REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nieważność małżeństwa w Kościele

Subskrybuj nas na Youtube
Sprawy o stwierdzenie nieważności małżeństwa rozpatruje trybunał kolegialny w składzie 3 sędziów.
Sprawy o stwierdzenie nieważności małżeństwa rozpatruje trybunał kolegialny w składzie 3 sędziów.
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Sąd cywilny orzekając o rozwodzie stwierdza, że małżeństwo istniejące zostaje rozwiązane. W procesie kościelnym możliwe jest jedynie stwierdzenie nieważności małżeństwa. Udowadnia się, że węzeł małżeński w ogóle nie istniał, mimo iż małżeństwo zostało zawarte. W prawie kanonicznym obowiązuje zasada nierozerwalności więzła małżeńskiego. Do stwierdzenia nieważności małżenstwa może dojść w przypadku istnienie przeszkody małżeńskiej, niedopełnienie formy kanonicznej zawarcia małżeństwa lub wadliwej zgody małżeńskiej.

Kto może wnosić o nieważność małżeństwa?

Stwierdzenie nieważności małżeństwa przez sąd kościelny mogą żądać oboje małżonkowie razem lub też osobno, każdy z nich. W odróżnieniu od sądu cywilnego i procesu o rozwód, nie ma znaczenia czy druga strona wyraża zgodę na stwierdzenie nieważności małżeństwa.

REKLAMA

REKLAMA

W trakcie sprawy przed sądem kościelnym bada się czy zawarte małżeństwo było ważne. Każda ze stron ma możliwość przedstawić swoje dowody i swoje racje.

W przypadku, gdy osoba pozwana w procesie nie stawi się w sądzie kościelnym, nie wstrzymuje to samego procesu. Sąd w takim przypadku orzeka pod jej nieobecność.

Gdzie toczy się proces?

Sprawy o nieważność małżeństwa rozpatruje sad kościelny. Osoba, która chce zaskarżyć swoje małżeństwo musi wybrać właściwy trybunał czyli sąd kościelny. Zazwyczaj każda diecezja posiada swój sąd, który nazywany jest sądem diecezjalnym lub biskupim.

REKLAMA

Osoba, która wnosi o uznanie jej małżeństwa za nieważne nazywana jest stroną powodową lub inaczej powodem. Pozwanym nazywamy drugą stronę sporu. Powód ma do wyboru cztery trybunały:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • w pierwszej kolejności trybunał diecezji, na terenie której zawarto małżeństwo,
  • następnie trybunał miejsca stałego lub tymczasowego pobytu strony pozwanej,
  • trybunał stałego pobytu strony powodowej,
  • ostatecznie trybunał, na terenie którego ma być zebrana większość dowodów (np. mieszkają tam wszyscy świadkowie).

Zobacz: Rozwiązanie małżeństwa pełnią władzy papieskiej

Skarga powodowa

Sprawy o stwierdzenie nieważności małżeństwa rozpatruje trybunał kolegialny w składzie 3 sędziów. Przewodnictwo sprawuje wikariusz sądowy, to on decyduje czy skarga powodowa zostanie przyjęta, czy odrzucona.

Skarga powodowa może być odrzucona tylko wtedy, gdy:

  • sędzia lub trybunał są niewłaściwe,
  • nie ma pewności, że powód nie ma zdolności występowania w sądzie,
  • skarga nie została sporządzona zgodnie z przepisami kanonów, czyli nie spełnia wymagań formalnych (jedynie dopuszcza się brak podania miejsca zamieszkania strony pozwanej),
  • z samej skargi powodowej jasno wynika, że roszczenie jest pozbawione jakiejkolwiek podstawy i nie jest możliwe, aby w trakcie procesu jakaś podstawa się ujawniła.

Po przyjęciu skargi

1. W przypadku przyjęcia skargi przewodniczący powinien powiadomić obie strony o tzw. dekrecie cytacyjnym. Jest innymi słowy wezwanie do stawienia się stron w sądzie kościelnym. Celem tego wezwania jest ustalenie tzw. formuły wątpliwości.

Formuła wątpliwości to pytanie dotyczące nieważności małżeństwa. Jest ono stawiane na początku procesu. Proces ma na końcu odpowiedzieć na stawiane pytanie. Pytanie określone jest przez przewodniczącego.

2. Stawienie storn nie jest obowiązkowe. Przewodniczący może postanowić, że pozwany odpowie pisemnie na skargę, po wcześniejszym zapoznaniu się z jej treścią. Sąd przesyła mu bowiem kopie skargi.

3. Przewodniczący może także stwierdzić, że strony powinny stawić się osobiście. W takiej sytuacji wydaje dekret o wezwaniu stron, aby ustalić formułę wątpliwości.

4. Po upływie 15 dni od zawiadomienia o dekrecie cytacyjnym, jeśli żadna ze stron nie zażądał ustalenia przedmiotu sporu, przewodniczący w ciągu 10 dni musi określić formułę wątpliwości. Następnie powiadamia strony o treści formuły. Formułę sporu określa się dekretem.

5. W ciągu 10 dni od powiadomienia o formule wątpliwości, strony mogą zażądać zmiany formuły.

6. Jeśli strony nie zażądały zmian w formule, przewodniczący zarządza postępowanie dowodowe. W prawie kościelnym zwane jest instrukcją sprawy.

Zobacz: Przywilej Pawłowy, czyli rozwiązanie małżeństwa na korzyść wiary

Postępowanie dowodowe w sądzie kościelnym

Postępowanie dowodowe rozpoczyna przesłuchanie stron. Pozwany i powód przesłuchiwani są osobno. Umożliwia to swobodę wypowiedzi. Celem przesłuchania jest ustalenie prawdy i udowodnienie podnoszonych przez strony faktów. Przesłuchanie powinno się odbywać w obecności notariusza sądowego.

Jeśli w trakcie przesłuchania strona nie odpowie na pytanie sąd odnotowuje ten fakt. Jest on następnie oceniany przez sędziów i ma taką samą moc dowodową jak oświadczenie stron.

Następnie przesłuchiwani są świadkowie. Przesłuchanie następuje w podobnej formie, jak w przypadku stron sporu.

Przesłuchania co do zasady odbywają się w siedzibie sądu. Istnieje jednak możliwość, aby przesłuchania stron i świadków dokonać w sądzie diecezji, na terenie której mają miejsce zamieszkania.

Sąd w trakcie postępowania dowodowego może skorzystać z pomocy tzw. biegłych zaprzysiężonych. Wydają oni opinie psychologiczną lub psychiatryczną na temat stron. Należy pamiętać, że opinie choć jest ważnym dowodem nie przestrzega o wyroku sądu. Może się zdarzyć, że sędziowie orzekną przeciwnie, niż mowa w opinii.

Dekretem sędzia po zebraniu dowodów, zezwala stronom i ich adwokatom przejrzenie akt. Możliwe jest także danie odpisu akt na prośbę adwokata.

Zamknięcie postępowania dowodowego następuje poprzez dekret sędziego.

Zobacz: Kanoniczne skutki ustanowienia separacji

Wyrok w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa

Przed wydaniem wyroku przez sąd, konieczne jest przekazanie akt sprawy obrońcy węzła małżeńskiego. Ma on obowiązek odnalezienia wszelkich argumentów, które mogłyby spowodować, że sąd nie uzna nieważności małżeństwa.

Każdy z sędziów rozpatrujących sprawę o stwierdzenie nieważności małżeństwa, w dniu wyznaczonym przez przewodniczącego, prezentuje swoje spisane wnioski dotyczące toczącej się sprawy.

Po złożeniu wniosków prze wszystkich sędziów następuje dyskusja. Przewodniczący sporządza wyrok. Uzasadnienie do wyroku opiera się na argumentach przytaczanych przez poszczególnych sędziów w czasie dyskusji.

Wyrok powinien być wydany w ciągu miesiąca od dnia rozstrzygnięcia sprawy. Możliwe jest w wyjątkowych przypadkach przedłużenie tego okresu.

Wydany przez sąd kościelny wyrok nie jest wyrokiem ostatecznym. Oznacza to, że wyrok wymaga zatwierdzenia przez sąd drugiej instancji.

Zobacz serwis: Rozwód kościelny

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Luka w przepisach. Opiekun niepełnosprawnych traci 847 zł miesięcznie (4134 zł - 3287 zł). Zyskuje święty spokój

W okresie przyznawania świadczenia wspierającego (kiedy nie wiadomo, czy osoba niepełnosprawna otrzyma odpowiednio dużo punktów poziomu potrzeby wsparcia), opiekun otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne. Potem musi je oddać wstecznie, a za ten sam okres osoba niepełnosprawna ma świadczenie wspierające. Rząd podpowiada (za przepisami), że rodzina osoby niepełnosprawnej może wybrać świadczenie pielęgnacyjne rezygnując ze wspierającego. Tyle, że to się nie opłaca bo świadczenie pielęgnacyjne jest niższe od wspierającego (w jego maksymalnej wysokości).

Nie jest źle. Świadczenie pielęgnacyjne z podwyżką o 99 zł. Tragedia w zasiłku pielęgnacyjnym 215,84 zł

Jak wygląda ranking świadczeń w 2026 r.? Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

Spadek i zachowek a obowiązki rodzinne. Przepisy po zmianach

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych może wpływać na późniejsze kwestie dotyczące dziedziczenia. Niekiedy jednak odsunięcie krewnych od spadku nie należy do najłatwiejszych. Trzeba pamiętać o szeregu wymogów. Jakich?

Znalazłeś pracę, ale ją straciłeś? Nowe przepisy pozwalają bezrobotnym wrócić do zasiłku

1 czerwca 2025 roku weszła w życie nowa ustawa o rynku pracy, która wprowadza zmiany dotyczące powrotu do zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z nowymi przepisami, osoba bezrobotna, która podjęła pracę lub rozpoczęła działalność gospodarczą, będzie mogła ponownie ubiegać się o zasiłek, jeśli spełni ustalone kryteria. Jakie? Oto szczegóły.

REKLAMA

W 2026 roku pracownik z najniższym wynagrodzeniem dostanie ponad 14 tys. zł za rozwiązanie umowy. Skąd ta kwota?

Na co mogą liczyć najniżej wynagradzani pracownicy w przypadku niespodziewanej utraty pracy? Obowiązujące przepisy jasno regulują ich prawa i obowiązki pracodawców. Jednym z nich jest wypłata odprawy pieniężnej. Ale czy będzie należała się każdemu?

Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co przysługuje [LISTA 2026]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nierzadko zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty dostępnych świadczeń i zasiłków? Co z kryteriami dochodowymi? Kto może dostać świadczenie wspierające z ZUS? Prezentujemy najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i nie tylko.

Sąd unieważnił kredyt hipoteczny z WIBOR-em. W umowie zabrakło tych ważnych informacji. Co to oznacza dla innych kredytobiorców?

W dniu 23 października 2025 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny sygn. akt I C 600/23 unieważnił umowę kredytu hipotecznego opartego na stawce referencyjnej WIBOR, zawartą w 2021 r. z BNP Paribas Bank Polski S.A. To ważny sygnał dla rynku - sądy coraz uważniej przyglądają się przejrzystości umów kredytowych i temu, czy konsument ma realną szansę zrozumieć mechanizm oprocentowania.

Urlop regeneracyjny dla wszystkich. Aż 3 miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Czy już niedługo każdy pracownik będzie mógł skorzystać aż z 3 miesięcy płatnego wolnego co 7 lat? Jedynym warunkiem, który trzeba by spełnić, byłoby odpowiednio długie świadczenie pracy na rzecz jednego pracodawcy. Problemy zdrowotne nie byłyby warunkiem udzielenia wolnego.

REKLAMA

Choroba się przedłuża i kończy się zasiłek chorobowy? ZUS: bez obaw – jest jeszcze świadczenie rehabilitacyjne. Jak je uzyskać?

Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie nie jest przyznawane z urzędu, tylko trzeba złożyć wniosek. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS - wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

Zasiłek z MOPS na pogrzeb. Od 1 stycznia 2026 r. nowe zasady

Zasiłki celowe na pogrzeb gminy będą wypłacały bez limitu kwotowego i dochodowego. Nie każdy jednak będzie mógł takie świadczenie uzyskać. Nowe przepisy są w tym zakresie restrykcyjne i w zasadzie dają prawo do wsparcia w sytuacjach wyjątkowych. Jakie są nowe zasady na 2026 rok?

REKLAMA