REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Orzeczenie sądu o separacji

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adam Sroga
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Separacja / fot. Fotolia
Separacja / fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację, jeżeli nastąpił zupełny rozkład pożycia. O czym rozstrzyga sąd w orzeczeniu o separacji?

Orzeczenie o separacji – o czym rozstrzyga sąd?

Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z nich może żądać, ażeby sąd orzekł separację. Jeśli separacji żąda jeden z małżonków, powinien wnieść pozew do sądu, który następnie rozpoznaje sprawę według przepisów o postępowaniach odrębnych. Z kolei, jeśli małżonkowie są zgodni co do żądania orzeczenia separacji, kierują wniosek do sądu, który rozpatruje go w postępowaniu nieprocesowym.

REKLAMA

Warto jednak wiedzieć, że takie postępowanie, czy to w procesie według przepisów o postępowaniach odrębnych, czy w postępowaniu nieprocesowym, kończy się wydaniem orzeczenia separacji. Orzeczenie (wyrok w postępowaniu wg przepisów o postępowaniach odrębnych albo postanowienie w postępowaniu nieprocesowym) zawiera również inne elementy

Polecamy: Umowy z rodziną - jak rozliczać podatki (PDF)

Orzeczenie o winie

REKLAMA

Orzeczenie separacji obliguje zasadniczo sąd do orzeczenia, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Sąd może orzec o winie jednego lub obojga małżonków, może też ustalić, że małżonkowie nie ponoszą winy. Sąd zaniecha natomiast orzeczenia o winie na zgodne żądanie małżonków. Zgodne żądanie może zostać wyrażone na rozprawie, ale może też wynikać z samego faktu złożenia zgodnego wniosku w postępowaniu nieprocesowym.

REKLAMA

Sąd rozstrzygnie o winie małżonka, gdy uzna, że jego zachowanie przyczyniło się do powstania lub pogłębienia rozkładu pożycia. Obojętne jest natomiast, w jakim stopniu każde z małżonków przyczyniło się do tego. Stąd możliwe jest przypisanie obojgu małżonkom winy rozkładu pożycia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Najczęściej rozkład pożycia jest skutkiem wystąpień wielu przyczyn, a nie jednej. Jedną z najpowszechniej występujących przyczyn rozkładu pożycia jest zdrada, jako naruszająca normy moralne i przejaw rażącej nielojalności wobec współmałżonka (por. wyrok SN z 6 maja 1997 r., I CKN 86/97). Także pozory zdrady mogą zostać zakwalifikowane jako zawiniona przyczyna rozkładu pożycia. Naruszenie (poza już wspomnianym obowiązkiem wierności) podstawowych obowiązków małżeńskich, takich jak: wspólne pożycie, wzajemna pomoc, współdziałanie dla dobra rodziny, przyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny, również uzasadniają przypisanie małżonkowi winy rozkładu pożycia. Taką przyczynę może stanowić: nie usprawiedliwiony poważnymi względami wyjazd jednego z małżonków do innej miejscowości z zamiarem stałego pobytu (por. orzeczenie SN z 15 listopada 1951 r., C 1003/51), brak lojalności jednego z małżonków wobec drugiego (por. wyrok SN z 20 kwietnia 2004 r., V CK 273/03), opuszczenie żony w zaawansowanej ciąży, odmowa wsparcia w trudnych chwilach, nieinteresowanie się porodem (por. wyrok SN z 12 marca 2010 r., I ACa 35/10), czy nawet zmiana religii (por. wyrok SN z 25 sierpnia 2004 r., IV CK 609/03).

W innych przypadkach sąd ustali faktyczny rozkład pożycia, co uzasadniać będzie orzeczenie separacji, ale zaniecha orzekanie o winie, gdyż żadna ze stron nie ponosi winy za rozkład pożycia. Taką przyczyną będzie opuszczenia mieszkania (szczególnie gdy ma na celu ochronę wspólnych małoletnich dzieci), które jest reakcją na niewłaściwe zachowanie drugiego z małżonków (por. wyrok SA w Katowicach z 13 maja 2005 r., I ACa 2184/04), bezpłodność (por. wyrok SN z 26 października 2000 r., II CKN 956/99), jak również odmowa współżycia fizycznego przez kobietę, nad którą mąż się znęcał (por. wyrok SA w Gdańsku z 20 maja 2009 r., I ACa 368/09).

Ustalenie winy ma doniosłość dla innych rozstrzygnięć, w szczególności o zasądzeniu alimentów dla współmałżonka, a nawet ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym.

Zobacz również: Czym różni się rozwód od separacji?

Orzeczenie o władzy rodzicielskiej

Sąd rozstrzyga ponadto o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem. O ile jest to zgodne z dobrem dziecka, sąd uwzględni pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po orzeczeniu separacji. Nawet jeśli małżonkowie nie przedstawili sądowi takiego porozumienia, nie jest wykluczone pozostawienie władzy rodzicielskiej obojgu małżonkom, a to z uwagi na prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców. Tą zasadą oraz nadrzędnością interesu dziecka nad interesem rodziców sąd powinien się przede wszystkim kierować, orzekając o władzy rodzicielskiej.

Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego z rodziców do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Są to przede wszystkim kwestie tak istotne, jak: wybór szkoły, decyzja o wyjeździe dziecka za granicę, czy konieczność leczenia. W każdym razie rozstrzygnięcie w przedmiocie władzy rodzicielskiej powinno być definitywne, jednoznaczne i wykonalne (por. wyrok SA w Białymstoku z 28 października 2010 r., I ACa 458/10).

Niezależnie od orzeczenia o władzy rodzicielskiej, sąd określa kontakty z rodziców z dzieckiem. Nawet porozumienie małżonków o sposobie utrzymywania kontaktów z dzieckiem po rozwodzie nie zwalnia sądu z obowiązku orzeczenia o tych kontaktach w wyroku (por. uchwała SN z 5 czerwca 2012 r., III CZP 72/11).

Koszty utrzymania i wychowania dziecka

Sąd rozstrzyga obligatoryjnie w orzeczeniu separacji, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Obowiązku sądu w tym zakresie nie wyłącza zawarcie przez małżonków umowy co do realizacji obowiązku alimentacyjnego. Obowiązek alimentacyjny realizuje cel ekonomiczny, zapewniając uprawnionemu niezbędne środki materialne, ale też kształtuje właściwe zasady postępowania w rodzinie, wpływa na umocnienie łączących rodzinę więzi i kształtuje wzajemne relacje między jej członkami (por. uchwała SN z 24 lutego 2011 r., III CZP 134/10). Zasadą powinno być rozłożenie wspomnianego obowiązku na oboje rodziców. Ważne powody mogą jednak wyjątkowo uzasadniać zwolnienie jednego z rodziców od kosztów utrzymania dziecka. Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka istnieje niezależnie od tego, czy dziecko znajduje się w niedostatku. Zakres obowiązku alimentacyjnego może być jednak zróżnicowany i zależy z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz – z drugiej – od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Sposób korzystania z mieszkania

Sąd orzeka o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania przez czas wspólnego zamieszkiwania małżonków, o ile zajmują oni wspólne mieszkanie. Orzeczenie w tej kwestii uzasadnione jest przede wszystkim dobrem małoletnich dzieci. Wyjątkowo sąd może orzec eksmisję jednego z małżonków, w szczególności z powodu „rażącej naganności postępowania” (por. uchwała SN z 13 stycznia 1978 r., III CZP 30/77). Sąd orzeka o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania, o ile w chwili wydawania orzeczenia małżonkowie zajmują mieszkanie i faktycznie z niego korzystają.

Podział majątku

Orzeczenie separacji powoduje powstanie pomiędzy małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej. Analogicznie jak w przypadku sprawy rozwodowej, sąd może dokonać podziału wspólnego majątku na wniosek jednego z małżonków, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Stan taki zaistnieje w szczególności wtedy, gdy pomiędzy małżonkami nie ma sporu co do składników i sposobu podziału majątku lub gdy wyjaśnienie spornych między stronami okoliczności bądź też takich okoliczności, które sąd obowiązany jest ustalić z urzędu, wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w ograniczonym przedmiotowo i czasowo zakresie (por. uchwała SN z 13 stycznia 1978 r., III CZP 30/77).

Adam Sroga
Radca prawny

Podstawa prawna:

art. 613 w zw. z art. 57i 58 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 682 z późn. zm.)

©℗ Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy INFOR Biznes. Kup licencję

Polecamy serwis: Rozwody

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: gazetaprawna.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy zachowek po rodzicach przepada?

Kto ma prawo do zachowku po rodzicach i od czego zależy jego wysokość? Czy roszczenie o zachowek się przedawnia? Oto najważniejsze przepisy i terminy!

Rozprawa przed TSUE ws. WIBOR-u. Nie będzie przełomu?

W dniu 11 czerwca 2025 r. w Luksemburgu odbędzie się rozprawa przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-471/24. Jest to wynik pytań prejudycjalnych skierowanych przez Sąd Okręgowy w Częstochowie, dotyczących interpretacji przepisów prawa unijnego w kontekście kredytów opartych na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Pierwsza sprawa w TSUE dotycząca WIBOR-u budzi zrozumiałe zainteresowanie kredytobiorców, prawników i sektora bankowego. Warto jednak rozróżnić realny zakres tej sprawy od medialnych uproszczeń. Nadchodząca rozprawa nie przyniesie jeszcze żadnego rozstrzygnięcia.

Kiedy ostatnia wielka debata prezydencka 2025? Druga tura pomiędzy Trzaskowskim i Nawrockim

Zapowiadana jest ostatnia wielka debata prezydencka przed drugą turą wyborów w 2025 roku. Kiedy odbędzie się debata Karola Nawrockiego i Rafała Trzaskowskiego? Gdzie będzie można obejrzeć debatę?

Biejat i Hołownia popierają Trzaskowskiego [Druga tura]

Magdalena Biejat i Szymon Hołownia popierają Rafała Trzaskowskiego w drugiej turze wyborów prezydenckich 2025 r. Na ile procent może liczyć kandydat na Prezydenta RP?

REKLAMA

[Boże Ciało] Długi czerwcowy weekend 2025. Gdzie dojedziesz tanio pociągiem prosto z Polski? W czerwcu rusza nowy zagraniczny kierunek

Planując zagraniczny wyjazd na czerwcowy długi weekend, warto rozważyć podróż koleją. Z Polski kursują bezpośrednie pociągi m.in. do Czech, Austrii, Niemiec, Słowacji, Węgier oraz na Litwę. Nowością w letnim rozkładzie będzie również bezpośrednie połączenie do Chorwacji, dostępne już od czerwca.

Kogo poprze Mentzen? [Druga tura]

Od tego, kogo poprze Mentzen może zależeć wynik drugiej tury wyborów prezydenckich 2025 r. Dlatego wszyscy tak czekają na informację od Sławomira Mentzena: Trzaskowski czy Nawrocki?

Grozi Ci grzywna 81 tys. zł lub 10% obrotu. Nowe unijne prawo uderzy w tysiące polskich firm

Już za chwilę tysiące firm w Polsce mogą stanąć przed poważnym zagrożeniem – nowa unijna dyrektywa EAA oznacza obowiązkowe zmiany, których zignorowanie może skończyć się katastrofą finansową. Kary sięgają nawet 10% rocznego obrotu lub ponad 81 tys. zł. Wystarczy jedna skarga klienta, by urzędnicy wszczęli kontrolę i nałożyli sankcje. Masz czas tylko do 28 czerwca 2025 r. Potem może być za późno.

Czternasta emerytura w 2025 r. Jaka kwota brutto - netto: najniższa emerytura, czy Rada Ministrów da więcej? Kiedy wypłata?

Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów, potocznie zwane czternastą emeryturą, będzie w 2025 roku wypłacone we wrześniu, podobnie jak w poprzednich dwóch latach. Tak wynika z założeń projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie określenia miesiąca wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów w 2025 r., opublikowanych 20 maja 2025 r. Najprawdopodobniej "czternastka" wyniesie w 2025 roku 1878,91 zł brutto (ok. 1709,81 złotych netto), a więc tyle, ile wynosi najniższa emerytura. Choć ustawa daje Radzie Ministrów prawo podwyższenia tej kwoty.

REKLAMA

Jeśli Trzaskowski wygra wybory na Prezydenta Polski, co z prezydenturą Warszawy?

Jeżeli Rafał Trzaskowski wygra wybory na Prezydenta Polski, nie może być jednocześnie prezydentem Warszawy. Zakazuje tego Konstytucja RP. Co z prezydenturą stolicy? Mieliśmy już taki przypadek w historii.

Resort zdrowia: kamery w gabinetach lekarskich, przebieralniach, na sali operacyjnej - nawet bez zgody pacjenta

Przepisy dotyczące monitoringu w placówkach medycznych wywołały gorącą dyskusję, która wciąż trwa, ponieważ wciąż Rzecznik Praw Obywatelskich broni praw pacjentów, a Ministerstwo Zdrowia powołuje się na konieczność ich bezpieczeństwa i nie chce zmian. Z jednej strony celem przepisów jest rzeczywiście zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów, a z drugiej – pojawiają się poważne obawy o naruszenie prawa do prywatności i ochrony danych osobowych. Ten problem wraca, szczególnie mając na uwadze ostatnie okoliczności i śmierć lekarza w jednym z krakowskich szpitali, po ataku pacjenta.

REKLAMA