Zbieg przestępstw pomiędzy oszustwem a oszustwem karnoskarbowym

Przeciwnie zaś, czyn opisany w art. 286 § 1 k.k. wśród znamion, których wypełnienia się domaga, wymienia właśnie doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem jako skutek dalszy działania sprawcy wprowadzającego w błąd osobę uprawnioną do takiego rozporządzenia. Z tych chociażby względów czyn sprawcy wypełniający znamiona z art. 56  k.k.s. nie może wypełniać jednocześnie znamion czynu z art. 286 § 1 k.k. W konsekwencji nie może mieć zastosowania do takiego stanu faktycznego instytucja idealnego zbiegu czynów karalnych, o której mowa w art. 8 § 1 k.k.s.

Podnieść bowiem należy, że podstawą zastosowania instytucji idealnego zbiegu czynów karalnych (art. 8 § 1 k.k.s.) jest stwierdzenie, że w konkretnym przypadku mamy do czynienia z tzw. realnym (rzeczywistym) zbiegiem przepisów ustawy, a zatem, że każda ze zbiegających się norm określających typ czynu zabronionego znajduje zastosowanie w okolicznościach danej sprawy. Brak zaś wypełnienia choćby jednego ze znamion czynu zabronionego, którego zbieg badamy, powoduje że do realnego zbiegu w ogóle nie dochodzi, a zatem nie istnieje potrzeba stosowania którejkolwiek z instytucji rozstrzygających o rozwiązywaniu sytuacji kolizyjnej.        

Nie budzi zatem wątpliwości, że stosowanie reguły idealnego zbiegu czynów karalnych jest możliwe i uzasadnione tylko wówczas, gdy w okolicznościach sprawy dochodzimy do wniosku, że spełnione zostały dyspozycje obu zbiegających się typów, a zatem wypełniono znamiona typu czynu zabronionego zarówno art. 56 k.k.s. jak i 286 k.k. Brak stwierdzenia spełnienia wszystkich znamion obu typów powoduje, że w ogóle nie zachodzi sytuacja zbiegu, a tym samym nie zachodzi przesłanka stosowania instytucji z art. 8 § 1 k.k.s.   

Jak tymczasem zgodnie przyjmuje się w doktrynie i orzecznictwie, nie stanowi doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Skarbu Państwa zachowanie sprawcy polegające na obniżeniu (zaniżeniu) wysokości należnego do zapłaty podatku (VAT, podatku dochodowego lub innego rodzaju podatku, ustalanego w oparciu o procedurę samoobliczania) za dany okres rozliczeniowy. W takiej sytuacji, z uwagi na sposób ustalania wysokości zobowiązania podatkowego za dany okres rozliczeniowy, które dokonywane jest samodzielnie przez podatnika bez udziału odpowiedniego organu podatkowego, uiszczenie należności podatkowej (zaliczki) w kwocie niższej niż należna stanowi samodzielną dyspozycję majątkową podatnika, bez jakiejkolwiek czynności ze strony organu podatkowego.

Zobacz serwis: Więziennictwo