REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Psychika więźniów – o charakterystyce sprawców przestępstw oraz skutkach izolacji więziennej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Pamela Opoczka
Adwokat Krakowskiej Izby Adwokackiej
Jakie są skutki izolacji więziennej na psychikę więźniów?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Utarło się przekonanie, że w zakładach karnych przebywają sami degeneraci. Degenerat, wedle słownika języka polskiego, oznacza osobę, która utraciła poczucie moralności. Rzeczywiście, nie sposób nie zgodzić się z tym, że w większości sprawcy przestępstw zapomnieli o pewnych zasadach i wartościach społecznych. Chciałabym jednak głębiej pochylić się nad charakterystyką sprawców przestępstw, aby uniknąć mającej miejsce powszechnej generalizacji w tym aspekcie.

Sprawcy przestępstw oraz przyczyny ich popełniania

REKLAMA

Bazując na własnym doświadczeniu wynikającym z osobistego kontaktu z klientami w sprawach karnych, jak i doświadczeniu wynikającemu z szeregu praktyk odbytych przeze mnie jeszcze na etapie studiów oraz w toku odbywania przeze mnie aplikacji adwokackiej, mogę stwierdzić, że większość skazanych wywodzi się z dysfunkcyjnych oraz - przepraszam za określenie, ale jedynie ono oddaje właściwą ocenę – patologicznych rodzin. Jakby prześledzić życiorys niejednego z osadzonych, to usłyszelibyśmy historię okrutnych dramatów, których doznali w przeszłości.

REKLAMA

Wyrzucenie z domu przez własnego rodzica, alkoholizm i przemoc w domu, niewłaściwa opieka ze strony rodziców (np. niedożywienie, niedopilnowanie obowiązków szkolnych), brak okazywania miłości, lekceważenie potrzeb dziecka, to tylko niektóre z przykładów zaniedbywania dzieci, a zarazem późniejszych przestępców. Wielu z nich nigdy nie miało Świąt Bożego Narodzenia, ani nie wiedzieli co to prezent od rodzica, czy okazywanie czułości i uwagi. 

REKLAMA

Trudne dzieciństwo, „ulica” i walka o przetrwanie to jedyni nauczyciele dorosłego życia i główni wychowawcy sprawców przestępstw. Te osoby nie znają świata, w którym panowałoby dobro, dlatego lgną do tego, co im już jest znajome. Te osoby, tak sponiewierane w dzieciństwie i w okresie dojrzewania, nie wierzą w siebie ani w lepszą przyszłość; nie wierzą, że zasługują na coś lepszego w życiu i że może im się ono odmienić. Jeden z moich klientów stwierdził kiedyś w rozmowie ze mną, że więzienie dosłownie uratowało mu życie. Gdyby nie zakład karny, z powodu biedy i głodu popełniałby dalsze przestępstwa – wyrok karny położył temu kres.

Powyższa kategoria osadzonych jest najniebezpieczniejsza i to w niej znajdują się osoby z problemami psychicznymi. Uważam, że to w tej kategorii osadzonych jest najwięcej morderców, gwałcicieli oraz innych sprawców przemocy. Ci ludzie nie przeszli właściwie procesu socjalizacji w dzieciństwie, więc tym bardziej trudno u nich o właściwą postawę w dorosłości. Jak wspomniałam wcześniej, do tej kategorii trzeba zaliczyć też osoby, które są chore psychicznie, np. tych, którym daje satysfakcję cudze cierpienie. Te osoby wymagają izolacji oraz leczenia - najlepiej dożywotnio.

Trzeba mieć na uwadze, że pojęcie „dysfunkcyjnej rodziny” nie obejmuje tylko rodzin skrajnie biednych, pełnych przemocy i alkoholu. To dotyczy także rodzin gdzie właśnie dostatek i brak granic wychowawczych doprowadził do tego, że rodzice utracili kontrolę nad swoimi dziećmi. W tym przypadku często jest to następujący schemat: sprawca żyje w dobrobycie; w dzieciństwie rodzice nie stawiali mu granic i często podróżowali lub po prostu byli zbyt zajęci zarabianiem pieniędzy, zostawiając go pod czyjąś opieką lub całkowicie samego. Ten, z nudów lub dla zabawy sięga później w życiu po środki odurzające i pod ich wpływem dopuszcza się przestępstwa. Jest to zatem obraz negatywnego skutku dobrobytu bez granic i nieprawidłowego komfortu zapewnionego dziecku od wczesnego dzieciństwa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wreszcie, moim zdaniem, trzecia kategoria sprawców to ci, którzy wpadli na niekoniecznie dobry pomysł na poprawienie swojego bytu. Innymi słowy „pobłądzili”, choć przyswojone mieli zasady moralne.

Mamy oczywiście także sprawców przestępstw popełnionych nieumyślnie. Umieszczam te osoby do kategorii o nazwie: „Obecni w niewłaściwym miejscu i w niewłaściwym czasie”. Zazwyczaj osoby te nie dostają wyroków pozbawienia wolności i oprócz nieumyślnego incydentu, nie mają związków ze światem przestępczym.

Wpływ izolacji więziennej na psychikę osadzonych

Skutki pobytu w zakładzie karnym dla każdego przestępcy będą różnorakie i w zasadniczej mierze zależą od siły jego charakteru, wytrzymałości psychicznej oraz odporności na stres.

Wielu osadzonych wykorzystuje czas pozbawienia wolności na refleksję nad sobą i wyciąga mądre wnioski. Mocne postanowienie poprawy i chęć zmiany swojego życia, często idące równolegle z wykonywaniem pracy (w warunkach więziennych) oraz doskonaleniem swej edukacji, po wyjściu na wolność zamykają takiemu osadzonemu drogę powrotu do zakładu karnego w sposób trwały.

Zdarza się jednak – dotyczy to najczęściej pierwszej z omówionych powyżej kategorii sprawców, że popełnianie przestępstw to dla nich styl życia i nie potrafią funkcjonować na wolności. Po wieloletniej izolacji więziennej, borykają się ze zmianami jakie zaszły w między czasie poza murami więzienia. Codzienne obowiązki takie jak trud pracy i konieczność ponoszenia kosztów utrzymania siebie oraz domu, przerasta takie osoby. Po dłuższym pobycie w więzieniu kompletnie nie mogą się odnaleźć i często trafiają zaraz z powrotem za kraty – do środowiska im już znanego i paradoksalnie – bezpiecznego. 

Bierzmy też pod uwagę zwykłe konsekwencje izolacji, jakie są związane z fizjologicznym funkcjonowaniem człowieka. Trudno żeby nie odbijało się na psychice życie przez długi czas na przestrzeni ograniczonej do zaledwie kilku metrów kwadratowych z zasłoniętymi oknami (w wielu jednostkach szyby są matowione, aby uniemożliwić kontakt ze światem zewnętrznym) oraz korzystanie ze wspólnej toalety z ograniczeniami w dowolnym dostępie do prysznica. Człowiek zaczyna „dziczeć”, jego przyrodzona cecha jaką jest wolność, jest mu zabrana. Dlatego wielu osadzonych wymaga wsparcia psychologicznego już na etapie wykonywania kary. Nerwica czy depresja to bardzo częste dolegliwości skazanych, które często nie ustępują nawet po wyjściu na wolność.

Z dotkliwymi przejściami muszą się nieraz mierzyć także sprawcy najcięższych przestępstw, np. gwałtów czy zabójstw. Izolacja sprawców tzw. niebezpiecznych, może być przez nich bardziej odczuwalna niż ma to miejsce w pozostałych przypadkach. Wielu z nich przebywa bowiem w monitorowanej celi, albo nie mogą świadczyć pracy w trakcie odbywania kary. Nadzór nad nimi musi być bardziej wzmożony niż w stosunku do pozostałych osadzonych. Nie trzeba też dodawać, że w niektórych przypadkach dochodzi do „wymierzania im sprawiedliwości” przez pozostałych więźniów. O tym się głośno nie mówi, ale takie sytuacje nadal mają miejsce.

Trudno mówić o możliwości rezygnacji z represji karnej jaką jest kara pozbawienia wolności – to jasne, że sprawcy przestępstw muszą być karani. Warto byłoby jednak aby czas pobytu w zakładzie karnym nie był dla nich zwykłym przetrwaniem (w stylu: „odsiedziałem swoje i wychodzę”), ale czasem pracy nad tymi ludźmi przygotowującym ich do normalnego życia.

Adwokat Pamela Opoczka

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Niekorzystna specustawa dla wcześniejszych emerytów - pozorne wykonanie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. Zadowolone będą osoby nieobjęte tymi przepisami

Po opublikowaniu w dniu 3 marca 2025 r. założeń projektu ustawy o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla osób, które do 6 czerwca 2012 r. przeszły na emerytury wcześniejsze na stronach Rządowego Centrum Legislacji ukazał się długo oczekiwany projekt tej ustawy datowany na 4 czerwca 2025 r.

Pozew o zachowek. Co powinien zawierać i gdzie złożyć dokumenty?

Jak napisać pozew o zachowek, by uniknąć błędów, które mogą spowolnić lub utrudnić dochodzenie należności? To ważne informacje dla osób, które zostały pominięte w testamencie lub otrzymały mniej niż im się należało.

Prezydent Andrzej Duda podpisał ważną ustawę. Prosiła go o to ministra z rządu Tuska

Prezydent Andrej Duda podpisał ustawę o jawności cen mieszkań, po wcześniejszym spotkaniu z minister Katarzyną Pełczyńską–Nałęcz. Nowe regulacje nakładają na deweloperów obowiązek prowadzenia stron internetowych, na których podawane mają być ceny mieszkań od początku sprzedaży do jej zakończenia.

Kiedy Trybunał Sprawiedliwości UE wyda wyrok w sprawie WIBOR-u w umowach kredytowych. Pierwsza rozprawa już w tym tygodniu

W środę, 11 czerwca 2025 r. odbędzie się rozprawa przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej, która dotyczy kredytu udzielonego przez PKO BP. To będzie pierwsza rozprawa przed TSUE dotycząca WIBOR-u. Wyrok TSUE w tej sprawie zapaść może pod koniec 2025 roku lub na początku 2026 roku - oceniają prawnicy reprezentujący bank w tym sporze.

REKLAMA

Ponad 872 tys. pracujących emerytów w Polsce [Dane ZUS]

Liczba pracujących emerytów w Polsce dynamicznie rośnie. Na przestrzeni ostatnich dziewięciu lat zwiększyła się o niemal 52 proc. Jak wynika z danych ZUS, aktywnych zawodowo seniorów jest już 872,6 tys.

Kartel cementowy w Polsce? UOKiK wszczął postępowanie. Czy powraca słynna sprawa sprzed 16 lat?

Biuro Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów poinformowało o wszczętym postępowaniu przeciwko działu prawdopodobnie "kartelu cementowego" w Polsce. Chodzi o możliwą Potencjalna zmowę, która mogła wpływać na wyższe ceny cementu. Miliony konsumentów mogło paść ofiarom tych nie uczciwych praktyk. Co dalej będzie działo się w sprawie?

800 plus dla seniorów czy nawet 50. latków: za każde wychowane i pracujące dziecko, które płaci podatki w Polsce. Czy wejdzie?

Co dalej ze świadczeniem 800 plus? Jest pomysł nowej formy wsparcia dla seniorów. Miałoby to być nawet 800 plus na rzecz seniorów ale i 800 plus dla 50. latków. Za co? Za każde wychowane i pracujące dziecko, które płaci podatki w Polsce. To postulat, który wzbudza skrajne emocje i może wywołać debatę publiczną na temat sprawiedliwości pokoleniowej w systemie świadczeń. Czy taki postulat ma szanse na realizację? Czym jest sprawiedliwość społeczna? Jak seniorzy udowodniliby, że rzeczywiście taką opiekę sprawowali nad dzieckiem? Czy przyniesie to więcej wydatków czy też korzyści dla polskiego budżetu?

Ponad 50% seniorów ma emerytury poniżej 4 tys. zł brutto. Ekspert: jest źle a będzie jeszcze gorzej

- Emeryci w Polsce na pewno nie mogą mówić o „wesołej starości”. Wielu z nich żyje na skraju ubóstwa, a nawet jeżeli dochodzi do waloryzacji to jest ona zbyt niska, by pokrywać wzrost kosztów życia – mówi Paweł Skotnicki, ekspert ubezpieczeniowy. – Najnowszy raport ZUS pokazuje, że w dobie starzejącego się społeczeństwa wartość emerytur będzie spadać i nawet jeżeli wiek emerytalny nie będzie podnoszony to i tak wielu seniorów będzie pracować tak długo, jak tylko będzie to możliwe – dodaje ekspert.

REKLAMA

Która Izba Sądu Najwyższego ma prawo orzekać o ważności wyboru Prezydenta RP. Jest stanowisko Pierwszego Prezesa SN

W dniu 5 czerwca 2025 r. na stronach Sądu Najwyższego opublikowano "Stanowisko Pierwszego Prezesa SN w sprawie dezinformowania opinii publicznej przez Ministra Sprawiedliwości oraz innych polityków, co do umocowania Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w zakresie orzekania o ważności wyboru Prezydenta RP". W tym stanowisku Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, dr hab. Małgorzata Manowska udzieliła wyjaśnień, która (jej zdaniem) Izba Sądu Najwyższego ma prawo orzekać o ważności wyboru Prezydenta RP. Publikujemy poniżej w całości treść tego stanowiska. Do Sądu Najwyższego wpłynęło dotąd 28 protestów przeciwko wyborowi prezydenta - poinformowała 9 czerwca 2025 r. PAP Monika Drwal z zespołu prasowego SN. Termin na składanie protestów upływa 16 czerwca. Pierwsze dwa protesty we wtorek 10 czerwca br rozpatrzy Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych.

Zmiany w urlopach: 2 dni wolne na 1 dziecko, 3 na 2 dzieci, 4 na 3 dzieci, 5 na 4 dzieci, a za odmowę udzielenia – 30 tys. zł kary dla pracodawcy

Na 1 dziecko – 2 dni wolne, na 2 dzieci – 3 dni wolne, na 3 dzieci – 4 dni wolne, a na 4 i więcej – 5 dni wolnych, z zachowaniem prawa do pełnego wynagrodzenia, a za odmowę zwolnienia od pracy w ramach ww. puli – 30 tys. zł kary dla pracodawcy. O zmianę art. 188 kodeksu pracy – w dniu 12 kwietnia br., zawnioskowały do Ministrstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Rzeczniczka Praw Dziecka i Okręgowa Rada Adwokacka, a powyższy apel wzmocnił dodatkowo dezyderat wystosowany w tej sprawie, w dniu 4 czerwca br., przez sejmową Komisję do Spraw Petycji. Czy położy to kres absurdowi tylko 2 dni zwolnienia od pracy w roku kalendarzowym, na wszystkie dzieci i łącznie dla obojga rodziców?

REKLAMA