REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Psychika więźniów – o charakterystyce sprawców przestępstw oraz skutkach izolacji więziennej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Pamela Opoczka
Adwokat Krakowskiej Izby Adwokackiej
Jakie są skutki izolacji więziennej na psychikę więźniów?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Utarło się przekonanie, że w zakładach karnych przebywają sami degeneraci. Degenerat, wedle słownika języka polskiego, oznacza osobę, która utraciła poczucie moralności. Rzeczywiście, nie sposób nie zgodzić się z tym, że w większości sprawcy przestępstw zapomnieli o pewnych zasadach i wartościach społecznych. Chciałabym jednak głębiej pochylić się nad charakterystyką sprawców przestępstw, aby uniknąć mającej miejsce powszechnej generalizacji w tym aspekcie.

Sprawcy przestępstw oraz przyczyny ich popełniania

REKLAMA

Bazując na własnym doświadczeniu wynikającym z osobistego kontaktu z klientami w sprawach karnych, jak i doświadczeniu wynikającemu z szeregu praktyk odbytych przeze mnie jeszcze na etapie studiów oraz w toku odbywania przeze mnie aplikacji adwokackiej, mogę stwierdzić, że większość skazanych wywodzi się z dysfunkcyjnych oraz - przepraszam za określenie, ale jedynie ono oddaje właściwą ocenę – patologicznych rodzin. Jakby prześledzić życiorys niejednego z osadzonych, to usłyszelibyśmy historię okrutnych dramatów, których doznali w przeszłości.

REKLAMA

Wyrzucenie z domu przez własnego rodzica, alkoholizm i przemoc w domu, niewłaściwa opieka ze strony rodziców (np. niedożywienie, niedopilnowanie obowiązków szkolnych), brak okazywania miłości, lekceważenie potrzeb dziecka, to tylko niektóre z przykładów zaniedbywania dzieci, a zarazem późniejszych przestępców. Wielu z nich nigdy nie miało Świąt Bożego Narodzenia, ani nie wiedzieli co to prezent od rodzica, czy okazywanie czułości i uwagi. 

REKLAMA

Trudne dzieciństwo, „ulica” i walka o przetrwanie to jedyni nauczyciele dorosłego życia i główni wychowawcy sprawców przestępstw. Te osoby nie znają świata, w którym panowałoby dobro, dlatego lgną do tego, co im już jest znajome. Te osoby, tak sponiewierane w dzieciństwie i w okresie dojrzewania, nie wierzą w siebie ani w lepszą przyszłość; nie wierzą, że zasługują na coś lepszego w życiu i że może im się ono odmienić. Jeden z moich klientów stwierdził kiedyś w rozmowie ze mną, że więzienie dosłownie uratowało mu życie. Gdyby nie zakład karny, z powodu biedy i głodu popełniałby dalsze przestępstwa – wyrok karny położył temu kres.

Powyższa kategoria osadzonych jest najniebezpieczniejsza i to w niej znajdują się osoby z problemami psychicznymi. Uważam, że to w tej kategorii osadzonych jest najwięcej morderców, gwałcicieli oraz innych sprawców przemocy. Ci ludzie nie przeszli właściwie procesu socjalizacji w dzieciństwie, więc tym bardziej trudno u nich o właściwą postawę w dorosłości. Jak wspomniałam wcześniej, do tej kategorii trzeba zaliczyć też osoby, które są chore psychicznie, np. tych, którym daje satysfakcję cudze cierpienie. Te osoby wymagają izolacji oraz leczenia - najlepiej dożywotnio.

Trzeba mieć na uwadze, że pojęcie „dysfunkcyjnej rodziny” nie obejmuje tylko rodzin skrajnie biednych, pełnych przemocy i alkoholu. To dotyczy także rodzin gdzie właśnie dostatek i brak granic wychowawczych doprowadził do tego, że rodzice utracili kontrolę nad swoimi dziećmi. W tym przypadku często jest to następujący schemat: sprawca żyje w dobrobycie; w dzieciństwie rodzice nie stawiali mu granic i często podróżowali lub po prostu byli zbyt zajęci zarabianiem pieniędzy, zostawiając go pod czyjąś opieką lub całkowicie samego. Ten, z nudów lub dla zabawy sięga później w życiu po środki odurzające i pod ich wpływem dopuszcza się przestępstwa. Jest to zatem obraz negatywnego skutku dobrobytu bez granic i nieprawidłowego komfortu zapewnionego dziecku od wczesnego dzieciństwa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wreszcie, moim zdaniem, trzecia kategoria sprawców to ci, którzy wpadli na niekoniecznie dobry pomysł na poprawienie swojego bytu. Innymi słowy „pobłądzili”, choć przyswojone mieli zasady moralne.

Mamy oczywiście także sprawców przestępstw popełnionych nieumyślnie. Umieszczam te osoby do kategorii o nazwie: „Obecni w niewłaściwym miejscu i w niewłaściwym czasie”. Zazwyczaj osoby te nie dostają wyroków pozbawienia wolności i oprócz nieumyślnego incydentu, nie mają związków ze światem przestępczym.

Wpływ izolacji więziennej na psychikę osadzonych

Skutki pobytu w zakładzie karnym dla każdego przestępcy będą różnorakie i w zasadniczej mierze zależą od siły jego charakteru, wytrzymałości psychicznej oraz odporności na stres.

Wielu osadzonych wykorzystuje czas pozbawienia wolności na refleksję nad sobą i wyciąga mądre wnioski. Mocne postanowienie poprawy i chęć zmiany swojego życia, często idące równolegle z wykonywaniem pracy (w warunkach więziennych) oraz doskonaleniem swej edukacji, po wyjściu na wolność zamykają takiemu osadzonemu drogę powrotu do zakładu karnego w sposób trwały.

Zdarza się jednak – dotyczy to najczęściej pierwszej z omówionych powyżej kategorii sprawców, że popełnianie przestępstw to dla nich styl życia i nie potrafią funkcjonować na wolności. Po wieloletniej izolacji więziennej, borykają się ze zmianami jakie zaszły w między czasie poza murami więzienia. Codzienne obowiązki takie jak trud pracy i konieczność ponoszenia kosztów utrzymania siebie oraz domu, przerasta takie osoby. Po dłuższym pobycie w więzieniu kompletnie nie mogą się odnaleźć i często trafiają zaraz z powrotem za kraty – do środowiska im już znanego i paradoksalnie – bezpiecznego. 

Bierzmy też pod uwagę zwykłe konsekwencje izolacji, jakie są związane z fizjologicznym funkcjonowaniem człowieka. Trudno żeby nie odbijało się na psychice życie przez długi czas na przestrzeni ograniczonej do zaledwie kilku metrów kwadratowych z zasłoniętymi oknami (w wielu jednostkach szyby są matowione, aby uniemożliwić kontakt ze światem zewnętrznym) oraz korzystanie ze wspólnej toalety z ograniczeniami w dowolnym dostępie do prysznica. Człowiek zaczyna „dziczeć”, jego przyrodzona cecha jaką jest wolność, jest mu zabrana. Dlatego wielu osadzonych wymaga wsparcia psychologicznego już na etapie wykonywania kary. Nerwica czy depresja to bardzo częste dolegliwości skazanych, które często nie ustępują nawet po wyjściu na wolność.

Z dotkliwymi przejściami muszą się nieraz mierzyć także sprawcy najcięższych przestępstw, np. gwałtów czy zabójstw. Izolacja sprawców tzw. niebezpiecznych, może być przez nich bardziej odczuwalna niż ma to miejsce w pozostałych przypadkach. Wielu z nich przebywa bowiem w monitorowanej celi, albo nie mogą świadczyć pracy w trakcie odbywania kary. Nadzór nad nimi musi być bardziej wzmożony niż w stosunku do pozostałych osadzonych. Nie trzeba też dodawać, że w niektórych przypadkach dochodzi do „wymierzania im sprawiedliwości” przez pozostałych więźniów. O tym się głośno nie mówi, ale takie sytuacje nadal mają miejsce.

Trudno mówić o możliwości rezygnacji z represji karnej jaką jest kara pozbawienia wolności – to jasne, że sprawcy przestępstw muszą być karani. Warto byłoby jednak aby czas pobytu w zakładzie karnym nie był dla nich zwykłym przetrwaniem (w stylu: „odsiedziałem swoje i wychodzę”), ale czasem pracy nad tymi ludźmi przygotowującym ich do normalnego życia.

Adwokat Pamela Opoczka

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Młodsi i bardziej zadłużeni – multidłużnicy w Polsce

Profil polskiego multidłużnika wyraźnie się zmienia. Coraz większą część tej grupy stanowią młodsi konsumenci, a udział kobiet systematycznie maleje. W ciągu trzech lat udział osób w wieku 18–25 lat wzrósł sześciokrotnie, a w grupie 26–35 lat o ponad 7 pkt proc. Mężczyźni nie tylko stanowią większość, lecz także odpowiadają za coraz większą część zadłużenia. Szczegóły analizy poniżej.

Przepada świadczenie wspierające. Umierają kolejne osoby niepełnosprawne. Co na to sądy?

Wszyscy wiemy, że przyznawanie świadczenie wspierającego obciąża przewlekłość. Okres oczekiwanie na przyznanie punktów w ramach poziomu potrzeby wsparcia wynosi w skrajnych przypadkach rok. Na punkty czekają osoby niepełnosprawne w tak poważnych stanach (i sędziwym wieku), że część z nich umiera. Ostrzegano przed takimi sytuacjami jeszcze przed wprowadzeniem świadczenia wspierającego. Niestety te obawy się spełniły. W efekcie rodziny osób zmarłych idą do sądu bo świadczenie wspierające ... przepada. Przykład takiej sytuacji poniżej.

Zasiłek z MOPS? Tak, ale pamiętaj o wywiadzie środowiskowym

Osoby ubiegające się o świadczenia z pomocy społecznej często zapominają o ważnej roli, jaką odgrywa rodzinny wywiad środowiskowy. Jest to podstawowe narzędzie, które pozwala na ocenę sytuacji majątkowej i rodzinnej. Kto i gdzie przeprowadza taki wywiad? Czy jest on obowiązkowy?

MOPS: Świadczenie pielęgnacyjne 3287 zł dla 91-letniej staruszki choć niepełnosprawność nie powstała przed 18-rokiem życia [osoba niepełnosprawna (stopień znaczny)

Nieufność staruszki z demencją (osoba niepełnosprawna, stopień znaczny) jest dodatkowym argumentem dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Bo staruszka ufa tylko swojej córce. I nie może wykonywać czynności opiekuńczych nikt inny.

REKLAMA

Kłopoty ze skargą na MOPS za odebrany zasiłek pielęgnacyjny 215,84 zł. Tylko ePUAP albo papierowy dokument

W przepisach jest pułapka. Jeżeli spierasz się o zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) z MOPS to nie można obecnie wnosić elektronicznie pism do sądu z nowym systemem e-Doręczenia. Będzie to możliwe dopiero od 2029 r. (o czym informują przepisy przejściowe, które łatwo przegapić). Można skorzystać z ePUAP. I tak wniesioną skargę na decyzję MOPS sąd przyjmie. Przez e-Doręczenia to się nie uda. W artykule przykład utraconego w ten sposób zasiłku pielęgnacyjnego. Na dziś najbezpieczniejszym prawnie sposobem wniesienia skargi na MOPS (i SKO) w sprawie zasiłku pielęgnacyjnego jest po prosty tradycyjna "papierowa" skarga.

1,1 mln osób dostanie czternastą emeryturę wcześniej. Ale nie każdy dostanie 1558,81 zł na rękę

Zakład Ubezpieczeń Społecznych kontynuuje wypłatę czternastych emerytur. Jeszcze przed najbliższym weekendem (do piątku 5 września 2025 r.) przelew na konto i przekaz pocztowy otrzyma prawie 1 mln 136 tys. osób. To emeryci i renciści, którym ZUS ustalił termin płatności głównego świadczenia na 6 dzień miesiąca.

Deregulacja: Prezydent RP Karol Nawrocki podpisał 22 postulaty [LISTA]

Zastosowanie instytucji "milczącego załatwienia sprawy" przy przekroczeniu przez urzędy czasu instrukcyjnego zawartego w przepisach, zrównanie ważności dokumentacji elektronicznej z papierową, doprecyzowanie definicji konsumenta w prawie cywilnym, certyfikowanie firm uczestniczących w przetargach publicznych, usprawnienie procedury przetargowej w przypadku jednej oferty, roczny zamiast miesięcznego limitu przychodów dla działalności nieewidencjonowanej, cyfryzacja postępowań sądowych, obowiązkowa mediacja – szybsze i tańsze rozwiązanie sporów, skuteczna ochrona spadkobierców przed nadużyciami - szybkie blokowanie rachunków osób zmarłych: to tylko kilka z 22 postulatów podpisanych przez Prezydenta RP Karola Nawrockiego.

System kaucyjny w Polsce: rewolucja, która uderzy w małe sklepy?

System kaucyjny w Polsce ma ruszyć już wkrótce i zmienić sposób, w jaki oddajemy butelki i puszki. Dla dużych sieci to wyzwanie organizacyjne, ale dla małych sklepów może być prawdziwą rewolucją – od braku miejsca po dodatkowe koszty i obciążenie personelu. Czy lokalne sklepy poradzą sobie z nowymi obowiązkami?

REKLAMA

Jak nowe przepisy dotyczące zakazu fotografowania wpłyną na branżę ochrony?

12 sierpnia 2025 r. weszły nowe przepisy dotyczące zakazu fotografowania obiektów strategicznych. Jest to kolejna nowelizacja ustawy, która nie tak dawno temu zaostrzała przepisy - obecne zmiany wprowadzają poluzowanie. O komentarz w tej sprawie poprosiliśmy Krzysztofa Modrzejewskiego, Dyrektora ds. Klientów Kluczowych, Seris Konsalnet.

Po urlopie trudniej niż przed – dlaczego powrót do pracy wywołuje stres?

Okazuje się, że 63% pracujących deklaruje, że po urlopie odczuwa większy stres niż przed jego rozpoczęciem, a połowa z nich jako główne źródło napięcia wskazuje na nagromadzone obowiązki, wynika z ankiety przeprowadzonej przez spółki Gi Group Holding. Ponowne wejście w rytm codziennych zadań często wiąże się ze wzrostem presji oraz poczuciem przytłoczenia, określanym mianem napięcia pourlopowego.

REKLAMA