REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kto otrzyma niższy zachowek?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Szmigiel
testament, niegodność dziedziczenia, usiłowanie, przestępstwo umyślne
testament, niegodność dziedziczenia, usiłowanie, przestępstwo umyślne

REKLAMA

REKLAMA

W pewnych okolicznościach osoba uprawniona do zachowku nie otrzyma go w pełnej wysokości lub wcale. Od kogo dochodzić wypłaty zachowku w takiej sytuacji?

Z zachowkiem mamy do czynienia  kiedy zmarły spisał testament i na tej podstawie dochodzi do dziedziczenia. Jeżeli dziedziczenie odbywa się na podstawie ustawy nie spotykamy się z zachowkiem. Zachowek przysługuje zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom zmarłego, jeżeli zmarły nie miał dzieci. Obowiązek wypłaty zachowku spoczywa na spadkobiercach zmarłego oraz zapisobiorcach windykacyjnych.  Wypłata zachowku następuje tylko i wyłącznie w pieniądzach. Nie jest  możliwe wydanie uprawnionemu przedmiotów należących do spadku tytułem zachowku. Wypłacana jest cała kwota zachowku. Możliwe jest również żądanie uzupełnienia sumy pieniężnej należnej do pokrycia należnego zachowku, kiedy np. uprawniony do zachowku otrzymał darowiznę od spadkodawcy.

REKLAMA

Zobacz: Jak napisać odpowiedź na pozew?

Wysokość zachowku

REKLAMA

Osoby trwale niezdolne do pracy i niepełnoletnie w chwili śmierci spadkodawcy uprawnieni są do zachowku w wysokości dwóch trzecich wartości udziału spadkowego, który by im przypadł w razie dziedziczenia ustawowego. Pozostałe osoby uprawnione otrzymują  połowę wartości tego udziału, czyli jedną szóstą.  

Przy obliczaniu zachowku dolicza się do spadku zapis windykacyjny oraz darowiznę uczynioną przez spadkodawcę. Nie doliczamy drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych w danych warunkach, ani darowizn dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, oraz darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami, ani uprawnionymi do zachowku. Przy obliczaniu zachowku dla małżonka zmarłego nie doliczamy do spadku darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa. Przy obliczaniu zachowku należnego dziecku zmarłego nie dolicza się do spadku darowizn czynionych przez spadkodawcę w czasie kiedy nie miał  jeszcze dzieci.

Kup ebook: Zachowek - uprawnieni, obliczanie, wydziedziczenie

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Do zachowku należnego zstępnemu, na należny mu zachowek dolicza się koszty wychowania i wykształcenia zstępnego, jeżeli koszty te przekraczają zwyczajowo przyjęte sumy w danym środowisku.

Kiedy zapłacimy mniejszy zachowek lub nie zapłacimy go wcale?

Przedawnienie

Po pierwsze spadkobierca może odmówić wypłaty zachowku, kiedy roszczenie o wypłatę zachowku przedawniło się.

Roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo jego uzupełnienia przedawnia się z upływem pięciu lat od ogłoszenia testamentu.

Jeżeli roszczenie o uzupełnienie zachowku wnosimy przeciwko osobie zobowiązanej do wypłaty takiego zachowku z tytułu otrzymanego od spadkodawcy zapisu windykacyjnego lub darowizny roszczenie przedawnia się z upływem pięciu lat od dnia otwarcia spadku (czyli śmierci spadkodawcy).

Wydziedziczenie

Drugą sytuacją, w której nie będziemy musieli wypłacić zachowku uprawnionemu, będzie wydziedziczenie uprawnionego do zachowku.

Wydziedziczenia dokonuje spadkodawca w testamencie. Polega ono na pozbawieniu zstępnych, małżonka i rodziców prawa do zachowku. Powodami wydziedziczenia są:

1)      uporczywe postępowanie wbrew woli spadkodawcy w sposób niezgodny z zasadami współżycia społecznego;

2)      popełnienie przestępstwa umyślnego przeciwko życiu, zdrowiu, wolności albo rażącej obrazy czci względem spadkodawcy, albo jednej z najbliższych mu osób;

3)      uporczywe niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

W testamencie spadkodawca musi podać powody wydziedziczenia. Jeżeli spadkodawca przebaczył uprawnionemu do zachowku, nie może go wydziedziczyć.

Dzieci wydziedziczonego są uprawnieni do zachowku, chociażby wydziedziczony nadal żył.  

Niegodność dziedziczenia

Kolejną sytuacją w której uprawniony do zachowku nie otrzyma go jest uznanie uprawnionego za niegodnego dziedziczenia.

Niegodność dziedziczenia może być przyczyną pozbawienia prawa do zachowku tylko po stwierdzeniu tej niegodności przez sąd. Przyczynami uznania za niegodnego mogą być:

  • zniszczenie, ukrycie lub przerobienie testamentu spadkodawcy lub świadome skorzystanie z takiej sytuacji, kiedy czynności tych dokonała inna osoba;
  • dopuszczenie się umyślnego ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy. Przestępstwo może nastąpić również w formie usiłowania, podżegania lub pomocnictwa;
  • nakłanianie spadkodawcy do sporządzenia testamentu w określonej treści podstępem lub groźbą.

REKLAMA

Z żądaniem o uznanie za niegodnego dziedziczenia może wystąpić do sądu każdy kto ma w tym interes. Może to więc być osoba zobowiązana do zapłaty zachowku, wierzyciel takiej osoby,  prokurator lub nawet osoba, która ma moralny interes w uznaniu kogoś za niegodnego.

Kwotę zachowku obniżyć można o wspomniane już potrącenia o kwoty darowizn, wykształcenia, wychowania. Jeżeli do zachowku uprawniony jest wnuk spadkodawcy, jego zachowek pomniejszany jest o wszelkie darowizny i zapisy windykacyjne poczynione na rzecz jego rodzica.

Zobacz: Zasiłek rodzinny w 2012 r.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

REKLAMA

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

REKLAMA

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

Koniec ze swobodnym obrotem gotówką: zgłoszenie obowiązkowe, odbiór tylko osobiście. Jakiej kwoty już nie wypłacisz bez formalności?

Coraz bardziej restrykcyjne stają się ograniczenia w obrocie gotówką – zarówno dla firm, jak i osób fizycznych. W Polsce przedsiębiorstwa już nie mogą realizować transakcji między sobą za więcej niż 15 000 zł gotówką, a od 2027 r. w całej Unii będą obowiązywały limity na maks. 10 000 € (z możliwością obniżenia do 3 000 €) . Co więcej, poza już obowiązującymi lub dopiero nadchodzącymi limitami, wprowadzane są nowe – niespotykane wcześniej rozwiązania. Wszystko „w trosce o walkę z finansowaniem terroryzmu".

REKLAMA