Kara śmierci w Polsce

Polityka a prawo karne

Jarosław Kaczyński zapowiedział, iż jego partia przygotuje projekt nowelizacji kodeksu karnego tak aby powróciła do niego kara śmierci. Pomysł tej partii nie jest wcale nowy. W 2004 Prawo i Sprawiedliwość, z poparciem Ligi Polskich Rodzin i Samoobrony,  zgłosiło projekt nowelizacji kodeksu karnego, który wprowadzał możliwość stosowania kary śmierci. Projekt ten został odrzucony przez Sejm większością głosów.

Kara śmierci w kodeksie karnym

Jedna z naczelnych zasad konstytucyjnych blokuje możliwość powtórnego wprowadzenia kary śmierci. Art. 40 Konstytucji mówi, iż nikt nie może być poddany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu i karaniu. Zakazuje również stosowania kar cielesnych.

Należy pamiętać, iż Polska ratyfikowała Konwencję ONZ z dnia 10 grudnia 1984 r. (Dz. U. z 1989 r. Nr 63, poz. 378) w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania.

Kodeks karny w art. 3 wskazuje, iż kary oraz inne środki przewidziane w tym kodeksie stosuje się z uwzględnieniem humanitaryzmu, w szczególności z poszanowaniem godności człowieka.

Zobacz serwis: Sprawy karne

Kara śmierci w opinii społeczeństwa

Jak wynika z sondaży, społeczeństwo polskie poparłoby wprowadzenie kary śmierci, zapewne dlatego iż większości towarzyszyłoby złudne przekonanie, iż surowa kara odstraszy potencjalnych sprawców. Niestety tak się nie dzieje. Należy pamiętać o tym jakie podstawowe funkcje kara ma spełniać.

Kara śmierci a Unia Europejska

Wykreślenie kary śmierci z kodeksu karnego miało na celu dostosowanie obowiązującego w Polsce prawa do standardów obowiązujących w Unii Europejskiej.

O konsekwencji dla Polski za ewentualne wprowadzenie kary śmierci ciężko spekulować.  Polska w 2000 r. ratyfikowała Protokół nr 6 do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, zawierający bezwzględny zakaz stosowania kary śmierci w okresie pokoju. Unia wszystkim swoim członkom narzuca ratyfikację a także przestrzeganie szóstego protokołu. Tego samego wymaga Rada Europy. Zmiana kodeksu karnego w tym wypadku skutkowałaby wykluczeniem Polski z Rady Europy. Niegdyś Białoruś miała status gościa Rady Europy jednak dość szybko go utraciła. Obecnie jest jedynym krajem europejskim gdzie obowiązuje kara śmierci.

Kara śmierci nadal obowiązuje w takich państwach jak: USA, Chiny, Indie, Arabia Saudyjska.

Zobacz serwis: Kodeks karny

Zniesienie kary śmierci w Polsce

Mimo, że kara śmierci została zniesiona ostatecznie dopiero nowelizacją kodeksu karnego z 1997 r. to jej wykonywania zaprzestano na długo przez nowelizacją. Ostatni raz karę śmierci w Polsce wykonano w 1988 r. w Krakowie. Stracony został Stanisław Czabański skazany za gwałt i zabójstwo.

Kilka miesięcy później wprowadzono moratorium na wykonywanie kary śmierci. Mimo to sądy nadal orzekały wyroki skazujące na karę śmierci, lecz żaden z nich nie został już wykonany. W 1995 r. wszystkie niewykonane wyroki zostały zamienione na 25 lat więzienia, zaś nowelizacja kodeksu karnego z 1997 r. ostatecznie wykreśliła karę śmierci z kodeksu karnego.

Zobacz również: Kary i środki karne