Tematy - Postępowanie karne, Kodeks karny - INFOR.PL

W treści przepisu art. 210 Kodeksu karnego ustawodawca określił jako karalny czyn polegający na porzuceniu małoletniego poniżej lat 15 lub porzuceniu osoby nieporadnej ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny wbrew obowiązkowi troszczenia się o te osoby oraz dodatkowo ustalił dodatkową zaostrzoną odpowiedzialność sprawcy, jeżeli następstwem tego czynu jest śmierć osoby porzuconej.

W wyniku nowelizacji Kodeksu karnego z roku 2010 – z dniem 8 września 2010 r. wprowadzone zostało zaostrzenie sankcji karnych za publiczne pochwalanie przestępstwa z art. 119 KK, czyli pochwalanie zachowania polegającego na biciu lub grożeniu innym osobom z uwagi na ich odmienną wiarę, przynależność rasową, etniczną etc.

Z dniem 8 września 2010 r. weszła w życie nowelizacja przepisów Kodeksu karnego, która znacząco zaostrza odpowiedzialność karną za czyn publicznego pochwalania zbrodni, chociaż podkreślić trzeba, iż zaostrzenie to dotyczy tylko niektórych przestępstw.

Radny, jako funkcjonariusz publiczny podlega szczególnym przepisom, które z jednej strony zapewniają mu ochronę, z drugiej – nakładają szereg obowiązków, których naruszenie może mieć bardzo surowe konsekwencje. Jaką ochronę dla radnych przewiduje Kodeks karny?

Nie każdy nieprzychylny wpis na forum internetowym będzie uznany za pomówienie. Aby sprawca został ukarany należy wykazać, że informacje umieszczone na forum mogą poniżyć inną osobę w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego zawodu.

W życie weszła nowelizacja kodeksu postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Ma na celu zapewnienie efektywnej kontroli sądu lub prokuratora nad czynnościami operacyjno-rozpoznawczymi organów ścigania ingerującymi w prawo obywatela do prywatności. Dotyczy to w szczególności stosowania instytucji podsłuchu.

Weszła w życie nowelizacja kodeksu postępowania karnego dotycząca podsłuchów. Zmiany zostały przygotowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Przestępstwo stalkingu popełnia każdy, kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność. Karą, która grozi za popełnienie powyższego przestępstwa, jest kara pozbawienia wolności do lat 3.

Stalking określany jest jako uporczywe nękanie bądź prześladowanie ofiary. Według kodeksu karnego stalking stanowi przestępstwo, za które grozi kara pozbawienia wolności do lat trzech, a w niektórych przypadkach nawet do dziesięciu.

Długo oczekiwana nowelizacja kodeksu karnego zacznie obowiązywać od 6.06.2011r. Zgodnie z dodanym do kodeksu karnego art. 190a odpowiedzialności karnej będzie podlegał każdy, kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność.

Pozostawienie pojazdu lub innego przedmiotu na drodze bądź jej zanieczyszczanie, które mogłoby spowodować na niej realne niebezpieczeństwo jest wykroczeniem, za które kodeks wykroczeń przewiduje karę nagany lub grzywnę do 1500 zł.

Czy za posiadanie małej ilości marihuany można trafić za kratki? Czy nakłanianie do zażywania narkotyków stanowi przestępstwo? Co to jest posiadanie narkotyków na własny użytek i czy jest karalne?

Osoba, która została umieszczona w izbie wytrzeźwień jest obowiązana do poniesienia opłaty za pobyt w niej. Warto jednak pamiętać, że z upływem 5-letniego terminu, roszczenie o uiszczenie opłaty przedawnia się.

Wywiezienie zabytku za granicę wiąże się z uzyskaniem pozwolenia. To, czy dany przedmiot jest zabytkiem i czy do jego wywiezienia niezbędne jest uzyskanie pozwolenia określa ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Nowelizacja ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami, która wejdzie w życie 21 maja 2011 roku umożliwi rowerzystom sprawniejsze i bezpieczniejsze korzystanie z ulic.

Nowelizacja kodeksu karnego przewiduje wysokie kary za zatruwanie środowiska. Zanieczyszczenie wody, powietrza czy ziemi, które przyczyni się do obniżenia jakości środowiska na danym terenie będzie podlegać karze od trzech do pięciu miesięcy pozbawienia wolności.

Wydanie wyroku w sprawie karnej poprzedza kilka proceduralnych czynności: zarządzenie przewodniczącego składu sędziowskiego o zamknięciu przewodu sądowego, głosy stron oraz następczo narady sędziowskiej. Dopiero po odbyciu narady sędziowskiej wyrok zostaje pisemnie sporządzony (jest to tzw. sentencja wyroku) i ogłoszony, a następczo zostanie przedstawione ustne uzasadnienie wyroku. Wyrok zawsze ogłaszany jest publicznie, natomiast ustne ogłoszenie wyroku może być wydane z wyłączeniem jawności (czyli nastąpić tylko w stosunku do stron), jeśli sprawa toczyła się z wyłączeniem jawności.

W Kodeksie postępowania karnego przebieg narady sędziowskiej nad wyrokiem reguluje aż 7 artykułów (art. 107 do 115 KPK). Przebieg narady i głosowania sędziowskiego jest tajny i objęty tajemnicą, z której nikt nie może być w żadnych okolicznościach zwolniony. Należy osobno przedstawić jak wygląda głosowanie w składach wieloosobowych (jest znacznie ciekawsze) oraz jak wygląda sytuacja procesowa orzekania przez sąd w składzie jednoosobowym.

Zgodnie z treścią przepisu art. 399 Kodeksu postępowania karnego, jeżeli w toku rozprawy okaże się, że nie wychodząc poza granice oskarżenia (poza granice zachowania objętego aktem oskarżenia) można czyn zakwalifikować według innego przepisu prawnego, sąd powinien o tym uprzedzić obecne na rozprawie strony, a na wniosek oskarżonego przerwać rozprawę w celu umożliwienia mu przygotowania się do obrony.

Przepisy procedury karnej przewidują instytucję uroczystego złożenia przez świadka przyrzeczenia co do jego prawdomówności. Wskazana podniosła procedura ma na celu nadać odpowiednią rangę zeznaniom świadka, chociaż nie jest powiązana bezpośrednio z kwestią ewentualnej odpowiedzialności karnej świadka za fałszywe zeznanie lub za zatajenie prawdy.

W procesie karnym uprawnieniem oskarżonego jest uczestnictwo w każdej dokonywanej przez sąd czynności procesowej. Od wskazanej reguły ustawodawca przewidział jedno odstępstwo: w wyjątkowych wypadkach, gdy należy się obawiać, że obecność oskarżonego mogłaby oddziaływać krępująco na wyjaśnienia współoskarżonego albo na zeznania świadka lub biegłego, przewodniczący może zarządzić, aby na czas przesłuchania danej osoby oskarżony opuścił salę sądową.

Zamknięcie przewodu sądowego w postępowaniu karnym jest, co do zasady jednym z pierwszych kroków prowadzących do wydania wyroku, albowiem po nim następują głosy stron i narada sędziowska. Zgodnie z treścią przepisu art. 409 Kodeksu postępowania cywilnego istnieje możliwość sądowego wznowienia przewodu sądowego aż do ogłoszenia wyroku, co w praktyce oznacza, iż sąd powraca do prowadzenia postępowania sądowego (w tym dowodowego). Sąd decyduje o tym niezaskarżalnym postanowieniem. W myśl wskazanego przepisu sąd może również po zamknięciu przewodu sądowego udzielić stronom dodatkowego głosu.

Zgodnie z treścią przepisu art. 418 § 3 Kodeksu postępowania karnego po ogłoszeniu wyroku przewodniczący lub jeden z członków składu orzekającego podaje ustnie najważniejsze powody wyroku. Należy tę instytucję odróżnić od instytucji pisemnego sporządzenia uzasadnienia wyroku, które następuje na wniosek strony.

Zgodnie z treścią przepisu art. 187-188 Kodeksu postępowania karnego od świadka można odebrać uroczyste przyrzeczenie, co do złożenia przez świadka zeznań zgodnych z prawdą. Należy wskazać, iż instytucja ta nie jest powiązana z kwestią odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie – takie bowiem ponosi każdy świadek (niezależnie od tego, czy składał przyrzeczenie) pod warunkiem, że został przez sąd pouczony o odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań.

W Kodeksie karnym część przestępstw została określona przez ustawodawcę jako wnioskowe, co oznacza, iż ściganie tych przestępstw następuje na wniosek pokrzywdzonego (co wynika z charakteru wskazanych przestępstw). Złożenie wskazanego wniosku powoduje wszczęcie przez organy śledcze postępowania z urzędu, z tym, że istnieje możliwość cofnięcia wniosku o ściganie (z wyjątkiem przestępstwa gwałtu) za zgodą odpowiednio prokuratora lub sądu.

Zgodnie z treścią przepisu art. 304 § 1 Kodeksu postępowania karnego, każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję. Użyte określenie oznacza, iż jest to moralny obowiązek każdego praworządnego człowieka. Z uwagi na to, iż jest to moralny obowiązek, to za jego naruszenie (tj. nie zgłoszenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa) nie grozi żadna kara, za wyjątkiem wyraźnie prawem przewidzianych szczególnych sytuacji.

Zagadnienie prowadzenia czynności sprawdzających reguluje art. 307 Kodeksu postępowania karnego. Są to czynności, które mogą być podejmowane po otrzymaniu zawiadomienia o przestępstwie, mające na celu zweryfikowanie wstępne czy zachodzi konieczność wszczęcia postępowania. Czynności te są obligatoryjne, jeśli zawiadomienie o przestępstwie jest anonimowe. Można je również przeprowadzić w celu weryfikacji tzw. informacji własnych organu ścigania.

Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje projekt nowelizacji pakietu ustaw karnych, które miałyby zwiększyć bezpieczeństwo na stadionach, szczególnie w okresie rozgrywek Euro 2012. Szybsze karanie pseudokibiców, ograniczenia łamania zakazów stadionowych oraz surowsze kary za fałszywe alarmy bombowe to główne założenia projektowanych zmian.

W dniu 6 czerwca 2011 r. wchodzi w życie zmiana ustawy Kodeks karny z dnia 25 lutego 2011 r. Zmiana wprowadza do Kodeksu karnego zupełnie nowe przestępstwo tzw. stalking.

Zgodnie z art. 208 Kodeksu karnego kto rozpija małoletniego, dostarczając mu napoju alkoholowego, ułatwiając jego spożycie lub nakłaniając go do spożycia takiego napoju, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

W przypadku, gdy ofiara nie może uzyskać należytej rekompensaty za krzywdy i szkody od sprawcy przestępstwa na drodze postępowania karnego lub cywilnego, przysługuje jej kompensata państwowa. Maksymalna wysokość tej kompensaty to 12 000 zł.

Uchwalona przez Sejm nowelizacja ustawy o usługach detektywistycznych wprowadza kilka istotnych zmian. Po pierwsze, egzamin będzie jednakowy dla wszystkich kandydatów. Zmienią się również zasady przeprowadzania egzaminu.

Coraz częstszym problemem stają się fałszywe alarmy bombowe. Wezwania takie najczęściej mają charakter głupiego żartu ich wykonawcy, a reakcja na takie zawiadomienie angażuje wiele służb i generuje wysokie koszty.

Zgodnie z treścią przepisu art. 202 Kodeksu postępowania karnego w razie uzasadnionych wątpliwości, co do poczytalności oskarżonego (podejrzanego) sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, powołuje co najmniej dwóch biegłych lekarzy psychiatrów. W razie zgłoszenia przez biegłych takiej konieczności, badanie stanu zdrowia psychicznego oskarżonego może być połączone z obserwacją w zakładzie leczniczym, ale może to mieć miejsce tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo.

Od 1 marca 2011 roku obowiązuje zmienione rozporządzenie w sprawie wykroczeń, za które strażnicy straży gminnych są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego. O co rozszerzył się katalog ich uprawnień?

Sytuację prawną osoby, która otrzymała wyrok z warunkowym zawieszeniem wykonania kary (tzw. "zawiasy") i następnie popełniła nowe przestępstwo we wskazanym okresie próby (oraz w okresie 6 miesięcy od jej zakończenia) określa przepis art. 75 Kodeksu karnego. Zgodnie z tym przepisem obligatoryjne jest "odwieszenie" kary, jeżeli nowe przestępstwo było podobne do umyślnego przestępstwa, za które ta osoba została skazana. Jest to jedynie fakultatywne, jeżeli jest to inne, nowe przestępstwo (niepodobne do przestępstwa umyślnego, za które dana osoba została skazana) oraz jeżeli osoba rażąco narusza porządek prawny (w tym uchyla się od uiszczenia grzywny, od dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych środków karnych).

Zgodnie z treścią przepisu art. 9 § 1 Kodeksu postępowania karnego organy procesowe prowadzą postępowanie i dokonują czynności z urzędu, chyba że ustawa uzależnia je od wniosku określonej osoby, instytucji lub organu albo od zezwolenia władzy. Zasada ta dotyczy nie tylko postępowania przygotowawczego, ale również niektórych czynności sądowych. Ustawodawca przewidział jednak w art. 9 § 2 Kodeksu postępowania karnego możliwość, iż strony i inne osoby bezpośrednio zainteresowane mogą składać wnioski o dokonanie również tych czynności, które organ może lub ma obowiązek podejmować z urzędu. Są to właśnie tzw. wnioski o działanie (przez dany organ) z urzędu.

Rowerzysta będzie mógł pojechać po chodniku w razie złych warunków atmosferycznych. Otrzymają również szereg innych uprawnień, które mają sprawić, że będą bardziej widoczni i bezpieczni na drodze.

Osoba, która zainterweniuje na widok aktu chuligaństwa jest chroniona jak funkcjonariusz publiczny. Ci, którzy napadną na osobę interweniującą muszą liczyć się z dużo surowszymi karami.

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego pracuje nad zmianami w procedurze karnej. Zmiany mają dotknąć przepisów o skazaniu bez rozprawy, dobrowolnego poddania się karze oraz wprowadzić nową podstawę umorzenia postępowania.

Nowelizacja Kodeksu karnego wykonawczego wprowadziła zmiany w zakresie szczególnej ochrony skazanego, którego życie lub zdrowie jest poważnie zagrożone. Jakie warunki muszą być spełnione, by skazany został objęty ochroną? Kto może o nią wnioskować?

Problem posiadania narkotyków na własny użytek był odmiennie traktowany przez polskie sądy. Jedne podkreślały, że zakaz ich posiadania jest niezależny od celu i czasu trwania, inne zaś – że krótkotrwałe posiadanie substancji odurzających nie jest czynem zabronionym. Jak rozstrzygnął spór Sąd Najwyższy?

11 czerwca 2011 roku wchodzi w życie nowelizacja kodeksu postępowania karnego, która rozszerza zakres sądowej kontroli nad stosowaniem podsłuchów. Wraz ze złożeniem wniosku o zgodę na założenie podsłuchu niezbędne będzie załączenie materiałów uzasadniających taką potrzebę.

Biegły podobnie jak sędzia oraz inni uczestnicy procesu (tacy jak protokolant, stenograf) również podlega wyłączeniu od udziału w procesie, jeśli ujawnią się wobec niego przesłanki ustawowo określone (np. powodujące wyłączenie sędziego – art. 40 Kodeksu postępowania karnego) oraz gdy zaistnieją inne okoliczności, które sprawią, iż potencjalnie będzie mogło powstać uzasadnione podejrzenie co do bezstronności tego biegłego.

Przedstawiciel organizacji społecznej może zgłosić swój udział w celu ochrony praw pokrzywdzonego, oskarżonego bądź innych uczestników postępowania. Przesłanką jego udziału w postępowaniu karnym jest potrzeba ochrony interesu społecznego lub ważnego interesu indywidualnego.

Zgodnie z art. 200 Kodeksu karnego kto obcuje płciowo z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszcza się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej lub doprowadza ją do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Tej samej karze podlega, kto w celu zaspokojenia seksualnego prezentuje małoletniemu poniżej lat 15 wykonanie czynności seksualnej.

Złożenie zawiadomienia o przestępstwie może być anonimowe. Niemniej wszczęcie postępowania karnego będzie miało miejsce wówczas, gdy okoliczności zostaną zweryfikowane i wnikliwie ocenione.

Zgodnie z regulaminem wewnętrznym urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury, jeżeli prośba, wniosek lub skarga pochodzi od osoby niebędącej w stanie dochodzić swych praw, prokurator, gdy nie jest obowiązany do podjęcia działania z urzędu, powinien rozważyć możliwość udzielenia tej osobie pomocy prawnej lub zainteresować właściwą instytucję potrzebą udzielenia takiej pomocy.

Polski ustawodawca w ramach wychowawczej i prewencyjnej funkcji prawa karnego (w szerokim znaczeniu tego pojęcia) penalizuje zachowanie polegające na publicznym nawoływaniu do popełnienia przestępstwa, a także jego pochwalaniu. W zależności od zakresu i skutków działania danej osoby jej czyn może stanowić przestępstwo określone w art. 255 Kodeksu karnego albo wykroczenie określone w art. 52a Kodeksu wykroczeń. Należy wskazać różnicę między tym rodzajem czynów, a także je pokrótce scharakteryzować.

Jako oskarżony lub nawet tylko podejrzany nie masz obowiązku dowodzenia swojej niewinności ani obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść.

Postępowanie karne, Kodeks karny

Przestępstwo porzucenia małoletniego lub osoby nieporadnej

Zaostrzenie odpowiedzialności karnej za pochwalanie przestępstw o charakterze dyskryminacyjnym

Zaostrzenie sankcji karnych za publiczne pochwalanie i nawoływanie do określonych zbrodni

Na jaką ochronę mogą liczyć radni?

Pomówienie na forum internetowym

Podsłuch w przepisach kodeksu postępowania karnego

Nowe przepisy dotyczące podsłuchów

Stalking jest już przestępstwem

Czym jest stalking?

Stalking wchodzi w życie

Zanieczyszczanie drogi publicznej

Vademecum prawa karnego: posiadanie narkotyków

Opłata za pobyt w izbie wytrzeźwień

Jak legalnie wywieźć zabytek?

Nowe przywileje dla rowerzystów

Zatruwanie środowiska w kodeksie karnym

Jak przebiega procedura wydania wyroku?

Jak przebiega narada sędziowska i głosowanie nad wyrokiem?

Zmiana kwalifikacji prawnej czynu przez sąd

Kiedy sąd przyjmuje przyrzeczenie świadka?

Kiedy może mieć miejsce zeznanie świadka pod nieobecność oskarżonego?

Kiedy jest możliwe wznowienie przewodu sądowego?

Ustne uzasadnienie wyroku

Przyrzecznie prawdomówności świadka a jego odpowiedzialność karna

Wniosek o ściganie przestępstwa

Obowiązek zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa

Czym są czynności sprawdzające?

Zmiany w przepisach karnych przed Euro 2012

Czy stalking jest przestępstwem?

Jaka odpowiedzialność za rozpijanie małoletniego?

Kiedy ofierze przestępstwa przysługuje państwowa kompensata?

Jak wygląda egzamin na detektywa?

Co grozi za wywołanie fałszywego alarmu bombowego?

Umieszczenie oskarżonego w zakładzie leczniczym na czas badań psychiatrycznych

Za co mandatem ukarze nas straż miejska?

Kiedy popełnienie nowego przestępstwa powoduje odwieszenie zawieszonej kary?

Czym jest wniosek o działanie z urzędu?

Rowerzysta będzie miał więcej praw na drodze

Osoba broniąca porządku publicznego chroniona jak policjant

Jakie zmiany w procedurze karnej?

Szczególna ochrona skazanych

Czy posiadanie narkotyków na własny użytek jest karalne?

Kiedy obywatel może być podsłuchiwany?

Wyłączenie biegłego od udziału w sprawie

Czy w postępowaniu karnym może brać udział przedstawiciel organizacji społecznej?

Kiedy mamy do czynienia z wykorzystywaniem seksualnym dziecka?

Czy możliwe jest anonimowe zawiadomienie o przestępstwie?

Czy dziecko może złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa?

Jakie kary za nawoływanie i pochwalanie przestępstwa?

Czy jako oskarżony mam obowiązek dostarczania dowodów?