REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kto otrzyma niższy zachowek?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Szmigiel
testament, niegodność dziedziczenia, usiłowanie, przestępstwo umyślne
testament, niegodność dziedziczenia, usiłowanie, przestępstwo umyślne

REKLAMA

REKLAMA

W pewnych okolicznościach osoba uprawniona do zachowku nie otrzyma go w pełnej wysokości lub wcale. Od kogo dochodzić wypłaty zachowku w takiej sytuacji?

Z zachowkiem mamy do czynienia  kiedy zmarły spisał testament i na tej podstawie dochodzi do dziedziczenia. Jeżeli dziedziczenie odbywa się na podstawie ustawy nie spotykamy się z zachowkiem. Zachowek przysługuje zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom zmarłego, jeżeli zmarły nie miał dzieci. Obowiązek wypłaty zachowku spoczywa na spadkobiercach zmarłego oraz zapisobiorcach windykacyjnych.  Wypłata zachowku następuje tylko i wyłącznie w pieniądzach. Nie jest  możliwe wydanie uprawnionemu przedmiotów należących do spadku tytułem zachowku. Wypłacana jest cała kwota zachowku. Możliwe jest również żądanie uzupełnienia sumy pieniężnej należnej do pokrycia należnego zachowku, kiedy np. uprawniony do zachowku otrzymał darowiznę od spadkodawcy.

REKLAMA

Zobacz: Jak napisać odpowiedź na pozew?

Wysokość zachowku

REKLAMA

Osoby trwale niezdolne do pracy i niepełnoletnie w chwili śmierci spadkodawcy uprawnieni są do zachowku w wysokości dwóch trzecich wartości udziału spadkowego, który by im przypadł w razie dziedziczenia ustawowego. Pozostałe osoby uprawnione otrzymują  połowę wartości tego udziału, czyli jedną szóstą.  

Przy obliczaniu zachowku dolicza się do spadku zapis windykacyjny oraz darowiznę uczynioną przez spadkodawcę. Nie doliczamy drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych w danych warunkach, ani darowizn dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, oraz darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami, ani uprawnionymi do zachowku. Przy obliczaniu zachowku dla małżonka zmarłego nie doliczamy do spadku darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa. Przy obliczaniu zachowku należnego dziecku zmarłego nie dolicza się do spadku darowizn czynionych przez spadkodawcę w czasie kiedy nie miał  jeszcze dzieci.

Kup ebook: Zachowek - uprawnieni, obliczanie, wydziedziczenie

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Do zachowku należnego zstępnemu, na należny mu zachowek dolicza się koszty wychowania i wykształcenia zstępnego, jeżeli koszty te przekraczają zwyczajowo przyjęte sumy w danym środowisku.

Kiedy zapłacimy mniejszy zachowek lub nie zapłacimy go wcale?

Przedawnienie

Po pierwsze spadkobierca może odmówić wypłaty zachowku, kiedy roszczenie o wypłatę zachowku przedawniło się.

Roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo jego uzupełnienia przedawnia się z upływem pięciu lat od ogłoszenia testamentu.

Jeżeli roszczenie o uzupełnienie zachowku wnosimy przeciwko osobie zobowiązanej do wypłaty takiego zachowku z tytułu otrzymanego od spadkodawcy zapisu windykacyjnego lub darowizny roszczenie przedawnia się z upływem pięciu lat od dnia otwarcia spadku (czyli śmierci spadkodawcy).

Wydziedziczenie

Drugą sytuacją, w której nie będziemy musieli wypłacić zachowku uprawnionemu, będzie wydziedziczenie uprawnionego do zachowku.

Wydziedziczenia dokonuje spadkodawca w testamencie. Polega ono na pozbawieniu zstępnych, małżonka i rodziców prawa do zachowku. Powodami wydziedziczenia są:

1)      uporczywe postępowanie wbrew woli spadkodawcy w sposób niezgodny z zasadami współżycia społecznego;

2)      popełnienie przestępstwa umyślnego przeciwko życiu, zdrowiu, wolności albo rażącej obrazy czci względem spadkodawcy, albo jednej z najbliższych mu osób;

3)      uporczywe niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

W testamencie spadkodawca musi podać powody wydziedziczenia. Jeżeli spadkodawca przebaczył uprawnionemu do zachowku, nie może go wydziedziczyć.

Dzieci wydziedziczonego są uprawnieni do zachowku, chociażby wydziedziczony nadal żył.  

Niegodność dziedziczenia

Kolejną sytuacją w której uprawniony do zachowku nie otrzyma go jest uznanie uprawnionego za niegodnego dziedziczenia.

Niegodność dziedziczenia może być przyczyną pozbawienia prawa do zachowku tylko po stwierdzeniu tej niegodności przez sąd. Przyczynami uznania za niegodnego mogą być:

  • zniszczenie, ukrycie lub przerobienie testamentu spadkodawcy lub świadome skorzystanie z takiej sytuacji, kiedy czynności tych dokonała inna osoba;
  • dopuszczenie się umyślnego ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy. Przestępstwo może nastąpić również w formie usiłowania, podżegania lub pomocnictwa;
  • nakłanianie spadkodawcy do sporządzenia testamentu w określonej treści podstępem lub groźbą.

REKLAMA

Z żądaniem o uznanie za niegodnego dziedziczenia może wystąpić do sądu każdy kto ma w tym interes. Może to więc być osoba zobowiązana do zapłaty zachowku, wierzyciel takiej osoby,  prokurator lub nawet osoba, która ma moralny interes w uznaniu kogoś za niegodnego.

Kwotę zachowku obniżyć można o wspomniane już potrącenia o kwoty darowizn, wykształcenia, wychowania. Jeżeli do zachowku uprawniony jest wnuk spadkodawcy, jego zachowek pomniejszany jest o wszelkie darowizny i zapisy windykacyjne poczynione na rzecz jego rodzica.

Zobacz: Zasiłek rodzinny w 2012 r.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tablety dla uczniów w roku szkolnym 2025/2026? 13 sierpnia 2025 r. Centrum Obsługi Administracji Rządowej ogłosiło wyniki przetargu

Ministerstwo Cyfryzacji poinformowało 13 sierpnia 2025 r., że wybrano najkorzystniejsze oferty w przetargu na dostawę aż 735 tysięcy urządzeń przenośnych — w tym laptopów, Chromebooków i tabletów — dla szkół w całej Polsce. Inwestycja ta, dofinansowana z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), ma wyrównać standardy multimedialne w placówkach edukacyjnych.

Zapalenie papierosa lub e-papierosa (również takiego, który nie zawiera nikotyny) nad jeziorem uszczupli portfel o nawet 5 tys. zł lub skończy się aresztem. Niewiele osób jest świadomych tego zakazu!

Zgodnie z ustawą o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych – każdy ma prawo do życia w środowisku wolnym od dymu tytoniowego, pary z papierosów elektronicznych i substancji uwalnianych za pomocą nowatorskich wyrobów tytoniowych. Realizacja powyższego prawa (i jednocześnie ochrona zdrowia osób niepalących) odbywa się poprzez wprowadzanie zakazów palenia w przestrzeni publicznej. Wynikają one nie tylko z ww. ustawy o ochronie zdrowia, ale również z ustaw szczególnych. Choć niektórzy mogą być tym faktem mocno zaskoczeni – 5 tys. zł grzywny, a nawet aresztem, może skończyć się zapalenie papierosa lub e-papierosa (również takiego, który nie zawiera nikotyny) na plaży nad jeziorem.

Polska z największym wzrostem bezrobocia w UE. Freelancing jako alternatywa dla etatu?

Stopa bezrobocia wśród osób poniżej 25 roku życia w Polsce wzrosła w ciągu roku o 27,4% – to najwyższy wzrost spośród wszystkich krajów Unii Europejskiej. Mimo że wskaźnik 13,5% nadal pozostaje poniżej średniej UE, eksperci alarmują, że młodym Polakom coraz trudniej znaleźć pierwszą pracę. Platforma Freelancehunt zwraca uwagę, że w obecnych warunkach freelancing może być nie tylko tymczasowym wyborem, lecz także realną opcją na start kariery zawodowej.

RPO: "Wykorzystanie osób z niepełnosprawnościami, by w ich imieniu dochodzić świadczeń pielęgnacyjnych z pobraniem prowizji. Wygrany proces z udziałem RPO"

Sprawa dotyczy mechanizmu, w którym spółka z o.o. oferowała osobom z niepełnosprawnościami lub ich opiekunom "pomoc" w uzyskaniu świadczenia pielęgnacyjnego. W zamian za prowadzenie spraw w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym, firma zastrzegała sobie wynagrodzenie w wysokości aż trzykrotności miesięcznego świadczenia. Czy takie praktyki były legalne? Okazuje się, że w sprawie kluczowa jest zasada: nemo plus iuris.

REKLAMA

Dopłaty dla rolników a susza, gradobicia i inne zdarzenia pogodowe. MRiRW i ARiMR wyjaśniają zasady

Utratą plonów, ale też brakiem niektórych dopłat martwią się rolnicy poszkodowani przez podtopienia, gradobicia, ulewne deszcze czy suszę. Dlatego Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi uspokaja i przypomina: zdarzenia pogodowe nie muszą oznaczać utraty prawa do płatności bezpośrednich ani kar za niewypełnienie zobowiązań.

ZUS: Niższe limity dorabiania dla wcześniejszych emerytów i rencistów od 1 września 2025 r. Spadło przeciętne wynagrodzenie

Od 1 września 2025 r. pracujący wcześniejsi emeryci i renciści będą mogli dorobić mniej niż dotychczas. Powodem jest spadek przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, na podstawie którego ustala się kwoty graniczne przychodów.

Kredyty frankowe. Walka o narrację w sprawie TSUE Lubreczlik

W mitologii greckiej przedstawiana jest postać Prokrustesa, który rozciągał lub obcinał nogi swoim gościom, tak aby dopasować ich do długości swojego łoża. Kiedy więc czytam opinie prawników sektora bankowego na temat ich autorskiej interpretacji wyroku wydanego przez TSUE w sprawie Lubreczlik, to nie mogę się oprzeć nieodpartemu wrażeniu, że mamy tu przykład iście uwspółcześnionego „prokrustowego łoża” – tj. kreowania takiej narracji, która nie odpowiada zastanej rzeczywistości prawnej.

„Ochrona polskiej wsi” – Prezydent Nawrocki podpisuje, wieś komentuje

„Ochrona polskiej wsi” – Prezydent Nawrocki podpisuje projekt ustawy a wieś komentuje. Projekt ustawy ma na celu wzmocnienie ochrony rodzimego rolnictwa i wprowadzenie istotnych zmian w dwóch kluczowych aktach prawnych, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie gospodarstw rolnych i obrót ziemią rolną. Inicjatywa Prezydenta Nawrockiego spotkała się z mieszanymi reakcjami. Dla jednych to długo oczekiwany gest wsparcia, dla innych – kolejna deklaracja bez pokrycia. Jedno jest pewne: polska wieś znów znalazła się w centrum debaty publicznej. Jednak czy Sejm i Senat uchwalą ustawę w takiej wersji?

REKLAMA

Urlop dla poratowania zdrowia – jak uzyskać. Kiedy dyrektor szkoły może odwołać nauczyciela z tego urlopu?

Tematykę udzielania nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia wyjaśniła ekspertka Państwowej Inspekcji Pracy Marta Żelazowska. Wskazała również, na podstawie jakich przesłanek dyrektor szkoły może zakwestionować prawo do urlopu zdrowotnego lub odwołać nauczyciela z urlopu już udzielonego.

Oszustwo "na świadczenie wspierające". ZUS ostrzega: nie płać za złożenie wniosku, nie podpisuj dokumentu bez przeczytania!

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ostrzega: osoby z niepełnosprawnością nie muszą płacić kancelariom prawnym ani pośrednikom, aby otrzymać świadczenie wspierające. Wniosek można złożyć wyłącznie w formie elektronicznej – samodzielnie lub z bezpłatną pomocą pracowników ZUS, zarówno w placówkach, jak i przez infolinię.

REKLAMA