REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Postępowanie w sprawach prywatnoskargowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Natalia Kurdziel

REKLAMA

REKLAMA

Postępowanie prywatnoskargowe jest jednym ze szczególnych trybów postępowania karnego, w którym pokrzywdzony wnosi i popiera akt oskarżenia jako oskarżyciel prywatny.

Przesłanki warunkujące tryb prywatnoskargowy

REKLAMA

REKLAMA

Rozpoznanie sprawy w trybie prywatnoskargowym uzależnione jest od wystąpienia szeregu przesłanek pozytywnych jak i negatywnych. Przesłanki dodatnie to okoliczności jakie muszą zaistnieć, aby tryb prywatnoskargowy mógł być zastosowany. Jest to przede wszystkim popełnienie przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego takiego jak np. znieważenie, pomówienie, naruszenie nietykalności cielesnej, naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia poniżej 7 dni. Drugą pozytywną przesłanką jest wniesienie i popieranie aktu oskarżenia lub podtrzymanie oskarżenia publicznego jako prywatne w przypadku odstąpienia prokuratora od oskarżenia. Przesłanki negatywne stanowią przeszkody dla trybu prywatnoskargowego. Oznacza to, że sprawa nie może zostać rozpoznana w trybie prywatnoskargowym, a wszczęte postępowanie ulega umorzeniu, jeśli wystąpią określone okoliczności. Dzieje się tak w przypadku, gdy prokurator objął ściganiem przestępstwo prywatnoskargowe, pokrzywdzony odstąpił od ścigania lub nastąpiło przedawnienie karalności.

Zobacz: Tryb ścigania przestępstw

W postępowaniu prywatnoskargowym zastosowanie mają przepisy o postępowaniu uproszczonym z uwzględnieniem przepisów szczególnych (art. 485-499 k.p.k.). Najbardziej wyraźne odstępstwo od zwykłego trybu postępowania widoczne jest na etapie postępowania przygotowawczego, które w trybie prywatnoskargowym w ogóle nie występuje. Co jest w sposób oczywisty uzasadnione charakterem i istotą postępowania przygotowawczego, prowadzonego przez państwowe organy ścigania.

REKLAMA

Zobacz: Kodeks postępowania karnego

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Inicjacja postępowania – akt oskarżenia

Postępowanie sądowe inicjuje skarga złożona przez pokrzywdzonego bądź oświadczenie, że podtrzymuje oskarżenie jako prywatne w sytuacji, gdy zostało złożone w terminie 14 dni od daty powiadomienia go o odstąpieniu przez prokuratora od oskarżenia. Skarga posiada postać aktu oskarżenia, który może być złożony w skróconej formie ograniczonej do oznaczenia oskarżonego, zarzucanego mu czynu oraz dowodów będących podstawą skargi.

Elementem warunkującym wszczęcie postępowania jest także uiszczenie wpłaty zryczałtowanej równowartości wydatków, co ma na celu eliminację nadużyć w składaniu skarg prywatnych. Wpłata posiada charakter negatywnej przesłanki procesowej. Jej brak skutkuje odmową wszczęcia postępowania sądowego, z kolei jej nienależyte uiszczenie wezwaniem przez organ procesowy do uzupełnienia braków formalnych w terminie 7 dni. Kwota wpłaty może zostać zwrócona oskarżycielowi w całości lub części w zależności od wyniku postępowania. Jeśli oskarżenie okaże się niezasadne kwota nie podlega zwrotowi.

Zobacz: Prawo do informacji w postępowaniu karnym

Istota postępowania prywatnoskargowego

Specyfika postępowania prywatnoskargowego leży w jego dyspozycyjnym charakterze. Oskarżyciel na zasadach określonych w k.p.k.. może odstąpić od oskarżenia, pojednać się z oskarżonym albo zawrzeć ugodę.

Postępowanie pojednawcze

Powyższym celom służy przede wszystkim postępowanie pojednawcze, poprzedzające rozprawę główną. Może być przeprowadzone tylko przez sędziego, który wzywa strony do pojednania. Jeśli strony zobowiążą się, że nie będą rościły wobec siebie żadnych roszczeń w związku z zaistniałym występkiem, postępowanie karne ulega umorzeniu.

Nieusprawiedliwione niestawiennictwo oskarżyciela na postępowaniu pojednawczym uznawane jest za odstąpienie od oskarżenia, czego następstwem jest umorzenie postępowania. Z kolei nieusprawiedliwione niestawiennictwo oskarżonego skutkuje skierowaniem sprawy na rozprawę główną.

Powództwo wzajemne

Innym charakterystycznym, właściwym wyłącznie dla trybu prywatnoskargowego elementem procesu jest instytucja oskarżenia wzajemnego. Ma ona miejsce, gdy oskarżony wnosi przeciwko oskarżycielowi prywatnemu będącemu jednocześnie pokrzywdzonym zarzut o popełnienie przestępstwa. Konieczne jest, aby przestępstwo to należało do grupy prywatnoskargowych i aby czyny pozostawały za sobą w związku. Następstwem oskarżenia wzajemnego jest rozpoznanie obu spraw łącznie na tej samej rozprawie, gdzie obie strony korzystają z praw oskarżonego

Orzekanie w sprawach z oskarżenia prywatnego

Sprawy z oskarżenia prywatnego rozpoznaje sąd rejonowy w składzie jednoosobowym. Wyjątkiem jest przestępstwo pomówienia, dla którego właściwy jest skład ławniczy.

Wyłączenie trybu prywatnoskargowego

Przestępstwa prywatnoskargowe mogą być niekiedy ścigane z urzędu. Prokurator wszczyna postępowanie albo wstępuje do już wszczętego, gdy wymaga tego interes społeczny. Postępowanie prywatnoskargowe zostaje wówczas wyłączone.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
TSUE ucina spekulacje wokół WIBOR-u: ten wskaźnik jest legalny. Chodzi o przejrzystość komunikacji banku z klientem

W dniu 11 września 2025 roku rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przedstawił opinię w sprawie kredytów hipotecznych opartych o wskaźnik WIBOR. Wbrew niektórym zapowiedziom, nie był to dzień „przesilenia” dla sektora bankowego. Przeciwnie – opinia wprowadziła spokój i przywróciła proporcje w dyskusji, która w ostatnich miesiącach coraz bardziej przypominała medialny rollercoaster.

eZUS niedługo zastąpi PUE ZUS. mZUS dla Płatnika od 2026 roku. Co się zmieni dla emerytów, rencistów i innych klientów ZUS-u?

Portal eZUS, który już niedługo zastąpi PUE ZUS, będzie miał prostą nawigację, intuicyjny interfejs i funkcje dostosowane do potrzeb różnych klientów, w tym osób ze szczególnymi potrzebami. – Jesteśmy w trakcie wprowadzania kolejnych zmian. Pod koniec tego roku planujemy je udostępnić klientom – zapowiada Magdalena Mazur-Wolak, dyrektorka Departamentu Relacji z Klientami. Platforma Usług Elektronicznych ZUS to pierwszy polski e-urząd. ZUS udostępnił go swoim klientom w 2012 roku. Obecnie korzysta z niego 13,6 mln klientów ZUS.

Kup telefon przed końcem 2025 roku i rozlicz to w zeznaniu rocznym. MF potwierdza, że te wydatki ułatwiają wykonywanie czynności życiowych

Jakie wydatki będzie można uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym? Warto zastanowić się nad tym już teraz, by na początku 2026 roku nie mieć problemu z udokumentowaniem poniesionych kosztów. Przepisy, które trzeba będzie zastosować już znamy.

Czy kancelarii prawnej potrzebny jest marketing

Rynek prawny obserwujemy od lat i widzimy, że kancelarie coraz bardziej dostrzegają rolę marketingu, a nawet możemy zaryzykować stwierdzenie, że marketing prawniczy sam w sobie staje się trendem. Świadczy o tym chociażby rosnąca liczba wydarzeń branżowych czy coraz większe zainteresowanie rankingami prawniczymi.

REKLAMA

Rewolucja dla osób z niepełnosprawnościami. Rząd ma już ustawę o asystencji osobistej, która zmieni życie tysięcy Polaków

Już jutro, 28 października 2025 roku, Rada Ministrów zajmie się projektem ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, co zapowiada prawdziwą rewolucję w systemie wsparcia w Polsce. Informację tę przekazał w piątek wiceminister rodziny i pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnych, Łukasz Krasoń, który podkreślił wagę tego wydarzenia. Jak zapowiadają eksperci i sam resort rodziny, nowa ustawa może wreszcie ujednolicić dostęp do usług asystenckich, który do tej pory był rozproszony i zależny od czasowych programów realizowanych przez samorządy oraz organizacje pozarządowe.

Obowiązki pracodawcy w zakresie ochrony zdrowia pracowników – aktualne przepisy 2025

Badania okresowe, szkolenia BHP, profilaktyka i zdrowie psychiczne – to nie przywilej, lecz obowiązek pracodawcy. Zobacz, jak firmy w 2025 roku muszą dbać o bezpieczeństwo i dobrostan swoich pracowników.

Ostatnie dwa miesiące na uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy dla swojej działki – właściciele nieruchomości, którzy to przeoczą, później już tylko stracą [LISTA NAJWAŻNIEJSZYCH ZMIAN I TERMINÓW]

Decyzję o warunkach zabudowy, której uzyskanie jest niezbędne m.in. do posadowienia na swojej działce domu (o ile na danym obszarze nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego), na „starych zasadach”, które dawały właścicielowi nieruchomości największą „wolność” w zakresie realizowanej przez niego inwestycji – będzie można uzyskać jeszcze tylko przez najbliższe dwa miesiące. Decyzje WZ wydane przez gminy po tym terminie, będą już bowiem podlegały nowym, zdecydowanie bardziej restrykcyjnym regulacjom.

Koniec z leasingiem auta na full wypas. To już nie będzie się tak opłacać

Niezły samochód za atrakcyjną cenę. Taki dobry biznes mogli do końca grudnia robić przedsiębiorcy, którzy korzystali z aut w ramach umowy leasingowej. Kiedy leasing się kończył kupowali auta do celów prywatnych, po oferowanych przez firmy, preferencyjnych stawkach. Te praktyki, które pozwalały na niepłacenie podatków zostały ukrócone trzy lata temu. Nieskutecznie? Prawna furtka pozwala na ich ominięcie. Teraz i ona zostanie zatrzaśnięta.

REKLAMA

Przełomowy wyrok NSA - skarbówka przegrywa w sądzie, bo stosowała zawyżone stawki akcyzy dla samochodów osobowych. Takie samochody powinny być tańsze

Przełomowy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) jest faktem. NSA stwierdził, że stawki akcyzy od tysięcy aut były błędnie określane przez skarbówkę na zawyżonym poziomie. To powodowało finalnie wyższą cenę samochodu, za co płacił klient. Wszystko oczywiście przez niekorzystną dla podatników interpretację przepisów stosowaną latami.

Koniec z opłatami za wjazd na cmentarz – na Wszystkich Świętych zaparkujesz za darmo. Przełomowy wyrok WSA w Olsztynie [Święto Zmarłych 2025]

Organy samorządowe nie mogą ustanawiać (a cmentarze – na tej postawie) pobierać jakichkolwiek opłat, które są niezwiązane z pochówkiem zmarłych, tj. m.in. opłat za wjazd na cmentarz i korzystanie z cmentarza – orzekł WSA w Olsztynie. W związku ze zbliżającym się Wszystkich Świętych i wzmożonym ruchem na cmentarzach – warto, aby osoby, które będą odwiedzać groby swoich bliskich, znały te zasady.

REKLAMA