REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Choroba przedsiębiorcy a prowadzenie działalności gospodarczej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Anna Grabek
Radca prawny Warszawskiej Izby Radców Prawnych
Choroba przedsiębiorcy a prowadzenie działalności gospodarczej/Fot. Shutterstock
Choroba przedsiębiorcy a prowadzenie działalności gospodarczej/Fot. Shutterstock
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą, na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), powinien zwrócić uwagę czy w przypadku pozostawania na zwolnieniu chorobowym, upoważnił kogoś do reprezentowania przedsiębiorcy.

Prowadzenie przedsiębiorstwa wiąże się z wieloma obowiązkami, takimi jak: odprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne, wypłatę wynagrodzeń pracownikom czy odprowadzanie podatków. Niestety, często zdarza się, że przedsiębiorca wykonuje pewne czynności faktyczne, w trakcie pozostawania na zwolnieniu chorobowym i pobierania zasiłku z tego tytułu. W świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, w okresie udokumentowanej niezdolności do pracy wskutek choroby, przedsiębiorca ma obowiązek powstrzymania się od wykonywania zarobkowej działalności gospodarczej, pod rygorem utraty prawa do zasiłku chorobowego. Oznacza to, że przedsiębiorca w czasie przebywania na zwolnieniu chorobowym, nie może obsługiwać klientów czy nadzorować swoich pracowników (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dn. 12.09.2018 r., sygn. akt III UK 124/17; Wyrok SN z dn. 15.03.2018 r., I UK 49/17, LEX nr 2508654; Wyrok SN z 6.05.2009 r., II UK 359/08, OSNP 2011, nr 1-2, poz. 16).

REKLAMA

REKLAMA

W takiej sytuacji, przedsiębiorca powinien umocować inną osobę do dokonywania czynności prawnych lub faktycznych w imieniu i na jego rzecz, celem sprawnego funkcjonowania przedsiębiorstwa. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, można skorzystać z instytucji pełnomocnictwa lub prokury. Chociaż obie instytucje są do siebie podobne, ponieważ dotyczą umocowania do dokonywania określonych czynności, to jednak występują między nimi zasadnicze różnice.

Pełnomocnictwo

Po pierwsze, udzielenie pełnomocnictwa w każdym przypadku wymaga określenia przez przedsiębiorcę, zakresu umocowania. Co do zasady, zakres umocowania zależy przede wszystkim od woli przedsiębiorcy (mocodawcy). Niemniej jednak, przepisy Kodeksu cywilnego, wprowadzają pewne ograniczenia, wskazując trzy rodzaje pełnomocnictw:

  1. Pełnomocnictwo ogólne do czynności zwykłego zarządu (pełnomocnictwo ogólne).
  2. Pełnomocnictwo do czynności prawnych określonego rodzaju (pełnomocnictwo rodzajowe).
  3. Pełnomocnictwo do poszczególnej czynności prawnej (pełnomocnictwo szczególne).

Pełnomocnictwo ogólne jest pełnomocnictwem o najszerszym zakresie umocowania. Obejmuje umocowanie do dokonywania czynności zwykłego zarządu, czyli czynności związanych ze sprawami bieżącymi dotyczącymi prowadzenia przedsiębiorstwa.

REKLAMA

Jeżeli przedsiębiorca chce upoważnić inną osobę do zarządzania swoją firmą, to odpowiednie będzie właśnie pełnomocnictwo ogólne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z kolei, pełnomocnictwo rodzajowe obejmuje umocowanie do dokonania czynności określonego rodzaju (np.: zawierania wszystkich umów sprzedaży w firmie).

Odnośnie do pełnomocnictwa szczególnego, należy zauważyć, że obejmuje ono umocowanie w imieniu mocodawcy (przedsiębiorcy) konkretnej czynności prawnej (np.: do złożenia podpisu pod umową leasingu, zawarcia umowy podnajmu lokalu użytkowego). Takie pełnomocnictwo będzie ważne i skuteczne tylko w tej konkretnej czynności wskazanej w pełnomocnictwie (np.: w przypadku udzielenia pełnomocnictwa szczególnego do złożenia podpisu pod umową o kredyt wyłącznie z bankiem X , pełnomocnik nie będzie mógł zawrzeć umowy o kredyt z innym bankiem Y).

Jaka forma pełnomocnictwa?

W praktyce, do skutecznego udzielenia pełnomocnictwa wystarczy zwykła forma pisemna. Niemniej jednak, jeżeli określona czynność prawna wymaga innej formy niż zwykła pisemna, to pełnomocnictwo również musi być udzielone w tej samej formie.

Na przykład: jeśli pełnomocnik został upoważniony przez przedsiębiorcę, do zawarcia umowy potwierdzonej w formie aktu notarialnego (sprzedaż nieruchomości), to takie pełnomocnictwo także musi być potwierdzone aktem notarialnym.

Zgłoszenie pełnomocnictwa do CEIDG

Generalnie przedsiębiorca nie ma obowiązku zgłaszania swojego pełnomocnika do rejestru przedsiębiorców Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej „CEIDG”. Jednakże, jeżeli pełnomocnik zostanie wpisany do rejestru CEIDG, to wobec organów administracji publicznej (z wyjątkiem urzędu skarbowego) nie musi okazywać pełnomocnictwa. Co więcej, przedsiębiorca nie musi uiszczać opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, bowiem wszystkie dane pełnomocnika będą widoczne w rejestrze.

Dalej, co istotne takie pełnomocnictwo przedsiębiorca może udzielić niezależnie i jednocześnie kilku osobom. Przykładowo, przedsiębiorca może udzielić pełnomocnictwa ogólnego osobie X do sprawowania zwykłego zarządu nad przedsiębiorstwem, natomiast drugą osobę Y może upoważnić do podpisania umowy o kredyt (pełnomocnictwo szczególne).

Co powinno być zawarte w treści pełnomocnictwa?

Należy zaznaczyć, że nie ma ogólnego obowiązującego wzoru dokumentu pełnomocnictwa. Kluczową kwestią jest, aby taki dokument zawierał wszystkie dane stron i zakres pełnomocnictwa. Dokument pełnomocnictwa powinien zawierać następujące dane:

  1. Dane osobowe stron (mocodawcy i pełnomocnika) to jest: imię̨/imiona i nazwisko oraz PESEL albo nazwę i nr dokumentu tożsamości.
  2. Zakres uprawnień pełnomocnika.
  3. Określenie miejsca i daty sporządzenia pełnomocnictwa.
  4. Wskazanie daty wygaśnięcia pełnomocnictwa (gdy przedsiębiorca ustanawia pełnomocnika na pewien okres).

Prokura

Prokura jest szczególnym pełnomocnictwem handlowym, które może zostać udzielone przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do CEIGD. Pełnomocnictwo zwykłe, charakteryzuje się tym, że przedsiębiorca ma pewną autonomie w ustaleniu zakresu umocowania pełnomocnika. Natomiast jeżeli chodzi o prokurę to zakres ten jest ustalony ustawowo. Prokura obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, które dotyczą prowadzenia przedsiębiorstwa. Ponieważ prokura nie może być ograniczona ze skutkiem wobec osób trzecich, przepisy przewidują pewne ograniczenia uprawnień prokurenta. Przede wszystkim, Kodeks cywilny przewiduje konieczność uzyskania przez prokurenta, pełnomocnictwa szczególnego dla następujących czynności:

  • zbycia przedsiębiorstwa,
  • czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania,
  • zbycia i obciążania nieruchomości.

Dodatkowo, prokura od pełnomocnictwa różni się także formą. Prokura musi być udzielona na piśmie pod rygorem nieważności oraz podlega obowiązkowemu wpisaniu do rejestru CEIDG.

Prokurentem może być wyłącznie osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności.

Przedsiębiorca może ustanowić kilku prokurentów. Ponadto, prokura może zostać udzielona na czas określony lub bezterminowo, natomiast przedsiębiorca może odwołać ją w każdym czasie.

Warto również zaznaczyć, że w przypadku utraty przez przedsiębiorcę zdolności do czynności prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury.

Zarząd sukcesyjny

W tym miejscu należy zadać pytanie, czy ustanowione pełnomocnictwo lub prokura wygasają z chwilą śmierci przedsiębiorcy. Otóż, odnośnie do instytucji prokury, śmierć przedsiębiorcy nie powoduje wygaśnięcia prokury. Dodatkowo, na gruncie art. 9 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 170), przedsiębiorca może powołać zarządcę sukcesyjnego w ten sposób, że zastrzeże, iż z chwilą jego śmierci wskazany prokurent stanie się zarządcą sukcesyjnym. Zadaniem zarządcy sukcesyjnego jest tymczasowego prowadzenia przedsiębiorstwa zmarłego przedsiębiorcy. Instytucja ta, ma wiele zalet. Po pierwsze, zapewnia przedsiębiorstwu możliwość kontynuowania działalności. Po drugie, umowy o pracę, umowy zlecenia oraz inne pozostają w mocy. Po trzecie, jeżeli działalność przedsiębiorstwa opiera się na decyzjach tj. koncesjach czy zezwoleniach, to zarządca może zwrócić się do właściwych organów administracji publicznej, z wnioskiem o przeniesienie na niego ww. decyzji.

Natomiast, w odniesieniu do ustanowionych pełnomocników, to zgodnie z art. 101 § 2 Kodeksu cywilnego, umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. Oznacza to, że aby pełnomocnictwo nie gasło ze śmiercią mocodawcy, muszą istnieć kumulatywne dwa warunki: po pierwsze – musi trwać stosunek podstawowy mimo śmierci tego, kto powierzył spełnienie czynności prawnej, i po drugie – ta czynność prawna musi być czynnością w imieniu osoby, która ją powierzyła, bo wtedy trwanie pełnomocnictwa stanowi conditio sine qua non wykonania zobowiązania (wyrok SA w Warszawie z 8.11.2005 r., VI ACa 499/05, LEX nr 198609). Przykładowo, może to być pełnomocnictwo, które zabezpiecza zawarcie umowy przyrzeczonej.

Reasumując, instytucja zarządcy sukcesyjnego pozwoli najbardziej zabezpieczyć losy przedsiębiorstwa, jak również jego pracowników, w przypadku śmierci przedsiębiorcy.

Radca prawny Anna Grabek
www.legalgg.pl

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.).
  2. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2296).
  3. Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 170).
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Luka w przepisach. Opiekun niepełnosprawnych traci 847 zł miesięcznie (4134 zł - 3287 zł). Zyskuje święty spokój

W okresie przyznawania świadczenia wspierającego (kiedy nie wiadomo, czy osoba niepełnosprawna otrzyma odpowiednio dużo punktów poziomu potrzeby wsparcia), opiekun otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne. Potem musi je oddać wstecznie, a za ten sam okres osoba niepełnosprawna ma świadczenie wspierające. Rząd podpowiada (za przepisami), że rodzina osoby niepełnosprawnej może wybrać świadczenie pielęgnacyjne rezygnując ze wspierającego. Tyle, że to się nie opłaca bo świadczenie pielęgnacyjne jest niższe od wspierającego (w jego maksymalnej wysokości).

Nie jest źle. Świadczenie pielęgnacyjne z podwyżką o 99 zł. Tragedia w zasiłku pielęgnacyjnym 215,84 zł

Jak wygląda ranking świadczeń w 2026 r.? Zasiłek pielęgnacyjny nie będzie miał podwyżki (aż do początku 2028 r.). Jak rząd tłumaczy, dlatego, że 1 mln osób z zasiłkiem pielęgnacyjnym (większa część ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności) może się starać o świadczenie wspierające, które otrzymywało na koniec marca 2025 r. około 120 000 osób niepełnosprawnych (większa część beneficjentów ma stopień znaczny niepełnosprawności). Zupełnie inna sytuacja w 2026 r. (i kolejnych latach jest w świadczeniu pielęgnacyjnym (zarówno "starym" jak i "nowym"). W 2026 r. świadczenie to będzie podwyższone o 99 zł. To 3% podwyżka na 2026 r. Nie tak duża jak w latach minionych, kiedy mieliśmy galopująca inflację. Ale porównując z 0% podwyżki dla zasiłku pielęgnacyjnego, nie wygląda to źle. Opiekunowie osób niepełnosprawnych otrzymają w 2026 r. 3386 zł.

Spadek i zachowek a obowiązki rodzinne. Przepisy po zmianach

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych może wpływać na późniejsze kwestie dotyczące dziedziczenia. Niekiedy jednak odsunięcie krewnych od spadku nie należy do najłatwiejszych. Trzeba pamiętać o szeregu wymogów. Jakich?

Znalazłeś pracę, ale ją straciłeś? Nowe przepisy pozwalają bezrobotnym wrócić do zasiłku

1 czerwca 2025 roku weszła w życie nowa ustawa o rynku pracy, która wprowadza zmiany dotyczące powrotu do zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z nowymi przepisami, osoba bezrobotna, która podjęła pracę lub rozpoczęła działalność gospodarczą, będzie mogła ponownie ubiegać się o zasiłek, jeśli spełni ustalone kryteria. Jakie? Oto szczegóły.

REKLAMA

W 2026 roku pracownik z najniższym wynagrodzeniem dostanie ponad 14 tys. zł za rozwiązanie umowy. Skąd ta kwota?

Na co mogą liczyć najniżej wynagradzani pracownicy w przypadku niespodziewanej utraty pracy? Obowiązujące przepisy jasno regulują ich prawa i obowiązki pracodawców. Jednym z nich jest wypłata odprawy pieniężnej. Ale czy będzie należała się każdemu?

Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co przysługuje [LISTA 2026]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nierzadko zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty dostępnych świadczeń i zasiłków? Co z kryteriami dochodowymi? Kto może dostać świadczenie wspierające z ZUS? Prezentujemy najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i nie tylko.

Sąd unieważnił kredyt hipoteczny z WIBOR-em. W umowie zabrakło tych ważnych informacji. Co to oznacza dla innych kredytobiorców?

W dniu 23 października 2025 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny sygn. akt I C 600/23 unieważnił umowę kredytu hipotecznego opartego na stawce referencyjnej WIBOR, zawartą w 2021 r. z BNP Paribas Bank Polski S.A. To ważny sygnał dla rynku - sądy coraz uważniej przyglądają się przejrzystości umów kredytowych i temu, czy konsument ma realną szansę zrozumieć mechanizm oprocentowania.

Urlop regeneracyjny dla wszystkich. Aż 3 miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Czy już niedługo każdy pracownik będzie mógł skorzystać aż z 3 miesięcy płatnego wolnego co 7 lat? Jedynym warunkiem, który trzeba by spełnić, byłoby odpowiednio długie świadczenie pracy na rzecz jednego pracodawcy. Problemy zdrowotne nie byłyby warunkiem udzielenia wolnego.

REKLAMA

Choroba się przedłuża i kończy się zasiłek chorobowy? ZUS: bez obaw – jest jeszcze świadczenie rehabilitacyjne. Jak je uzyskać?

Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie nie jest przyznawane z urzędu, tylko trzeba złożyć wniosek. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS - wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

Zasiłek z MOPS na pogrzeb. Od 1 stycznia 2026 r. nowe zasady

Zasiłki celowe na pogrzeb gminy będą wypłacały bez limitu kwotowego i dochodowego. Nie każdy jednak będzie mógł takie świadczenie uzyskać. Nowe przepisy są w tym zakresie restrykcyjne i w zasadzie dają prawo do wsparcia w sytuacjach wyjątkowych. Jakie są nowe zasady na 2026 rok?

REKLAMA