy wytwarzający odpady niebezpieczne muszą zarejestrować się w BDO. Od nowego roku przestały obowiązywać zwolnienia ilościowe, z których korzystały podmioty wytwarzające niewielkie ilości takich odpadów. Zmianę tę odczują m.in. właściciele salonów fryzjerskich i kosmetycznych, którzy od kilku dni masowo składają wnioski o rejestrację w BDO.

REKLAMA

13. i 14. emerytura w 2025 roku: więcej "na rękę” bo bez podatku. ZUS wysłał specjalny druk EPD-21. Nie każdemu opłaca się złożyć ten wniosek

Do ponad 460 tysięcy emerytów i rencistów Zakład Ubezpieczeń Społecznych wysłał wraz z PIT-em specjalny wniosek podatkowy. Jego złożenie sprawi, że tzw. trzynastka i czternastka będą wyższe „na rękę”. Ale uwaga! ZUS przestrzega., że nie każdemu taki wniosek się opłaca.

Ci emeryci i renciści muszą do końca lutego 2025 r. rozliczyć się z ZUS-em. Chodzi o dorabianie do renty i emerytury w 2024 r.

Do końca lutego 2025 r. osoby, które w 2024 roku pobierały wcześniejszą emeryturę lub rentę oraz dorabiały do swojego świadczenia, powinny poinformować ZUS o dodatkowych przychodach. Dotyczy to między innymi wynagrodzeń z umowy o pracę, umowy zlecenia, a także przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej oraz z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej - informuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie opolskim.

REKLAMA