Tematy - Oskarżony, Proces karny

- Mimo istnienia ochronnego trybu przesłuchania oraz standardów i wytycznych dotyczących przeprowadzania tej czynności, dziecko nie jest w pełni chronione przed doświadczeniem wtórnej wiktymizacji, w związku z tym powinny zostać podjęte zarówno przez ustawodawcę oraz Ministra Sprawiedliwości odpowiednie dalsze działania zmierzające do zwiększenia takiej ochrony – twierdzi doktor nauk prawnych Katarzyna Osiak-Krynicka.

Posługując się terminologią prawniczą pojęcie podejrzanego i oskarżonego w procesie karnym ma kompletnie inne znaczenie. Jakie?

Czy osoba, którą odpowiednie służby, prokuratura podejrzewa o popełnienie czynu zabronionego jest tą złą, niegodziwą osobą? Czy człowiek, wobec którego wniesiono już akt oskarżenia do sądu jest tym, który może być krytykowany za wyrządzenie określonego zła? Te pytania stawia sobie zapewne nie jedna osoba, choć są też i tacy, którzy są przekonani o winie ludzi, wobec których toczy się postępowanie karne. Tymczasem obowiązuje domniemanie niewinności.

Sąd aresztował na trzy miesiące 35-letniego Arkadiusza S., który zaatakował jadącego rowerem Mariana K. W wyniku poniesionych obrażeń Marian K. zmarł w szpitalu.

Odszkodowanie za niesłuszne oskarżenie lub zarzuty zakłada projekt nowelizacji przepisów o postępowaniu karnym. Zmiany zyskały poparcie Senatu. W jakich sytuacjach obecnie można uzyskać odszkodowanie?

Dozór policyjny jest pewnego rodzaju nadzorem nad podejrzanym lub oskarżonym stosowanym na wolności. W konkretnych przypadkach stanowi alternatywę dla tymczasowego aresztu. Kiedy zatem stosowany jest dozór policyjny, na czym polega i jakie obowiązki ma oskarżony?

Spółka jawna to jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. W przedmiocie spółki jawnej jako pokrzywdzonego w procesie karnym funkcjonują dwa stanowiska. Pokrzywdzeni są wspólnicy czy sama spółka?

Przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości reforma procesu karnego została przyjęta przez rząd. Nowe przepisy mają być odpowiedzią na paraliż postępowań.

Nadchodzą duże zmiany w polskim procesie karnym - projekt z dnia 4 grudnia 2018 r. zawiera propozycję nowelizacji Kodeksu postępowania karnego, a także Kodeksu karnego wykonawczego oraz Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Nowe przepisy mają przyspieszyć postępowanie poprzez rezygnację ze zbędnego formalizmu, wprowadzić ułatwienia dla uczestników postępowania, związanych z udziałem w nim, oraz zapewnić szersze zabezpieczenie interesu społecznego w postępowaniu. Zapraszamy do zapoznania się z przewodnikiem po zmianach.

Obecność w postępowaniu karnym możliwości ugodowego jego zakończenia jest obecnie zjawiskiem powszechnym w procedurach karnych wielu krajów. Pierwowzorem skazania bez rozprawy, jakie funkcjonuje od 1997 r. w prawie polskim była instytucja patteggiamento, istniejąca od 1981 roku we Włoszech.

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało reformę Kodeksu postępowania karnego. Proces ma być szybszy., a uzasadnienia wyroków bardziej zrozumiałe.

Oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może żądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Jak zatem wygląda wykazanie tych okoliczności i wnioskowanie o ustanowienie obrońcy z urzędu?

List żelazny zapewnia oskarżonemu (podejrzanemu), przebywającemu za granicą, pozostawanie na wolności do czasu zakończenia toczącego się przeciw niemu postępowania karnego, pod warunkiem, że spełni określone przesłanki. Decyzja Sądu nie jest jednak obligatoryjna.

Dozór policyjny podobnie jak inne środki zapobiegawcze jest stosowany zarówno przez sąd jak i prokuratora w celu zabezpieczenia prawidłowego toku procesu karnego. Co zatem odróżnia dozór od pozostałych środków?

Tymczasowe aresztowanie jest jednym z najuciążliwszych środków zapobiegawczych. W jakich przypadkach sąd może zastosować ten środek?

Granice obrony koniecznej w polskim ustawodawstwie są bardzo szerokie. Prawo i orzecznictwo opowiadają się wyraźnie po stronie napadniętego. Nawet w przypadkach przekroczenia jej granic, napadnięty może liczyć na złagodzenie kary lub odstąpienie od jej wymierzenia.

Art. 182a kodeksu karnego wykonawczego został dodany przez ustawę z 20 marca 2015 roku i obowiązuje od 15 maja 2015 roku. Umożliwia on zamianę orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów na zakaz prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową.

Rząd zajął się projektem reformy Kodeksu postępowania karnego, w którym m.in. sędzia ma możliwość aktywnego prowadzenia procesu. To pokłosie zmian wprowadzonych w lipcu 2015 r.

Oskarżonym stajesz się z chwilą wniesienia do sądu aktu oskarżenia. Po zamknięciu postępowania przygotowawczego otrzymasz informację o przesłaniu do sądu w Twojej sprawie aktu oskarżenia. Po otrzymaniu takiej informacji skontaktuj się biurem obsługi interesanta w sądzie, ustal sygnaturę swojej sprawy i zarezerwują akta do czytelni.

Podejrzanym jest osoba, wobec której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo której bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w związku z rozpoczęciem przesłuchania w charakterze podejrzanego.

W obecnym stanie prawnym brak jest określenia maksymalnego okresu trwania aresztowania tymczasowego w postępowaniu karnym. Dnia 20 listopada tego roku przepisami wprowadzającymi tak szeroką dowolność w stosowaniu środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania zajął się Trybunał Konstytucyjny.

Zakaz rozmów telefonicznych aresztowanego z obrońcą jest – zdaniem Trybunału Konstytucyjnego – niekonstytucyjny. W wyroku K 54/13 (z 25 listopada 2014 roku) TK potwierdził prawo tymczasowo aresztowanego do telefonicznych rozmów z obrońcą.

Zakaz telefonicznego kontaktu aresztowanego z obrońcą jest – zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Prokuratora Generalnego – niekonstytucyjny. 25 listopada 2014 roku zagadnieniem prawa aresztowanego do telefonicznego kontaktu z obrońcą zajmie się Trybunał Konstytucyjny.

Postępowanie w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania w kształcie sprzed 2 czerwca 2014 r. naruszało podstawowe zasady procesu karnego.

Kodeks postępowania karnego w celu ochrony interesu pokrzywdzonego gwarantuje mu szereg uprawnień. Aby jednak skorzystać z niektórych praw, pokrzywdzony musi, z zachowaniem terminów, spełnić określone w kodeksie przesłanki. Właśnie dlatego warto wiedzieć jakie prawa przysługują pokrzywdzonemu w procesie karnym i jak z nich skorzystać.

Oskarżony ma obowiązek poddać się badaniom określonym w art. 74 kodeksu postępowania karnego. Jednakże zastosowanie przymusu bezpośredniego do przeprowadzenia badań określonego w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości jest niezgodne z konstytucją, ponieważ wykracza to poza ramy upoważnienia ustawowego.

Świadkiem incognito jest osoba, wobec której istnieje uzasadniona obawa zagrożenia dla życia, zdrowia, wolności luba mienia bądź wobec osób dla niej najbliższych. Tożsamość świadka dla celów procesowych zostaje utajniona. Świadka incognito przesłuchuje prokurator bądź sąd w wyznaczonym przez sąd miejscu lub przy użyciu odpowiednich urządzeń technicznych.

Zgodnie z zasadą jawności postępowania karnego postępowanie sądowe (rozprawa) odbywa się jawnie, a tylko wyjątkowo przepisy proceduralne ograniczają jawność poprzez zarówno wyłączenie jawności rozprawy jak również poprzez ograniczenie udziału osób, które mogą uczestniczyć w rozprawie w charakterze publiczności. Niniejsze opracowanie przedstawi odpowiedź na pytanie, kto może uczestniczyć w rozprawie.

Prawo do adwokata przysługuje każdemu we wszystkich stadiach postępowania, a więc już od momentu zatrzymania przez Policję. W rzeczywistości osoby, które nie stać na zatrudnienie profesjonalisty, mogą złożyć wniosek o obrońcę z urzędu dopiero po przedstawieniu im zarzutów.

Polskie prawo przewiduje kilka możliwości dochodzenia odszkodowania od sprawcy przestępstwa. Istnieje możliwość ubiegania się o nie zarówno w postępowaniu karnym jak i w cywilnym.

W procesie karnym określone kategorie osób, w tym osoby najbliższe, mogą liczyć na prawo odmowy składania zeznań. Poza tym, w określonych sytuacjach świadek może także odmówić odpowiedzi na pytanie.

Na świadku oprócz pewnych uprawnień procesowych np. do odmowy zeznań lub odmowy odpowiedzi na pytanie w określonych ustawowo sytuacjach) ciążą również procesowe obowiązki w tym w szczególności stawiennictwa na wezwanie oraz nieutrudniania postępowania. Za naruszenie wskazanych obowiązków na świadka może być nałożona kara porządkowa, od której ma prawo się odwołać.

Nowelizacja kodeksu postępowania karnego zobowiąże sądy oraz prokuratorów do zwracania się o informację co do prowadzonych postępowań karnych przez inne państwa członkowskie Unii Europejskiej.

Projekty Ministerstwa Sprawiedliwości zakładają m. in. możliwość reprezentowania oskarżonych przez radców prawnych oraz ograniczenie inicjatywy dowodowej sądu.

W Kodeksie postępowania karnego przebieg narady sędziowskiej nad wyrokiem reguluje aż 7 artykułów. Przebieg narady i głosowania sędziowskiego jest tajny i objęty tajemnicą, z której nikt nie może być w żadnych okolicznościach zwolniony.

Zgodnie z kodeksem postępowania karnego, oskarżony ma prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim i tłumacz ten powinien uczestniczyć we wszystkich czynnościach dokonywanych z udziałem oskarżonego.

Kodeks postępowania karnego ustanawia możliwość poręczenia za podejrzanego/oskarżonego udzielanego przez tzw. osobę godną zaufania, który może być połączony z dozorem stosowanym wobec tegoż podejrzanego/oskarżonego. Kto może być osobą godną zaufania?

Wydanie wyroku w sprawie karnej poprzedza kilka proceduralnych czynności: zarządzenia przewodniczącego składu sędziowskiego o zamknięciu przewodu sądowego, głosy stron oraz następcze narady sędziowskie.

Instytucja poręczenia społecznego jest jednym z przejawów realizacji w procesie karnym zasady tzw. socjalizacji procesu karnego. Istotą tego poręczenia jest to, iż ustawowo określone podmioty (uczestnicy życia społecznego) mogą poręczyć za danego podejrzanego/oskarżonego.

Jedną z ujemnych przesłanek procesowych jest przedawnienie karalności czynu. Jakie są procesowe skutki wystąpienia wskazanej przesłanki oraz jak się oblicza termin przedawnienia karalności czynu?

Oskarżony tymczasowo aresztowany może porozumiewać się ze swym obrońcą podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie. Zgodę musi wyrazić prokurator.

Ponieważ w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, także przepisy dotyczące ustanawiania i roli obrońcy w procesie karnym odnoszą się do procesu karnego skarbowego. W toku postępowania karnego osoba oskarżona zawsze może korzystać z pomocy obrońcy.

Większość osób zatrzymanych na posiadaniu narkotyków idzie na układ z Prokuratorem, tzn. po przesłuchaniu w charakterze podejrzanego uzgadnia z Prokuratorem karę za popełnione przestępstwo posiadania narkotyków. Czy układ z prokuratorem jest korzystny dla oskarżonego?

Przestępstwo posiadania narkotyków stanowiące wypadek mniejszej wagi określone jest w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii. Zgodnie z tą ustawą za przestępstwo posiadania narkotyków stanowiące wypadek mniejszej wagi grozi łagodniejsza kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Zgodnie z art.62 ust.1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, kto posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Czy posiadanie narkotyku zawsze będzie karane?

To czy oskarżony posiada nieznaczną czy znaczną ilość narkotyku ma duże znaczenie przy wymierzaniu kary. Oba te pojęcia są jednak niedookreślone i to od sędziów zależy jak zadecydują w konkretnym przypadku. To niedookreślenie stało się przyczyną zadania pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego.

Za oskarżonego uważa się m.in. osobę, przeciwko której wniesiono oskarżenie do sądu. Kiedy możliwe jest ujawnienie danych osobowych oskarżonego.

Kodeks postępowania karnego określa warunki (przesłanki) zastosowania aresztu tymczasowego oraz warunki jego rozpatrywania. Konstrukcja określenia czasu trwania aresztu w toku postępowania karnego zawiera określenie pewnych reguł czasu trwania aresztu, ale też i wyjątki, których stosowanie sprawia, że de facto brak jest ustawowo określonych górnych granic czasowych stosowania tymczasowego aresztowania.

Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania podejrzanego jest środkiem tzw. ostatecznej konieczności (tzw. ultima ratio) i powinien być stosowany w wyjątkowych przypadkach i wyłącznie na czas naprawdę niezbędny. Kodeks postępowania karnego reguluje zasady trwania tymczasowego aresztowania, przy czym (co jest wysoce problematyczne) nie określa jednoznacznie górnych norm czasu trwania takiego aresztu.

Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania to środek, który powinien być stosowany wyjątkowo i tylko wówczas, gdy inne środki zapobiegawcze nie zdołają wypełnić swojej funkcji. Obawa tzw. “matactwa” to jedna z przesłanek tymczasowego aresztowania.

Oskarżony, Proces karny

Dziecko w procesie karnym jako pokrzywdzony, świadek i oskarżony [WYWIAD]

Podejrzany i oskarżony w procesie karnym. Poznaj prawa i obowiązki

Kiedy można twierdzić, że konkretna osoba popełniła przestępstwo?

Śmiertelne pobicie rowerzysty. Areszt dla sprawcy

Odszkodowanie za niesłuszne oskarżenie z poparciem Senatu

Dozór policyjny - na czym polega i kiedy jest stosowany?

Spółka jawna jako pokrzywdzony w procesie karnym

Reforma procesu karnego - MS walczy z przewlekłością postępowań

Duże zmiany w procesie karnym - przewodnik po nowelizacji

Ugoda z prokuratorem, czyli skazanie bez rozprawy. Kiedy jest to możliwe?

Reforma Kodeksu postępowania karnego - proces ma być szybszy

Obrona z urzędu w postępowaniu karnym

List żelazny - jak wystąpić o jego wydanie?

Zastosowanie dozoru policyjnego

Przesłanki tymczasowego aresztowania

Granice obrony koniecznej

Zakaz prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową

Nowy projekt zmian w Kodeksie postępowania karnego

Jestem oskarżony o popełnienie przestępstwa – co powinienem wiedzieć?

Co muszę wiedzieć jako podejrzany?

Czas trwania tymczasowego aresztowania

Zakaz rozmów telefonicznych aresztowanego z obrońcą – niekonstytucyjny

Telefoniczny kontakt aresztowanego z obrońcą

Wnosząc o tymczasowe aresztowanie prokurator musi udostępnić dowody

Jakie prawa przysługują pokrzywdzonemu w procesie karnym?

Poddawanie badaniom oskarżonego

Przesłuchanie świadka anonimowego

Udział publiczności w rozprawie

Prawo do adwokata nie dla wszystkich

Jak dochodzić odszkodowania od sprawcy przestępstwa?

Odmowa składania zeznań w postępowaniu karnym

Odwołanie się świadka od kary porządkowej

Zmiany w Kodeksie postępowania karnego

Zmiany w postępowaniu karnym

Przebieg narady sędziowskiej i głosowania nad wyrokiem

Prawo oskarżonego do posiadania tłumacza

Poręczenie osoby godnej zaufania

Procedura wydania wyroku

Co to jest poręczenie społeczne?

Przedawnienie karalności

Kontakt oskarżonego z obrońcą w areszcie

Obrońca w postępowaniu karnym skarbowym

Zagrożenia płynące z dobrowolnego poddania się karze w sprawie o posiadanie narkotyków

Kiedy posiadanie narkotyku będzie przestępstwem mniejszej wagi?

Kiedy posiadanie narkotyków w Polsce jest przestępstwem?

Jaka ilość narkotyków jest ilością znaczną?

Ujawnienie danych osobowych oskarżonego

Ile może trwać areszt tymczasowy w sądzie?

Ile maksymalnie może trwać tymczasowe aresztowanie?

Obawa matactwa a tymczasowe aresztowanie