Ubezpieczenia społeczne, Ubezpieczenie emerytalne

ZUS informuje, że od 1 stycznia 2024 roku obowiązują przepisy, które pozwalają opiekunom osób pobierających świadczenie wspierające na złożenie wniosku o objęcie ich ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi oraz zdrowotnym. Składki w całości finansuje budżet państwa. Z tej możliwości mogą skorzystać wyłącznie opiekunowie, którzy nie podejmą zatrudnienia ani innej pracy zarobkowej.

Blisko 27 tys. uczniów z całej Polski weźmie udział w pierwszym etapie Olimpiady ZUS „Warto wiedzieć więcej o ubezpieczeniach społecznych”. Stawką są cenne nagrody, dodatkowe punkty w rekrutacji, a nawet indeksy na wybrane uczelnie. W tym roku liderem frekwencji jest województwo śląskie.

W dniu 26 sierpnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia projektu nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Celem tej nowelizacji jest ograniczenie obowiązków płatników składek, w tym przedsiębiorców, względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) oraz uproszczenie procedur dla płatników składek związanych ze sporządzaniem i przekazywaniem do ZUS dokumentów ubezpieczeniowych oraz eliminacja powielania danych, które są już dostępne w systemie informatycznym ZUS. Głównym założeniem przygotowywanych w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmian jest, aby zakres danych, które płatnik składek musiałby udostępnić ZUS był ograniczony do niezbędnego minimum. ZUS opierałby się na danych już zgromadzonych na kontach oraz w wewnętrznych systemach (np. zasiłkowych), jak również zaciągałby dane z systemów zewnętrznych (np. z MF). Rząd planuje przyjąć i skierować do Sejmu tę nowelizację w I kwartale 2026 roku.

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

ZUS przypomina: od 1 lipca 2025 r. obowiązuje nowy kod tytułu ubezpieczenia dla osób niepełnosprawnych pobierających stypendium z urzędu pracy. Zmiana wynika z nowelizacji rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Wdowy i wdowcy, którzy po śmierci małżonka mają prawo do własnego świadczenia, jak i do renty rodzinnej po tym małżonku, obecnie pobierają tylko jedno świadczenie wyższe lub wybrane. Od 2025 roku osoby w takiej sytuacji mogą wystąpić do ZUS z wnioskiem o zwiększenie pobieranego świadczenia. Zbieg prawa do świadczeń (tzw. renta wdowia) będzie przysługiwał po spełnieniu kilku, określonych w przepisach warunków. Na dzień 12 czerwca 2025 r. do ZUS-u złożono już ok. 910,5 tys. wniosków o tzw. rentę wdowią. To ok. 76 procent przewidywanych formularzy, które powinny zostać złożone. Wszyscy uprawnieni do renty wdowiej, którzy jeszcze nie złożyli wniosku ERWD, mają czas na przekazanie go do ZUS-u do 31 lipca 2025 r. W takim przypadku prawo do świadczenia będzie przysługiwało od lipca.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że po śmierci emeryta lub rencisty prawo do wypłaty świadczenia (emerytury lub renty) ustaje. Listonosz, który przynosi emeryturę (rentę) osoby zmarłej, nie powinien wypłacać tych pieniędzy domownikom. Taką emeryturę czy rentę należy zwrócić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ale uprawniony członek rodziny ma prawo złożyć wniosek o wypłatę tzw. niezrealizowanego świadczenia.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych udzielił kompleksowych wyjaśnień odnośnie trybu i zasad płacenia składek na ubezpieczenia społeczne do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwolnionych ze służby żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy innych służb mundurowych (np. policjantów, strażników granicznych, strażaków PSP).

Ponad 42 tys. zaświadczeń A1 o delegowaniu za granicę wydał w 2024 r. roku opolski oddział ZUS. Formularz gwarantuje zatrudnionym i pracodawcom, że nie muszą opłacać składek na ubezpieczenia społeczne w kraju, w którym realizują kontrakt, świadczą pracę bądź usługi.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przedstawił informację w sprawie najniższej podstawy wymiaru składek oraz kwot składek na ubezpieczenia społeczne w 2025 r. dla niektórych grup ubezpieczonych.

ZUS: 48,2 tys. wniosków o wakacje składkowe od 1 listopada. Kto może złożyć wniosek? Jak złożyć wniosek o wakacje składowe? 1 października Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął zbieranie wniosków o wakacje składkowe.

„Ostatni bastion” nieoskładkowany przez ZUS, czyli umowy o dzieło, mają zostać objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, tj. ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi i wypadkowym oraz dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Jedyny wyjątek od powyższej zasady ma dotyczyć umów zawieranych przez studentów albo uczniów poniżej 26 roku życia. 

Zbliża się termin opłacenia składek za rolników, małżonków i domowników. Składki na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie w IV kwartale 2024 r. należy opłacić w terminie do 31 października br.

W dniu 26 lipca 2024 r. Sejm uchwalił ustawę dot. renty wdowiej w kształcie akceptowanym przez rząd. Senat nie wniósł poprawek do tej ustawy a 9 sierpnia 2024 r. została podpisana przez Prezydenta RP, a 16 sierpnia br ogłoszona w Dzienniku Ustaw. Renta wdowia, to będzie na początku (od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r.) dodatkowo wypłacane wdowie, lub wdowcowi 15% świadczenia emerytalno-rentowego po zmarłym małżonku. Albo 15% własnego świadczenia jeżeli wdowa, lub wdowiec przejmie świadczenie zmarłego małżonka jako swoje główne, comiesięczne świadczenie (emeryturę albo rentę). Jest też limit: suma obu świadczeń nie może być wyższa niż trzykrotność minimalnej emerytury. Wnioski o rentę wdowią będzie można składać od 1 stycznia 2025 r.

Od 18 września do 4 października ZUS uruchamia specjalną infolinię w zakresie ulg i umorzeń dla poszkodowanych przedsiębiorców. Przedsiębiorcy, którzy ponieśli straty w wyniku powodzi mogą składać wnioski do ZUS nie tylko o odroczenie terminu płatności składek na ubezpieczenia społeczne lub rozłożenie ich na raty, ale także o umorzenie.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jak co roku, udostępnił w czerwcu br ubezpieczonym informacje o stanie ich kont i prognozowanych emeryturach. Każdy ubezpieczony może prawdzić na swoim profilu na PUE ZUS, jaki kapitał zgromadził, jaka emerytura mu "grozi". I może porównać sobie prognozowaną przez ZUS emeryturę z obecnym wynagrodzeniem.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że na początku sierpnia 2024 r. użytkownicy Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS zalogują się do systemu na innym ekranie i będą musieli zmienić hasło. To pierwsza odsłona nowej wersji PUE ZUS, czyli eZUS i krok w kierunku unowocześnienia całego systemu.

Umowy o dzieło, które są jedynym źródłem dochodu, powinny zostać objęte składkami ZUS. Pełne ozusowanie umów zleceń nie budzi kontrowersji ani pracodawców, ani pracowników - powiedziała portalowi Wp.pl ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

Jednym z projektów, które rząd zobowiązał się przyjąć w ciągu pierwszych 100 dni funkcjonowania, są tzw. wakacje składkowe. Jeszcze w tym roku najmniejsi przedsiębiorcy będą mogli z nich skorzystać - zapewnia Krzysztof Hetman, minister rozwoju i technologii.

Nowy rok rozpoczął się dla osób dorabiających w ramach działalności nierejestrowanej od dobrych wiadomości – wzrósł limit przychodów, które mogą uzyskiwać w 2024 r. Jednak pojawił się też problem – ZUS upomina się o składki.

Co odróżnia umowę o dzieło od umowy zlecenia bądź umowy o świadczenie usług? Czy decydujące znaczenie ma nazwa umowy? Czy umowę o dzieło trzeba zgłaszać do ZUS i opłacać od niej składki na ubezpieczenie społeczne? Kiedy ZUS może zakwestionować umowę o dzieło?

Jak przebiega i czego może dotyczyć kontrola ZUS w firmie? Ile może trwać taka kontrola? Jakie są prawa i obowiązki podmiotu kontrolowanego? Wyjaśnia Edyta Defańska-Czujko, partner w CRIDO.

Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych osoby uzyskujące dochody z umowy o pracę podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu tylko do określonej kwoty. Jest nią 30-krotność przeciętnego wynagrodzenia ustalana na cały kolejny rok.

ZUS informuje, że korekta dokumentów rozliczeniowych ZUS DRA, ZUS RCA, ZUS RSA za okres od stycznia 1999 r. do grudnia 2021 r. jest możliwa tylko do końca 2023 roku. Przy czym jeżeli ktoś nie zdąży z korektą w tym terminie, ZUS nie będzie stosował sankcji. Warto też wiedzieć, że błędy w dokumentach rozliczeniowych z ZUS za okres od stycznia 2022 r. - można korygować w ciągu kolejnych 5 lat od terminu płatności składek za dany miesiąc kalendarzowy. 

Od 1 stycznia 2024 roku w dokumentach ubezpieczeniowych składanych do ZUS-u pojawią się nowe kody tytułów ubezpieczenia. Gotowy jest już projekt rozporządzenia w tej sprawie.