Spadek po rodzicu. Co zrobić, żeby nie zapłacić podatku?

• Jak rozliczyć spadek po rodzicu? Zgłoszenie nabycia zwalnia z podatku
• Kiedy zgłoszenie nabycia spadku od rodzica nie jest wymagane?
• Jak złożyć zeznanie podatkowe o nabyciu spadku od rodzica?
• Jakie dokumenty trzeba posiadać, by rozliczyć spadek od rodzica na formularzu SD-Z2?
• Spadek po rodzicu a obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn

Spadek po rodzicu korzysta ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli został dopełniony obowiązek zgłoszenia do urzędu skarbowego. Oto szczegóły tych regulacji oraz zasady rozliczania z fiskusem, o których warto wiedzieć, w przypadku otrzymania spadku od najbliższej rodziny.

Jak rozliczyć spadek po rodzicu? Zgłoszenie nabycia zwalnia z podatku

Kwestię rozliczenia spadku od rodzica, który co do zasady podlega zwolnieniu podatkowemu, reguluje art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Z przepisów tych wynika, że zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

W przypadku natomiast gdy dokumentem potwierdzającym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych jest akt poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie spadkowe, termin 6 miesięcy do zgłoszenia tego nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego liczy się od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego.

W przypadku niespełnienia powyższych warunków nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Kiedy zgłoszenie nabycia spadku od rodzica nie jest wymagane?

Obowiązek zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku ostatnio nabytego doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby lub po tej samej osobie w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok nie przekracza kwoty 36 120 zł lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Jak złożyć zeznanie podatkowe o nabyciu spadku od rodzica?

Zgłoszenia spadku od rodzica dokonuje się na formularzu podatkowym SD-Z2. Dokument ten należ złożyć w terminie do 6 miesięcy od momentu, gdy powstał obowiązek podatkowy. Formularz składa się w odpowiednim dla siebie urzędzie skarbowym, tj. gdy podatnik otrzymuje majątek w spadku wtedy składa formularz w urzędzie skarbowym odpowiednim dla:

• miejsca położenia nieruchomości – jeśli przynajmniej jedna z rzeczy to: nieruchomość, użytkowanie wieczyste, spółdzielcze własnościowe prawo do mieszkania, spółdzielcze prawo do pomieszczenia użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawo do wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej, prawo do nieodpłatnego użytkowania nieruchomości lub służebność,
• ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy – w pozostałych przypadkach. Jeśli nie ma takiego miejsca – dla ostatniego miejsca jego pobytu. Dotyczy to też sytuacji, gdy podatnik otrzymuje nieruchomości położone w różnych miejscach.

Gdy majątek stanowiący spadek jest położony choć w części za granicą, wówczas należy złożyć formularz w urzędzie skarbowym odpowiednim dla miejsca zamieszkania osoby nabywającej spadek w dniu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Jeśli nie ma takiego miejsca – w urzędzie skarbowym właściwym dla ostatniego miejsca pobytu w tym dniu.

Jakie dokumenty trzeba posiadać, by rozliczyć spadek od rodzica na formularzu SD-Z2?

Do formularza podatkowego SD-Z2 należy dołączyć dokumenty, które potwierdzą:

• co dostajesz (np. pieniądze, samochód, mieszkanie),
• że jesteś spadkobiercą i po kim dziedziczysz (np. postanowienie sądu albo akt poświadczenia dziedziczenia),
• jaki stopień pokrewieństwa lub powinowactwa łączył Cię z osobą, po której dostajesz majątek (jeśli nie jest to potwierdzone w postanowieniu sądu),
• że istnieją długi i ciężary, które obciążają nabyty przez Ciebie majątek, np. wypis z księgi wieczystej z wpisaną hipoteką, zaświadczenie ze spółdzielni o kwocie zadłużenia na dzień śmierci spadkodawcy, dokument potwierdzający wykonanie polecenia lub wypłatę zachowku,
• wydatki jakie poniosłeś na leczenie i opiekę w czasie ostatniej choroby osoby, po której dziedziczysz, jeżeli nie zostały pokryte z majątku spadkodawcy,
• wydatki na pogrzeb – ale bez kosztów, które zwrócono ci z zasiłku pogrzebowego lub nie zostały zwrócone w innej formie, np. przez zakład pracy spadkodawcy.

Dokumenty można złożyć w następujący sposób, tj.:

• elektronicznie w serwisie e-Urząd Skarbowy w zakładce e-Deklaracje, dla zalogowanych użytkowników konta osoby fizycznej nie wymagają podpisu danymi autoryzującymi ani podpisu kwalifikowanego, lub
• elektronicznie w usłudze e-Deklaracje, podpisując je danymi autoryzacyjnymi albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym, albo
• papierowo, bezpośrednio we właściwym miejscowo urzędzie skarbowym albo w innym, dowolnym urzędzie skarbowym (z wyłączeniem wyspecjalizowanych urzędów skarbowych) lub za pośrednictwem operatora pocztowego.

Spadek po rodzicu a obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn

Jak wynika z przepisów art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „spadek”, „dziedziczenie”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do przepisów ustawy Kodeks cywilny. W myśl art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Zgodnie z art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Stosownie do art. 925 Kodeksu cywilnego spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Natomiast na podstawie art. 5 ustawy o podatku od spadów i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 tej ustawy obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku. A stosownie do art. 6 ust. 4 ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.