Emerytury, Waloryzacja

Ostatnia wypłata 1780,96 zł brutto dla emerytów. Emeryci mogą spodziewać się jej już w piątek. 20 września prawie 1,29 mln uprawnionych do dodatkowego świadczenia emerytalnego otrzyma czternastą emeryturę. Ile w sumie wyniosły wypłaty czternastych emerytur?

Poczta Polska przekazała, że emerytury, których wypłata jest przewidziana na 20 września, we Wrocławiu i na okolicznych terenach powodziowych będą doręczane od 18 września, przed pojawieniem się w tym regionie fali wezbraniowej na Odrze. Poczta Polska będzie też kontaktować się ze sztabami kryzysowymi w razie problemów ze świadczeniami.

Dla kogo wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. będzie oznaczał wyższą emeryturę i wyrównanie? Na pewno ZUS z urzędu tego sam nie zrobi. Adwokat Konrad Giedrojć wyjaśnia co zrobić, by w praktyce wykorzystać ten wyrok. Jaki wniosek sformułować do ZUS-u, jak odwołać się do sądu i na jakie argumenty ZUS trzeba się przygotować.

Wprowadzenie w 1999 roku systemu zdefiniowanej składki w ubezpieczeniach emerytalnych spowodowało obniżenie tzw. przeciętnej stopy zastąpienia. Instytut Emerytalny podaje, że w latach 2014–2020 ta stopa spadła z 52,5 do 42,4 proc. Oznacza to, że po przejściu na emeryturę dana osoba otrzymuje świadczenie w wysokości mniejszej niż połowa ostatniej pensji. Jeszcze przed 2060 rokiem ta stopa spadnie poniżej 20%, jeżeli nie zostanie podwyższony wiek emerytalny.

Na posiedzeniu Rady Ministrów we wtorek 10 września rząd zajął się przygotowaniem gruntu prawnego pod drugą waloryzację emerytur – dodatkową w roku. Przepisy dadzą ma taką możliwość, a nawet nałożą obowiązek gdy inflacja przekroczy 5 procent. Członkowie rządu projekt ustawy ocenili pozytywnie, ale do Sejmu kierować go nie zamierzają. Dlaczego?

Od kwietnia 2024 r. trwają prace legislacyjne w rządzie nad projektem nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Na dzień 8 września 2024 r. projekt ten nadal nie został skierowany do Sejmu. Nowelizacja ta ma wprowadzić drugą w tym samym roku kalendarzowym, dodatkową waloryzację (oprócz tej "zwykłej", realizowanej co roku od 1 marca) emerytur i rent i innych tego typu świadczeń. Ta dodatkowa waloryzacja ma nastąpić tylko jeżeli wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu danego roku przekroczy 5%. Już  teraz wiadomo, że tak wysoka inflacja nie wystąpiła w Polsce w I półroczu 2024 r. W pierwszych sześciu miesiącach bieżącego roku inflacja wyniosła 2,7%, a na cały 2024 rok jest prognozowana inflacja na poziomie 3,7% (taka jest prognoza NBP z lipca 2024 r.). A zatem nie spełnił się warunek konieczny dla dodatkowej waloryzacji emerytur i rent. 

Dodatkowa waloryzacja emerytur i rent w 2025 r.? Rada Ministrów omówiła projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Chodzi o wprowadzenie tzw. interwencyjnej waloryzacji świadczeń.

Druga waloryzacja emerytur była jednym z ważnych punktów programu wyborczego obecnej rządzącej koalicji. Powinna właśnie startować, z dniem 1 września 2024 r. Nie doszło do niej z powodu niskiej inflacji w pierwszej połowie 2024. Jednak druga waloryzacja może być konieczna w 2025 roku, czy rząd jest na nią gotowy - na razie nie zmieniono nawet przepisów.

ZUS wypłaci w 2024 roku seniorom tzw. czternastą emeryturę w różnych kwotach w zależności od wysokości zasadniczej emerytury lub renty.  14 emerytura 2024 netto w pełnej wysokości wyniesie 1493,67 zł (1780,96 zł brutto) - tyle obecnie wynosi minimalna emerytura. Całą kwotę "czternastki" dostaną emeryci i renciści, których emerytura lub renta nie przekracza 2900 zł brutto. Kiedy świadczenie główne wynosi między 2900 zł a 4630,96 zł brutto, czternastka zostanie pomniejszona. Minimalna wysokość czternastej emerytury to 50 zł. ZUS opublikował tabelę kwot brutto - netto tegorocznej czternastej emerytury.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że po śmierci emeryta lub rencisty prawo do wypłaty świadczenia (emerytury lub renty) ustaje. Listonosz, który przynosi emeryturę (rentę) osoby zmarłej, nie powinien wypłacać tych pieniędzy domownikom. Taką emeryturę czy rentę należy zwrócić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ale uprawniony członek rodziny ma prawo złożyć wniosek o wypłatę tzw. niezrealizowanego świadczenia.

ZUS informuje, że w 2024 roku tzw. czternastka zostanie wypłacona emerytom i rencistom we wrześniu. Niektórzy seniorzy dostaną ją wcześniej już pod koniec sierpnia. W 2024 r. tzw. czternastkę otrzyma ok. 8,9 mln emerytów i rencistów, w tym 6,4 mln osób dostanie wypłatę w pełnej wysokości (w kwocie najniższej emerytury), a 2,5 mln osób w wysokości niższej, ze względu na wysokość otrzymywanego świadczenia powyżej 2900 zł miesięcznie. Jakie kwoty będą wypłacone?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował niedawno, że na wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. mogłoby skorzystać ok. 200 tys. osób, które złożyły wniosek o wcześniejszą emeryturę przed 1 stycznia 2013 r., a prawo do emerytury powszechnej nabyły po 2012 r. Miesięczna podwyżka świadczenia wyniosłaby ok. 1,2 tys. zł, a kwota wyrównania - 64 tys. Do tej pory omawiany wyrok nie został opublikowany w Dzienniku Ustaw ale pojawiają się pierwsze wyroki sądów uwzględniające omawiany wyrok Trybunału.

Wiele osób nie wie, czy może zatrzymać emeryturę lub rentę, którą listonosz doręczył już po śmierci emeryta lub rencisty. Dotyczy to także świadczeń, które wpływają na rachunek w banku. ZUS wyjaśnia, kto w takim przypadku ma prawo do emerytury lub renty po zmarłym członku rodziny.                                  

ZUS informuje, że na 6,6 mln wszystkich emerytów w całej Polsce - 5,4 mln otrzymuje swoje wypłaty na konto bankowe. Pozostałym emeryturę przynosi listonosz. Jak zlecić wypłatę emerytury na rachunek bankowy?

To już pewne, najbliższa waloryzacja emerytur 2025 roku będzie skromna. Na szczęście nie zagrażają jej cięcia w  świadczeniach, które są nieuchronne w związku z wdrożeniem procedury nadmiernego deficytu. Ale i bez tego najniższa emerytura gwarantowana osobom o odpowiednim stażu ubezpieczeniowym wzrośnie netto nieco ponad sto złotych. Policzyliśmy, jakie będą nowe emerytury z ZUS po waloryzacji.

74 proc. pytanych kobiet deklaruje, że myśli o emeryturze. Ale tylko co trzecia podejmuje działania, które mogą pomóc ją zwiększyć. Jedynie 6 proc. inwestuje na rynkach finansowych. Z kolei mężczyźni mniej wyślą, ale aktywnie oszczędzają.

Kwoty zasiłków rodzinnych, dodatków, a także kryteriów dochodowych nie wzrosną od 1 listopada 2024 r. Tak wynika z projektu rozporządzenia Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Co to może oznaczać w praktyce? Kiedy możliwa jest najbliższa waloryzacja?

Na piątek, 26 lipca 2024 r. na godzinę 12:15 zaplanowane jest posiedzenie sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, która zajmie się kwestią emerytur stażowych. Jest to odpowiedź na wniosek OPZZ przypominający o projekcie ustawy OPZZ i Lewicy dotyczący emerytur stażowych.

6,78 proc. - co najmniej o tyle wzrosną emerytury i renty w przyszłym roku. Rząd pracuje nad rozporządzeniem w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r.

Od 1 kwietnia 2024 roku do 31 marca 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w toku obliczania wysokości emerytury korzysta z nowej tablicy średniego dalszego trwania życia opublikowanej 26 marca 2024 r. przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Ta nowa tablica nie dotyczy zasadniczo osób, które już wcześniej przeszły na emeryturę. ZUS wyjaśnia, że przeliczenie wcześniej przyznanej emerytury wg nowej tabeli jest możliwe wyłącznie wtedy, gdy są nowe składki lub nowe dowody. Ale w takim przypadku najnowszą tablicę dalszego trwania życia ZUS zastosuje wyłącznie do dodatkowych składek, a nie do całego świadczenia.

Rząd zakomunikował w czwartek 13 czerwca 2024 roku, iż zaproponuje Radzie Dialogu Społecznego zachowanie ustawowych zasad waloryzacji emerytur i rent w 2025 roku. Oznacza to, że wskaźnik waloryzacji wyniesie co najmniej 1,0678.

Osoby, które w młodym wieku przeszły na rentę i mają krótki okres zatrudnienia, powinny być szczególnie ostrożne, wnioskując o emeryturę po osiągnięciu 60/65 lat. Może się okazać, że składając wniosek o emeryturę, obniżą wysokość pobieranego świadczenia -  wyjaśnia Katarzyna Krupicka, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa podlaskiego.

W przyszłym roku emerytury i renty wzrosną o co najmniej 6,78%. Rząd zaproponuje Radzie Dialogu Społecznego pozostawienie zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 roku na ustawowym poziomie. Jakie to będą kwoty? 

Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonał waloryzacji stanu kont i subkont osób ubezpieczonych. Dane wynikające z przeprowadzonej waloryzacji ubezpieczeni mogą sprawdzić na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.

ZUS informuje, że najwyższa emerytura w Polsce przekracza 48 tys. zł. Świadczenie to jest wypłacane na Śląsku mężczyźnie, który co miesiąc otrzymuje ponad 48 tys. zł. Staż pracy tego emeryta wynosi 62 lata. Wśród kobiet najwyższe świadczenie – ponad 37 tys. zł – pobiera mieszkanka województwa kujawsko-pomorskiego. Informacje te przekazał rzecznik ZUS, Paweł Żebrowski.