REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedstawiciele procesowi stron w procesie karnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Wilimborek

REKLAMA

REKLAMA

Strony mogą być reprezentowane przed sądami przez uprawnione podmioty. Przedstawicielami procesowymi stron w procesie karnym są obrońca, pełnomocnik oraz przedstawiciel ustawowy.  

Przedstawiciel ustawowy to osoba, która dokonuje czynności prawnych w imieniu pokrzywdzonego lub oskarżonego, który ze względu na wiek lub szczególny stan nie może dokonywać samodzielnie czynności procesowych. Gdy pokrzywdzony jest osobą małoletnią lub ubezwłasnowolnioną, przedstawiciel przykładowo składa wniosek o ściganie, zaskarża postanowienia, dochodzi roszczeń cywilnych w procesie karnym.

REKLAMA

Podobnie wygląda sytuacja po stronie oskarżonego. Osoba nieletnia lub ubezwłasnowolniona przeciwko której został złożony w sądzie akt oskarżenia, może być reprezentowana przez przedstawiciela ustawowego.

Przedstawicielem ustawowym w rozumieniu prawa cywilnego i rodzinnego jest rodzic, opiekun prawny. Prawo karne procesowe dopuszcza ponadto możliwość wystąpienia w tej roli osoby, pod której stałą pieczą reprezentowany pozostaje

REKLAMA

Przedstawiciel ustawowy może z kolei ustanowić pełnomocnika lub obrońcę. Te dwie instytucje są już zarezerwowane dla profesjonalnych podmiotów. Ich zadaniem w procesie karnym jest poprowadzenie sprawy w sposób jak najbardziej korzystny dla osoby, którą reprezentują.

Obrońca to przedstawiciel oskarżonego w procesie karnym. Stosunek między dwoma podmiotami powinien opierać się na zaufaniu. Obrońca powinien uprzednio omawiać swoje kroki z oskarżonym i w razie wątpliwości udzielać mu wyjaśnień. Granicę działań obrońcy wyznacza interes prawny oskarżonego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Obrońca korzysta z pewnych uprawnień własnych:

  • nie wolno przesłuchiwać go co do faktów, o których dowiedział się prowadząc sprawę lub udzielając porady prawnej,
  • nie wolno zajmować mu pism lub dokumentów obejmujących okoliczności związane z wykonywaniem funkcji obrońcy.

Jest to tzw. tajemnica obrończa

Warto zaznaczyć że udział w postępowaniu może wziąć zarówno oskarżony jak i jego obrońca, zatem oba podmioty mogą działać razem

Posiadanie obrońcy jest uprawnieniem oskarżonego (w niektórych wypadkach ustawa przewiduje obowiązek ustanowienia obrońcy np. gdy oskarżony jest głuchy, niemy).

Obrońcą może być jedynie osoba uprawniona do obrony według przepisów o ustroju adwokatury, zatem może to być adwokat lub wyjątkowo aplikant adwokacki , który po 6 miesiącach aplikacji może zastępować adwokata przed sądami rejonowymi( po upływie roku i 6 miesięcy także przed innymi sądami, oprócz Sądu Najwyższego).

Natomiast z pomocy trzeciego przedstawiciela procesowego- pełnomocnika, może korzystać strona inna niż oskarżony oraz osoba nie będąca stroną (np. pokrzywdzony).

REKLAMA

Pełnomocnikiem w postępowaniu karnym może być adwokat oraz radca prawny. Ten ostatni może reprezentować instytucje państwowe, samorządowe lub społeczne oraz w zakresie roszczeń majątkowych- inne osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.

Pełnomocnik może zostać ustanowiony przez zainteresowanego (upoważnienie) lub wyznaczony z urzędu, gdy zostanie wykazane iż osoba nie jest w stanie ponieść kosztów pełnomocnictwa bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny.

Ponadto pełnomocnictwo może dotyczyć dokonania poszczególnych czynności procesowych np. sporządzenie skargi kasacyjnej lub reprezentacji w danej sprawie karnej-pełnomocnictwo procesowe ogólne.

Różnice występujące między obrońcą a pełnomocnikiem dotyczą nie tylko podmiotów które mogą oni reprezentować, lecz również sposobu reprezentacji. W odróżnieniu od obrońcy pełnomocnik nie jest samodzielny w prowadzeniu interesów mocodawcy. O zakresie jego uprawnień decyduje treść upoważnienia, a w razie jego przekroczenia grozi mu odpowiedzialność cywilna.

Podstawa prawna:art. 51, 76 oraz art. 82-89 kodeksu postępowania karnego

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
„Pusty” staż pracy wreszcie do likwidacji. Rząd chce, by umowy zlecenia i działalność liczyły się do stażu! Zmiany w Kodeksie pracy dla tysięcy Polaków coraz bliżej

Dla tysięcy Polaków nadchodzą ważne zmiany. Rząd pracuje nad nowelizacją Kodeksu pracy, która ma zakończyć niesprawiedliwą sytuację, w której lata pracy na umowie zleceniu czy w jednoosobowej działalności gospodarczej nie liczą się do stażu pracy. Projekt zmian trafił już do komisji sejmowej, a poparcie polityczne jest szerokie. Kiedy nowe przepisy wejdą w życie? Co się dokładnie zmieni w Kodeksie pracy?

Sąsiad może postawić płot bez Twojej zgody. Zabierze Ci światło, widok – a Ty jeszcze za to zapłacisz

Czy zdarzyło Ci się po powrocie z wakacji zastać nowy płot na działce? A może ktoś postawił ogrodzenie tuż obok Twojego? Co gorsza, nowy płot zasłania dostęp do światła, a jego „stylistyka” zupełnie Ci nie odpowiada? Zgodnie z obowiązującymi przepisami, wzniesienie ogrodzenia może wiązać się z koniecznością spełnienia szeregu obowiązków. W niektórych przypadkach działania sąsiada mogą zostać uznane za naruszenie prawa i stanowić podstawę do dochodzenia swoich roszczeń. Są jednak sytuacje, w których to my będziemy musieli się dołożyć.

Pułapka w prawie budowlanym, na którą „łapie” się wiele osób: Szopa ogrodowa w odległości mniejszej niż 1,5 m od granicy nieruchomości, to samowola budowlana, za którą trzeba zapłacić nawet 10 tys. zł. Urzędnicy nie mają litości

Sezon na wypoczynek w przydomowym ogródku w pełni. Z posiadaniem ogrodu wiążą się jednak nie tylko przyjemności, ale również liczne obowiązki, których nie wykonamy bez niezbędnych narzędzi ogrodowych (często niemałych gabarytów, jak choćby – kosiarka). Narzędzia te, jak i rowery, zapasowe opony do samochodu i wiele innych rzeczy, których (z oczywistych przyczyn) nie chcemy trzymać w domu – trzeba gdzieś przechowywać, a najlepszym miejscem do tego jest – szopa ogrodowa (domek narzędziowy). Jego posadowienie, choć technicznie nieskomplikowane i łatwe do wykonania w kilka godzin, nawet dla „amatorów” – jeżeli zostanie dokonane niezgodnie z zawiłymi i pełnymi pułapek przepisami prawa budowlanego i bez wymaganych zgód administracyjnych – może jednak słono kosztować.

Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

REKLAMA

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

REKLAMA

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

REKLAMA