REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

REKLAMA

Pozwolenie na budowę

Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail

Wyrok NSA: właściciel nieruchomości przed wpisem do księgi wieczystej nie może kwestionować pozwolenia na budowę

W ciekawym wyroku ze stycznia 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że przed prawomocnym wpisem skarżącego do księgi wieczystej jako współwłaściciela, ów skarżący nie miał interesu prawnego do kwestionowania decyzji udzielającej pozwolenia na nadbudowę, dotyczącej spornej nieruchomości w ramach postępowania nieważnościowego.

Rada Ministrów: Wybuduj sobie schron przydomowy bez pozwolenia. Będą zmiany w ustawie - Prawo budowlane

Do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów trafił zapis o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw. Projekt, nad którym pracuje Ministerstwo Rozwoju i Technologii, przewiduje rozszerzenie katalogu obiektów budowlanych zwolnionych z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę m.in. o przydomowe schrony i ukrycia doraźne.

Budownictwo mieszkaniowe 2024 – rekomendacje deweloperów i pracodawców dla nowego rządu

W dniu 27 listopada 2023 r. opublikowano raport zawierający rekomendacje Platformy Mieszkaniowo-Budowlanej Pracodawców RP przygotowane we współpracy z Polskim Związkiem Firm Deweloperskich pod nazwą „Priorytety mieszkaniowe na pierwsze 100 dni rządu”. Tego samego dnia przedstawiono ten dokument na konferencji prasowej i omówiono podczas debaty z udziałem kilku posłów z prawdopodobnej nowej koalicji rządowej.

Uzgodnienia branżowe są dalej aktualne, mimo iż utraciły ważność po wydaniu decyzji o pozwoleniu na budowę. Uwaga na istotne stanowisko Ministerstwa

Ówczesne Ministerstwo Infrastruktury w dniu 24 listopada 2010 r. wydało odpowiedź w sprawie zagadnienia, które zawsze budziło pewne kontrowersje. Warto jest przypomnieć stanowisko Ministerstwa w tej sprawie, gdyż w praktyce tego typu sytuacje zdarzają się dość często. Mowa tu o zagadnieniu prawnym – czy uzgodnienia branżowe, które inwestor przedkłada do wniosku o decyzję o pozwoleniu na budowę, a które utraciły później swoją ważność, mają wpływ na byt prawny wydanej na ich podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę? 

REKLAMA

Wezwanie do usunięcia wad projektu budowlanego i odmowa pozwolenia na budowę. Kiedy można się skutecznie odwołać?

Wystąpiłeś z wnioskiem o pozwolenie na budowę i dostałeś wezwanie do usunięcia braków, a następnie odmowę wydania pozwolenia na budowę? To nie musi być koniec procedury. W wyroku z 26 października 2023 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku poddał krytyce pewną dość częstą praktykę organów administracji architektoniczno-budowlanej odsyłania do uzupełnienia dokumentacji projektowej dołączonej do wniosku o pozwolenie na budowę. Sąd wskazał jakie obowiązki spoczywają na organie administracji architektoniczno-budowlanej I instancji przy odmowie udzielenia pozwolenia na budowę. Jeżeli te obowiązki nie są spełnione, istnieje podstawa do skutecznego odwołania się od decyzji odmownej.

Kiedy budowa punktów ładowania nie będzie wymagała zarówno pozwolenia na budowę oraz zgłoszenia do organu administracji architektoniczno-budowlanej?

Kiedy budowa punktów ładowania nie będzie wymagała nawet zgłoszenia w rozumieniu przepisów prawa budowlanego?

Wyjątków nie należy interpretować rozszerzająco – analiza zasady prawnej przez pryzmat ustawowych wyjątków zwolnionych z obowiązku uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę

Ustawowe wyjątki określone m.in. w art. 29 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2023 r. poz. 682) – dalej „pr. bud.”, oznaczają rodzaje zamierzeń budowlanych, których realizacja nie wymaga uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę w trybie art. 28 ust. 1 pr. bud. Są to wyjątki od generalnej zasady, zgodnie z którą roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę.

Czy złożenie (wysypanie, ułożenie etc.) wysokiej hałdy ziemi na gruncie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenia do organu?

W praktyce często pojawia się pytanie czy złożenie sporej hałdy ziemi pochodzącej np. z realizowanej inwestycji zlokalizowanej w pewnej odległości od tej inwestycji, podlega regulacjom prawa budowlanego. Na zagadnienie to spojrzymy przez pryzmat wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.

REKLAMA

GUS: budownictwo mieszkaniowe rośnie coraz szybciej

Najnowsza informacja GUS, prezentująca statystyki budownictwa mieszkaniowego we wrześniu 2023 r. oraz pierwszych trzech kwartałach bieżącego roku, zakomunikowała bardzo długo oczekiwane przyśpieszenie ich dynamiki. Języczkiem u wagi pozostaje aktywność inwestycyjna deweloperów, która w ubiegłym miesiącu pozytywnie zaskoczyła wartościami nie notowanymi od połowy ubiegłego roku. 

Budowa przyłącza – kiedy potrzebne pozwolenie na budowę

Czy dla budowy przyłącza jest potrzebne pozwolenie na budowę? Czy można zbudować przyłącze bez pozwolenia na budowę i bez zgłoszenia? Sprawdziliśmy co mówią na ten temat przepisy prawa budowlanego.

Przepisy umożliwiające budowę domów powyżej 70 m kw. bez pozwolenia wejdą w życie jeszcze w 2023 r.

Przepisy umożliwiające budowę domów powyżej 70 m kw. bez pozwolenia wejdą w życie jeszcze w 2023 r. Sprawdź co się zmienia!

Brak pozwolenia na budowę? Złóż skargę na bezczynność organu

Formalności związane z budową niekiedy się przeciągają, a zdobycie wymaganych dokumentów uniemożliwia zamianę projektu w budynek. Prawo administracyjne oferuje jednak w takich przypadkach rozwiązanie – skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania.

Pozwolenie na budowę

Pozwolenie na budowę to termin zdefiniowany w ustawie Prawo budowlane

Budowa domu jednorodzinnego ponad 70 m2 - do dwóch kondygnacji - bez pozwolenia na budowę

29 marca 2023 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw. Budowa jednorodzinnych budynków mieszkalnych o powierzchni zabudowy powyżej i poniżej 70 m2, będzie możliwa na podstawie tej samej procedury, bez konieczności uzyskania pozwolenia na budowę – jedynie na podstawie zgłoszenia. Jakie inne zmiany przepisów zajdą w Prawie budowlanym?

W. Buda: budowa domu 150-200 m kw. bez pozwolenia na budowę od 2023 roku

Budowa domu 150-200 m kw. nie będzie wymagała pozwolenia na budowę; przepisy te będą obowiązywać od początku roku - poinformował we wtorek minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.

Budowa domów jednorodzinnych bez pozwolenia na budowę i inne zmiany w prawie budowlanym w 2023 roku

Nowelizacja Prawa budowlanego, która ma zacząć obowiązywać w 2023 roku, ma uprościć i przyspieszyć cały proces inwestycyjno-budowlany oraz zmniejszyć obciążenia po stronie inwestorów i organów administracji i nadzoru. Jednym z jej najważniejszych założeń jest m.in. możliwość budowy domów jednorodzinnych bez pozwolenia na budowę niezależnie od metrażu, likwidacja obowiązku uzyskania pozwolenia na użytkowanie i przyspieszenie cyfryzacji całego procesu budowlanego. Do części spośród tych zmian rynek nie podchodzi jednak z optymizmem.

Budowa domu jednorodzinnego ponad 70 mkw. bez pozwolenia na budowę - zmiany w Prawie budowlanym od 2023 roku

Domy jednorodzinne powyżej 70 mkw. będą zwolnione z konieczności uzyskania pozwolenia na budowę. Podobnie (budowa bez pozwolenia - tylko na podstawie zgłoszenia) będzie z przydomowymi schronami do 35 mkw., niewielkimi kioskami i pawilonami sprzedaży ulicznej, budynkami gospodarczymi i wiatami związane z produkcją rolną - wynika z projektu noweli Prawa budowlanego zamieszczonego na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Większość zapisów planowanej nowelizacji miałaby wejść w życie 1 stycznia 2023 r.

Kolejne zmiany w prawie budowlanym - założenia projektu

Jeszcze w IV. kwartale 2022 roku Rada Ministrów ma przyjąć i skierować do Sejmu kolejny projekt nowelizacji Prawa budowlanego oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ta ma być kolejnym etap upraszczania i przyspieszania procesu inwestycyjno-budowlanego. Podstawowym założeniem tych zmian jest dalsze zmniejszenie obciążeń zarówno w stosunku do inwestorów, jak też organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego.

Od 2023 r. domy powyżej 70 m2 z uproszczoną procedurą

Od przyszłego roku budowa domu na własne cele mieszkaniowe o maksymalnie dwóch kondygnacjach ma wymagać jedynie zgłoszenia z projektem budowlanym. Obowiązkowe będzie tylko zatrudnienie profesjonalnego kierownika budowy – wynika z zapowiedzi Ministerstwa Rozwoju i Technologii oraz Głównego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego. W tej chwili uproszczona procedura obowiązuje w przypadku budowy domu o powierzchni nieprzekraczającej 70 mkw.

Budowa domu bez pozwolenia niezależnie od metrażu w 2023 r.?

Rząd planuje likwidację pozwoleń na budowę domów jednorodzinnych niezależnie od metrażu. Czy nowe przepisy wejdą w życie w 2023 r.?

Dom bez formalności do 70 m2 – GUNB udostępnił 70 darmowych projektów

Gotowe projekty domów do 70 m2 umożliwiają zminimalizowanie kosztów budowy domu w ramach programu Dom bez formalności. Został on wprowadzony jako element Polskiego Ładu. Ma ograniczyć formalności i koszty budowy.

Likwidacja pozwoleń na budowę domu jednorodzinnego na własne potrzeby od 2023 roku

Rząd chce od 2023 r. zrezygnować z konieczności uzyskania pozwolenia na budowę domu jednorodzinnego na własne cele mieszkaniowe, bez ograniczeń powierzchni zabudowy - powiedział 23 czerwca 2022 r. w trakcie konferencji prasowej minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.

Ruch budowlany w 2021 wzrósł o blisko 10 proc. r/r – podsumowanie Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego

W 2021 roku sektor budownictwa był lepszy dla branży niż przed rokiem poprzednim. Wydano ogółem 220 tys. decyzji o pozwoleniu na budowę dla 269 tys. obiektów budowlanych, podczas gdy w 2020 r. udzielono 200 tys. pozwoleń dla 236 tys. obiektów. W 2019 r. liczby te wyniosły analogicznie 201 tys. i 236 tys. Wzrost liczby wydanych pozwoleń na budowę wyniósł zatem 9,67% w stosunku do 2020 r. i 9,17 % do 2019 r.

Jak uzyskać pozwolenie na budowę domu

Budowa własnego domu to marzenie wielu Polaków. Jednak jego realizacja wymaga wielu przygotowań, m.in. należy uzyskać pozwolenie na budowę. Jak to zrobić, co będzie potrzebne i gdzie złożyć wniosek?

Budowa domu bez formalności - sejmowe komisje przeciw uchwale Senatu o odrzucenie ustawy

Budowa domu bez formalności. Sejmowe komisje infrastruktury i samorządu nie poparły 13 października 2021 r. wniosku Senatu o odrzucenie w całości ustawy o budowie domu do 70 m kw. bez formalności. Zakłada ona możliwość takiej budowy bez konieczności uzyskania pozwolenia, ustanowienia kierownika budowy i prowadzenia dziennika budowy.

Pozwolenie na budowę a dostęp do drogi publicznej

Inwestor w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielania pozwolenia na budowę ma obowiązek wykazać, iż planowana inwestycja posiada dostęp do drogi publicznej. Ten z pozoru oczywisty obowiązek potrafi przysporzyć inwestorom wielu problemów, albowiem zarówno sądy administracyjne, jak i organy administracji architektoniczno-budowlanej różnie interpretują przepis art. 2 pkt 14 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, który zawiera definicję legalną dostępu do drogi publicznej.

Domy do 70m2 bez pozwolenia na budowę - od kiedy?

Domy do 70m2 bez pozwolenia na budowę. Myślę, że na przełomie roku ustawa ws. domów do 70 m2 (powierzchni zabudowy) wejdzie w życie - ocenił 30 września 2021 r. w Sejmie wiceminister rozwoju i technologii Piotr Uściński. Zapewnił, że "domy bez formalności" nie będą powstawać w szczerym polu i nie spowodują nieładu architektonicznego.

Gdzie nie wolno budować domów?

Gdzie nie wolno budować domów? Polacy chcą budować domy. Jednym przepisy to umożliwiają, a innym utrudniają.

Polski Ład w budownictwie mieszkaniowym - Rada Ministrów przyjęła projekty ustaw

Polski Ład w budownictwie mieszkaniowym. Mieszkanie bez wkładu własnego oraz ułatwienia w budowie domów mieszkalnych do 70 m2 to dwa flagowe projekty Polskiego Ładu, które zostały przyjęte przez Radę Ministrów 8 września 2021 r. Nowe rozwiązania poprawią sytuację mieszkaniową polskich rodzin. Pomoże w tym wsparcie państwa w uzyskaniu i spłacie kredytu mieszkaniowego oraz uproszczenie procedury budowlanej w przypadku małych domów mieszkalnych do 70 m2.

Domy do 70 m2 bez pozwolenia na budowę - na jakich działkach?

Domy do 70 m2 - wielkość działki. Budowa domów do 70 m2 powierzchni zabudowy (a do 90 m2 powierzchni użytkowej) bez konieczności pozwolenia na budowę to jeden z priorytetowych projektów zaplanowanych do uchwalenia w ramach programu Polski Ład. Aby zapobiec samowolom budowlanym i powstawaniu osiedli małych domów na jednej działce, rząd chce wprowadzić zasadę, że na każdych 1000 m2 działki może zostać wybudowany tylko jeden taki dom. – Beneficjentów tego systemu nie będzie zbyt wielu z uwagi na obecne ceny gruntów – przewiduje Wiktor Kotiuk, radca prawny, partner zarządzający Kancelarii Grzechowiak Kotiuk Radcowie Prawni.

Czy budowa domów bez pozwolenia zwiększy urbanistyczny chaos?

Budowa domu do 70 mkw. bez zezwolenia nie oznacza, że czeka nas urbanistyczny chaos - powiedział przewodniczący Głównej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej – dr arch. Tomasz Sławiński. Dodał, że w gminach powinny powstać bazy wzorcowych projektów, zgodnych z regionalnym charakterem zabudowy.

Budowa domów do 70 m kw. na zgłoszenie szansą dla rodzimych firm budowlanych

Budowy domów do 70 m kw. na zgłoszenie to szansa m.in dla rodzimych firm budowlanych – wskazuje Związek Przedsiębiorców i Pracodawców w stanowisku do projektu ustawy w tej sprawie. Zastrzega, że z projektowanej ustawy trzeba wyeliminować wszelkie nieścisłości interpretacyjne.

Propozycje Polskiego Ładu a ceny nieruchomości

Propozycje Polskiego Ładu dotyczące budownictwa, jak dom do 70 mkw. bez formalności czy gwarancja wkładu własnego, pomogą uboższym rodzinom zdobyć lokum, ale nie zahamują wzrostu cen nieruchomości, bo zwiększają popyt - ocenia dr Krzysztof Kandefer z Wyższej Szkoły Bankowej w Warszawie.

Zgodność pozwolenia na budowę z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego

Czy decyzja o pozwoleniu na budowę musi być zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego w dniu jej wydania, czy w dniu złożenia wniosku o pozwolenie na budowę? Odpowiedzi na to pytanie udzielił minister rozwoju, pracy i technologii.

Budowa domów jednorodzinnych do 90 m2 bez pozwolenia na budowę

Dom bez pozwolenia na budowę. W dniu 4 sierpnia 2021 r. opublikowany został projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Projekt ten zakłada wprowadzenie możliwości budowy domów jednorodzinnych (o łącznej powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 90 m2) bez pozwolenia na budowę, bez dziennika budowy oraz bez konieczności ustanowienia kierownika budowy, w procedurze tzw. zgłoszenia z projektem budowlanym. Projekt aktualnie jest poddawany konsultacjom publicznym.

Budownictwo mieszkaniowe w 2021 roku – rekordowe 6 miesięcy

Budownictwo mieszkaniowe w 2021 roku. Pierwsze półrocze 2021 roku było dla deweloperów najlepszym półroczem w historii. Notują oni rekordową sprzedaż i budują najwięcej mieszkań. Potężny popyt na mieszkania powoduje, że chociaż deweloperzy budują najwięcej w historii, to i tak ceny mieszkań idą w górę. Bardzo prawdopodobne, że deweloperów czeka najlepszy rok w historii.

Domy do 70 m2 bez pozwolenia na budowę - założenia projektu

Domy do 70 m2 bez pozwolenia na budowę. W Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, którego celem ma być umożliwienie budowy budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 m2 (do 90 m2 powierzchni użytkowej) bez konieczności uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę (ale w procedurze zgłoszenia), bez konieczności ustanawiania kierownika budowy oraz prowadzenia dziennika budowy. Nowe przepisy mają wejść w życie w IV kwartale 2021 roku.

Zmiana pozwolenia na budowę po 19 września 2020 r. - skutki

Zmiana pozwolenia na budowę. Główny Urząd Nadzoru Budowlanego udzielił wyjaśnień odnośnie stosowania dotychczasowych przepisów Prawa budowlanego (obowiązujących przed nowelizacją, która weszła w życie 19 września 2020 r.) w zakresie zmiany pozwolenia na budowę.

Ile trzeba czekać na pozwolenie na budowę?

Pozwolenie na budowę. Jedną z największych przeszkód w budowie mieszkań są narastające opóźnienia w wydawaniu pozwoleń na budowę. Jak długo firmy muszą czekać na decyzje w poszczególnych miastach? Co uniemożliwia terminowe wydawanie decyzji?

Pozwolenie na budowę - wniosek przez internet od 1 lipca 2021 r.

Pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym będzie można od 1 lipca składać online w serwisie e-budownictwo. Na stronie e-budownictwo.gunb.gov.pl znajdą się też inne formularze, w tym wniosek o wszczęcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego. W sumie online będzie można złożyć już 23 formularze.

Wniosek o pozwolenie na budowę przez Internet od 1 lipca 2021 r.

Wniosek o pozwolenie na budowę przez Internet będzie dostępny od 1 lipca 2021 r. Jak będzie można złożyć wniosek?

Polski Ład. Budowa domów do 70 mkw. bez pozwolenia

Polski Ład. Eksperci są zgodni, że proponowana w programie możliwość budowania domów o powierzchni do 70 mkw. bez kierownika budowy i bez dziennika budowy to niebezpieczny pomysł. Dlaczego?

Jak złożyć wniosek o pozwolenie na budowę tymczasowego budynku?

Pozwolenie na budowę tymczasowego budynku - wniosek PB-8. Minister Rozwoju, Pracy i Technologii określił wzór wniosku o pozwolenie na budowę tymczasowego budynku, który będzie można składać elektronicznie od 1 lipca 2021 r. Kto składa wniosek PB-8? Co powinien zawierać i kiedy złożyć wniosek PB-8?

Jak złożyć wniosek o zmianę pozwolenia na budowę?

Zmiana pozwolenia na budowę - wniosek PB-7. Minister Rozwoju, Pracy i Technologii określił wzór wniosku o zmianę pozwolenia na budowę, który będzie można składać elektronicznie od 1 lipca 2021 r. Kto składa wniosek PB-7? Co powinien zawierać i kiedy złożyć wniosek PB-7?

Serwis e-budownictwo już działa. Jakie wnioski można złożyć elektronicznie?

Serwis e-budownictwo. W ramach serwisu e-budownictwo, prowadzonego przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego (GUNB) można już składać elektronicznie 13 formularzy, m.in. wniosek o pozwolenie na rozbiórkę i zgłoszenie robót budowlanych. To pierwszy etap cyfryzacji procesu budowlanego przygotowanego przez MRPiT. W lipcu 2021 r. rozpocznie się etap II - będzie można m.in. wnioskować online o pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym. Serwis e-budownictwo to rozwiązanie dla tych obywateli, którzy chcą załatwić sprawy urzędowe bez wychodzenia z biura czy domu.

Pozwolenie na budowę - jak złożyć wniosek?

Wniosek o pozwolenie na budowę (ePB-1). Wniosek można będzie składać drogą elektroniczną od 1 lipca 2021 r. Jak uzyskać pozwolenie na budowę? Co zawiera pozwolenie na budowę?

Pozwolenie na budowę a nieważność planu miejscowego

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego stanowi akt o fundamentalnym znaczeniu dla realizacji planowanych inwestycji, których lokalizacja jest objęta obszarem jego obowiązywania. Ze względu na istotną rolę przywoływanej regulacji dla procesu inwestycyjnego warto dokonać bliższej analizy dopuszczalności zastosowania nadzwyczajnych trybów wzruszenia decyzji pozwolenia na budowę.

Budowa zbiornika na wody opadowe bez pozwolenia na budowę

Ustawodawca wprowadza zmianę przepisów prawa budowlanego wyłączającą budowę zbiorników bezodpływowych na wody opadowe lub wody roztopowe o pojemności do 10 m3 z konieczności uzyskiwania pozwolenia na budowę.

Czy nowelizacja prawa budowlanego z 2020 roku usprawniła wydawanie pozwoleń na budowę?

Czy wprowadzona od 19 września 2020 r. nowelizacja ustawy o prawie budowlanym upraszcza procedury administracyjne i ułatwia deweloperom budowę mieszkań? Czy urzędy powróciły do zwykłego trybu funkcjonowania po przestoju? Sondę wśród deweloperów przeprowadził serwis nieruchomości dompress.pl.

Czy paczkomat wymaga pozwolenia na budowę?

Weszły w życie postulowane przez Rzecznika MŚP ułatwienia przy budowie paczkomatów, biletomatów lub automatów służących do wykonywania innego rodzaju usługi.

REKLAMA