REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak usunąć klauzulę zmiennego oprocentowania z WIBOR-em z umowy kredytu? Jest kilka sposobów. Polemika prawników – mecenas Stalski odpowiada mecenasowi Wandzlowi

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
prawo, przepisy, problemy prawne
WIBOR a klauzula zmiennego oprocentowania. Polemika
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Podczas spektaklu, sztukmistrz odwraca uwagę publiczności gestem jednej ręki, a drugą wykonuje swoją sztuczkę. Lubimy iluzję, bo pozwala nam na odskocznię od prozy życia codziennego. Tymczasem z informacjami krążącymi w debacie publicznej jest zgoła inaczej niż w trakcie spektaklu magii. Zamiast rozsiąść się wygodnie i delektować się pokazem, chodzi o to, aby nie dać się zwieść temu, czym próbuje się odwrócić naszą uwagę.

Polemika na temat wadliwych umów kredytów złotówkowych

Zacznijmy od chronologii zdarzeń. Jakiś czas temu na łamach niniejszego portalu przedstawiłem analizę orzeczeń, dotyczących korzystnych rozstrzygnięć dla kredytobiorców w sprawach, gdzie w toku procesu sądowego zakwestionowano klauzulę zmiennego oprocentowania, której elementem był wskaźnik referencyjny WIBOR.

W podsumowaniu swojej publikacji wskazałem, że „(…) Jak widać na powyższych przykładach, skuteczne zakwestionowanie klauzuli zmiennego oprocentowania, która odwołuje się do stawki referencyjnej WIBOR, nie musi się wcale osadzać na wykazywaniu tzw. systemowej abuzywności wskaźnika WIBOR. Prawną wadliwość tej klauzuli można wykazywać na inne sposoby.” (treść artykułu znajduje się tutaj: https://www.infor.pl/prawo/umowy/finanse/6873023,wadliwe-umowy-kredytu-z-wiborem-sady-przyznaja-racje-kredytobiorcom-przeglad-aktualnego-orzecznictwa.html).

Polemikę na mój artykuł sporządził adwokat Wojciech Wandzel. Pan mecenas zarzucił mi, że moja analiza orzeczeń korzystnych dla kredytobiorców stanowi nadinterpretację, bo w żadnym z opisywanych przeze mnie przypadków nie zakwestionowano skutecznie stawki referencyjnej WIBOR. Treść tej polemiki została opublikowana na innym portalu o tytule: „WIBOR. Czy sądy nie przyznają rację kredytobiorcom? Adwokat obala mity [OPINIA]”.

REKLAMA

Klauzula zmiennego oprocentowania to coś znacznie więcej niż WIBOR

Jak się do tego odnoszę? Ano tak, że dostrzegam, że obecnie w debacie publicznej kreuje się narrację, która wprost zrównuje WIBOR z klauzulą umowną stanowiącą o oprocentowaniu w umowach kredytowych. Jednak nie są to pojęcia tożsame. To nie „WIBOR” decyduje o nieważności umowy kredytu, ale prawna wadliwość klauzuli zmiennego oprocentowania, której element stanowi odesłanie do stawki referencyjnej WIBOR. Jest to niuans, który umyka w narracji budowanej wokół sporów złotówkowiczów z bankami.

Przypuszczam, że owo utożsamianie WIBOR-u z klauzulą zmiennego oprocentowania może być działaniem intencjonalnym, obliczonym na wykorzystaniu niewiedzy opinii publicznej na temat niuansów prawnych związanych z tymi zagadnieniami właśnie. Tymczasem klauzula zmiennego oprocentowania, której wadliwość może być podstawą do upadku umowy kredytu, jest zakresowo szersza niż samo odwołanie się w umowie do wskaźnika WIBOR. Odwołanie się w umowie do stawki referencyjnej WIBOR stanowi co najwyżej jeden z kilku elementów samej klauzuli zmiennego oprocentowania.

Żeby to Państwu jakoś zobrazować – klauzula zmiennego oprocentowania to taki zapis w umowie kredytu, który odpowiada na pytania dotyczące tego: jaka jest stopa oprocentowania kredytu, jakiego typu jest to oprocentowanie, jaka jest wysokość marży odsetkowej stanowiącej część składową stopy oprocentowania, jakiego typu i podtypu wskaźnik referencyjny jest podstawą do wyliczenia stopy oprocentowania kredytu, jakie są przesłanki zmiany tego oprocentowania, na podstawie jakich czynników jest wyliczane to oprocentowanie, oraz w jakich sytuacjach oprocentowanie kredytu ulega aktualizacji. Te wszystkie elementy składają się na klauzulę oprocentowania kredytu. Wobec wszystkich tych elementów, jak i całej zbudowanej z nich klauzuli zmiennego oprocentowania, istnieje wymóg prawny, aby były one transparentne i nie naruszały interesów konsumenta.

I teraz, to co najciekawsze: wystarczy, że oceni się, że choć jeden z elementów klauzuli zmiennego oprocentowania jest prawnie wadliwy, to ta wadliwość może „zainfekować” tak inne jej elementy, jak i samą klauzulę – a w końcu i całą umowę. Czyli występuje tu efekt domina.

W tym sensie wadliwość poszczególnych elementów klauzuli zmiennego oprocentowania może oddziaływać na odwołanie się w umowie do stawki referencyjnej WIBOR, nawet jeśli za nietrafne zostaną uznane zarzuty co do tego wskaźnika. W efekcie z umowy może zostać wyrugowane odwołanie do wskaźnika WIBOR, bez zakwestionowania samego WIBOR-u. Czyli WIBOR może paść bez jednego strzału.

Dlatego w swoim artykule podkreśliłem, że nie trzeba wcale wykazywać wadliwości wskaźnika WIBOR w jego ujęciu systemowym, aby móc prawnie wyeliminować WIBOR z własnej umowy kredytu. Zresztą tę samą tezę podnosiłem w jeszcze innym artykule na łamach portalu infor.pl (jego treść znajdziecie Państwo tutaj: https://www.infor.pl/prawo/nowosci-prawne/6903631,umowa-kredytu-zlotowkowego-jest-niewazna-prawomocny-wyrok-sadu-apelacyjnego-jakie-byly-powody-wyjasnia-radca-prawny.html).

Narracja utożsamiająca WIBOR z klauzulą zmiennego oprocentowania

Tymczasem w środowiskach prawniczych reprezentujących instytucje finansowe istnieje swoisty fetysz dotyczący wskaźnika WIBOR, który osadza się na wielce purystycznym poglądzie, wedle którego wymogiem, aby wyrok dotyczący unieważnienia kredytu złotowego był zaliczony jako skuteczny, jest to, aby opiewał na wykazanie wadliwości WIBOR-u samego w sobie, czyli sposobu systemowego wyznaczania tego wskaźnika.

Cóż, moim zdaniem to tak, jakby postawić alpiniście warunek, że szczyt zostanie zaliczony o tyle, o ile zdobędzie on go bez butli tlenowej. Tak to jednak nie działa. Sentencja wyroku, która rozstrzyga konflikt prawny pomiędzy dwoma stronami sporu, opiewa na stwierdzenie przez sąd pewnego stanu rzeczy (nieistnienia stosunku prawnego), zaś motywy, które doprowadziły do tego sentencyjnego wyniku, mają tu jedynie charakter wtórny (art. 189 k.p.c.). Żeby zabrzmiało to dosadniej – komornika nie będzie interesowało to, z jakiego powodu umowa okazała się nieważna, kiedy będzie egzekwował wyrok wobec banku.

Jak już wcześniej wspomniałem, badaniu w toku procesu sądowego podlega cała kwestionowana przez kredytobiorcę klauzula zmiennego oprocentowania. Zatem jeśli nawet nie zostanie wykazana wadliwość odniesienia się w umowie do wskaźnika referencyjnego WIBOR, lecz wykaże się wadliwość innych elementów składowych klauzuli zmiennego oprocentowania – to i tak WIBOR może zostać finalnie wyrugowany z umowy. Czyli jak nie drzwiami, to oknem. Tym samym efekt unieważnienia umowy można próbować osiągnąć na kilka sposobów (zarzutów).

Moim zdaniem środowiska prawnicze reprezentujące stronę instytucji finansowych zdają sobie z tego sprawę, oraz z zagrożeń z tego wynikających. Dlatego też obrano taktykę polegającą na swawoleniu się ucieczką do przodu. Czyli tworzeniu narracji utożsamiającej klauzulę zmiennego oprocentowania zawartą w umowach kredytowych wprost ze wskaźnikiem WIBOR, tak aby na opinii publicznej wywrzeć wrażenie, że problem tych sporów sądowych sprowadza się do kwestionowania li tylko wskaźnika „na którym to Polska stoi”. Po to, aby te spory były utożsamiane ze swoistym zamachem na rację stanu.

Tymczasem przedmiotem tych sporów są również zarzuty co do niedbałego zredagowania klauzuli zmiennego oprocentowania w taki sposób, że nosi ona znamiona klauzuli abuzywnej – co obrazują zaprezentowane przeze mnie orzeczenia sądów powszechnych.

Podsumowanie

Powtarzałem to i będę to powtarzał: istnieje kilka sposobów na wyeliminowanie klauzuli zmiennego oprocentowania z umowy kredytu złotówkowego, której elementem jest odesłanie do wskaźnika WIBOR, bez konieczności kwestionowania samego WIBOR-u.

Obrazują to orzeczenia sądów powszechnych, których analizę przedstawiałem na łamach niniejszego portalu (nota bene, z którą to analizą zdaje się zgadzać mecenas Wandzel, skoro jego własna analiza treściowo znacząco nie odbiega od mojej – zainteresowanych odsyłam do zapoznania się i porównania artykułu mojego autorstwa i rzeczonej polemiki).

Sama zaś klauzula zmiennego oprocentowania, która jest kwestionowana w sporach sądowych konsumentów z kredytodawcami, to nie wskaźnik WIBOR, lecz konglomerat jej elementów, których brak transparentności może doprowadzić do wyeliminowania z umowy WIBOR-u, nawet bez zakwestionowania rzekomej systemowej wadliwości tego wskaźnika.

Autor: radca prawny Paweł Stalski, Kancelaria Radcy Prawnego Paweł Stalski

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dopłaty do samochodów z PFRON: Zjechanie po schodach z 4 piętra (brak windy) i szukanie transportu dla wózka wbrew pozorom nie jest takie łatwe jak może się wydawać urzędnikom

Osobom niepełnosprawnym (wyłącznie stopień znaczny i to taki, że wyklucza możliwość samodzielnego przenoszenia ciała z wózka inwalidzkiego do np. łóżka) nie jest łatwo otrzymać dofinansowanie z programu PFRON „SAM! Mobilność osób z niepełnosprawnością” („Samodzielność – Aktywność – Mobilność!” Mobilność osób z niepełnosprawnością). Dofinansowanie może objąć samochód wart aż 300.000,00 zł (wariant 1) albo 230 000 zł (wariant 2). Większość osób niepełnosprawnych odchodzi bez dofinansowania. Tak wynika z listu czytelnika do redakcji Infor.pl.

3000 zł kary za wulgaryzmy w proteście wyborczym. Wyborca obraził Prezydenta, I prezesa SN, przewodniczącego PKW i sędziów. Najpóźniej 2 lipca orzeczenie o ważności wyborów

Sąd Najwyższy poinformował 21 czerwca 2025 r, że orzekł 3 tys. zł grzywny dla wyborcy, który w treści protestu wyborczego użył obraźliwych sformułowań m.in. pod adresem prezydenta, I prezes SN, a także przewodniczącego PKW - przekazał sąd w komunikacie. Głos w sprawie protestów zabrał premier Donald Tusk.

Dodatek za urlop w 2025 r. Czy trzeba wykorzystać 14 kolejnych dni na wypoczynek?

Świadczenie urlopowe nie jest wypłacane wszystkim pracownikom. Dla wielu stanowi jednak zachętę do nieprzerwanego wykorzystania 14 dni kalendarzowych na wypoczynek. Czy przepisy powinny być bardziej elastyczne? Czym świadczenie urlopowe różni się od tzw. wczasów pod gruszą?

Rząd proponuje niepełnosprawnym: Zgodzisz się na stratę 847 zł do 10 164 zł. Ale Twój opiekun uniknie kłopotów ze świadczeniem pielęgnacyjnym

W ustawie o świadczeniu wspierającym są co najmniej 3 luki w przepisach. Wynikają z konieczności zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego po ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia przez WZON. Przepisy przewidują możliwość uniknięcia zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego przez opiekuna osoby niepełnosprawnej (stopień znaczny). Wystarczy zrezygnować z wypłaty świadczenia wspierającego za okres rozpatrywania wniosku w WZON. Oznacza to jednak często stratę miesięcznie 847 zł (za okres np. 6 miesięcy) wyliczone z formuły (4134 zł – 3287 zł). Przy 12 miesiącach opóźnienia w przyznaniu punktów z poziomu wsparcia daje to 12 x 847 zł

REKLAMA

Adam Szłapka rzecznikiem rządu. Premier Tusk już zdecydował

Adam Szłapka, dotychczasowy minister ds. Unii Europejskiej, będzie rzecznikiem rządu - poinformował premier Donald Tusk. Jak dodał rozpocznie on tę pracę dzień po zakończeniu polskiej prezydencji w Radzie UE, a więc na początku lipca.

Co z MOPS dla osób 60+ i 65+ w 2025 roku? [5 przykładów]

Ośrodki pomocy społecznej wypłacają różnorodne świadczenia pieniężne m.in. osobom z niepełnosprawnością, doświadczającym ciężkich chorób czy zdarzeń losowych. Czy seniorzy, którzy osiągnęli już wiek emerytalny również mogą uzyskać jakieś wsparcie? Oto przykładowe świadczenia pieniężne na 2025 rok!

Nawrocki i Tusk na kursie kolizyjnym? Polacy podzieleni, rząd szykuje plan awaryjny

Polska polityka weszła w nowy, napięty etap. Po wyborach prezydenckich, w których minimalnie zwyciężył Karol Nawrocki – kandydat popierany przez Prawo i Sprawiedliwość – kraj znalazł się w realiach tzw. kohabitacji. Premier Donald Tusk, w odpowiedzi na nowy układ sił, uzyskał już wotum zaufania dla swojego rządu. Mimo to przed rządem stoją ogromne wyzwania – zarówno legislacyjne, jak i koalicyjne.

Życie od wypłaty do wypłaty, mimo rekordowego zatrudnienia. Nowy raport ujawnia nierówności

Aż 57% pracowników na świecie ledwo wiąże koniec z końcem. Choć zatrudnienie rośnie, stabilność finansowa wciąż pozostaje dla wielu nieosiągalna. Polska nie wypada najlepiej – 46% pracowników żyje od pensji do pensji, a dodatkowe zatrudnienie to rzadkość.

REKLAMA

Dodatek na zagospodarowanie: 4542 zł dla osób z orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności

W 2025 r. na mocy obwieszczenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, tak jak w 2024 r., również przysługuje dodatek na zagospodarowanie. I to w niemałej wysokości bo: 4542 zł dla osób z orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności ale też 2272 zł dla osób bez orzeczonej niepełnosprawności. Pieniądze mogą być przeznaczone na różne cele.

Dają nawet 9991 zł dodatku na usamodzielnienie. Co to i dla kogo?

Resort pracy: do 26 r.ż. nawet 9991 zł dodatku na usamodzielnienie. To tylko jedna z możliwości, bo kwoty pomocowe w zależności od konkretnych przesłanek ustawowych ale i lokalnego prawa samorządowego - mogą być różne, mniejsze ale też i większe. W każdym razie warto wiedzieć, że osobie usamodzielniającej się przyznaje się generalnie pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie, zagospodarowanie jak i udziela się pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych czy w zatrudnieniu. Nie można też pominąć innej formy pomocy jaką jest pomoc prawna i psychologiczna.

REKLAMA