Czym różni się rozwód od separacji?

Orzeczenie rozwodu jest dopuszczalne, gdy sąd ustali, że pożycie małżeńskie uległo zupełnemu i trwałemu rozkładowi (obie te cechy rozkładu muszą wystąpić łącznie.

Dla orzeczenia separacji wystarczające jest ustalenie, że pożycie małżeńskiego uległo zupełnemu rozkładowi. Do orzeczenia separacji nie jest wymagane, aby rozkład pożycia zupełny był także trwały. Jednym z celów instytucji separacji jest bowiem - obok kompleksowego, prawnego uregulowania skutków separacji faktycznej - umożliwienie małżonkom przemyślenia celowości rozejścia się i ewentualnego powrotu do wspólnego pożycia.

Przy czym należy zaznaczyć, że nie jest wyłączona możliwość uwzględnienia żądania orzeczenia separacji również wtedy, gdy rozkład pożycia jest nie tylko zupełny, ale także trwały.

Powyższe zależy od stanowiska obojga małżonków (tzn. jeżeli żadne z nich nie  żąda orzeczenia rozwodu). Istnienie rozkładu zupełnego jest bowiem wymaganiem minimalnym.

Jeżeli nastąpił rozkład pożycia, małżonkowie (małżonek) mają prawo wyboru bądź żądania rozwodu albo separacji, bądź pozostawania w separacji faktycznej. Uwzględnienie jednego z wymienionych żądań zależy od wykazania istnienia przesłanek wymaganych przez prawo.

Wspólne pożycie polega na istnieniu między małżonkami łączności psychicznej oraz wzajemnych pozytywnych uczuć (miłości, szacunku, zaufania), obejmuje współżycie fizyczne. Natomiast w sferze gospodarczej przejawia się w prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego, w zamieszkiwaniu razem, niekiedy w prowadzeniu wspólnej działalności zarobkowej lub gospodarczej.

Trwały i zupełny rozkład pożycia

Rozkład pożycia jest trwały jeżeli na tle okoliczności konkretnej sprawy można przypuszczać, że  powrót małżonków do wspólnego pożycia nie nastąpi. Natomiast zupełny gdy pomiędzy małżonkami ustały wszelkie więzi natury osobistej (psychicznej i fizycznej), rodzicielskiej i ekonomicznej.

Zobacz również: Czym jest trwały i zupełny rozkład pożycia?

Skutki prawne

Podstawową różnicą jest skutek prawny każdej z tych instytucji. Skutkiem rozwodu jest, że  małżeństwo zostaje rozwiązane, a więc przestaje istnieć, można więc zawrzeć nowy związek małżeński, natomiast separacja nie daje małżonkom tej możliwości, gdyż nie prowadzi do rozwiązania małżeństwa. Ponadto skutki separacji mogą zostać zniesione w skutek orzeczenia Sądu, nie jest to możliwe w przypadku rozwodu.