Wybór sądu w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego

Najczęściej spotykanymi dwoma możliwościami jest złożenie prośby w tym Sądzie Kościelnym, na terenie kompetencji którego został zawarty związek (kan. 1673 nr 1KPK) (w tym celu zadaję przyszłej stronie procesowej podstawowe pytanie: na terenie jakiej diecezji, bądź archidiecezji został zawarty związek, aby przyporządkować temu kompetentny Oficjalat); bądź na terenie właściwości którego zamieszkuje na sposób stały lub tymczasowy przyszła strona pozwana (kan. 1673 nr 2 KPK). Dodajmy, iż nie chodzi o fakt zameldowania, ale zamieszkania. Gdy osoba taka takowego nie posiada, wówczas kompetentnym Trybunałem jest Trybunał jej aktualnego pobytu (kan. 1409 §1 KPK).

Nie będzie większym problemem, gdy w rachubę wchodzi tylko jeden Sąd, ale już może pojawić się kolejne pytanie o miejsce złożenia skargi powodowej, gdy istnieje możliwość jakiegoś wyboru.

Strona po dokładnym przeanalizowaniu sytuacji winna samodzielnie podjąć tę decyzję. Może być szereg czynników mniej czy więcej istotnych, a mających wpływ na konkretny wniosek i decyzję odnośnie wyboru, zależne jest to od samej strony.

Polecamy serwis: Rozwód kościelny

I tak, dla jednych istotną rolę może odgrywać czas trwania danego procesu (na ten temat w jednym z moich artykułów: Czas trwania procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa), stąd konieczność zapytania o niego już w danym konkretnym Sądzie. Dla innych rolę odgrywają koszty procesowe, także one są zróżnicowane, nie odbiegają jednak aż tak bardzo od siebie, również i na temat tego należy zapytywać w danym Kościelnym Trybunale. Ja polecam zabranie jeszcze jednego czynnika pod uwagę, a mianowicie - aktywny udział w procesie przez stronę powodową. Oczywiście istnieje możliwość przesłuchania jej np. w innym Oficjalacie, np. na terenie kompetencji którego ona zamieszkuje, ale będzie to związane z dodatkowym wydłużeniem procesu. Warto zatem zabrać pod uwagę fakt, czy strona chce mieć łatwiejszy dostęp do swojej sprawy (przykładowo: bezpośrednie przedkładanie dowodów), czy jest to jej raczej obojętne.

Przecież udział jej nie ograniczy się tylko do złożenia skargi i przesłuchania, ale pojawia się pytanie, co w sytuacji, gdy Sąd zadecyduje o ponownym przesłuchaniu; dalej, co w sytuacji, gdy strona będzie chciała samodzielnie uzyskać wgląd w swoje akta podczas ich publikacji; wreszcie, co w sytuacji, gdy nie raz, ale przykładowo dwa razy dojdzie do owego odczytu akt.

Zobacz również: Proces kościelny o stwierdzenie nieważności małżeństwa