Status prawny skazanego w postępowaniu wykonawczym

Choć nie wynika to w sposób klarowny z treści przepisów stwierdzić należy, że także na etapie postępowania wykonawczego skazany uważany jest za stronę postępowania. Statut ten przysługuje osobie skazanej zarówno przed sądem jaki i w postępowaniu przed innymi organami postępowania karnego wykonawczego.
Określając status prawny skazanego w postępowaniu wykonawczym ustawodawca kładzie nacisk na podmiotowe traktowanie skazanego. Jest to konsekwencja obowiązujących w polskim prawie wykonawczym ogólnych zasad, takich jak zasada wykonywania wszelkich kar w sposób humanitarny z poszanowaniem godności ludzkiej skazanego.

Jako strona w postępowaniu przed sądem skazany ma m.in. prawo do:

1. inicjowania postępowania;
2. składania wniosków dowodowych (w postępowaniu wykonawczym stosuje się zwykłe metody dowodzenia twierdzeń i tylko w takich warunkach wniosek dowodowy skazanego może być oddalony – Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 17 maja 2000 r.);
3. czynnego uczestniczenia w czynnościach procesowych, np. zadawania pytań świadkom, przesłuchiwanym biegłym, składania oświadczeń, wniosków o wyłączenie sędziego, biegłego, itp.;
4. zaskarżania decyzji procesowych według zasad przewidzianych w kodeksie.

Skazany może także składać w każdym czasie wnioski, skargi i prośby do organów wykonujących orzeczenia. Na uwadze musi mieć jednak fakt, że jeżeli kolejny złożony wniosek lub prośba oparta będzie na tej samej podstawie faktycznej właściwy organ może wydać zarządzenie o pozostawieniu ich bez rozpoznania.

Zobacz serwis: Sprawy karne

Organ zobowiązany jest do załatwienia sprawy według swej właściwości. Skazanego należy niezwłocznie poinformować o sposobie załatwienia jego wniosku, skargi lub prośby. Do składania przez skazanego wniosków, petycji, skarg stosujemy procedurę określoną w przepisach kodeksu postępowania administracyjnego, za wyjątkiem sytuacji kiedy omawianą kwestię normują przepisy Kodeksu postępowania wykonawczego, a także przepisy rozporządzeń wydanych na jego podstawie.

Skazany jako strona postępowania wykonawczego ma prawo skarżyć do sądu decyzję prezesa sądu lub upoważnionego sędziego, sędziego penitencjarnego, dyrektora zakładu karnego, aresztu śledczego, a także dyrektora okręgowego i Dyrektora Generalnego Służby Więziennej lub też osoby kierującej innym zakładem przewidzianym w przepisach prawa karnego wykonawczego, komisji penitencjarnej oraz sądowego kuratora zawodowego.

Zobacz serwis: Więziennictwo

Uznanie skazanego za stronę we wszystkich aspektach postępowania wykonawczego nie może budzić wątpliwości. Akcentowanie podmiotowości skazanego na wszystkich etapach postępowania wykonawczego powinno stanowić jedną z podstawowych i nienaruszalnych zasad postępowania. Tym bardziej, że podczas wykonywania kary osoba skazana pozostaje w faktycznej i prawnej relacji uzależnienia i podległości w stosunku do organów postępowania.

Zobacz portal: Prawnik.pl