REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Psychika więźniów – o charakterystyce sprawców przestępstw oraz skutkach izolacji więziennej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Pamela Opoczka
Adwokat Krakowskiej Izby Adwokackiej
Jakie są skutki izolacji więziennej na psychikę więźniów?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Utarło się przekonanie, że w zakładach karnych przebywają sami degeneraci. Degenerat, wedle słownika języka polskiego, oznacza osobę, która utraciła poczucie moralności. Rzeczywiście, nie sposób nie zgodzić się z tym, że w większości sprawcy przestępstw zapomnieli o pewnych zasadach i wartościach społecznych. Chciałabym jednak głębiej pochylić się nad charakterystyką sprawców przestępstw, aby uniknąć mającej miejsce powszechnej generalizacji w tym aspekcie.

Sprawcy przestępstw oraz przyczyny ich popełniania

REKLAMA

Bazując na własnym doświadczeniu wynikającym z osobistego kontaktu z klientami w sprawach karnych, jak i doświadczeniu wynikającemu z szeregu praktyk odbytych przeze mnie jeszcze na etapie studiów oraz w toku odbywania przeze mnie aplikacji adwokackiej, mogę stwierdzić, że większość skazanych wywodzi się z dysfunkcyjnych oraz - przepraszam za określenie, ale jedynie ono oddaje właściwą ocenę – patologicznych rodzin. Jakby prześledzić życiorys niejednego z osadzonych, to usłyszelibyśmy historię okrutnych dramatów, których doznali w przeszłości.

REKLAMA

Wyrzucenie z domu przez własnego rodzica, alkoholizm i przemoc w domu, niewłaściwa opieka ze strony rodziców (np. niedożywienie, niedopilnowanie obowiązków szkolnych), brak okazywania miłości, lekceważenie potrzeb dziecka, to tylko niektóre z przykładów zaniedbywania dzieci, a zarazem późniejszych przestępców. Wielu z nich nigdy nie miało Świąt Bożego Narodzenia, ani nie wiedzieli co to prezent od rodzica, czy okazywanie czułości i uwagi. 

REKLAMA

Trudne dzieciństwo, „ulica” i walka o przetrwanie to jedyni nauczyciele dorosłego życia i główni wychowawcy sprawców przestępstw. Te osoby nie znają świata, w którym panowałoby dobro, dlatego lgną do tego, co im już jest znajome. Te osoby, tak sponiewierane w dzieciństwie i w okresie dojrzewania, nie wierzą w siebie ani w lepszą przyszłość; nie wierzą, że zasługują na coś lepszego w życiu i że może im się ono odmienić. Jeden z moich klientów stwierdził kiedyś w rozmowie ze mną, że więzienie dosłownie uratowało mu życie. Gdyby nie zakład karny, z powodu biedy i głodu popełniałby dalsze przestępstwa – wyrok karny położył temu kres.

Powyższa kategoria osadzonych jest najniebezpieczniejsza i to w niej znajdują się osoby z problemami psychicznymi. Uważam, że to w tej kategorii osadzonych jest najwięcej morderców, gwałcicieli oraz innych sprawców przemocy. Ci ludzie nie przeszli właściwie procesu socjalizacji w dzieciństwie, więc tym bardziej trudno u nich o właściwą postawę w dorosłości. Jak wspomniałam wcześniej, do tej kategorii trzeba zaliczyć też osoby, które są chore psychicznie, np. tych, którym daje satysfakcję cudze cierpienie. Te osoby wymagają izolacji oraz leczenia - najlepiej dożywotnio.

Trzeba mieć na uwadze, że pojęcie „dysfunkcyjnej rodziny” nie obejmuje tylko rodzin skrajnie biednych, pełnych przemocy i alkoholu. To dotyczy także rodzin gdzie właśnie dostatek i brak granic wychowawczych doprowadził do tego, że rodzice utracili kontrolę nad swoimi dziećmi. W tym przypadku często jest to następujący schemat: sprawca żyje w dobrobycie; w dzieciństwie rodzice nie stawiali mu granic i często podróżowali lub po prostu byli zbyt zajęci zarabianiem pieniędzy, zostawiając go pod czyjąś opieką lub całkowicie samego. Ten, z nudów lub dla zabawy sięga później w życiu po środki odurzające i pod ich wpływem dopuszcza się przestępstwa. Jest to zatem obraz negatywnego skutku dobrobytu bez granic i nieprawidłowego komfortu zapewnionego dziecku od wczesnego dzieciństwa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wreszcie, moim zdaniem, trzecia kategoria sprawców to ci, którzy wpadli na niekoniecznie dobry pomysł na poprawienie swojego bytu. Innymi słowy „pobłądzili”, choć przyswojone mieli zasady moralne.

Mamy oczywiście także sprawców przestępstw popełnionych nieumyślnie. Umieszczam te osoby do kategorii o nazwie: „Obecni w niewłaściwym miejscu i w niewłaściwym czasie”. Zazwyczaj osoby te nie dostają wyroków pozbawienia wolności i oprócz nieumyślnego incydentu, nie mają związków ze światem przestępczym.

Wpływ izolacji więziennej na psychikę osadzonych

Skutki pobytu w zakładzie karnym dla każdego przestępcy będą różnorakie i w zasadniczej mierze zależą od siły jego charakteru, wytrzymałości psychicznej oraz odporności na stres.

Wielu osadzonych wykorzystuje czas pozbawienia wolności na refleksję nad sobą i wyciąga mądre wnioski. Mocne postanowienie poprawy i chęć zmiany swojego życia, często idące równolegle z wykonywaniem pracy (w warunkach więziennych) oraz doskonaleniem swej edukacji, po wyjściu na wolność zamykają takiemu osadzonemu drogę powrotu do zakładu karnego w sposób trwały.

Zdarza się jednak – dotyczy to najczęściej pierwszej z omówionych powyżej kategorii sprawców, że popełnianie przestępstw to dla nich styl życia i nie potrafią funkcjonować na wolności. Po wieloletniej izolacji więziennej, borykają się ze zmianami jakie zaszły w między czasie poza murami więzienia. Codzienne obowiązki takie jak trud pracy i konieczność ponoszenia kosztów utrzymania siebie oraz domu, przerasta takie osoby. Po dłuższym pobycie w więzieniu kompletnie nie mogą się odnaleźć i często trafiają zaraz z powrotem za kraty – do środowiska im już znanego i paradoksalnie – bezpiecznego. 

Bierzmy też pod uwagę zwykłe konsekwencje izolacji, jakie są związane z fizjologicznym funkcjonowaniem człowieka. Trudno żeby nie odbijało się na psychice życie przez długi czas na przestrzeni ograniczonej do zaledwie kilku metrów kwadratowych z zasłoniętymi oknami (w wielu jednostkach szyby są matowione, aby uniemożliwić kontakt ze światem zewnętrznym) oraz korzystanie ze wspólnej toalety z ograniczeniami w dowolnym dostępie do prysznica. Człowiek zaczyna „dziczeć”, jego przyrodzona cecha jaką jest wolność, jest mu zabrana. Dlatego wielu osadzonych wymaga wsparcia psychologicznego już na etapie wykonywania kary. Nerwica czy depresja to bardzo częste dolegliwości skazanych, które często nie ustępują nawet po wyjściu na wolność.

Z dotkliwymi przejściami muszą się nieraz mierzyć także sprawcy najcięższych przestępstw, np. gwałtów czy zabójstw. Izolacja sprawców tzw. niebezpiecznych, może być przez nich bardziej odczuwalna niż ma to miejsce w pozostałych przypadkach. Wielu z nich przebywa bowiem w monitorowanej celi, albo nie mogą świadczyć pracy w trakcie odbywania kary. Nadzór nad nimi musi być bardziej wzmożony niż w stosunku do pozostałych osadzonych. Nie trzeba też dodawać, że w niektórych przypadkach dochodzi do „wymierzania im sprawiedliwości” przez pozostałych więźniów. O tym się głośno nie mówi, ale takie sytuacje nadal mają miejsce.

Trudno mówić o możliwości rezygnacji z represji karnej jaką jest kara pozbawienia wolności – to jasne, że sprawcy przestępstw muszą być karani. Warto byłoby jednak aby czas pobytu w zakładzie karnym nie był dla nich zwykłym przetrwaniem (w stylu: „odsiedziałem swoje i wychodzę”), ale czasem pracy nad tymi ludźmi przygotowującym ich do normalnego życia.

Adwokat Pamela Opoczka

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wysokość alimentów w 2025 r. według nowej tablicy alimentacyjnej [Przykład]

Ministerstwo Sprawiedliwości zaprezentowało nową tablicę alimentacyjną. Co istotne, nie ma ona charakteru wiążącego. Jak podkreśla resort, tabele będą narzędziem pomocowym dla sędziów i uczestników postępowania.

Polacy chcą szybko na emeryturę, ale nie chcą przestać żyć aktywnie. Tylko nieliczni pracują po 60-tce

Choć prawo pozwala łączyć emeryturę z pracą, robi to zaledwie 11,6 proc. Polaków w wieku 50–74 lat. Ponad połowa osób zbliżających się do wieku emerytalnego nie wyobraża sobie dalszej aktywności zawodowej. Eksperci ostrzegają: bez zachęt do pracy po 60. roku życia system emerytalny może się nie utrzymać.

Nowe prawo planistyczne 2026: Co oznacza dla właścicieli gruntów rolnych? Ekspert wyjaśnia

Najistotniejszą zmianą wydaje się fakt, iż „dla właścicieli gruntów rolnych tych najlepszych klas bonitacyjnych, położonych poza granicami miast zasadniczo do czasu uchwalenia planu ogólnego nie będzie możliwe uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, a więc i faktyczne odrolnienie nieruchomości.” – mówi Barbara Pancer w wywiadzie z ekspertem INFOR, [Radca prawny, local partner w warszawskiej praktyce nieruchomości kancelarii Greenberg Traurig].

Rekonstrukcja rządu stała się faktem. Premier Donald Tusk ogłosił: mniej ministrów, więcej odpowiedzialności, nowa jakość zarządzania państwem

Rekonstrukcja rządu: „Porządek, bezpieczeństwo i przyszłość” – to trzy filary, które mają kierować nowym gabinetem Donalda Tuska. Premier ogłosił zmniejszenie liczby ministrów konstytucyjnych z 26 do 21, utworzenie nowych superministerstw, powołanie kontrolingu pracy ministrów i całkowicie nowe podejście do energetyki, finansów i relacji międzynarodowych.

REKLAMA

Niższa renta: dla jednych tak a dla drugich nie. RPO interweniuje

Niższa renta: dla jednych tak a dla drugich nie. RPO interweniuje - dlaczego? Chodzi o osiemnaste urodziny i rentę rodzinną. Mówi się, że 18-stka to symboliczny próg dorosłości, czas nowych praw, ale też i obowiązków. Chociaż dla większości młodych ludzi to radosny moment, to istnieje jednak grupa, dla której ten dzień, zamiast otwierać nowe możliwości, przynosi pewne bolesne finansowe rozczarowanie. Chodzi o rentę rodzinną, która dla niektórych nie jest już tak wysoka, jak przed ukończeniem 18. roku życia.

Rewolucja technologiczna bez kobiet? Sztuczna inteligencja może pogłębić nierówności

Rewolucja technologiczna bez kobiet? Sztuczna inteligencja może pogłębić nierówności, chociaż sektor sztucznej inteligencji woła o nowych specjalistów, ale kobiet wciąż jest w nim jak na lekarstwo. Choć to one częściej niż mężczyźni kończą studia wyższe, rzadziej wybierają karierę w branży technologicznej. Jaki będzie miało to wpływ na sytuację kobiet na rynku pracy?

Koniec z ulgami na dzieci. Rodzice lawinowo tracą wsparcie: paradoksalnie za sprawą dzieci i wzrostu płac

Koniec z ulgami na dzieci. Rodzice lawinowo tracą wsparcie: paradoksalnie za sprawą dzieci i wzrostu płac. Jak to możliwe? A no tak, że dzieci często dorabiają w wakacje a ich zarobki mają wpływ na sytuację finansową rodziców i przekroczenie pewnych progów podatkowych, które wpływają na utratę różnych ulg.

Rekonstrukcja rządu. 23 lipca 2025 r. premier przedstawi nową Radę Ministrów

Premier ogłosi skład nowej Rady Ministrów w środę o godz. 10:00. Zgodnie z deklaracjami rządu celem rekonstrukcji ma być efektywniejsza i skuteczniejsza praca Rady Ministrów.

REKLAMA

Hołownia chce badać posłów alkomatem. Projekt ustawy po incydentach w Sejmie

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia przygotował projekt ustawy, który umożliwi marszałkowi zlecenie badania alkomatem posła podejrzewanego o nietrzeźwość w czasie obrad. "Kończymy tolerowanie pijanych posłów" – zapowiedział. Projekt ma być odpowiedzią na incydenty, do których dochodziło już kilkukrotnie.

Jak wspierać naukę i zaangażowanie pracowników?

Dla 70 proc. pracowników z pokolenia Z cotygodniowe zdobywanie nowych umiejętności jest jednym z podstawowych oczekiwań wobec pracodawcy. Młode pokolenie coraz częściej poszukuje w pracy sensu, wyzwań i realnych możliwości rozwoju. Dlatego firmy oferują coraz więcej różnorodnych inicjatyw wspierających naukę i zaangażowanie.

REKLAMA