Czy można głosować w wyborach samorządowych poza miejscem zameldowania?

Głosowanie poza miejscem zameldowania

Zobacz produkt: Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz

Przy okazji ostatnich wyborów prezydenckich głośno było w mediach o możliwości głosowania poza miejscem zameldowania. Dotyczyło to albo instytucji dopisania do spisu wyborców gminy, w której w okresie wyborów osoba będzie tymczasowo przebywała (art. 31 Ustawy o wyborze Prezydenta RP), albo wydania zaświadczenia o prawie do głosowania (art. 33 ww. ustawy). Podobne ułatwienia dla wyborców przewidują przepisy dotyczące wyborów parlamentarnych. Odpowiednio: art. 19 (dopisanie do listy wyborców) i art. 23 (zaświadczenie o prawie do głosowania) Ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu.

Udogodnienia te są coraz bardziej popularne wśród wyborców. W związku ze zbliżającymi się wyborami samorządowymi rodzą się pytania czy podobne uprawnienia przysługiwać nam będą przy wybieraniu członków rad gmin, powiatów i sejmików województw oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

Zobacz również serwis: Wybory

Wybory samorządowe

Niestety. W wyborach lokalnych 21 listopada i 5 grudnia 2010 r. poza kilkoma wyjątkami, nie będziemy mogli głosować przebywając poza miejscem naszego zameldowania.

Wynika to ze specyfiki wyborów samorządowych i powiązanym z nimi pojęciem lokalnej wspólnoty samorządowej. Zgodnie z art. 16 Konstytucji RP wspólnotę samorządową tworzy ogół mieszkańców danej jednostki zasadniczego podziału terytorialnego. Uczestniczy ona w sprawowaniu władzy publicznej wykonując w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność istotną część zadań publicznych. Trudno byłoby wyrazić zgodę na to aby np. mieszkaniec Szczecina miał decydować o wyborze władz Rzeszowa, skoro nie należy do wspólnoty zrzeszającej mieszkańców tego akurat miasta.

Zobacz również serwis: Gmina

Kolejną przeszkodą byłyby ogromne trudności organizacyjne w przypadku gdybyśmy mogli wybierać „swoich” lokalnych kandydatów poza granicami naszego samorządu. W każdej gminie kandydują inne osoby. Nawet gdyby wyborca odpowiednio wcześniej poinformował właściwy organ o tym gdzie będzie przebywał w dniu wyborów, to przesyłanie list kandydatów w wyznaczone miejsca, przy większej liczbie podobnych wniosków, wiązałoby się ze znacznym zwiększeniem kosztów przeprowadzenia wyborów w skali całego kraju.

Mając na uwadze powyższe, udogodnienia związane z wyborami prezydenckimi i parlamentarnymi nie znalazły się ani w Ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw ani w Ustawie o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta. W ten sposób ustawodawca dał prymat wyrażonej w Preambule Konstytucji zasadzie sprawności działania instytucji publicznych, kosztem wyborczej zasady powszechności, która sprawdza się przy wyborach organów centralnych państwa, ale nie można jej nadać tak szerokiego zastosowania do wyborów lokalnych.